Onder andere omstandigheden was Breivik een Unique Selling Point

Breivik is óf knettergek óf juist niet. Tussenwegen zijn er nauwelijks, afgaand op de advocaat van de Oslo-shooter enerzijds en de directeur van het Noorse ‘Pieter Baan Centrum’, Paul Hartvik anderzijds. Probleem met die simplistische tweedeling: de psyche van de mens is niet binair. Je bent niet gek of niet-gek. Het is een glijdende schaal. Zijn advocaat is er duidelijk over: Breivik is zo gek als een deur. Hij is niet zoals wij, zei hij tegen de verzamelde pers eerder deze week. De jongen is in oorlog, in oorlog tegen de hele wereld en niemand die dat begrijpt. Breiviks advocaat heeft een strategie: zijn cliënt ontloopt een veel zwaardere straf als blijkt dat hij niet alles op een rijtje heeft. En: het maakt het beeld dat wij over zijn cliënt hebben begrijpelijk en behapbaar. Laten we eerlijk zijn: je moet ook wel gek zijn om zo’n slachting aan te richten.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Laat buitenstaanders meekijken in de tbs-kliniek

, door

Een gastbijdrage van Ko Hummelen, bijzonder hoogleraar forensische psychiatrie aan de Rijksuniversiteit van Groningen. Het stuk is ook te lezen op Sociale Vraagstukken.

De veroordeling van Julian C. laat onder meer de weerstand tegen tbs bij verdachten zien. De motivatie van een voor tbs-behandeling kan bevorderd worden door verbetering van het behandelmilieu in de kliniek. Dat vraagt om meer meekijken van buiten.

In de forensische psychiatrie is altijd sprake van dwang en drang. Patiënten met een psychiatrische stoornis of ziekte hebben vrijwel niets te willen. Daardoor bestaat er bij deze patiënten vaak weerstand tegen hun behandeling. Vooral de tbs-maatregel leidt nog al eens tot heftig verzet. Dat valt recentelijk ook af te leiden uit het verzet van Julian C. om mee te werken aan een psychiatrisch onderzoek. (Formeel kan een  rechter alleen tbs opleggen als een stoornis is vastgesteld, red.) De opgave voor de tbs-kliniek is om die weerstand zo veel mogelijk te overwinnen. Ze moeten patiënten motiveren mee te werken aan hun (soms opgedrongen en gedwongen) behandeling. Dat is nodig en nuttig want de meest effectieve behandeling is die waarvoor de patiënt zelf ‘kiest’.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.