HP ‘groenste’ elektronicaproducent
, door
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Stuiptrekkingen van een onhoudbare visie
, door
Om de huidige discussies en machtsstrijd over verduurzaming beter te begrijpen, is het behulpzaam twee ‘kampen’ of visies te onderscheiden.
Kamp A heeft de conclusie getrokken en aanvaard dat onze economie de ecologische grenzen heeft bereikt of zelfs heeft overschreden. In deze visie wordt de economische ontwikkeling nu in belangrijke mate belemmerd doordat de ‘milieugebruiksruimte’ op is.
Er ontstaat schaarste: makkelijk en goedkoop winbare natuurlijke hulpbronnen raken op, de veerkracht van ecosystemen is sterk afgenomen. Nieuwe economische kansen dienen zich in deze visie alleen maar aan indien niet langer naar klassiek financieel-economische winst wordt gestreefd, maar geïnvesteerd wordt in de bescherming en opwaardering van ecosystemen, behoud van het holoceenklimaat, en in hernieuwbare hulpbronnen.
Een toenemend aantal bedrijven omarmt deze visie, op grond van eigen inzichten en kennis, of uit verlicht eigenbelang: wie dat niet doet, loopt grote kans kopje onder te gaan. Is het niet doordat de noodzakelijke hulpbronnen en grondstoffen schaars en duur worden, waardoor de continuïteit van de onderneming gevaar loopt, dan is het wel doordat de samenleving eenvoudigweg geen license to operate meer gunt aan bedrijven die onvoldoende in planet en people investeren.
Kamp B vindt het idee van ecologische grenzen, beperkte veerkracht en schaarse hulpbronnen allemaal maar onzin. Hooguit wordt er een politieke lippendienst aan bewezen, maar in wezen is het beeld dat alle gemekker over natuur en milieu en klimaat en biodiversiteit een barrière is voor de Economische Groei Zoals We Die Altijd Gehad Hebben
KOZ | Leven na de dood
, door
In de vorige Kunst op Zondag werd een nauwere samenwerking tussen kunst en wetenschap als mogelijkheid genoemd om windenergie acceptabel te maken. Er zou een instituut moeten komen waar nieuwe, interessante dingen worden ontwikkeld. Wetenschappers missen de creativiteit van kunstenaars en kunstenaars kunnen niet alles realiseren, omdat ze de wetenschappelijke discipline en technische kennis missen, zegt Joris Laarman in een interview met het Rathenau-instituut. “Als iets mooi is, ben je er zuiniger op. Als het ook nog leeft, ga je er zorgvuldiger en met respect mee om. Een levend lampje moet je onderhouden, en dat kan een nieuwe manier van omgaan met producten opleveren”, waarmee Laarman doelt op zijn Half Life Lamp, een poging tot een biologisch volledig afbreekbare lamp en waar hamstercellen een rol spelen.
Joris Laarman is een van de kunstenaars van wie “verrassende voorbeelden” van “ongewone en inventieve oplossingen” nieuw licht werpen op het begrip duurzaamheid, in de tentoonstelling “Nieuwe energie in design en kunst” (Museum Boymans, Rotterdam).
Laarman is niet de enige die het licht heeft gezien, als het gaat om een nieuwe manier van omgaan met producten. Met zijn bloedlamp wil Mike Thompson de consument dwingen na te denken voor hij het licht aan doet. De lamp werkt op het bloed van de gebruiker en werkt maar één keer.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Trouw’s Duurzame 100
, door
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Ecocide: misdaad tegen de vrede
, door
In onze rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken naar aanleiding van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera. Deze week: behoud van de Iberische lynx, gemeenschapsbeheer van de Nepalese bossen, een milieu-advocaat die ecocide strafbaar wil stellen en het verloren paradijs van Nieuw-Zeeland.
Behoud van de Iberische lynx
De Iberische lynx komt, zijn naam zegt het al, alleen voor op het Iberisch Schiereiland. Ziektes onder zijn belangrijkste voedselbron (het konijn), versnippering van zijn leefomgeving, stroperij en aanrijdingen maakten hem een van de meest bedreigde katachtigen ter wereld.
In het Doñana Natuurpark, een van Unesco’s Werelderfgoedlocaties in zuid-west Spanje, fokt men nu lynxen in gevangenschap om ze straks in het wild uit te zetten. Contact tussen de lynx en de mens wordt zoveel mogelijk vermeden om hun natuurlijke gedrag te bevorderen, zodat ze straks in het wild kunnen overleven. Onderdeel van die overlevingstechnieken is het leren jagen op speciaal voor dat doel gefokte konijnen. El Acebuche is onderdeel van een groter fokprogramma, dat in totaal vijf centra heeft in Spanje en Portugal.
Gemeenschapsbeheer van Nepalese bossen
Bossen voorzien 300 miljoen mensen van onderdak en 1,6 miljard mensen zijn ervan afhankelijk. Veel van die bossen verdwijnen in rap tempo. In Nepal wordt jaarlijks 2 tot 4 procent van het bos gekapt, in twee decennia verdween zo een kwart van Nepals bossen. Opvallend detail: waar de overheid bossen beheert worden ze in hoog tempo gekapt, waar de lokale bevolking ze beheert floreren ze. Inmiddels staat anderhalf miljoen hectare bos onder lokaal beheer van in totaal zo’n 16 duizend groepen.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Obsolescence
, door
Printers die er na precies 10.000 afdrukken mee uitscheiden. Ipods met een onvervangbare batterij die na 18 maanden de geest geeft. Koelkasten met een levensduur van veertien jaar. Gloeilampen van inferieure kwaliteit. Waarom gaan de dingen toch zo snel kapot?
The Light Bulb Conspiracy (2009) geeft antwoord op deze en andere vragen, en laat zien wat consumenten er tegen kunnen doen en dat terugvechten zin heeft. Het blijkt geen toeval te zijn, maar een bewuste strategie van fabrikanten om ervoor te zorgen dat de consumentenvraag op peil blijft. Woord van de dag: ‘obsolescence’.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Natuurlijke vrienden en vijanden
, door
In onze nieuwe rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken naar aanleiding van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera. Deze week: de terugkeer van de berggorilla, de Millennium Zadenbank, een opleidingscentrum voor alternatieve technologie en het herstel van de mangrovebossen.
De terugkeer van de berggorilla
De berggorilla wordt ernstig in zijn bestaan bedreigd door ontbossing, menselijke ziekten en stroperij. Eind jaren tachtig waren er wereldwijd nog maar 570 berggorilla’s en hun habitat was teruggebracht tot één locatie: de bossen en berghellingen in Centraal-Afrika. De mens en de berggorilla waren gezworen vijanden. De akkers werden verwoest. Bovendien bedreigden menselijke ziekten de gorilla, doordat mens en gorilla 98 procent van hun dna gemeen hebben.
Daar komt dankzij een bijzonder natuurbeschermingsproject verandering in. De populatie is inmiddels weer gegroeid naar 800 berggorilla’s. De oude vijandschap is verdwenen. De bevolking jaagt niet langer op de gorilla’s, maar ziet nu de voordelen van natuurbehoud. De berggorilla trekt namelijk flink wat toeristen aan en dat brengt geld in het laatje. Zoveel zelfs dat 30 duizend mensen er nu mee in hun bestaan kunnen voorzien. Om de akkers te beschermen zijn bufferzones ingesteld en ontvangen de boeren compensatie voor geleden schade. Mens en gorilla delen het land en beiden worden er beter van.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Economie? Ethiek!
, door
Onze huidige crisis is niet slechts een economische en financiële crisis, maar vooral ook een spirituele en morele crisis. Menselijke waardigheid en het algemeen belang moeten weer leidend worden, zodat de wereld rechtvaardiger wordt dan nu het geval is. Dat zegt het Vaticaan in de nota over financiële hervorming die deze week verscheen.
De economische en financiële crisis die we nu doormaken, geeft aanleiding tot diepgaande introspectie naar de principes en de sociale en culturele waarden die aan de basis liggen van een sociale samenleving. In haar nota stelt de Pauselijke Raad voor Gerechtigheid en Vrede (Justitia et Pax) dat oplossingen voor onze huidige crisis niet alleen moeten bijdragen aan het welzijn van onze huidige generatie, maar dat we ook de verantwoordelijkheid moeten nemen voor de generaties die na ons komen. Ook die generaties moeten hoop op een betere toekomst en vertrouwen in de menselijke waardigheid kunnen blijven houden.
Volgens de Raad hangen de problemen met financiën en economie nauw samen met de ethische oriëntaties die eraan ten grondslag liggen. Na de Tweede Wereldoorlog is veel economische vooruitgang geboekt, maar daar zijn door velen grote offers voor gebracht, in ontwikkelde landen maar vooral ook in de ontwikkelingslanden. De crisis staat niet op zichzelf. In de jaren zeventig was er de oliecrisis, gevolgd door crises en Mexico, Brazilië, Rusland en Korea in de jaren tachtig. Nog weer later waren er crises in Thailand en Argentinië, kwam de vastgoedcrisis en nu hebben we dan dan de financiële crisis. Volgens het Vaticaan hebben die crises een gemeenschappelijke oorsprong, maar is nu wel voor het eerst dat de crisis het hart van de wereldeconomie treft.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.