Kunst op Zondag | Eert het kleine

Op de een of andere manier lijkt het maar niet te willen lukken de vaart en de groei uit de wereld te krijgen. Slow dit, slow dat, ondertussen dendert de geschiedenis voorbij. En nog steeds groeit ons van alles boven het hoofd. Onder het motto ‘mooi klein is niet lelijk’ vandaag maar weer eens wat tegenwicht. Museum Møhlmann in Appingedam bestaat 20 jaar. Het door kunstenaar Rob Møhlmann opgezette musuem heeft elk jaar drie exposities van ‘onafhankelijke realistische kunstenaars’. Vorige week opende de tentoonstelling ‘Een klein kunstje – De wereld in je hand’. Møhlmann vroeg andere kunstenaars werk in te sturen dat niet groter dan 14 x 14 cm. mocht zijn en kreeg 123 werken toegestuurd. Er is een boek van gemaakt en tot 6 juli zijn de miniaturen nog te zien. Scroll op de webpagina van het museum naar beneden om wat werkjes te zien. Een andere miniatuurtentoonstelling wordt vanaf 9 juli tijdelijk ontoegankelijk.

Foto: Rosa Luxemburg-Stiftung (cc)

Kunst op Zondag | Tweehonderd

Er gaat geen dag voorbij of er is wel een verjaardag. En naar mate de geschiedenis voortschrijdt worden die verjaardagen ouder.

Zo is de vorige week hier besproken 100-jarige Spaans griep een dreumes vergeleken bij 200ste verjaardagen van hoogleraar/oogarts Franciscus Cornelis Donders of badplaats Scheveningen. Om een paar willekeurige grootheden te noemen.

Je zou kunnen zeggen dat zulke oudjes maar bijgezet moeten worden in het eveneens 200-jarige Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Maar niet al het oud hoort tussen oudheidkundige kunst.
© Rijksmuseum van Oudheden PERSFOTO Klassieke beelden in tentoonstellingszaal RMO in 2018

Het Rijksmuseum van Oudheden sluit aan bij de jaarlijkse openlucht beeldententoonstelling ‘Beelden in Leiden’, die deze keer het concept van tijd als thema heeft. En zo staat er dus ineens hedendaagse kunst tussen de oudheden.

Er zijn verjaardagen die bedoeld lijken er wat van op te steken, schreven we vorige week, en wellicht valt er iets te leren door nieuwe naast oude kunst te zetten.

Het minste dat er van zulke jubilea valt op te steken is dat heel wat maatschappelijke verschijnselen onveranderlijk aanwezig zijn en slechts in vorm en uiterlijkheden veranderen. Dat is een dooddoener die enkel lamlemdige, lusteloze passiviteit motiveert. Ja, dan is er geen lol meer aan welke geschiedenis dan ook.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Wellcome Images (cc)

Kunst op Zondag | Jarige griep

Er zijn verjaardagen die bedoeld lijken er wat van op te steken. De 100-jarige Spaanse griep bijvoorbeeld.

Awel, laat ons eens zien. Wie de jarige napluist in de werelds wijdse weetjes zou makkelijk kunnen concluderen dat de Spaanse griep zich kon verspreiden dankzij Amerikaanse soldaten op weg naar de ‘pearly gates’ op het slagveld van de Eerste Wereldoorlog.

Die jonge mannen, in de kracht van hun leven, worden als martelaren herdacht in de vele oorlogsmonumenten, terwijl er wellicht veel meer stierven aan de Spaanse griep, verzwakt als ze waren door een Russisch virus. Het Protocol van Genève (1925) en het Verdrag biologische wapens  kwamen rijkelijk te laat om biologische oorlogsvoering te verbieden.

Wacht! Dat staat nergens zo geschreven. Ook niet in de geschriften die zijn uitgekomen om de verjaardag van dat virus te vieren en die posthuum kennis zeggen toe te voegen aan lacunes die de Spaanse griep jarenlang omgeven schijnen te hebben.

Er zijn verjaardagen die bedoeld lijken er wat van op te steken. Weten we nu meer?

Nee. Want bij gebrek aan onweerlegbare, sluitende bewijzen zou de Spaanse griep net zo goed een Chinese varkensgriep kunnen zijn. Of de vogelpest. Even houdbare stellingnames omdat het virus van de Spaanse griep een tot varkensgriepvirus gemuteerd voelgriepvirus zou zijn geweest.

Foto: Lorenz Seidler (cc)

Kunst op Zondag | Borremans Hirschhorn, Buren, Atiku

Een paar kunstenaars, deze keer zonder KoZ-toelichting.  Zoek de verbanden, de verschillen.

Michaël Borremans.

The Angel, 2013.
cc Flickr Liisa Maria photostream Amazing Michaël Borremans' exhibition.

The Prodigy, 2007.
cc Flickr Art Comments photostream Michaël Borremans The Prodigy 2007

Thomas Hirschhorn.

Crystal of Resistance, 2011.

Non-Lieux, 2002.
cc Flickr Meowius photostream Thomas Hirschhorn, Non-Lieux

Daniël Buren.

La fondation Louis Vuitton transformée par Daniel Buren, 2016.
cc Flickr Jean-Pierre Dalbéra photostream Daniel Buren à la Fondation Vuitton (Paris)

Monumenta 2012 (Grand Palais, Paris).
cc Flickr Jean-Pierre Dalbéra photostream Monumenta 2012 (Grand Palais, Paris) Daniel Buren

Jelili Atiku – meer in dit artikel in De Groene.

Op de Biennale Venetië, 2017.

Come Let Clutch Thee, 2014.

Vier kunstenaars. Zoek de verbanden. De verschillen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: thierry ehrmann (cc)

Kunst op Zondag | Marx

Karl Marx was een Duitse schilder. Voor een paar miljoen euro kocht verzamelaar Erich Marx “Das Kapital” van Joseph Beuys.

Vandaag een kapitaal aan kunst van Marx.

Annette Marx – do you believe in red moments?
© Annette Marx do you believe in red moments

Aaron MarxBuilders of the Universe.
© Aaron Marx - Builders of the Universe

Robert Ernst Marx – No.
© Robert Ernst Marx - No

Mieke Marx – Installatie in de der Aa-kerk, Groningen, i.s.m. Martin Fenne.
© Mieke Marx – Installatie in de der Aa-kerk, Groningen, i.s.m. Martin Fenne

Lesley Patterson-MarxLittle Lady Harmonica Book.
© Lesley Patterson-Marx Little Lady Harmonica Book

Joachim Marx – untitled.
© Joachim Marx - untitled

Max Marx –  Angry bird.
© Max Marx - Angry bird.

Kate Marx – Remnant #5.
© Kate Marx - Remnant #5

Gerhard MarxFire Walker (i.s.m. William Kentridge).
cc Flickr Zunelle Cairns photostream The Fire Walker by William Kentridge and Gerhard Marx

Kristine Marx – video bij ‘Littoral’ van componist John Supko (waarin o.a. teksten van Cees Nooteboom). Muziek uitgevoerd door het fluit/percussie duo Due East.

Meer Marx?

Roberto Burle Marx was landschapsarchitect en schilderde ook niet onverdienstelijk. Enid Marx, een ver nichtje van de grote Karl Marx, was schilderes en ontwerpster. Hellmuth Marx was een Oostenrijkse beeldhouwer.

De Zuid-Afrikaanse Maja Marx maakt onder andere kunst in de openbare ruimte. Bijvoorbeeld: Pedestrian Poetry. Stefan Marx maakt statements in prints en drukwerk, zoals “Dawn is mine but I will share it”.

Oh ja, en Harpo Marx schilderde ook.

Foto: copyright ok. Gecheckt 24-11-2022

Kunst op Zondag | Verkiezingen

Terwijl de politiek zich opmaakt voor de naderende verkiezingen, gaan we vandaag eens kijken of er ook nog kunst bij komt kijken.

Kunst heet vrij te zijn, dus ik kan me voorstellen dat maar weinig kunstenaars zich met de electorale propagandamachine wensen in te laten. Hooguit reageren kunstenaars er op. Zoals de Portugese kunstenaar Luis Sezões, die verlaten en vervallen reclameborden fotografeert.  In zijn project ‘Fallen Empires’ komen ook skeletten voor van borden waar ooit verkiezingsposters hingen.  Zie de afbeelding boven dit artikel.

Waarmee we op het saaiste onderdeel van de verkiezingen komen. Wat een treurigheid hangt er straks weer op de politieke billboards. Zijn er geen hedendaagse Albert Hahn, Henri Pieck en Richard Roland Holst te vinden? Is het roemruchte ‘blote meisje met koe’, de laatste kunstzinnige oprisping geweest in de Nederlandse verkiezingscampagnes?

In andere landen lijkt het soms anders te gaan. Lijkt, want de beroemde Obama “Hope’-poster van Shepard Fairey was een initiatief van de kunstenaar zelf. Het elan van Obama inspireerde talloze Amerikaanse kunstenaars en Amerika hing vol van hun kijk op een nieuw presidentschap. Zo zag Ron English het: Obama de nieuwe Abraham Lincoln. Hier zijn website.

Kunstenaars worden weinig gevraagd om een inbreng in de verkiezingscampagnes, ze reageren er wel op. In de stijl van Fairey’s Hope-poster becommentarieerde Konstantin Kallendareff de kandidatuur van Putin: We vote Vodka, onderdeel van de in februari gehouden tentoonstelling No comment Art, in Moskou.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige