Nederlandse bijbelwetenschappers ontdekken voorloper Paradijsverhaal

Bijbelwetenschappers Marjo Korpel en Johannes de Moor reconstrueerden aan de hand van in het Oegaritisch geschreven kleitabletten een heidense voorloper van het verhaal over Adam en Eva in het paradijs. Die kleitabletten waren al in 1929 in Syrië gevonden, maar tot dusver had niemand ze in samenhang onderzocht. In de voorloper van het bijbelverhaal is Adam een god die strijd voert met de god Horon. Deze wil de plaats van de oppergod El innemen. El verbant Horon daarop uit de wijngaard van de grote goden. Horon neemt wraak door zich in een slang te veranderen en de belangrijkste boom in de paradijselijke godentuin te vergiftigen. De god Adam probeert Horon tegen te houden, maar wordt door de slang gebeten, en verliest daardoor zijn onsterfelijkheid. De zonnegodin schenkt hem een 'goedaardige vrouw' zodat hij op die manier toch eeuwig voort zal leven. Volgens Marjo Korpel strookt de notie dat de mens oorspronkelijk een god was weliswaar niet erg met joodse, christelijk en islamitische ideeën, maar zijn de overeenkomsten treffend: Genesis zegt dat de mens is gemaakt naar Gods evenbeeld. Dat komt in de buurt van wat deze tekst vertelt. Maar de bijbelschrijver heeft Adam vermenselijkt. En Eva krijgt in de vroege versie nergens de schuld van. Dat is een heel opvallend verschil met het bijbelverhaal. Korpel en De Moor zetten hun vondst uiteen in het pas verschenen boek Adam, Eve, and the Devil: A New Beginning (Hebrew Bible Monographs, 65), (Sheffield: Sheffield Phoenix Press 2014).

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.