Zomergasten 2023 met Theo en Hoyte

Zomergasten vorige week: De kop ging er af met een nieuwe eindredacteur, nieuw decor en nieuwe presentator. Overwegend positieve kritieken, vooral over Theo Maassen. En helaas wat tegenvallende kijkcijfers. Nu is VPRO’s Zomergasten niet bedoeld om kijkcijferkanon te zijn. Omdat dat in de zomervakantie ook niet kan. Veel mensen nemen in deze tijden ook vakantie van de televisie. Alleen een verregende zomervakantie kan de cijfers wat hoger doen uitvallen. Dagblad Trouw vogelde vorig jaar uit dat het programma de laatste tien jaar de kijkcijfers zag teruglopen. Van gemiddeld 650.000 in 2011, naar 420.000 in 2021.  Het gemiddeld aantal kijkers tussen 2002 en 2022 is 531.000. Wij keken naar de cijfers van de laatste acht seizoenen en jawel, het gemiddelde blijft dalen: 473.021. Met een kijkcijferscore van 493.000 deed de eerste uitzending met Theo Maassen het dus iets beter. Debutanten Geen slecht Zomergastendebuut, maar niet zo goed als het debuut van Wilfried de Jong, bij wie Theo Maassen ooit Zomergast was en van wie hij ‘24 uur met…’ overnam. De kijkcijfers per debuut van de Zomergasten presentatoren (voor zover we konden achterhalen: Wanneer Presentator Gast Cijfers 25-jul-10 Jelle Brandt Corstius Jan Marijnissen 837.000 28-jul-13 Wilfried de Jong Hans Teeuwen 812.000 22-jul-12 Jan Leyers Henny Vrienten 603.000 23-jul-17 Jeanine Abbring Rosanne Hertzberger 549.000 27-jul-08 Bas Heijne Ronald Plasterk 542.000 30-jul-06 Joris Luyendijk Jeltje van Nieuwenhoven 509.000 23-jul-23 Theo Maassen Thomas Hertog 493.000 31-jul-16 Thomas Erdbrink Dyab Abou Jahjah 484.000 26-jul-09 Magriet van der Linden Viktor en Rolf 407.000   Onbekend, onbemind? Het verhaal gaat dat hoe bekender de gast is, hoe hoger de kijkcijfers zijn. Dat zou dan kunnen kloppen. Want zegt u eens eerlijk: kende u kosmoloog Thomas Hertog voor de uitzending van vorige week? Ook de Zomergast van vanavond zal voor velen geen bekende zijn. Hooguit voor filmliefhebbers die de aftiteling spellen, nadat ze een film hebben bekeken. Maar voor veel mensen geldt, denk ik, dat ze hooguit de regisseur van een film weten. Misschien ook de componist van de filmmuziek. Maar wie heeft de regisseur geholpen de film een succes te maken door er voor te zorgen dat die een beetje om aan te zien is? Hoyte van Hoytema, de Zomergast van vanavond, doet dat al jaren. Als u hem niet kent van zijn totale oeuvre, dan toch minstens van de James Bond-film ‘Spectre’. Of van de nu in de bioscopen draaiende film ‘Oppenheimer’, over de uitvinder van de atoombom. Terzijde: Oppenheimer kwam in de vorige uitzending voorbij in een fragment uit een documentaire over de ontwikkeling van de atoombom. Hoyte van Hoytema is cinematograaf. Ook wel DoP (director of photography) genoemd. Zijn opvatting over dat vak (uit interview voor The Credits): Ik leef volgens de filosofie dat het als cinematografen niet onze taak is om dingen gemakkelijk te maken; het is onze taak om het moeilijke en het ongemakkelijke mogelijk te maken, zodat we beelden kunnen maken die extra speciaal zijn Hij heeft het niet zo op digitaal filmen. Dat is “nooit een waardige vervanger voor echte film geweest” (interview Filmkrant, 2017).  Filmen met 70mm en Imax heeft zijn voorkeur omdat celluloid “nog altijd veel meer kleur en detail kan opnemen. Dat is waarom heel veel mensen, ook zonder die technologie te begrijpen, film bekijken een prettiger sensatie vinden”. Techniek, filosofie, psychologie Wordt de uitzending een louter technisch verhaal? We mogen verwachten dat het verder gaat dan dat. Op de VPRO-pagina lezen we dat Hoyte van Hoytema “nooit zozeer geïnteresseerd is geweest in het puur technologische of esthetische aspect van mijn vak, maar meer in de psychologische en filosofische kant ervan”. Hij heeft fragmenten uitgezocht “die de eeuwige strijd tonen tussen poëzie en pragmatisme”. Ik wil mensen laten zien die allemaal op hun eigen manier hun werk vullen met liefde, ziel, waarheid en intentie. Vaardig, maar soms ook moeizaam. Aan de hand hiervan hoop ik een kleine inkijk te geven in mijn eigen creatieve overwegingen en dilemma’s.' Kijk met ons mee, vanavond bij de VPRO, om 20.20 uur op NPO 2 en deel in de reacties hieronder uw indrukken van de uitzending. En morgen natuurlijk de recensie van Max Molovich lezen.

Door: Foto: Schermafbeelding website VPRO Zomergasten 2023 Hoyte van Hoytema. foto © reinier van brummelen

Closing Time | Drive –the Quadrant System

, door

‘Every frame a painting’ is een kanaal waar twee filmliefhebbers (Taylor Ramos and Tony Zhou) de moeite namen om uit te leggen waarom sommige films uitstaken boven de rest — en waarom sommige films je toch de bioscoop uit lieten gaan met een gevoel alsof ze iets misten. Dus niet alleen de vraag ‘waarom boeit een film als Drive’ maar ook de vraag ‘waarom hebben de Marvel-films geen herkenbaar muziekthema?’. Kortom, een cursus cinematografie geillustreerd met de nodige classics.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.