Kunst op Zondag | Woodstock in 4’33”

Deze maand zal het 50 jaar geleden zijn dat het roemruchte Woodstockfestival werd gehouden. Het geplande verjaarsfeestje gaat definitief niet door. Teveel tegenslagen met zich terugtrekkende artiesten tot gevolg. Nostalgisch zwijmelen bij de ‘meer dan complete’ Woodstock (38 cd’s, video, boeken en wat extra’s) is er niet bij, want  uitverkocht. Bij de uitgever kunt u wat magerder varianten van dit historisch popfestivalletje verkrijgen. Dat Woodstock vooral bekend is van popmuziek komt natuurlijk omdat de vercommercialisering van dat soort muziek en van het toenmalige hippiegebeuren de bekendheid levend houdt onder een groot publiek. Maar de geromantiseerde idealen van ‘vrijheid, blijheid’ zouden nooit op dat weiland van een boerderij in Bethel zijn geland als niet op anderhalf uur rijden in noordoostelijke richting de Maverick Art Colony was gesticht in, jawel, Woodstock. Nu wil het toeval dat het Mute-label ook met een bijzondere verzamelbox uitkomt. In het najaar mogen we een box met vijf vinylplaten verwachten waarop 58 versies staan van 4’33”, de vermaarde stiltecompositie van John Cage. In augustus 1952 werd het werk voor het eerst uitgevoerd in de Maverick Concert Hall, in Woodstock dus.

Door: Foto: © Sargasso route Bethel Woodstock kaart
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ieder werk is een kunstwerk

Het is misschien een beetje laat voor een echte recensie van het laatste boek van K. Schippers. ‘De bruid van Marcel Duchamp’ kwam al in het voorjaar van 2010 uit en het is inmiddels in alle media besproken. Toch wil ik in deze donkere dagen van het jaar dit boek onder de aandacht brengen, omdat het boek een optimistische kijk op de kunst uitstraalt. En de ideeën van Marcel Duchamp bieden een goede basis om gefundeerd na te denken over de rol van kunst in het algemeen, en de over plaats van kunst in je eigen leven.

Marcel Duchamp is beroemd geworden door zijn readymades. Dat zijn objecten die je gewoon overal kunt tegenkomen, maar die je tot kunstuiting kunt maken door ze in een andere context te plaatsen. Iedereen kent wel het urinoir als kunstwerk, een object dat Duchamp in zijn eigen woning aan het plafond had bevestigd. Schippers laat in het boek zien hoe de kunstenaar aan dit idee gekomen moet zijn: in de jaren dat Duchamp in Parijs leefde hadden veel appartementscomplexen op elke overloop een urinoir. Het was een object waar hij regelmatig naar gekeken moet hebben.

Het mooiste van het boek is dat het laat zien dat er in elk mens een kunstenaar zit, ja, zelfs in mij. Elke winter brei ik een trui en als ik het kledingstuk af heb, dan ga ik een avondje afhechten. De afgeknipte draden gooi ik op de grond, gewoon naast de bank. Als ik klaar ben, dan maak ik twee foto’s: een foto van de trui en een foto van de hoop losse draden die ik nonchalant op de grond heb geworpen. Vaak vind ik die hoop losse draden mooier dan de trui zelf. Ik heb me nooit afgevraagd waarom ik die afgehechte draden zo interessant vind, maar het moet iets met kunst te maken hebben, want Marcel Duchamp deed ongeveer hetzelfde. Elke ochtend, na het opstaan, gooide hij een touwtje over zijn schouder. Hij vond het spannend om te zien dat het touwtje iedere keer anders valt. Deze theorie kan ik door mijn brei-ervaringen nog completeren: een draad valt nooit zo mooi als de eerste keer.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.