Afschrijvingen | Handen af van Dijsselbloem

Dijsselbloem krijgt nogal wat over zich heen. De internationale pers ‘maakt gehakt’ van hem:  ‘incompetent’, ‘politiek lichtgewicht’, ‘ontsla die man!’. Twitteraars idem dito: Dijsselbloem is een ‘elefante’ in de ‘eurocristalleria’, een ‘exterminator of stocks’. De reden: zijn uitspraken over hoe je banken in de eurozone moet redden. Daarmee zou Dijsselbloem paniek zaaien, aanzetten tot bank runs en überhaupt alle private geldschieters de Europese banken uitjagen. Het zou na het weggestemde eerste reddingsplan de tweede grote flater zijn in korte tijd. De ‘onervaren’ eurozone-aanvoerder wil blijkbaar de financiële markten maar niet begrijpen, aldus commentatoren. Deze hoon is onterecht, en wel om vier redenen. 

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022
Foto: Timo Arnall (cc)

Na Cyprus staat Slovenië klaar

ANALYSE - Cyprus is voorlopig gered. Ondertussen loopt het volgende euroland zich al warm om in de problemen te komen: Slovenië.

De oorzaak van de Cypriotische problemen is relatief helder. Enorme hordes buitenlandse, met name Russische geldbezitters werden naar het eiland gelokt met hoge rendementen. Dat geld werd risicovol belegd (met name in Griekse staatsobligaties). Normaal gesproken bied je dan een beleggingsrekening aan, zodat als het tegenzit het verlies voor de rekeninghouder is en niet voor de bank. De Cyprioten boden spaarrekeningen aan, zodat de banken zelf in zwaar weer belandden toen als onderdeel van het Griekse reddingsplan de staatsobligaties afgestempeld werden. Volgens het afgelopen nacht gesloten akkoord zullen grote spaarders, die beter hadden moeten weten, hun hoge rendementen van de afgelopen jaren weer moeten inleveren.

De situatie in Slovenië werd ongeveer op hetzelfde moment acuut als in Cyprus, namelijk negen maanden geleden. Cyprus kwam tot uitbarsting na de verkiezing van een nieuwe president. Ook in Slovenië veel politieke turbulentie, culminerend in de installatie van een nieuwe regering vorige week. Anders dan Cyprus heeft Slovenië nog niet formeel om hulp gevraagd, maar analisten zien het somber in.

Ook in Slovenië zit het probleem in de banken. Die hebben ongeveer zeven miljard euro nodig om overeind te blijven. De oorzaak ligt echter niet in speculatie, maar in de economische crisis, die de stevig groeiende economie tot stilstand heeft gebracht. Banken hadden geld uitgeleend om bedrijven in staat te stellen te groeien en moeten nu constateren dat een aanzienlijk deel van die leningen niet terug zal komen. Het IMF toonde zich in december niet ontevreden (pdf). Vanuit financieel beleidsopzicht valt Slovenië niet zoveel te verwijten.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Cyprus is gered… voorlopig

Tien miljard euro noodsteun, tegoeden tot €100.000 euro gegarandeerd, ministers Eurolanden akkoord met herziene maatregelen. Grootste bank Cyprus opgesplitst.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Afschrijvingen | Die spaardersheffing is zo gek nog niet

COLUMN - Cyprus accepteerde de spaardersheffing niet, terwijl daar daar best wat voor te zeggen is.

Alle ogen zijn gericht op Cyprus. Het eiland heeft maar een bbp-tje van 18 miljard euro, pakweg de provincie Friesland, maar het moet snel 17 miljard euro hebben om niet failliet te gaan. Even leek het alsof spaarders zouden gaan meebetalen aan de reddingsactie van de Cypriotische banken, en misschien ook wel de ‘kleine’ spaarders met minder dan 100.000 euro op de bank, die eigenlijk onder het depositogarantiestelsel zouden moeten vallen. Iedereen op Cyprus en daarbuiten schreeuwde moord en brand: een heilige belofte is gebroken! Spaargeld is nooit meer veilig! Het financiële systeem zal imploderen! Maar eigenlijk is zo’n spaardersheffing best eerlijk en beter dan andere financieringsbronnen. En dat depositogarantiestelsel moet een tandje terug.

Iedereen weet inmiddels dat Cyprus veel te afhankelijk is van haar topzware – 8 keer het bbp –  en malafide financiële sector. De sector levert veel geld op, meer dan het toerisme, maar het risico is navenant. Toen de twee grootse Cypriotische banken een lening aan Griekenland van 23 miljard euro moesten afstempelen, waren de rapen gaar.

Om de banken te redden en haar eigen tekorten aan te vullen, vroeg de Cypriotische regering 17 miljard euro aan de rest van de eurozone. Die wil maximaal 10 miljard geven, en onder voorwaarden: bezuinigen, de financiële sector halveren, de absurd lage vennootschapsbelasting wat omhoog, witwaspraktijken aanpakken. Maar ook: 5,8 miljard ophalen bij de spaarders. Want naar schatting is een derde van het in Cyprus gestalde geld van Russisch-dubieuze afkomst. Daar gaat de Europese belastingbetaler mooi niet voor opdraaien.

Foto: Riccardof (cc)

Cyprus tussen Rusland en de EU

Wat zal Europa het komende halfjaar merken van het voorzitterschap van de EU door buitenpost Cyprus?

Vanaf zondag 1 juli is Cyprus een half jaar lang voorzitter van de Europese Unie. Deze wisselende functie neemt Cyprus over van Denemarken. En niet van Herman van Rompuy, voor alle duidelijkheid. Die blijft voorzitter van de Europese Raad (van regeringsleiders). Wat Cyprus gaat doen is nog het best aan te duiden met een ‘primus inter pares’ rol: de onderhandelingen voorzitten tussen de landen over alle onderwerpen die in dit half jaar op de agenda staan. In allerlei gremia van de Unie heeft het voorzittende land de regie, van ambtelijk overleg tot en met vergaderingen van de ministers met uitzondering dus van de politieke top. Cyprus zal het voorzitterschap meer dan zijn voorgangers vooral in Brussel gaan uitoefenen. De ambtenaren zijn al onderweg. Geen extra tripjes dus voor onze ministers naar dit vakantieland.

Cyprus is in meerdere opzichten een bijzonder geval met een lange geschiedenis van politieke conflicten die tot op de dag van vandaag doorwerken. De op twee na kleinste lidstaat, gelegen in een uithoek van Europa, is sinds 1974 deels bezet door Turkije, dat nog steeds kandidaat-lid is van de EU. Het eiland is feitelijk in tweeën gedeeld. In het noordelijk deel heeft de bezetter voor de Turkse minderheid  de Turkse Republiek Noord-Cyprus uitgeroepen. In het zuidelijk deel regeert de Grieks-Cypriotische meerderheid. Deze regering wordt door de EU gezien als vertegenwoordiger van de lidstaat. De hoofdstad Nicosia is gespleten door een muur die aan de koude oorlog doet denken. VN-militairen bewaren er de vrede. Het voorzitterschap van Cyprus zal in elk geval betekenen dat er in de onderhandelingen met Turkije weinig vorderingen zullen worden gemaakt. Turkije heeft al aangekondigd niet met de EU te onderhandelen als dat betekent dat ze moeten gaan praten met de Grieks-Cyprioten. Woensdag demonstreerden Turks-Cyprioten in Brussel tegen het voorzitterschap en tegen de onderdrukking van de Turkse minderheid.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Grote gasvondst Israël schudt geopolitieke verhoudingen op

“Veertig jaar liet Mozes ons door de woestijn dwalen om ons uiteindelijk naar de enige plek in het Midden-Oosten te leiden waar geen olie is”, aldus Golda Meir, voormalig minister-president van Israël. Dat Israël’s zeebodem schatten herbergt, kon ze toen nog niet weten. Dit is onlangs pas boven water gekomen. Israël: ‘Land van melk, honing en aardgas’ kopte de website van het Nederlandse ministerie van Economische Zaken boven een bericht in maart dit jaar. De ontdekking van het Tamar-gasveld van 238 miljard m3 was toen groot nieuws. Inmiddels is er een nog veel groter gasveld ontdekt: het Leviathan-gasveld van 453 miljard m3. Leviathan is een bijbels monster stammend uit de oertijd dat zijn oorsprong kent in de Griekse mythologie. De vondst van dit gasveld vernoemd naar een reusachtige zeeslang doet de discussie over de maritieme grenzen in de Middellandse Zee weer oplaaien en brengt Israël en Griekenland nader tot elkaar. Er wordt gesproken over aanleg van een gaspijpleiding van het Levathian gasveld naar het Griekse deel van Cyprus en dat is tegen het zere been van Turkije. Van het ooit innige strategische verbond tussen Israël en Turkije is na het doorzeven van de Freedom Flotilla toch al weinig meer over.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Noord-Cyprus gaat stapje terug doen

De grens tussen beide Cyprussen in hoofdstad Nicosia (Foto: Flickr/reinholdbehringer)

Het heeft er alle schijn van dat de Nationale Eenheidspartij de parlementsverkiezingen in Noord-Cyprus van zondag gaat winnen. Die nationalistische partij kiest voor een hardere lijn inzake de hereniging met Zuid-Cyprus dan de huidige president en regering. En dat terwijl in het zuiden sinds vorig jaar eindelijk een president is die serieus werk wil maken van hereniging van het eiland dat sinds 1974 in tweeën is gedeeld.

Bij het referendum over de hereniging in 2004 stemde het Turkse noorden in meerderheid voor, maar het Griekse zuiden tegen. Lidmaatschap van de EU was een belangrijk lokkertje, maar de Grieken wisten dat zij sowieso binnen waren. Zowel Europa als de Verenigde Staten zijn nog steeds erg kien op oplossing van het conflict, dat buiten de direct betrokkenen niemand echt interesseert (maar wel irriteert).

De Turks-Cypriotische president Mehmet Ali Talat was deze week in Washington om te verzekeren dat hij alles blijft doen om de hereniging te bespoedigen. Hij hoopt dat meer buitenlandse inmenging de zaak op koers kan houden naar overeenstemming over de voorwaarden voor hereniging eind dit jaar. Uiteindelijk zal echter een nieuw referendum in 2010 de doorslag moeten geven, en een eventuele overwinning van de nationalisten bij de parlementsverkiezingen is dan geen goed voorteken.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Breaking: Cyprus moet weer uit EU

vogeltjeEt voilá, een leuke binnenkomer. Koeltoer vs mooie vogeltjes? Ik zeg alvast: laat die vrolijke nachtegalen, zwaluwen en tjiftjafs rondfladderen en eet nog zo’n slappe dolma met kleffe rijst.

Elk jaar hopen ontelbare, in keurig afgebakende Noord-Europese natuurgebieden opgefokte zangvogeltjes de winter te overleven op een dieet van Afrikaanse insecten. Maar dan hebben ze één probleem: de Middellandse Zee. Over de breedte vinden onze blije hartendiefjes het ding wat nat, maar gelukkig liggen er een paar stapstenen in het water. Naast Gibraltar en de route om de Oost, langs Israël, houden miljoenen daarom een pitstop op de kleine Mediterrane eilanden, zoals Malta en Cyprus.

En daar worden ze vervolgens massaal afgeslacht. Iets met mistnetten, stokjes met lijm, frituurpannen en lokale horeca. Zogezegd cultuur. Tot nog toe niks aan de hand dus. Behalve dat Cyprus had beloofd netjes met de barbarie te stoppen als ze dan alsjeblieft ook mochten vegeteren op EU-geld. Klonk prima, dus in 2004 joinden de Cyprioten het elite-clubje dat tot nog toe iets kritischer is over Turkije. De grens ligt aldaar op ontkenning van de slacht van één miljoen Armeniërs. Waren het er iets meer: Turkije geen lid. Ietsjes minder: het Aziatische schiereiland mag zich Europa noemen. Historici buigen zich er nog over. We moeten een beetje schappelijk zijn. Zo ook Cyprus. ‘Een land een land, een woord een woord’ is voor internationale diplomatie natuurlijk wat al te stellig. Nee, ook hier netjes de grens op één miljoen lieve, onschuldige slachtoffertjes.

Vorige Volgende