Sargasso biedt regelmatig ruimte voor gastbijdragen. Dit maal een bijdrage van lsdimension met daarin een analyse van recent gelekte documenten van de CIA. Van Glenn Greenwald, een geheim CIA-rapport (pdf) dat eerder deze maand opgesteld werd, en gelekt is via de klokkenluiderswebsite WikiLeaks. Wat erin staat is fascinerend. Het is opgesteld door de ‘Red Cell’ (een soort afdeling binnen de CIA die ‘onconventionele’ oplossingen verzint), en laat zien hoe de Verenigde Staten na de val van de Nederlandse regering de publieke opinie in Duitsland en Frankrijk kunnen manipuleren teneinde steun voor de oorlog in Afghanistan te doen toenemen. Dit is niet alleen één van de meest cynische stukken die ik ooit gelezen heb; het plaatst de controverse in Nederland over verlenging van de missie in Afghanistan ook in een heel ander perspectief. Het CIA-rapport analyseert eerst hoe de Duitse en Franse regeringen hebben gesteund op de "publieke apathie" (letterlijk) teneinde "kiezers te negeren" (ook letterlijk) en geleidelijk aan troepenaantallen in Afghanistan te verhogen: Public Apathy Enables Leaders to Ignore Voters The Afghanistans mission’s low public salience has allowed French and German leaders to disregard popular opposition and steadily increase their troop contributions to the International Security Assistance Force (ISAF).
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Het inhoudelijke geweld rondom de Commissie Davids zal vandaag nog wel even aanhouden, met als opwarmer de tweet van Diederik Samson van gisterenavond.
Helaas heb ik nog geen tijd gehad om het rapport (.pdf) goed door te nemen, maar wat mij wel opvalt is dat uit het rapport blijkt dat de Commissie is gehinderd door de ministeries (pag. 34). Allereerst wilden ze dat alle uitnodigingsbrieven voor ambtenaren centraal werden bezorgd, waarna de ministeries ze intern zouden overhandigen aan de betrokkenen. Dit weigerde de Commissie terecht. Daarnaast hebben de ministeries hun ambtenaren nogmaals gewezen op hun rechten en plichten tijdens de gesprekken met de Commissie Davids, wat volgens de Commissie niet nodig was. Ook mochten ambtenaren zich voorbereiden op de gesprekken door de archieven op voorhand in te zien, en werd er vooraf overlegd tussen de ambtenaren, uit eigen beweging, of op initiatief ‘van anderen’.
De Commissie was hiervan niet op de hoogte en het kwam zelfs voor dat geïnterviewden beschikten over stukken die de Commissie zelf niet had. Davids noemt het ‘onjuist’ dat de Commmissie hier op voorhand niet over was ingelicht, maar vindt ook dat dit alles geen invloed heeft gehad op de kwaliteit van de interviews.
“What disturbs Americans of all ideological persuasions is the fear that almost everything, not just government, is fixed or manipulated by some powerful hidden hand, from commercial transactions as trivial as the sales of prime concert tickets to cultural forces as pervasive as the news media.” (Frank Rich, columnist van The New York Times)
Fixed or manipulated. Het is onderhand een levensgevoel geworden, een levensgevoel dat Amerikanen uit elke politieke hoek met elkaar delen. Het is het gevoel dat er achter de schermen, alle schermen, een Wizard of Oz bezig is die de heleboel bij elkaar manipuleert. En met Dorothy zijn ze jammer genoeg ‘not in Kansas anymore’. Want big business, dat is natuurlijk de grote manipulator, geeft niet om gewone Amerikanen. Anders zouden niet zo’n 50 miljoen van hen zonder verzekering tegen ziektekosten rondlopen. Stel je voor dat 2,4 miljoen Nederlanders onverzekerd zouden zijn.
Rich denkt dat Obama ergens in de herfst wel een of andere wet voor ziektekostenverzekering van de grond krijgt. En de president zal heus niet opeens impopulair worden. Maar de vraag is hoeveel invloed de farmaceutische bedrijven op de precieze tekst van de wetgeving zullen krijgen. En toch is dat nog niet het wezenlijke punt, de pijn zit dieper volgens Rich. Dat levensgevoel van manipulatie verdwijnt maar niet. Onder andere omdat het dagelijks in het nieuws bevestigd wordt.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Deze gastbijdrage komt van Rob Martens, hoogleraar / hoofd onderzoek bij het Ruud de Moor Centrum van de Open Universiteit.
De wat stichtelijke website Mijn kind online gaat over het gebruik van internet door kinderen en tieners. Gisteren publiceerde de stichting een interessant onderzoek. Daaruit blijkt dat tieners enorm beïnvloed worden door beelden. Staat Britney of Lindsay ergens te tongen met een vrouwelijke collega, dan duiken de weken daarna steevast talloze zelfgemaakte foto’s op van vriendinnen die dit nadoen. Maar er is ook ander nieuws. Het bleek dat fotoshopvaardige tieners zich bewuster zijn van fotomanipulatie in de media dan tieners die dat minder doen. Meisjes die wat pubervet digitaal bij zichzelf wegzuigen herkennen dergelijke beeldmanipulaties door anderen veel beter, zo bleek.
Op het E-learning 2.0 congres zag ik eergisteren een heftige PowerPoint-presentatie van Justine Pardoen, hoofdredacteur van Mijn kind online. Flauwe woordspeling, maar Pardoen moest vaak pardon zeggen. Moraal van haar verhaal was dat tieners niet de mediawijsheid hebben die sommigen veronderstellen, en zich zelden realiseren dat wat ze aan digitale kruimelpaden en vooral plaatjes achterlaten op internet, hen nog jaren kan en zal achtervolgen. Ze liet wat voorbeelden zien. To get the picture: de piemelfoto’s in het Volkskrant Magazine van half mei staken er maar magertjes bij af. Opnames, gemaakt door scholieren die zich nauwelijks realiseerden dat met een paar muisklikken van de handige Pardoen hun gewaagde zelfportretten en filmpjes frontaal klassikaal op het smartboard pronkten.
Schrijvend journalisten manipuleren de waarheid altijd wel een beetje. Al was het maar dat je bij nieuwsgaring keuzes maakt: waar leg je de nadruk. Of bij een interview: iemand praat maar zelden in volzinnen die grammaticaal helemaal correct zijn. Je manipuleert dus eigenlijk wat iemand heeft gezegd, je vat samen of ?vertaalt? iemands taal naar begrijpelijke zinnen. En bij een reportage zet je leuke quotes bij elkaar alsof die mensen op elkaar reageren. Iets wat in werkelijkheid maar zelden het geval is.
Als fotojournalist mag je niet manipuleren, zo is de heersende mening. Fotograaf Liu Wei-qiang raakte zijn baan bij de Daqing Evening News dan ook kwijt toen bleek dat hij zijn prijswinnende foto had gephotoshopt. Hij had namelijk twee foto?s gecombineerd: een kudde bedreigde Tibetaanse antilopen met een foto van passerende trein op de controversiële Qinghai?Tibet spoorweg.
Stel dat hij die combinatie wel gezien had, maar toen net even zijn camera niet klaar had en daarom twee foto?s over elkaar heen had geplakt? Dan manipuleert een fotograaf de waarheid, dat is waar. Maar hij had het toch zo gezien? Hoeveel verschilt dat dan van een schrijvend journalist die een quote van zijn geïnterviewde net even mooier, begrijpelijker of korter maakt?
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.