Nao en Pepper zijn duidelijk herkenbaar als robots: gemaakt van glimmend plastic, voorzien van grote ogen die je vriendelijk tot onschuldig aankijken. Ze zijn gemakkelijker te produceren dan robots die sprekend op mensen moeten lijken. De hoogst aaibare Pepper en Nao – onderdeel van een veelbelovend platform voor robot-ontwikkeling – zijn de ideale tussenfase voor mensen om te wennen aan robots. Hele generaties zijn opgegroeid met de Sony Walkman en ook de eerste stereotorens kwamen uit Japanse fabrieken. Japan is in de tweede helft van de vorige eeuw groot geworden met technologie en elektronica. De basis hiervoor werd gelegd aan het eind van de 19e eeuw, toen het land zich openstelde voor techniek uit westerse landen. Die leidende positie op het gebied van consumentenelektronica is grotendeels verloren nadat eind jaren negentig elektronicaproducenten uit Silicon Valley en Korea de markt veroverden. Japan is echter hard op weg om opnieuw een leidende rol te gaan spelen in een nieuwe technologierevolutie, zoals VPRO’s Tegenlicht van 10 mei liet zien. Japan wordt robotland nummer 1. Japanners denken heel anders over robots dan Nederlanders, zo viel op te maken uit de Twitter-reacties van Nederlanders die de Tegenlicht-uitzending bekeken. Wanneer robots te veel op mensen gaan lijken, ervaren westerlingen een gevoel dat als ‘uncanny valley’ bekend staat. We hebben er geen probleem mee om een pop of speelgoeddier te aaien, maar als een androïde – een robot met een menselijke gedaante – vraagt om een ‘hug’ leidt dat tot ongemakkelijke gevoelens. Hoewel westerlingen normaal gesproken geen ziel toekennen aan objecten, hebben ook wij bij het zien van iets wat er uit ziet als een mens de neiging om er menselijke eigenschappen aan toe te kennen. Japanners hebben echter aanzienlijk minder moeite met het geven van een identiteit aan objecten. Het is een element van het Japanse Shintoïsme.
ACHTERGROND - Gisteren vaardige China een document uit waarin het onder andere een beleidsaanpassing ten aanzien van de spanningen in de Zuid-Chinese aankondigt.
In een artikel op de voorpagina van De Volkskrant geeft Marije Vlaskamp vandaag een kort en helder overzicht van het groeiende conflict, de Chinese reactie erop en de betekenis van dit document.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
ACHTERGROND - Waarom verdienen de CEO’s van Amerikaanse en Europese autofabrikanten zo veel meer dan hun Japanse tegenhangers?
Op 25 juni stond er een interessant grafiekje in de Nikkei Shimbun, het zakendagblad in Japan. Het grafiekje toonde wat de topmensen in de auto-industrie in 2013 hebben verdiend. Sergio Marchionne, de baas van Fiat Chrysler, verdiende het meest en wel 22 keer meer dan zijn tegenpool bij Honda, Takanobu Ito. En dat terwijl Marchionne de laagste winst wist te genereren van de acht genoemde global players en bij lange na niet de meeste auto’s produceert.
Nikkei maakte het grafiekje omdat de dag tevoren Nissan zijn aandeelhoudersvergadering had gehouden. De beloning van topman Charles Ghosn zorgde voor commotie in de Japanse pers. Ghosn was namelijk alweer de best betaalde topmanager onder de bedrijven die aan de Japanse beurs staan genoteerd, en wel – naar Japanse maatstaven – met een uitzonderlijk hoog bedrag. Dan te bedenken dat meneer Ghosn in zijn eigen tweelingrol bij het Franse Renault nog eens 2,17 miljoen euro incasseert. Opvallend groot is verder het contrast tussen de twee Japanse bestuursvoorzitters (Toyota, Honda) en al de andere autobazen.
Wel moet er bij vermeld worden dat in deze beloningscijfers geen rekening wordt gehouden met andere perks: pensioenvoorzieningen, ontslagregelingen, aandelenopties, bedrijfswagens enz. Allemaal krijgen ze meer dan alleen de genoemde bedragen. Ik durf er echter mijn hand voor in het vuur te steken dat, wanneer ook daarmee rekening wordt gehouden, de kloof tussen Ito en Marchionne alleen nog maar groter uitvalt.
ACHTERGROND - In Japan maken racisme, rechts-extremisme en militarisme de laatste jaren een flinke comeback.
Afgelopen zaterdag doneerde het Anne Frank Huis 3400 museumcatalogi aan Japanse openbare bibliotheken. Ze sturen ook nog eens 300 maquettes van het Achterhuis, om op lagere scholen als lesmateriaal te gebruiken. Deze schenking is een reactie op de vernieling van meer dan 300 boeken van en over Anne Frank in openbare bibliotheken in Japan afgelopen maand. Consternatie alom, in Japan en daar buiten, en een slap geformuleerde vijgenblad-afkeuring van de regeringsspreker.
Want waarom zegt premier Abe geen woord over de hate speech-demonstraties die rechts-extremistische groepen in de Korea-towns van Osaka en Tokyo organiseren (sinds zomer 2013), of veroordeelt hij de hakenkruisgraffiti niet die daar op de muren achterblijven (afgelopen week door vrijwilligers verwijderd)?
Waarom kunnen 2-chan en andere Japanse social networking sites ongestraft een platform bieden voor hate speech, racistische uitspraken en nazi-verheerlijking? Hoezo kan een Japanse uitgever zonder blikken of blozen een boek getiteld De ware Hitler op de markt brengen, waarin de Führer als voorbeeld voor goed gedrag wordt afgeschilderd (december 2013; in reactie op protesten van Duitse zijde heeft de uitgever de boeken uit de winkels gehaald, maar ze zijn via Amazon nog steeds te krijgen)? En waarom zit de vice-premier annex minister van financiën nog op zijn post, nadat hij voorstelde van de nazi’s de techniek te leren hoe zonder opzien de grondwet kan worden veranderd (juli 2013)?
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Laatst hadden we Flat Earth Society die prettig tekeer gingen in soort van opgefokte Big Band jazz. Het kan natuurlijk altijd extremer en wilder, en dat bewijst Sax Ruins.
Dit project is een vervolg op de band Ruins, en bestaat uit drummer Yoshida Tatsuya en saxefonist/fluitist Ono Ryoko, inderdaad uit Japan. Het is een soort absurde gepunkte freejazz van hoog technisch niveau. Knap en wild, kort gezegd.
Nou ja oordeel zelf; van hun debuut yawiquo uit 2009.
COLUMN - Toen ik in het tweede jaar van mijn tweede studie zat, werd ik door een docent aangemoedigd mee te doen aan het prestigieuze concours “International Contest for Outstanding Students of the Japanese Language”. Nooit gehinderd door zelfonderschatting toog ik spoedig naar de Laan der Dinges te ‘s-Gravenhage, alwaar het concours plaats vond, in de statige villa van de Japanse ambassade.
In de wachtkamer begreep ik de omvang van mijn overmoed. Alle aanwezigen zaten in het laatste jaar van hun studie. Ze keken meewarig naar mij, die driftig doorging met wat ik de hele reis had gedaan: Japanse karakters in mijn hoofd stampen. Ik nam altijd overal een zakschriftje mee vol met die rabiate dingen, die zo vreselijk zijn om te leren en des te makkelijk om te vergeten. Elke student Japans of desnoods Chinees (het Chinese schrift is makkelijker) zal dit beamen.
Ik zat daar dus ijverig te blokken, onder de neerbuigende blikken van mijn opponenten. Zij maakten daar zelfs opmerkingen over, zo van ‘Goshie, ben jij nog met karakters bezig? Dat doen we al lang niet meer hoor.’ Na het schriftelijk onderdeel werden wij een voor een binnen geroepen.
Ik won.
Dat betekende dat ik voor drie weken naar Japan moest, als afgevaardigde van Nederland te midden van een bonte stoet studenten Japanologie uit de hele wereld. En dus mijn kleuter achter moest laten bij zijn stokoude vader, een figuur van de bovenste plank, zware alcoholist en notoire verwaarlozer van baby’s.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
NIEUWS - Japan bereidt een nieuw “onderzoeksprogramma” voor om de walvisvangst te kunnen hervatten. Met een beroep op de teloorgang van een aantal lokale gemeenschappen, halen ze er nog wat sentimentele argumenten bij om hun pleidooi te ondersteunen.
Kernramp Fukushima nu officieel erger dan Tsjernobyl. Onderzoek gesteund door Japanse overheid geeft aan dat er nu al meer straling is vrijgekomen bij Fukushima dan ooit bij Tsjernobyl.
Japan overweegt grondwet ruimer te interpreteren en pacifistische houding te laten varen. “Collectieve zelfverdediging” zou toegestaan zijn volgens Abe. Japanners vrezen oorlog.
Zo oordeelde het Internationaal Gerechtshof.
Japan kondigde aan deze uitspraak te respecteren.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.