Hoe alles met elkaar samenhangt (of niet)

Brian Cox, de rock star of physics, legt in onderstaand filmpje uit hoe alles met elkaar samenhangt. De eerste reactie is wow! Maar het praatje leidde tot de nodige commotie onder natuurkundigen. Want klopt het wel wat Cox zegt? En zijn er grenzen aan hoe je wetenschap kunt populariseren? Natuurkundige Sean Carroll op Cosmic Variance: ,,The problem is that, in this video, the proffered mind-bending consequences of quantum mechanics aren’t actually correct. (...) One thing should be clear: getting the physics right isn’t easy. For one thing, going from simple quantum problems of a single particle in a textbook to the messy real world is often a complicated and confusing process. For another, the measurement process in quantum mechanics is famously confusing and not completely settled, even among professional physicists.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

Zo pak je een klimaatontkenner aan

Natuurkundige Brian Cox verrast een Australische conservatieve politicus met een aantal veelzeggende grafiekjes.

De reactie van Malcolm Roberts bestaat eruit de gegevens glashard te ontkennen, NASA van vervalsing te beschuldigen, en Cox te verwijten dat die niet even honderden terabytes aan data aan zijn mouw schudt, en in deze korte paneldiscussie verwijst naar de volstrekte consensus onder klimaatwetenschappers dat het klimaat opwarmt, dat we weten hoe dat werkt en dat dit voornamelijk komt door menselijk toedoen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 07-11-2022

Neutrino’s voor de leek

Wat zijn neutrino’s? Hoe zat het ook alweer met de
deeltjesfysica? Voor de tweede aflevering van onze samenwerking met Vrij Nederland, vroegen we u om goede bronnen over natuurkunde voor de leek. Wat moeten mensen die in korte tijd op de hoogte willen zijn van de stand van de natuurkunde lezen, zien of luisteren? Hieronder een selectie.

Weet ik veel

In een geestige en indringende lezing beschrijft theoretisch fysicus Lawrence Krauss de staat van de natuurkunde. De lezing gaat onder meer over de vraag hoe het kan dat uit niets een heel universum is ontstaan (simpel: het energieniveau in het heelal is nul, er is net zoveel positieve als negatieve energie). Ook kijkt hij miljarden jaren vooruit naar een sombere toekomst waarin ons nageslacht eenzaam en onwetend in een leeg heelal woont.

Krauss vertelt vooral veel over hoe we weten wat we nu weten en wat de beperkingen daarvan zijn. De vijfentwintig jaar discussie over de snaartheorie komt langs en Kraus vat die mooi samen in een tweegesprek tussen
twee mannetjes:

Mannetje 1: Ik had net een fantastisch idee: stel dat alle materie en energie gemaakt is van kleine trillende ‘snaren’.

Mannetje 2: Okay, wat zou dat impliceren?

Mannetje 1: Weet ik veel…

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Hoe staat het met de LHC?

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Samen met de hele wereld keken we afgelopen jaren gespannen richting Geneve om te zien wat de Large Hadron Collider ons zou opleveren: De wereld zou in een kolkend zwart gat vergaan of de experimenten zouden ons precies vertellen wat er gebeurde tijdens de eerste momenten na de Big Bang en ons op die manier vertellen hoe ons universum in elkaar steekt. Op 10 september 2008 werd de LHC voor het eerst in gebruik genomen en …

… het bleef verdacht stil. Wat gebeurde er precies en waarom horen we toch zo weinig vanuit het CERN. Professor Brian Cox kwam naar de TED conferentie om het één en ander uit te leggen. In onderstaand filmpje vertelt hij in drie minuten over de aanvankelijke blijdschap, wat er precies misging en hoe de toekomst van de LHC eruit ziet.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.