Kunst op Zondag | “Oh oor, o hoor”

In het kader van de Boekenweek schreven we vorige week dat lezen ook kijken is. Lezen kan ook met het oor. De Boekenweek is nog niet voorbij of het volgende CPNB-evenement staat alweer in de steigers. Over vier weken barst de Week van het Luisterboek los. “Oh oor, o hoor”, om met de dichter Lucebert te spreken. Wie schampert over mensen die met oorplugjes aan hun i-phones gekluisterd zitten, moet er eens bij stilstaan dat ze wellicht verdiept zijn in een luisterboek. Bij beeldende kunst en literatuur leggen we zelden het oor te luisteren. Daarom besteedde Kunst op Zondag al eens aandacht aan het oog. Lucebert had ook wat over het oog te dichten: "het oog lijkt een hefboom voor hoger en hoger / maar meer zien dan men ziet ziet men nooit". Dat is achterhaald. Men ziet veel meer dan men kijkt. Tegelijkertijd luistert men veel minder dan men hoort. Een nadere beschouwing van het oor.

Door: Foto: mmatins (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Cohen leest voor

Hoe belezen zijn politici eigenlijk? Hebben ze wel tijd voor een goed boek? Behalve de berg ambtelijke stukken, zullen ze de kranten lezen. Daar valt altijd wel een Kamervraag uit te verzinnen. Een boek vraagt zoveel tijd, dat die hooguit tijdens een reces ter hand wordt genomen. Er is een oplossing: het luisterboek.
Behalve via de cd kun je boeken ook in mp3-formaat krijgen. Dus tijdens het hardlopen of de reis met het openbaar vervoer, kun je de wereldliteratuur tot je nemen. Zou het niet aardig zijn als Mark Rutte op zijn wekelijks interview na de ministerraad gevraagd werd: luistert u wel eens een boek?

De kans bestaat dat de altijd grappige Rutte antwoordt: nee zeg, ik moet de hele week al naar Cohen luisteren. Want Job Cohen leest wel boeken. Hij leest ze hardop voor. Uitgeverij Rubinstein heeft dat laten opnemen en zo kun je vijf Nederlandse klassiekers beluisteren, voorgelezen door Cohen. Boeken van Nescio (De uitvreter en Titaantjes), Elschot (Kaas en Lijmen/Het been), Theo Thijssen (Het grijze kind) en dit jaar kwam de luisterversie van Multatuli’s Max Havelaar uit.  Als je wilt weten hoe het in Cohen’s voordracht klinkt, kun je op de website fragmenten beluisteren. Onderaan de boekbesprekingen vind je de luisterknop.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.