Het is mooi dat we voorlopig weer even zijn verlost zijn van ministers en staatssecretarissen die, als Kamerlid, zichzelf controleren. Misschien is het in de nabije toekomst zelfs helemaal afgelopen met die dubbele petten.
Maar kan het ook eens afgelopen zijn met Tweede Kamerleden, die naast deze fulltime functie ook het volk zitten te vertegenwoordigen in gemeenteraden en Provinciale Staten? Met de beëdiging van de veertien nieuwe Kamerleden zijn er drie bij gekomen die, bezoldigd en wel, ook in raden en/of Staten zitten.
We houden het er maar op dat ze nog geen tijd hebben gehad hun ontslag als gemeenteraadslid of lid van de Provinciale Staten in te dienen. Vier Kamerleden die, na de verkiezingen, per 6 december 2023 werden beëdigd in de Tweede Kamer hebben hun raads- of Statenzetels wel na enige tijd opgegeven.
Hier het overzicht van Tweede Kamerleden die in de huidige zittingsperiode tegelijkertijd gemeenteraadsleden en/of Provinciale Statenleden zijn, c.q. waren. (Tweede Kamer, register nevenfuncties per 4 juli 2024)
Die dubbele petten zijn wettelijk toegestaan. Legitiem dus, maar waarom daar gebruik van gemaakt, als de Tweede Kamer een burn-outfabriek is? (RTL Nieuws, 29 december 2022)
Het overgrote deel der gemeenteraadsleden dat in de Tweede Kamer wordt benoemd, neemt afscheid van het raads- of Statenwerk. Degenen die menen meerdere ladingen hooi op hun volksvertegenwoordigende vorken te moeten nemen vinden we vooral ter rechterzijde van het politieke spectrum (Parlement.com 23 januari 2023). De hierboven weergegeven tabel bevestigt dat nog eens.
Al wat langer wordt dat (drie)dubbele mandaat ter discussie gesteld. In 2017 riep het Kamerlid Gerard Schouw (D66) zelfs op tot een verbod op dat soort dubbele petten (BN De Stem, 17 maart 2017). “De affaire met de van corruptie verdachte VVD'er Jos van Rey, die daarvoor even wethouder, Statenlid én Eerste Kamerlid was, liet volgens de democraat zien dat dubbelmandaten de mogelijkheid scheppen dat volksvertegenwoordigers zichzelf gaan controleren”.
In 2023 pleitte ook Laurens Dassen (Volt) voor zo’n verbod. Tot nu toe lijkt er geen consensus te vinden voor een dergelijke maateregel. De meeste partijen willen de vrijheid behouden er zelf over te beslissen. En dus laten VVD en PVV dubbelmandaten toe, terwijl de PvdA dat niet doet. "Als raadslid kan je tegen bezuinigingen op de gemeente zijn, terwijl je als Kamerlid vóór kan zijn, omdat je naar het landsbelang kijkt. Dat wringt te veel", zei een woordvoerder in 2017.
Misschien moet de kiezer zich daar eens over uitspreken. Wat vindt de kiezer er van als ‘zijn’ Kamerlid de raadsvergadering niet kan bijwonen omdat het Kamerdebat weer eens tot ‘s avonds laat is uitgelopen? Of dat het gekozen raadslid wegblijft uit de Tweede Kamer omdat de raadsagenda in de weg zit?
En dan hebben we het nog niet eens over al die nieuw te bouwen woningen waar om gesmeekt wordt. Daar zal toch geen enkel Kamerlid tegen zijn? Tenzij lokale burgers die nieuwbouw niet in hun achtertuin willen en de gemeenteraad of de Provinciale Staten daar tegen zijn?
