De kleinste kolchoz ter wereld

Vanaf heden neemt Sargasso eenmaal per week een bijdrage over van het spraakmakende wetenschapsblog Sciencepalooza. Vandaag een stuk van Lucas Maillette de Buy Wenniger. Vergeet de Franse en de Oktoberrevolutie: het was de apolitieke landbouwrevolutie die ons bestaan écht diepgaand heeft veranderd. Toch zijn we als boerende mensen niet de eersten, want het blijkt dat ook een deel van de sociale amoeben aan primitieve landbouw doet. Dat Dictyostelium discoideum een bijzondere soort is heb ik op Sciencepalooza al eerder betoogd (zie hier voor achtergrondinformatie), maar het laatste nieuws over dit biologen-knuffelbeest kan ik u niet onthouden. De niet-dier niet-schimmel amoeben blijken namelijk succesvolle kleine boeren te zijn. De levenscyclus van de bacterie-etende sociale amoeben is gebaseerd op leegvreten van een habitat, waarna de individuele amoeben samenklonteren en uiteindelijk sporen vormen die vervolgens nieuwe habitats kunnen koloniseren. Een Nature paper van deze week laat zien dat ongeveer een derde van de amoebestammen daarbij zijn eigen zaailingen meeneemt in de sporen, waarmee het mogelijk is om in een habitat waar nog geen bacteriën rondfriemelen zelf een bacteriecultuur te starten – om die vervolgens weer op te eten. Dit is natuuurlijk een enorm coole ontdekking, maar de implicaties reiken verder dan de amusementswaarde voor microbisch geïntrigeerden.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.