Kunst op Zondag | AI voor de luie componist

Een roman schrijven met ChatGPT, een schilderij maken met Dall E-2, het kan allemaal. En nog op een tamelijk luie manier ook. Gewoon een opdrachtje intikken en de software doet de rest. Kan dat ook met muziek? Nog niet. Er is nog geen AI programma dat een leuk moppie muziek levert, simpelweg met de opdracht ‘componeer mij een deuntje in de stijl van Bob Marley voor symfonieorkest in wandeltempo’. OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT en Dall E-2 is met de kunstmatige jukebox al een heel eind. De complexiteit van de data waarmee de software moet ‘leren’ een liedje te maken is enorm. Niet alleen wordt er voor de stijl uit talloze samples van bekende artiesten en hun songs geput, de software moet ook alle muzikale parameters (ritme, maat, klankleur, dynamiek, toonhoogte, etc.) kunnen hanteren.  En dan nog een tekstje er bij kunnen leveren. Bob Marley beginnen ze een beetje onder de knie te krijgen. OpenAI · Late October: In the style of Bob Marley OpenAI geeft hier een lijst samples die door hun AI jukebox zijn gemaakt. Het zijn dan weer anderen die de videoclips maken bij een song uit de Open AI Jukebox. Dan krijg je bijvoorbeeld een virtuele Nirvana met een even virtuele ‘Rotting Away’. https://www.youtube.com/watch?v=OfYEH0Nv1T4 Sony is al net zo ver. Met Flow Machines genereert AI liedjes in elke populaire stijl. Een Beatlesnummertje? Geen probleem. https://www.youtube.com/watch?v=LSHZ_b05W7o David Cope doet het met klassieke muziek. Hij ontwierp ‘Emmy’, een AI programma dat bijvoorbeeld een stukje Vivaldi genereerde. Meer op zijn Youtube-kanaal. https://www.youtube.com/watch?v=2kuY3BrmTfQ Artificiële intelligentie blijkt ook handig om niet afgemaakte composities te voltooien. Veel componisten van klassieke muziek werden niet ouder dan hun negende symfonie. Schetsen voor een tiende symfonie behoorden tot de nagelaten erfenis. Musicologen hebben zo nu en dan een symfonie voltooid, puur op basis van hun kennis. Maar een knap staaltje werd geleverd door ‘Beethoven AI’. Het computerprogramma werd gevoed met alle composities van Beethoven én werken van componisten die van invloed waren op zijn werk. Er rolde een volledige partituur van Beethovens tiende symfonie uit.  Het Beethoven Orchestre Bonn voerde het stuk live uit. Een beetje Beethovenkenner zal zeggen dat het een mislukt resultaat is. Wat we aan het begin horen ligt dicht bij de wereldbekende vijfde symfonie (ta ta ta taaaa). Wie Beethovens ontwikkeling langs de lijn van zijn symfonieën kent, zal zeggen dat deze 10e te ver afklinkt van de wereldberoemde Negende (Alle Menschen en nog zo wat…). Een zweem daarvan valt tegen heit einde te ontwaren. Oordeelt u zelf. https://www.youtube.com/watch?v=Rvj3Oblscqw Awel, met het juiste computerprogramma kunt u dus zelf een roman maken, een schilderij produceren of een muziekstukje ontwikkelen. Zelfs muziek die bij een film zou kunnen passen. Dat zou heel fraai kunnen als het om de verfilming van een boek gaat. Stop het boek in de database, die er wat beelden uit de film bij, bepaal de stijl en de instrumentatie en dan moet zo’n programma iets behoorlijks kunnen leveren? Wetenschapper Saif Mohammad en programmeur Hannah Davis ontwikkelden ‘Transpose’, dat van literatuur muziek kan maken. Simpel gezegd koppelt het algortime woorden aan emoties (‘tranen’= ‘droevig’), het algoritme genereert op basis van die associaties een muziekstukje. De muziek bij een Sherlock Holmesfilm (op basis van de boeken van Arthur Conan Doyle) zou zo kunnen klinken: TransProse · The Adventures Of Sherlock Holmes Hier de muzikale vertolking van Lord of the Flies (roman van William Golding). TransProse · Lord Of The Flies Menig boek is verfilmd en natuurlijk was het boek beter. Volgens hardcore literatuurliefhebbers. Tot op heden gaat de ‘vermuzieking’ van een boek niet verder dan ‘filmscores’: muziek die de film begeleid. Soms niet meer dan wat muzikaal behang, maar er zitten ook regelrechte hits bij. Maar het zou leuk zijn als er een soort ChatGPT komt waar je jouw favoriete boek mee kunt op weten in jouw favoriete muziek. Zegt u eens: welk boek zou graag ‘vermuzieken’?

Door: Foto: AKZOphoto (cc)

Closing Time | Beethoven Waldstein sonate

, door

Te weinig, veel te weinig klassieke muziek in Closing Time. Om te voorkomen dat we belanden in de top-weet-ik-veel van populairste klassieke deuntjes, luisteren we hier naar een werkje dat minstens zoveel hitpotentie heeft als Für Elise, de Vijfde en Alle mensen vreugdevol solidair.

We hebben het over Beethoven, componist van heel wat klassieke hits. De Waldstein sonate (1804) voor piano staat bekend als een uitdaging voor pianisten. Maar later schreef hij nog uitdagender stukken. Zijn piano Sonate No. 29, bekend als ‘Hammerklavier’ (1818) doet wellicht een nog groter beroep op de technische vaardigheden van pianisten.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Closing Time | Ode an die Freude (Flashmob)

, door

Laat ik het maar gelijk zeggen, dan is dat uit de wereld: ik hou van het kijken naar flashmobfilmpjes.

Daar haal ik plezier uit. Zo’n filmpje waarvan je weet dat het spontaniteit en verrassing moet verbeelden maar waarvan je inmiddels weet dat het grotendeels gescript is. Vaak is de geldschieter achter zoiets een commercieel bedrijf, dan krijg je dat. De professionals op het gebied van regie, geluid, choreografie bemoeien zich er dan mee. Ik heb over dit fenomeen zelfs een keer een gedicht geschreven. Ja kom op zeg, het was tijdens de lockdown, je moet toch wat met je tijd dan? En ik keek toen waarschijnlijk iets teveel youtube-filmpjes. Maar, dit alles wetende en even vergetende: een gratis verrassingsconcert blijft een leuk cadeau aan het nietsvermoedende winkelend publiek. Deze Flashmob vond plaats in Sadabell, iets ten noorden van Barcelona. Ode an die Freude van Beethoven. Ach, en kijk die kinderen toch ‘ns enthousiast met hun armen meedirigeren. 

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | Gebaar

, door

De gedachten zijn vrij. Of is dat meer een gebaar?

Meer na de ‘lees verder…’


Ook popmuziek kent covers door ‘sign language interpreters’. En ja, dan blijkt tolken ook een kwestie van interpretatie. Vergelijk deze twee ‘covers’.
“TRY” Musical performance by PINK ASL Interpretation by Amber G

en
“Try” by Pink in ASL

https://www.youtube.com/watch?v=kT3kCVFFLNg[/embed

Closing Time | Chuck Berry

, door

] Die Beethoven met zijn klassieke muziek, zo oordeelde Chuck Berry in 1956, die moest eens plaats maken voor de nieuwe muziek, die hij nu eens aanduidt als rhythm & blues en dan weer als rock & roll. Citaten van Carl Perkins, Louis Jordan en Bo Diddley maken duidelijk dat Berry het nummer bedoelde als een soort volkslied voor de popmuziek.

Inmiddels is “Roll over Beethoven” zélf klassieke muziek. Het nummer is tientallen malen gecovered en staat op de Amerikaanse erfgoedlijst. Zestig jaar oud, maar het staat nog steeds als een huis.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.