In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Closing Time | Seefeel
, door
Toen Seefeel in 1993 hun eerste album Quique uitbrachten was iedereen kennelijk in verwarring, of iedereen wist het juist zeker en bracht daarmee anderen in verwarring – de band zelf raakte vooral geïrriteerd door alle pogingen hen in een genrehokje te stoppen, of dat nou dreampop, ambient techno, IDM, post-rock of shoegaze was. Aan de verwarring zal wellicht hebben bijgedragen dat ze de eerste gitaar spelende artiesten waren die zich bij het elektronische label Warp aansloten. Seefeel maakt goeddeels instrumentele muziek met drums, gitaren, de stem van Sarah Peacock en zo nog wat.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Closing Time | Holly Herndon
, door
Holly Herndon onderzoekt op haar album Platform haar relatie met technologie – status: it’s complicated. ‘Home’ is een liefdeslied gericht aan een fictieve NSA-agent, waarmee ze ook de relatie met haar laptop (haar muziekinstrument) probeert te beëindigen terwijl ze nog dolgelukkig samen zijn.
Closing Time | Leila
, door
De derde en voorlopig laatste artiest in de – bij gebrek aan meer kandidaten (die nog vindbaar zijn) – zeer korte serie over vroege vrouwelijke IDM-artiesten is Leila. De nummers op haar eerste album uit 1998 klinken interessant maar minimalistisch en mede daardoor wat gedateerd. Het tweede album Courtesy of Choice (2000) is compleet anders: vol, warm en melodieus, soms wat chaotisch, en niet erg genre-vast – in een interview zegt ze: “I don’t feel any commitment or loyalty to anything. My commitment is to noise”. Fijne noise, dat wel.
Closing Time | Neotropic
, door
Naast Mira Calix kwam ik Neotropic tegen die als een van de weinige vrouwen meedraaide in de opkomende IDM-scene eind jaren ’90. Ze bracht haar eerste EP uit in 1995, en haar eerst album is goed maar kan de tand des tijds niet geheel doorstaan. Na haar tweede album gaat ze meer en meer experimenteren en aangekomen bij haar vierde album White Rabbits (2004), waarop dit nummer staat, lijkt ze het genre – of überhaupt een genre – achter zich gelaten te hebben, wat boeiende folk-achtige elektro-akoestische muziek oplevert.
Closing Time | Mira Calix
, door
Zo rond de tijd dat Aphex Twin en Autechre met hun experimentele elektronische muziek een nieuw genre introduceerden – waarvoor ietwat pretentieuze termen zoals IDM, art techno en braindance werden bedacht – waren er ook enkele vrouwelijke artiesten die met knopjes en schuifjes interessante dingen deden. (Als je deze muziek niks vindt, wees gerust: de vrouwen zijn op een hand te tellen, dit wordt een zeer korte serie.)
Mira Calix bracht haar eerste single uit in 1996, deed het goed in clubs maar was ook vernieuwend, en werd door sommigen gezien als de ‘female Aphex Twin’. Het is niet moeilijk te horen waarom: haar minimalistische muziek klinkt vaak chaotisch en regelmatig op het valse af. Beter kan ik het niet verkopen. Dit nummer komt van haar eerste album One On One (2000).
Closing Time | Ital Tek
, door
De naam Ital Tek klinkt alsof we te maken hebben met een goedkope Italiaanse techno-dj, maar de artiest is ten eerste niet Italiaans (niet dat Italianen geen goede techno zouden kunnen maken, natuurlijk…) en hij maakt wel elektronische muziek maar van het boeiende moeilijk-te-definiëren soort dat vaak niet eens dansbaar is (maar soms ook wel).
Closing Time | Nicolas Jaar
, door
Het optreden van Nicolas Jaar op Lowlands dit jaar was er eentje om te onthouden. Uiteraard was de redacteur van dienst aanwezig, anders zou hij dit natuurlijk niet in jullie gezicht durven wrijven. De muziek is duidelijk geïnspireerd op techno, maar gewoonweg te downtempo om echt dansbaar te zijn en er worden teveel andere genres en instrumenten bijgesleept om een hokje te kunnen proppen. En dan geldt de regel dat je het post-iets moet noemen. Post-techno ofzo, maar dat laat ik graag over aan de mensen die er wel verstand van claimen te hebben.
Closing Time | Dadras
, door
Percussie en ritme staan centraal in de muziek van ex-drummer Alex Dadras. Er is geen video bij dit nummer – van het album Rubaiyat II – maar met de cover art kun je je ook best 7+ minuten vermaken (wie het in detail wil bekijken kan hier inzoomen).
Closing Time | Dalhous
, door
Je kunt de donkere soundscapes – in dit nummer wat overschaduwd door een ‘stroboscopische’ beat – van Dalhous ambient noemen, wordt hier geopperd, maar niet van het type ‘aural wallpaper’: ‘if it was actually wallpaper, you’d swear you could catch its patterns shifting in your peripheral vision’. Nu kunnen schuivende behangpatronen ook best rustgevend zijn.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.