Als de oudere werknemer zijn werk niet meer aankan, kun je hem ‘terug zetten’ naar een functie die beter past bij zijn verminderde productiviteit. Er zijn echter slimmere alternatieven voor demotie: door scholing of deeltijdpensioen kunnen mensen ook langer doorwerken. Recente berichten in de media laten zien dat voor steeds meer werkgevers in Nederland demotie een serieuze optie vormt bij het voeren van HR-beleid. Aan het eind van het vorige decennium was nog geen 10 procent van de werkgevers geporteerd van het idee dat werknemers ‘een stapje terug’ zouden doen. Volgens een recent rapport van ADP en Berenschot acht inmiddels meer dan 40 procent van de werkgevers dat idee bespreekbaar. In diezelfde berichten wordt demotie enerzijds in verband gebracht met versobering van arbeidsvoorwaarden. Anderzijds zou het een instrument zijn om oudere werknemers betere mogelijkheden te bieden daadwerkelijk langer door te werken.
NIEUWS - In plaats van de aangekondigde tien procent loonkorting, ‘verzoekt’ Capgemini oudere werknemers nu tot dertig procent in te leveren.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
OPINIE - Hoe erg is ‘een stapje terug’ in het perspectief van een duurzame samenleving?
Capgemini vraagt aan 400 oudere werknemers om 10 procent van het salaris in te leveren, werd vorige week bekend. Er is sindsdien heel wat over geschreven en gezegd. Vooral in de sfeer van rechten en van vergelijken: oud tegenover jong, management tegenover werknemers, productieven tegenover minder productieven. De keuze lijkt demotie of je baan kwijt. En als dat de keuze is dan is de uitkomst duidelijk. Liever werken tegen 10% minder dan thuiszitten en 30% minder met zicht op bijstand.
De positieve bijdragen keken vooral naar de winst van diversiteit. Teams die bestaan uit oud en jong hebben gezamenlijk meer kwaliteit in huis. Pleidooi voor leeftijdsbewust personeelsbeleid – en dat gaat niet alleen over ouderen.
Waar we in alle discussies niet aan toe komen is nadenken over de samenleving waar we naar toe willen. De oude systemen, ontwikkeld na de industriële revolutie, kraken in hun voegen. De snelle economische groei van de afgelopen decennia heeft vooral welvaart gebracht maar het collectieve welzijn heeft geen gelijke tred gehouden.
De digitale revolutie leidt tot nieuwe succesvolle vormen van samenwerking en financiering. We ruilen diensten, we werken samen op basis van uitwisseling van sociaal kapitaal, initiatieven worden gefinancierd op basis van crowdfunding. De samenleving die zich hier gaat aftekenen is niet gebaseerd op geld maken met geld, op groei van bezit. Delen is het nieuwe hebben.
COLUMN - Waarin Klokwerk zich midden in crisistijd durft af te vragen of we niet beter af zouden zijn als we minder gingen werken.
Grote projecten lopen altijd uit de hand. Altijd kosten ze meer dan vooraf werd verteld, en altijd leveren ze minder op. Dat is eigenlijk de standaard in de bouw en in de ICT-wereld.
Een instantie die een groot ICT-bedrijf inhuurt, mag vooraf maar beter goed bedenken wat het wil en wat de middelen mogen zijn. Aan de kennis daarvan ontbreekt het helaas nogal eens. Dit soort bedrijven zijn dan ook groot geworden doordat babyboomers aan de top zich graag door een jonge ICT-knul naar een financiële bloedarmoede lieten adviseren. Een vage opdrachtomschrijving was voor deze knullen een vette vis.
Nu zitten we echter in zwaar weer en wordt overal de broekriem aangehaald. En waar worden de grootste klappen gevoeld? Juist. Bij bouw- en ICT-projecten.
Wat te doen? Capgemini kijkt eens naar zijn eigen organisatie en concludeert dat de jonge knullen van toen inmiddels al aardig op leeftijd gekomen en dat hun salaris met hun leeftijd is meegegroeid. Het stelt dus voor om de salarissen aan de top af te romen, om met dezelfde hoeveelheid mensen door te kunnen gaan.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
COLUMN - Demotie van oudere werknemers zou mogelijk moeten zijn. In andere landen gebeurt het al.
Deze week stak de term ‘demotie’ weer de kop op. Capgemini wil dat oudere werknemers tot wel 10 procent van hun salaris inleveren. Hun loon zou hun marktwaarde ontgroeid zijn, en jong talent zou er te bekaaid vanaf komen. Capgemini is niet de enige, veel andere werkgevers spelen met het idee. In steeds meer CAO’s worden afspraken over de mogelijkheid van salarisverlaging gemaakt.
Vakbonden zijn boos, omdat de ‘oudere werknemer zou worden vernietigd’, en omdat de top van Capgemini zelf niet wil inleveren. Dat laatste lijkt me terecht, maar dat eerste niet. Het is toch eigenlijk bizar dat we in Nederland niet al lang korte metten hebben gemaakt met die rare automatische periodieke salarisverhoging, en dat lonen maar een kant uit lijken te kunnen: omhoog. Waarom kunnen de lonen niet meebewegen met de conjunctuur? En wat is er mis met op latere leeftijd een stapje terug – of beter: opzij – zetten?
Hoogleraar arbeidsverhoudingen Paul de Beer zei het mooi in het AD van dinsdag: als je de lonen ‘mee laat ademen’ met de conjunctuur, stabiliseer je de werkgelegenheid. ‘Als iedereen in een bedrijf bijvoorbeeld 10 procent van het loon inlevert, heeft dat hetzelfde effect als ontslag van één op tien.’ In feite is dit ook wat Capgemini zegt: de conjunctuur zit tegen, en vooral de marktwaarde van oudere werknemers is gedaald, dus kun je ook niet aan je salaris blijven vasthouden. Logisch toch?