De in 1992 overleden Oostenrijkse politiek-econoom en filosoof Friedrich Hayek stelde dat een op vrij economisch verkeer gebaseerde federatie van natiestaten een effectief middel vormt om het regulerend vermogen van elke afzonderlijke staat in te perken. Maar dan moet de democratische macht natuurlijk niet naar het federale niveau verplaatst worden, want dan dreigt die regulering alsnog.
Uiteenlopende belangen en een gebrek aan onderlinge binding kunnen dat helpen voorkomen. Als daarnaast de vrijemarktprincipes juridisch zwaar verankerd worden, is een economie op liberale grondslag veiliggesteld. Dit pleidooi van Hayek, 75 jaar geleden, doet sterk denken aan de wijze waarop de Europese Unie vanaf de jaren negentig is gaan functioneren.
Oud-Tweede Kamerlid Paul Kalma (PvdA) in een opiniestuk in Trouw.
Reacties (9)
Wat? Is meneer Kalma vergeten dat de EU zowat alles reguleert, tot de kromte van bananen aan toe?
Ik hem meer het idee dat de EU zich alleen met onbelangrijke zaken bemoeit, zoals de kromte van bananen.
Voorbeeld: In de VS zijn staten vrij om zelf hun BTW te regelen. de EU heeft bepaald dat schoenmakers overal in het lage tarief moeten vallen. Een gezamenlijk defensie beleid is dan weer wel aanwezig in de VS en niet in de EU.
@1: Alleen daar waar het de interne markt bevordert (denk aan uniforme standaarden binnen de EU), of externe toegang daartoe belemmert (denk aan je kromme bananen).
Hayek schreef ‘Why i am not a conservative’ – één van de weinige dingen waar ik mee eens ben. Want dooddoeners over bananen dat is typisch een conservatieve arrogante azijnpisser. Kan je beter liberaal zijn.
@1
Het gaat natuurlijk niet om meer of minder regels. Dat is een ontzettend kinderachtige voorstelling van zaken die ook in de Nederlandse politiek zo moeilijk uit te roeien is. Het gaat erom wélke regels.
Wat betreft regulering die fundamenteel effect heeft om de machtverhouding tussen banken, multinationals en de ultrarijken aan de ene kant, en arbeiders en MKB aan de andere kant, slaat Kalma de spijker op zijn kop.
@5.
We hebben ondertussen een neo-liberaal systeem wat inhoudt dat niet de overheid de markt reguleert, maar het tegenovergestelde, de markt reguleert de overheid.
Neo-liberalisme heeft niets met democratie. Alsof de markt de democratisch is. Daarom vinden conservatieven (of zich zo noemend) dat een leuk idee, want die denken nog dat de hiërarchische wereldbeelden die ze hebben, dat die opgeld doen. En jammer genoeg hebben ze daar in de praktijk gelijk in.
Het zijn een aantal eigenaren van bedrijven, grote beleggers, en eventueel gecombineerd met functies in de media en politiek, die alles domineren. De vrije markt is een illusie. Een droombeeld.
@6
Je leeft in je eigen niet bestaande fantasiewereld. Hebben meer mensen last van. Je verzint maar wat en denkt vervolgens zelf dat het waar is. Je verschilt wat dat betreft niet veel van christelijke conservatieven die denken dat de aarde 6000 jaar oud is. Allebei knettergek.
@7.
Poeh poeh, jij maakt indruk. Jij hebt de laatste dertig jaar zeker onder een steen gelegen.
Een plusje van mij voor de moeite die je desondanks doet.
Er is geen sprake geweest van een terugtrekkende overheid, overal werd geen marktwerking ingevoerd, geen dereguleringen van de financiële markten, met desastreuse gevolgen, geen privatiseringen van de zorg, openbaar vervoer, sociaal domein, dat gaat geleidelijk allemaal de markt op. Dat is alleen in mijn fantasie. Niet alles wordt uitgedrukt in geld. Nee, er wordt nog in menselijke waarde gedacht. Was dat maar waar, helaas.