The great Gadsby

Afgelopen week zag ik Douglas, de nieuwe show van stand-up comedian Hannah Gadsby. Haar vorige programma, Nanette, had me gevloerd; Gadsby beende daarin niet alleen comedy als genre tot op het bot uit, maar ook zichzelf, de grens tussen schaamte en politiek, haar neiging om haar meest pijnlijke verhalen behapbaar te vertellen, en vooral: de hang van haar publiek naar de bevrijdende lach. In Nanette ontleedde Gadsby haar metier. Ze stopte met zelfspot en bestempelde die als een perfide wijze om maatschappelijke uitsluiting alsnog tot de eigen verantwoordelijkheid van de uitgeslotene te verklaren. ‘Voor wie buiten de kaders van de normaliteit valt, is zelfspot geen vorm van bescheidenheid, maar van zelfvernedering.’ Zelfspot is alleen onproblematisch voor wie over adequate publieke macht beschikt. In Nanette nam Gadsby radicaal afscheid van de gedachte dat wie afwijkt van de norm het eigenlijke probleem is.

Door: Foto: TED Conference (cc)
Foto: https://pixabay.com/nl/engel-des-doods-kunst-gotisch-1875423/

Godsammelazarus

, door

OPINIE - Er is al heel veel over gezegd, maar ik wil daar toch wat aan toevoegen. ‘Cause it just pisses me off! Had ik net een aardige lofzang gehouden op Echte Christenen, krijg je dit. Dat moest ik even verwerken, hoewel ik heus wel op de hoogte ben van het fundamentalisme van sommige orthodoxe gelovigen van christelijke huize. Zoals onder andere bij onze “vrinden” van de SGP. Fractievoorzitter Kees van der Staaij is dan ook niet geheel onverwacht medeondertekenaar van deze Nashville-verklaring.

Hannah Gadsby

Het gaat om een relatief kleine groep, wat voor de meeste van ons reden genoeg is om er onze schouders over op te halen. Maar ik moest meteen denken aan Hannah Gadsby met haar voorstelling Nanette (te zien op Netflix). Daarin vertelt zij over haar jeugd in een zeer christelijk milieu, waarin homoseksualiteit destijds door 97% van de mensen in haar omgeving als verdorven werd gezien. Zij groeide op met de notie dat ze er niet mocht zijn, dat ze een aberratie was, iets smerigs in de ogen van God en haar omgeving. Zij heeft haar hele leven zo’n beetje in de verdediging gezeten en compenseerde dat met humor. In haar indrukwekkende voorstelling gaf ze aan dat ze daar behoorlijk klaar mee was, en wilde stoppen met comedy, omdat ze zichzelf daarbij zo vernederde. Waarbij ze een mooie tegenstelling tussen nederigheid en vernedering neerzet. Ze is inmiddels teruggekomen op dat stoppen, omdat bleek dat heel veel mensen geraakt werden door haar verhaal, door het verdriet en de woede, hoewel met veel humor gebracht. Het zet je aan het denken. Want zíj wist door humor te overleven, maar hoeveel mensen kunnen dat niet? Hoeveel mensen worden agressief of depressief met alle gevolgen van dien?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

Het ventiel van het ongemak

, door

COLUMN - ‘Ik doe het niet meer,’ zegt ze. ‘Zo vaak zijn mijn grappen gebaseerd geweest op zelfspot. Maar voor wie die buiten de kaders van normaliteit valt, is zelfspot echt geen vorm van bescheidenheid, hooguit van zelfvernedering.’

Aan het woord is de Australische stand-up comédienne Hannah Gadsby, wier programma Nanette momenteel op Netflix te zien is. Ze licht haar stelling toe met een voorbeeld uit een eerdere show. Daarin vertelde ze hoe een man haar ervan betichtte dat ze met zijn vriendin flirtte en agressief op haar afkwam; pas nadat de vrouw in kwestie hem toeriep dat Gadsby een vrouw was, droop hij af. ‘O shit, het is een vrouw? I don’t beat up women.’ De anekdote werkte, omdat Gadsby openlijk lesbisch is en tamelijk butch oogt.

Ditmaal komt Gadby eerst met een nieuwe punchline. Ze vertelt dat ze indertijd wel degelijk met de vrouw flirtte, maar ‘dat dit me niet het geschikte moment leek om de man bij te scholen over zijn heteroseksuele vooroordelen’. De grap concentreert zich zo op de misconceptie van de pummel, en Gadsby ontsprong de dans omdat hij haar niet doorhad. Lesbo’s bevinden zich onder ieders radar.

Verderop in de show vertelt ze uiteindelijk het volledige verhaal – wat er na de punchline gebeurde. Want in werkelijkheid daagde het de man dat ze lesbisch was. ‘Oh, you’re a lady faggot. Then I am allowed to beat the shit out of you.’ Wat hij vervolgens deed. Niemand greep in, en Gadsby schaamde zich nadien zo vreselijk dat ze niet eens naar het ziekenhuis ging en evenmin aangifte durfde doen – bang voor nog meer vernedering.