Kunst op Zondag | Hoketus

Ruim een jaar geleden overleed een van Nederlands grootste componisten: Louis Andriessen. Opdat we niet vergeten vandaag een van zijn vroegere werken: ‘Hoketus’. Het stuk werd gecomponeerd voor een groep studenten van het Haags Conservatorium en voor het eerst uitgevoerd in de serie mei-concerten (31 mei 1976). De groep is blijven bestaan als het ensemble Hoketus. Tien jaar later hief de groep zich op. Het was ‘een soort popgroep die de verkeerde noten speelt’, zo werd Cees van Zeeland (een van de Hoketusleden)  geciteerd in dit artikel (10 september 1986) dat Frits van der Waa voor het afscheidsconcert schreef in De Groene. Hoketus is een muzikale techniek, toegepast in middeleeuwse motetten (meerstemmige zangstukken) waarin sommige stukjes door twee stemmen om-en-om werden gezongen. In dit notenvoorbeeld aangegeven met rode lijntjes. In maat 2 wordt de noot a in de bovenste stem, gevolgd door dezelfde noot in de stem daaronder. In maat 3 idem met de noot g. In maat 6 wordt de laatste noot (de a) opgevolgd door de eerste noot a in maat 7. (notenvoorbeeld overgenomen van Wikipedia). Verder komt de techniek voor bij sommige traditionele volksmuziek uit Afrika en kennen we het van Zuid-Amerikaanse panfluitmuziek. In de intro van Herbie Hancock’s ‘Watermelon Man’ (1974) wisselt de zangstem af met een panfluit. Meer over de hoketus techniek in dit artikel van de Britse musicoloog Philip Tagg. Louis Andriessen schreef ‘Hoketus’ in het kader van een project over minimalisme. Het repetitieve van Amerikaanse minimal music à la Philip Glass of Steve Reich zit er volop in, maar het is veel weerbarstiger (minder melodieus) en daardoor spannender. Bas Andriessen (geen familie) maakte zes filmpjes over stukken die Hoketus op het afscheidsconcert speelde. Behalve de werken zelf werden de componisten en musici over de diverse werken geïnterviewd. De interviews over ‘Hoketus’ kun je volgen in de volledige versie van Bas Andriessens video. Als hommage aan Louis Andriessen en de groep Hoketus nu dan de uitvoering die in 1986 werd gefilmd (ongeveer 30 minuten). https://www.youtube.com/watch?v=tSAmGoAqtks&t=2390 Prettige zondag verder.

Door: Foto: Schermafbeelding video Bas Andriessen over Hoketus

Closing Time | Y Después En dan… alleen de woestijn

, door

Klimaatverandering, stikstofcrisis, er zal toch iets moeten gebeuren. Er is geen plan B. En dan (Y Después) rest alleen de woestijn.

De Spaanse dichter Federico García Lorca zette dat korter en poëtischer op papier. Louis Andriessen (vorig jaar overleden) componeerde er een krachtig stuk muziek bij. Orkest De Ereprijs voerde het uit in een elftal versies (2020), telkens met andere zangstemmen.

U zag en hoorde hierboven ook het muziektheaterduo Des Filles: Anne Freriks en Robin Kuiper.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Closing time | Louis Andriessen, 6 juni 1939 – 1 juli 2021

, door

Ouverture uit The Death of a composer, compositie Louis Andriessen, door Alzheimer vermoord.

Modern klassieke muziek: het is niet ‘for the millions’ – het schuurt, wringt, is vervreemdend en volgens sommige mensen daarom ‘gewoon lelijk’.

Voor veel mensen heeft muziek vooral de rol harmonie en regelmaat te brengen in een chaotische wereld. Muziek is een vlucht, of zelfs een disciplinering. Men heeft een afgeronde harmonie nodig, en een strakke beat om op te marcheren.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.