Duopolie | Crisis in Oekraïne roept om intensiever schaliegasdebat

De winning van schaliegas leidt in Europa vooralsnog tot grote verdeeldheid. Nu de Oekraïense crisis duidelijk maakt hoezeer de afhankelijkheid van Russisch gas de EU in haar buitenlandse politiek belemmert, zou de discussie over de winning ervan sneller en intensiever moeten worden gevoerd. De introductie van nieuwe technieken voor schaliegaswinning ('fracking') heeft de Amerikaanse energiemarkt in de laatste vijftien jaar getransformeerd. Vanuit een productive van bijna nul in het jaar 2000, voorziet schaliegas nu in ongeveer een derde van de Amerikaanse gasproductie. De groei van de Amerikaanse economie in de laatste jaren wordt ten dele toegeschreven aan de lage energieprijzen als gevolg van de schaliegasproductie.

Door: Foto: Duopolie
Quote du Jour

Quote du jour | Vrijemarktprincipes

, door

De in 1992 overleden Oostenrijkse politiek-econoom en filosoof Friedrich Hayek stelde dat een op vrij economisch verkeer gebaseerde federatie van natiestaten een effectief middel vormt om het regulerend vermogen van elke afzonderlijke staat in te perken. Maar dan moet de democratische macht natuurlijk niet naar het federale niveau verplaatst worden, want dan dreigt die regulering alsnog.

Uiteenlopende belangen en een gebrek aan onderlinge binding kunnen dat helpen voorkomen. Als daarnaast de vrijemarktprincipes juridisch zwaar verankerd worden, is een economie op liberale grondslag veiliggesteld. Dit pleidooi van Hayek, 75 jaar geleden, doet sterk denken aan de wijze waarop de Europese Unie vanaf de jaren negentig is gaan functioneren.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

Recensie | De burgers en de koers van Europa

, door

RECENSIE - Heeft Europa burgers? Heeft Europa een koers? Het zijn vragen die opkomen als je een boekje voorgelegd krijgt met de titel: ‘Kunnen burgers Europa van koers laten veranderen?’ van Chris Aalberts. Het is geen onzinvraag, want binnenkort gaan we ter stembus voor Europese verkiezingen.

De vraagstelling

De tekst van Chris Aalberts, docent en onderzoeker politieke communicatie, is volgens de auteur een essay. Het is een woord uit het Frans, dat zoiets als probeersel betekent. Inderdaad, in mei moeten we naar de stembus. Of dat veel verschil zal gaan maken, is het onderwerp van Aalberts zoekende verkenning.

Is de titel van het essay wel de goede vraag? Je kunt ook zeggen: kunnen de burgers Nederland van koers laten veranderen? Het probleem van het democratisch tekort, waar het Europese Parlement aan lijdt, speelt een veel kleinere rol in de Nederlandse politiek: onze democratie is tenslotte in eeuwen van strijd gevestigd. Ook niet perfect geworden, maar ze voldoet wel. Of toch niet?

Ik fantaseer maar even: stel dat er een combinatie gevormd zou worden, met een stevige PvdA en SP als een linkse kern. Die coalitie zou nog steeds te maken hebben met multinationals, rentestanden, de beurs en de ECB. Of stel dat er een rechtse combinatie gevormd zou worden met de VVD en de PVV als ruggengraat. Ook dan zouden er vakbonden zijn, polderen, gecompliceerde sociale wetgeving en veel inclusieve mechanismen. Veel meer dan beperkte accentenverschuivingen zitten er niet in.

Foto: alphadesigner (cc)

Europa’s meerwaarde

, door

ANALYSE - Britse universiteiten komen af en toe met mooie cadeautjes. Op mijn bureau ligt zo’n geschenk, dit keer zelfs aan de hele Britse samenleving. De Regent’s University besloot het Britse volk een 244 pagina’s tellend rapport cadeau te doen, waarin deskundigen proberen vast te stellen wat nu de ‘Costs and Benefits’ van Europa voor het Britse eiland zijn. 23 deskundigen, sommigen vanuit de praktijk en anderen vanuit universiteiten, schreven korte essays over 23 onderwerpen van transport tot en met politiesamenwerking, van de Londense City tot en met de visserij.

Aardig is al de eerste vaststelling dat de Britse nettobijdrage aan de EU nog geen 1 procent is van de totale Britse overheidsuitgaven. Dit om maar aan te tonen dat ‘Brussel’ niet zo’n alles opslurpende moloch is, zoals de Britse populaire pers graag wil doen geloven. ‘Brussel’ geeft nog geen zesde uit van wat ‘Londen’ uitgeeft en van dat bedrag vloeit nog een forse portie terug naar de lidstaten.

Ik ben allereerst geïnteresseerd in ontwikkelingssamenwerking, een hoofdstuk van Mikaela Gavas, programmamanager EU bij van een van de meest invloedrijke denktanks op het terrein van ontwikkelingssamenwerking, het Overseas Development Institute in Londen. Sommige lidstaten – die weinig hulp geven, zoals Griekenland en Italië – geven meer dan de helft van hun ontwikkelingshulp via Brussel. Collega’s in Washington zien dat als een blijk van ‘ontwikkelingsvriendelijkheid’, maar het is natuurlijk slechts uitdrukking van een laag hulpbudget, gecombineerd met verplichte lidmaatschapsbijdragen. Bij Luxemburg en Zweden ligt het percentage dat naar Brussel gaat onder de 10 procent.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Reinier Sierag (cc)

Onderwijsongelijkheid in Europese regio’s

, door

ACHTERGROND - In een fascinerend artikel tekent Colin Woodard een nieuwe kaart van Amerika, en schrijft hij dat de cultuur van de eerste kolonisten nog steeds bepalend is voor de hedendaagse opvattingen. Dat gaat dan over de relatie overheid-burgers, maar ook over bijvoorbeeld onderwijs. Over “New Netherlands” schrijft hij:

NEW NETHERLAND. Established by the Dutch at a time when the Netherlands was the most sophisticated society in the Western world, New Netherland has always been a global commercial culture—materialistic, with a profound tolerance for ethnic and religious diversity and an unflinching commitment to the freedom of inquiry and conscience. Like seventeenth-century Amsterdam, it emerged as a center of publishing, trade, and finance, a magnet for immigrants, and a refuge for those persecuted by other regional cultures, from Sephardim in the seventeenth century to gays, feminists, and bohemians in the early twentieth.

Dagblad Trouw schreef er deze week over, en noemt daarin ook de aanwezigheid van topuniversiteiten in bepaalde regio’s; de oorsprong daarvan ligt al bij de eerste “settlers”. Een mooi inzicht, dat ongetwijfeld ook op Europa toe te passen is. 
Zo vind je in de landen in Centraal Europa (alle landen die ooit onder het Habsburgse rijk vielen), veel lagere percentages voortijdig schoolverlaters. Eén van de mogelijke verklaringen is dat onderwijs daar gezien wordt als het (enige) middel om verder te komen in het leven. In landen die vroeg geïndustrialiseerd werden, kon je ook zonder een diploma een goede boterham verdienen. Ongetwijfeld zijn er meer culturele en historische verschillen, die nog steeds doorwerken in allerlei regionale verschillen.

Foto: Jose Luis Orihuela (cc)

Oekraïne vreest dictatuur

, door

ANALYSE - De rellen in Oekraïne gaan langzaam de kant van een volksopstand op, schrijft B. Schuiling, die in Kiev woont.

Oekraïne is verdeeld in vrijwel alles. Het oosten is voornamelijk etnisch Russisch, het westen heeft een geschiedenis als onderdeel van Europa. Het oosten heeft zware industrie en is economisch  afhankelijk van Rusland. Het westen wordt gezien als het culturele Oekraïne, waar Oekraïns de voornaamste taal is en waar meer met Europa gehandeld wordt.

Kiev is een van de grootste Europese outsourcing-steden met meer dan 80.000 banen, maar in overheidsgebouwen is een computer zeldzaam. De ene helft van het land leeft met een been in de Sovjettijd, terwijl de andere helft vergroeit is met de smartphone en winkelt in megamalls.

Eind november weigerde de regering om een Europees associatieverdrag te tekenen tegen de zin van een meerderheid van de bevolking, die vervolgens begonnen is met grootschalige demonstraties.  De demonstraties werden bekend onder de naam ‘Euromaidan’. De keuze voor Europa is meer een verstandshuwelijk dan ‘echte liefde’. De andere keuze is het Rusland van Poetin: een corrupt land met een kleine rijke elite die er niet voor terugdeinst critici om te brengen en waar democratie toneelspel is. Wat de Oekraïner hoopt van Europa is verlossing van de corruptie (en macht van de oligarchen), democratie en modernisering van het land.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Waan van de dag

Europees voorstel waarmee vrijwel alle licenties op zaden bij grote bedrijven zouden komen te liggen afgewezen door EP

, door

NIEUWS - Vorig voorjaar ontstond er al veel ophef over een voorstel dat door EU-commissie was opgesteld waarin de handel in zaden vergaand beperkt werd en eigenlijk alleen grote bedrijven als Monsanto de rechten konden claimen. Ophef hierover leek eerst niet te mogen baten. Maar nu heeft toch een commissie van het Europees Parlement er een stokje voor gestoken. Het voorstel is terug gestuurd.

Vorige Volgende