Information War Gone Wrong

Een paar dagen terug hadden ze bij FoxNews nog niet helemaal door wat Zuid-Osseten waren. In de hoop dat ze een hartverscheurend verhaal van een twaalf jaar oud meisje zouden horen lieten ze een Amerikaans-Osseetse Tante en haar nichtje aan het woord die op bezoek waren bij familie in Zuid-Ossetië toen Georgische troepen binnenvielen. Geheel onverwacht voor de Amerikaanse fox populi bedankt het meisje de Russen voor hun interventie. De Fox-verslaggever wordt het allemaal wat te veel als ook Tantelief zich pro-Russisch gaat uiten. Fair & Balanced als ze zijn schakelen ze onmiddelijk over naar de reclame, maar dan laat de techniek ze ook nog eens in de steek... Je zou maar afhankelijk zijn van een dergelijke nieuwsvoorziening.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Voetbal is oorlog

Kobiashvilli (foto:wikimedia/GNU Free Documentation license)

De Georgische voetballer Levan Kobiasjvili (zie foto) weigerde het shirt van zijn club Schalke’04 aan te trekken bij het voorrondeduel voor de Champions League. De sponsor van de Duitse topclub is namelijk het Russische staatsgasbedrijf Gazprom. Kobiasjvili kwam niet in actie uit protest tegen de “Russische agressie” in zijn land.

Zo infiltreert de oorlog dus toch de sport, als tanks die stiekem iets verder doorrijden dan nodig is. De Europese voetbalbond Uefa besloot zijn vingers niet aan het conflict te branden en verbood een minuut stilte voorafgaand aan Spartak Moskou – Dinamo Kiev. Dat duel leverde overigens een vernederende nederlaag op voor de Russen: 1-4.

Eerder hadden we al het statement van de Georgische sporters op de Olympische Spelen in Peking. Zij staken kaarsjes aan voor de vrede in hun land. En we hadden de oproep van Nasji en andere pro-Kremlin-groeperingen alle Georgische sporters uit te sluiten van deelname aan diezelfde Spelen. Ze kwamen met een precedent uit 1920, toen de Duitse equipe werd geweerd in Antwerpen (meer hier over de sportieve strijd tussen de twee landen).

Dan was er nog De Kus na het schieten. Geen mortiervuur (/ auto-ongeluk) maar het luchtpistoolschieten op de Spelen. Natalja Paderina en Nino Saloekvadze waren lief voor elkaar, of gewoon sportief voor wie niets achter De Kus zoekt. Hier is-ie:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Laten we eens gaan nadenken met ons allen

Dit is een gastbijdrage van Ingo Piepers. Hij is militair deskundige en heeft de wetmatige onvermijdelijkheid van het ontstaan van (grote) oorlogen bestudeerd. Met enige regelmaat laat hij op Sargasso zijn licht schijnen op internationale militaire conflict. Hieronder zijn beschouwing naar aanleiding van de recente ontwikkelingen in de Kaukasus.
— Update: Ingo is inmiddels associated blogger. Daarom staat dit stuk nu onder zijn eigen naam —

Eerlijk gezegd ben ik niet helemaal verrast door het nogal forse optreden van Rusland in Georgië. En dat niet eens zo zeer vanuit mijn onderzoek beredeneerd. Grootmachten (het is verklaarbaar, maar geen excuus), dulden nu eenmaal geen gedoe aan hun grenzen. Grootmachten hebben (per definitie) veel macht, veel invloed en ook grote belangen. Grootmachten brengen ook grote ego’s voort. Grote ego’s hebben ook altijd lange tenen. De VS handelen ook vaak vanuit deze grootmachtlogica en schromen niet om de spelregels van het internationale systeem (overigens nu vooral nog Amerikaanse spelregels) naar eigen inzicht (selectief) te interpreteren. De inval van de VS in Irak – onder valse voorwendselen, laat ik daar duidelijk over zijn – is hiervan voorlopig (?) het laatste voorbeeld.

Rusland doet ook haar ‘eigen ding’, zonder zich daarvoor te schamen. Rusland wordt steeds assertiever en wil zichzelf rehabiliteren, vooral naar aanleiding van de reputatieschade die dit land in de jaren negentig van de vorige eeuw heeft opgelopen. Terug op de kaart, dat is het doel. Een kat in het nauw maakt rare sprongen. Rusland voelt zich getergd door Georgië, dat zich in haar optreden weer gesterkt voelt door de VS en de NAVO. Georgie opereerde misschien wel binnen de kaders van de ‘internationale wet’ – voorzover die bestaat – maar wordt toch geconfronteerd met de zojuist beschreven ‘grootmachtrealiteit’. Gelijk hebben en gelijk krijgen zijn in een anarchistisch systeem zeker niet hetzelfde. De VS, de EU en de NAVO hebben de precedentwerking van Kosovo onderschat; waarom Kosovo wel en Zuid-Ossetië niet? Meten met twee maten? Overigens, voor alle duidelijkheid, deze dynamiek en redenaties verklaren misschien het handelen van Rusland, maar kunnen nooit een excuus zijn voor het gewelddadige optreden van dit land in Ossetië en Georgië. Wij kunnen hier niet zo veel aan doen. Lastig is (ook) dat de VS, vooral onder president Bush, nogal wat ‘soft power’ – waarvan ‘gezag op basis van gedrag en reputatie’ deel uitmaken – hebben ingeleverd.
We hebben ons recht van spreken verloren.

Een interessante vraag is hoe dit conflict zicht verhoudt tot de uitkomst van mijn onderzoek. Uit dit onderzoek blijkt dat de spanning in het internationale systeem zich min of meer continue opbouwt, en zich de afgelopen 500 jaat tot vier keer toe heeft ontladen in een ‘wereldoorlog’, een oorlog waarbij alle grootmachten zijn betrokken die deel uitmaken van het internationale systeem. In deze systeemoorlogen lijkt een zekere regelmaat te zitten, terwijl opeenvolgende oorlogen wat betreft duur, locatie en omvang in hoge mate juist onvoorspelbaar zijn. Verder blijkt dat deze systeemoorlogen altijd een ‘reorganisatie’ opleveren van het internationale systeem. Deze categorie oorlogen levert altijd nieuwe instituties en regels op. De Verenigde Naties, maar bijvoorbeeld ook het Nonprofileratieverdrag, zijn de ‘uitkomst’ van de laatste systeemoorlog (de Tweede Wereldoorlog). De VS, als (mede)winnaar van deze oorlog, hebben op dit – het huidige – systeem een zware stempel kunnen drukken.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rusland en het Kosovo-precedent

Onafhankelijkheid Kosovo wordt gevierd op Trafalgar Square (Foto: Flickr/garryknight)

Het is duidelijk dat het Westen in de crisis in de Kaukasus geen sterke positie heeft, en dit komt voor een flink deel door de houding ten aanzien van Kosovo, eerder dit jaar. Door actie te ondernemen tegen de Serviërs in de Kosovo-crisis in 1999 heeft de NAVO een groot, maar zeker gerechtvaardigd risico genomen. Een herhaling van Srebrenica moest koste wat kost voorkomen worden. Het erkennen van de onafhankelijkheid van Kosovo, eerder dit jaar, was daarentegen een fatale fout, omdat het een nieuw precedent schiep. Toen Slovenië, Montenegro, Macedonië, Kroatië en Bosnië zich afscheidden hield dat de ontbinding van de Joego-Slavische federatie in: het ging hier om deelstaten binnen een federale republiek. Kosovo daarentegen was onderdeel van de deelstaat Servië. Bovendien heeft Kosovo zijn onafhankelijkheid uiteindelijk verkregen door militair ingrijpen van buitenlandse mogendheden, die dit zonder duidelijke internationaal gerechtelijke onderbouwing hebben gedaan.

De Russen zijn woedend over de onafhankelijkheid van Kosovo, maar het heeft wel een precedent geschapen dat ze voor hun eigen twijfelachtige doeleinden kunnen misbruiken. Formeel gesproken zijn Zuid-Ossetië en Kosovo vergelijkbaar: semi-autonome gebieden binnen een voormalige deelstaat van een federale republiek, waarvan een deel van de bevolking onafhankelijkheid wil, en om dit te bereiken de hulp van een vreemde mogendheid inroept. Militair lijken de Russen, aan het einde van deze eerste ronde, oppermachtig, en een veroordeling van dit ingrijpen op grond van internationaal recht kan moeilijk worden vanwege Kosovo. De Russen kunnen in alle rust de politieke frustraties van de afgelopen twintig jaar uitleven op Georgië, met dank aan de politieke onhandigheid van het Westen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende