ACHTERGROND - De verkiezing van Donald Trump was misschien een politiek bedrijfsongeval. Maar conservatieve denktanks maken zich ondertussen op om van deze gelukstreffer een blijvend succes te maken.
Bij zijn aantreden in 1980 gaf president Ronald Reagan aan alle kabinetsleden een stapel boeken cadeau: het twintigdelige Mandate for Leadership, een uitgave van de conservatieve denktank The Heritage Foundation. De ministers zullen de stapel papier hooguit hebben doorgebladerd – net als Reagan zelf – en het was misschien ook niet meer dan een leuke publiciteitsstunt van de Heritage Foundation, maar het feit dat Reagan hieraan meewerkte geeft aan dat hij zichzelf en zijn regering beschouwde als onderdeel van een ideologische beweging.
Een verstandige zet. De republikeinse partijelite had zijn opkomst met argwaan aanschouwd. Wat zou deze ex-acteur, die nauwelijks geïnteresseerd was in de partij en de conservatieve ideologie, gaan doen in het Witte Huis? Welnu, Mandate bevatte een blauwdruk voor een conservatieve revolutie, met als voornaamste onderdelen het opschroeven van de defensie-uitgaven en het schrappen van sociale programma’s en van elke regulering van het bedrijfsleven. Dát programma zou de regering-Reagan uitvoeren.
Conservatiever en nog conservatiever
In één beweging had Reagan zijn regering van een ideologie voorzien – en had hij de partij (alweer) buiten spel gezet. En zo werden de jaren tachtig van de vorige eeuw vormden de hoogtijdagen voor de Heritage Foundation. Eindelijk konden haar extreme laissez-faire-ideeën, bedacht door Ludwig von Mises (1881-1973) en zijn leerling Friedrich von Hayek (1899-1992), in de praktijk worden uitgevoerd. Eindelijk kon de dreigende ondergang van de Verenigde Staten richting ‘socialisme’ worden gekeerd.