Economische mythes die het sociale domein dwars zitten

Economische drogredeneringen hebben grote invloed op de zorg, het welzijnswerk, kortom: op het sociale domein in de brede zin van het woord. Mirjam de Rijk prikt een aantal van die mythes door. Onlangs verscheen van haar het boek ’51 Mythes over wat goed zou zijn voor de economie’. Een paar mythes in het bijzonder spelen het sociale domein veel parten. ‘Een grote publieke sector is slecht voor de economie’ Dat is een veelgehoorde mythe. Maar er bestaat niet zoiets als een economisch maximale of ideale maat voor de publieke sector. In landen met een grote publieke sector, een grotere overheid dan de Nederlandse, gaat het prima met de economie. Zoals het ook een mythe is dat het geld wordt verdiend in de markt en wordt uitgegeven in de publieke sector. Of je nou kinderleidster bent bij een gemeentecrèche of bij een particuliere crèche, in beide gevallen betaal je belasting en in beide gevallen koop je vervolgens brood bij de bakker, die van dat geld naar de kapper gaat en belasting betaalt.

Door: Foto: Hestia, de godin van huis en haard, architectuur, politiek en economie copyright ok. Gecheckt 25-10-2022

Portugal reduceert tekort terwijl tegelijkertijd pensioenen en lonen zijn verhoogd

Het is de linkse regering van Portugal gelukt: het overheidstekort op het laagste niveau sinds 1974 door de zeer strenge bezuinigingen te stoppen en tegelijkertijd de pensioenen en lonen te verhogen. Het is nu wel zaak voor Portugal om dit te herhalen.

The Portuguese tout the shrinking deficit as proof that their Keynesian approach to growth works. But until Mr Costa shows that he can repeat last year’s budget success, many will remain sceptical.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: thierry ehrmann (cc)

Syriza wint Griekse parlementsverkiezingen

NIEUWS - Syriza heeft de Griekse parlementsverkiezingen overtuigend gewonnen. Inmiddels is de partij erin geslaagd een coalitie te vormen met de rechtse, populistische partij Onafhankelijke Grieken. Beide partijen verzetten zich tegen de drastische bezuinigingen die de EU aan Griekenland heeft opgelegd.

Een bijzondere overwinning

De overwinning van Syriza is bijzonder omdat voor het eerst sinds lange tijd een Europese politieke partij een pluraliteit van de kiezers er van wist te overtuigen de dominante economische orthodoxie af te wijzen.

Bovendien liet men zich niet gijzelen door de gebruikelijke waarschuwingen van centrale banken en andere gezaghebbende economische voorspellers. De hoop op verbetering won het van de angst voor verslechtering die de Grieken als doembeeld werd voorgehouden door de ECB, het IMF en hun eigen conservatieve partijen.

Nu is het overigens geen wonder dat de Grieken de waarschuwingen van de ECB, het IMF en andere aanhangers van de economische orthodoxie niet meer al te serieus nemen.

Volgens de voorspellingen van de ’troika’ (de Europese Commissie, ECB en IMF) had de Griekse economie in 2013 weer groter moeten zijn dan in 2010. De brute realiteit is echter een krimp van bijna twintig procent.

Maar toch is klakkeloos doorgaan met de bezuinigingen volgens sommigen ‘het juiste en oprechte pad’.

Foto: Kort - illustratie Sargasso

KORT | Ivoren toren

ACHTERGROND - Het was al langer bekend: Harvard-economen Carmen Reinhart en Kenneth Rogoff, auteurs van een economische studie waarin werd ‘aangetoond’ dat een staatsschuld hoger dan 90% van het BBP de economische groei dramatisch afremt hebben zich schuldig gemaakt aan selectief gegevensgebruik, dubieuze dataweging en ordinaire fouten. Hun openlijke pleidooi voor straffe bezuinigingen in tijden van economische crisis was zodoende gebaseerd op gebakken lucht.

Dat ‘austerity’ de economische ellende alleen maar vergroot, is inmiddels overduidelijk. Dus toen de ‘wetenschappelijke’ onderbouwing van een strak bezuinigingsbeleid door een eenvoudige gegevenscontrole volledig onderuit werd gehaald, werd dit natuurlijk breed uitgemeten door de voorstanders van een Keynesiaans stimuleringsbeleid, waaronder – uiteraard – Paul Krugman.

De resulterende negatieve aandacht voor hun broddelwerk schoot Reinhart en Rogoff echter zodanig in het verkeerde keelgat dat ze een open brief aan Paul Krugman publiceerden. En wat is het allereerste verwijt dat Krugman voor zijn kiezen krijgt? Hij was niet beleefd genoeg:

We admire your past scholarly work, which influences us to this day. So it has been with deep disappointment that we have experienced your spectacularly uncivil behavior the past few weeks. You have attacked us in very personal terms, virtually non-stop, in your New York Times column and blog posts.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Humanitaire crisis in Griekenland

Terwijl de onderhandelingen over een nieuw “steun”pakket zijn geopend is het goed om de menselijke gevolgen van eerdere “steun” aan Griekenland onder ogen te zien. En die zijn, om een understatement te gebruiken, niet fraai.

 

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour | Alexis Tsipras’s logic

This is where Alexis Tsipras’s logic loses me. The man has been battered for five months in negotiations that led to proposals that made his pre-election campaign promises seem like a distant memory. The troika appears to have been moving the goalposts even after he was told that his complete capitulation was a “good basis” for discussion and leaked a document full of red ink, giving the world the impression that they wanted to show who is in charge. The troika deleted half of the measures contained in his proposal – the good basis for discussion, that is –effectively demanding him to further concede on VAT, pensions and the labour market, just one week before the programme’s expiry date.

They have made it difficult for him in every imaginable way because they don’t trust him, they don’t like his ideological background and they think that he is setting a bad example for other movements across Europe that question the established eurozone orthodoxy.

They have made these views abundantly clear in the public debate. Naturally this raises the question what makes Alexis Tsipras believe that with a No vote he will find himself in a better negotiating position and that the other side will be in any way inclined to offer him a deal that has repeatedly been denied.

Quote du Jour | Should we be afraid of Syriza?

Should we be afraid of Syriza’s ‘ultra-leftism’? My answer is a resounding No.

I recommend that (even those who have Greek amongst their languages) you do not read their manifesto. It is not worth the paper it is written on. While replete with good intentions, it is hort on detail, full of promises that cannot, and will not be fulfilled (the greatest one is that austerity will be cancelled), a hotchpotch of policies that are neither here nor there. Just ignore it. Syriza is a party that had to progress, within weeks, from a fringe political agglomeration struggling to get into Parliament (at around the 4% mark) to a major party that may have to form government in a few short weeks. It is, in important ways, a ‘work in progress’; and so is its unappetising Manifesto.

No, the reason it is safe to take a gamble on Syriza is threefold

Europese beurzen opnieuw hard onderuit

Vanwege de nieuwe inflatiecijfers. Die liggen rond de nul procent, of zijn zelfs negatief.

En dat is om verschillende redenen slecht nieuws, niet in het minst omdat een lage of negatieve inflatie ervoor zorgt dat schulden steeds minder dragelijk worden, wat tot besparingen leidt om de schulden te kunnen aflossen, die op hun beurt de bestedingen omlaag duwen.

En die lagere bestedingen zorgen dan weer voor een stokkende economische groei, oplopende werkloosheid, minder inkomsten, relatief hogere schulden, etc., etc. Een vicieuze cirkel dus.

Quote du jour | Moral indignation

In Europe, austerity policies have been driven less by economic analysis than by Germany’s moral indignation over the notion that irresponsible borrowers might not face the full consequences of their actions.

So the policy response to a crisis of excessive debt has, in effect, been a demand that debtors pay off their debts in full. What does history say about that strategy? That’s easy: It doesn’t work.

[…] it has been very hard to get either the policy elite or the public to understand that sometimes debt relief is in everyone’s interest. Instead, the response to poor economic performance has essentially been that the beatings will continue until morale improves.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.