Maximaal goed doen met effectief altruïsme

Als iets groter wordt, groeit ook de kritiek. Zo ook met het gedachtegoed van effectief altruïsme, een beweging van mensen die zo veel mogelijk goed willen doen in de wereld. Deze beweging bestaat en ontwikkelt zich al meer dan tien jaar, maar de externe kritiek is vaak een variant op dat effectief altruïsme een robotachtige manier van leven vereist of promoot. Daarmee wordt de beweging al snel afgekeurd. Lekker overzichtelijk. Maar zo zwart/wit is het mijns inziens niet en het zou zonde zijn als het daarop werd afgekeurd. Ik ben zelf geïnteresseerd in goed doen in de wereld en daarom ook in effectief altruïsme, wat ik al meer dan vijf jaar ken en waar ik af en toe iets over lees en over praat met anderen. Afgelopen november was ik op een conferentie voor geïnteresseerden in Rotterdam, EAGxRotterdam. Onlangs las ik meerdere artikelen waarin effectief altruïsme vrij kort door de bocht wordt afgekeurd. Daarom leek het me de moeite waard om mijn eigen genuanceerdere verkenning op te schrijven voor Sargasso. In dit eerste artikel ga ik in op het gedachtegoed en op de vraag of het een kwestie van het hoofd versus het hart is. De meeste links leiden naar Engelstalige websites. Effectief altruïsme in het kort Effectief altruïsme richt zich op zoveel mogelijk goed doen in de wereld met de beperkte middelen die mensen hebben, zoals hun geld en tijd. Het is een groep mensen die zich inzet om kennis op te doen over hoe je zoveel mogelijk goed kan doen (middels onderzoek naar effectief altruïsme), én om die bevindingen ook meteen in de praktijk te brengen om daadwerkelijk zo veel mogelijk positieve impact te hebben. Je kan natuurlijk goed doen door een deel van je inkomen of vermogen te doneren aan een goed doel. Als je zo veel mogelijk goed wil doen, kan je daarvoor een zeer bewuste keuze maken voor aan welke doelen je je geld doneert. De (kosten)effectiviteit van goede doelen varieert namelijk enorm. Sommige goede doelen zijn wel 50 tot 100 keer zo effectief als andere goede doelen in dezelfde sector (zie hier of hier). Het is dus vele malen effectiever om te doneren aan kosteneffectieve goede doelen dan aan ineffectieve goede doelen - waar je toevallig mee in aanraking bent gekomen. Ook de doelen die organisaties nastreven zijn niet gelijk qua potentiële of reële impact op de kwaliteit van (mensen)levens. Je snapt dat hier een heleboel te analyseren en berekenen valt. Dat doen effectief altruïsten dan ook. Zo is er een organisatie, GiveWell, die onderzoek doet naar de effectiviteit van goede doelen en die goede doelen daarop beoordeelt. Ze publiceren hun onderzoeken zodat iedereen de informatie kan gebruiken, en publiceren een lijst van de goede doelen die zij als het beste beoordelen. Om je een idee te geven, deze lijst bestaat nu uit organisaties die zorgen voor: medicijnen om malaria te voorkomen, muskietennetten om malaria te voorkomen, supplementen tegen een vitamine A-tekort bij kinderen onder 5 jaar, en vaccinaties voor baby’s. GiveWell geeft de mogelijkheid om via hen te doneren aan één van de aanbevolen doelen of aan een van hun fondsen. De Nederlandse ANBI-stichting Doneer Effectief doet ongeveer hetzelfde en gebruikt daarvoor ook het onderzoek van GiveWell. Effectief Altruïsme richt zich niet alleen op het doneren van een deel van je inkomen, maar ook op de keuze waar je je carrière aan wijdt. Je besteedt een heleboel uren aan werk, zo’n 80.000, dus je kunt veel bereiken door die uren en die carrière in te zetten om zo veel mogelijk goed te doen. Om je daarbij te helpen, is er de organisatie 80,000 hours. Zij staan klaar met alle informatie en ideeën over hoe je je carrière impactvol vormgeeft. Je wordt aangemoedigd om voor jezelf te onderzoeken wat jouw beste opties zijn, en er is de mogelijkheid om een gratis 1-op-1 adviesgesprek hierover aan te vragen. In het begin was effectief altruïsme sterk gericht op earning to give; mensen werden aangemoedigd om te gaan voor een goedbetaalde functie, zodat ze veel geld zouden kunnen doneren (zie bijvoorbeeld dit artikel uit 2014). In de tussentijd is dit iets veranderd, en worden mensen vooral aangemoedigd om te gaan voor een baan met meer directe positieve impact. Ook het oprichten van je eigen effectieve goede doel/organisatie wordt als een mogelijke hoge-impact-optie gezien. De effectief altruïsme-gemeenschap moedigt ook mensen die 10% van hun inkomen kunnen missen, aan om dat structureel te doneren aan effectieve goede doelen. Zoals je wel weet zijn inkomens en vermogens heel ongelijk verdeeld over de wereld. Als je in een land als Nederland woont en werkt, is de kans groot dat je wel een deel van je inkomen kan missen en dat je donatie veel positieve impact kan hebben elders. (Ik besef me dat ik dit nu schrijf in een onzekere tijd met hoge inflatie en voor velen hoge vaste lasten, maar het idee blijft hetzelfde.) Een goed doel kiezen Als je zo veel mogelijk goed wilt doen met je carrière, word je aangeraden om zorgvuldig het doel te kiezen waar je aan gaat werken (net als dat je zorgvuldig een effectief goed doel zou kunnen kiezen om aan te doneren). Je hebt als individu  maar één carrière dus loont het om daar strategisch mee om te gaan. Effectief altruïsme raadt aan om doelen/problemen te beoordelen aan de hand van drie criteria: Belang/schaal: hoeveel invloed (in ‘goed doen’ of welzijn) zou het oplossen van het probleem hebben? Verwaarlozing: hoeveel moeite doen anderen al om dit probleem op te lossen? Oplosbaar/werkbaar: hoe makkelijk is het om vooruitgang te boeken (per eenheid zoals uren werk of euro’s geïnvesteerd) bij het oplossen van dit probleem? Dus het loont om te werken aan grote problemen die veel mensen beïnvloeden wat betreft hun welzijn, maar ook om te werken aan problemen waar nog weinig andere mensen aan werken en problemen waarbij het laaghangende fruit nog niet geplukt is en de oplosbaarheid of werkbaarheid daardoor hoog is. Voor informatie hierover, zie hier. Zo stelt effectief altruïsme ook dat je je niet te veel zou moeten laten leiden door je gevoel bij het kiezen van een probleem om aan bij te dragen of aan te werken. Wat impact betreft, kan je je het beste laten leiden door feitelijke analyses van waar je de meeste impact kunt hebben. Verschillende soorten lijden van verschillende mensen, of dat nu dichtbij of ver weg is, zijn namelijk met elkaar te vergelijken om zo te bepalen waar je het beste aan kan bijdragen. Het lijden waar jij om één of andere reden van op de hoogte bent, is niet per se het lijden wat je het meest efficiënt kunt verminderen en waar je dus de meeste positieve impact op kunt hebben. Effectief altruïsme stelt dus voor om níet gevoelsmatig te kiezen voor een goed doel dat nauw aan je hart ligt, maar om daarin een rationele keuze te maken. Dit idee heet cause-neutrality (‘doel-/zaakneutraliteit’). Vanuit hetzelfde gedachtegoed is er ook het idee van means-neutrality (middelenneutraliteit): open staan voor het gebruiken van de middelen die het meeste resultaat opleveren (binnen de grenzen van wat toelaatbaar is om morele redenen natuurlijk). Dit volgt uit het doel om zo veel mogelijk goed te willen doen. Cause- en means-neutrality staan hier kort beschreven (gebruik de zoekfunctie). Kiezen met je hart Effectief altruïsme poogt dus te kwantificeren hoeveel goed je kan doen per uitgegeven euro of dollar en/of met je carrière zodat je op basis daarvan keuzes kunt maken. Dit lijkt veel mensen af te schrikken, omdat het als te berekenend en koud zou overkomen om zo veel te willen kwantificeren en daar dan je keuzes op te baseren. Wordt er dan van je gevraagd om je gevoelens uit te schakelen? Mag je dan niet gewoon zelf met je hart kiezen waar je je voor in wil zetten? Allereerst, je mag doen wat je zelf wil. Maar als je zo veel mogelijk positieve impact wilt hebben, voornamelijk middels je carrière, is het aan te raden om de tijd te nemen om te analyseren hoe je dat kan bereiken. Want de kans is zeer klein dat als je daar niet de tijd voor neemt en ‘op gevoel’ of anderszins je keuzes maakt, je bij de meest effectieve optie uitkomt. Dus als jij geeft om zo veel mogelijk impact hebben, zo veel mogelijk toename in welzijn bij anderen mogelijk maken, is goed nadenken over je aanpak de betere optie. Vervolgens kan dus uit je analyse, of de analyses van de effectief altruïsme-gemeenschap, blijken dat er een betere optie is dan de optie waar je zonder de analyse gevoelsmatig voor zou hebben gekozen. Het is aan jou om deze nieuwe informatie te verwerken en daarna je keuzes te maken. Effectief altruïsme poogt je te helpen om een weloverwogen keuze te maken en om je te laten zien dat er meer is dan de problemen en doelen waar je nu al van op de hoogte bent en emotioneel bij betrokken bent. Hiervoor hoef je je gevoelens en empathie niet uit te schakelen; je kunt het ook zien en ervaren als je empathie of compassie juist oprekken naar mensen en dieren verder weg, in andere landen en werelddelen of in de toekomst. Deze mensen en dieren kunnen net zo goed lijden en daar hulp voor gebruiken als zij die fysiek dichtbij je staan. Ook al voel je je in eerste instantie niet zo verbonden met een doel, dat kan veranderen. Vaak raak je vanzelf al meer geïnteresseerd en emotioneel verbonden ergens mee als je er meer over leert. Ik denk ook dat je jezelf kan trainen in je meer verbonden voelen met anderen, als je dat wilt, dat je je meer kan gaan beseffen dat mensen (en dieren) niet zo verschillend zijn. En als dat voor jou niet nodig is, dan is dat ook prima. Voor de impact die je hebt, hoeft het niet uit te maken. Je kan je ook emotioneel verbinden met het doel om zoveel mogelijk bij te dragen aan het verbeteren van het welzijn van anderen. Dan verbind je je minder aan het specifieke doel waar je aan werkt (en welke mensen specifiek daardoor geraakt worden en op welke manier), en meer in algemene zin aan het verbeteren aan mensen (en dieren) hun welzijn. Dan maakt het gevoelsmatig dus minder uit op welke manier je daar dan aan werkt, als het maar de meeste effectieve is. Je wíl dan graag werken aan datgene dat het meeste opbrengt qua welzijn, ongeacht hoe je je in eerste instantie voelde toen je dacht aan de specifieke methode of het goede doel. Lees bijvoorbeeld deze gepassioneerde blog post hierover. Jouw persoonlijke keuzes Wat ik net beschreef zal wel net verschillend werken bij verschillende mensen. Ik wil vooral aangeven dat je voor de ideeën van effectief altruïsme niet koelbloedig hoeft te zijn. Het vraagt niet van je om je gevoel aan de kant te zetten. Het adviseert je wel om de feiten onder ogen te zien en daarna je keuze te maken in plaats van zomaar een eerste, tweede of derde ingeving te volgen. Het doel is om blinde vlekken weg te nemen, om beter geïnformeerde keuzes te maken en zo meer positieve impact in de wereld te hebben. Of het nu over goede doelen, carrières of iets anders gaat, de effectief altruïsme-gemeenschap reikt middelen aan om te gebruiken om hier jouw eigen keuzes in te maken. Het is aan iedereen zelf om te kiezen hoe die hiermee omgaat. Ook als we ons met bepaalde doelen meer verbonden voelen dan met andere, kunnen we voor belangrijke keuzes onze ratio goed gebruiken als aanvulling op ons hart. Ook al heb je grote twijfels bij de analyses en methodes van die effectief altruïsten verkondigen, het zou zomaar kunnen dat je hart het de moeite waard vindt om je er tóch meer in te verdiepen om zo zelf betere keuzes te maken. Meer vragen Goed, we weten nu dat je de ideeën en analyses van effectief altruïsme zou kunnen gebruiken om effectief te doneren of je carrière zo in te richten dat je er zo veel mogelijk ‘goed’ mee kunt doen en dat je geen robot hoeft te zijn om daar geïnteresseerd in te zijn. Maar dan zijn we er nog niet natuurlijk. Ideeën hebben en accepteren, is iets anders dan deze daadwerkelijk implementeren en er naar leven. Daarvoor zijn er nog meer stappen te zetten en vragen te beantwoorden. Wat mij betreft zijn er meer vragen dan antwoorden en is er een heleboel te verkennen. Zoals: Wat betekenen de ideeën en analyses voor ons persoonlijke leven? En wordt er bij de analyses wel genoeg rekening gehouden met de nodige systeemveranderingen? Daar kom ik graag op terug in volgende artikelen, die op Sargasso zullen verschijnen zodra ik zo ver ben. Tot die tijd kan je er natuurlijk zelf meer in verdiepen als je wil, bijvoorbeeld via Effectief Altruïsme Nederland of Effective Altruism (Engels). Als je meer wil weten over effectief doneren, kan dat via Doneer Effectief of GiveWell (Engels). Als je wil leren over je carrière inzetten voor zo veel mogelijk impact, ga dan naar 80,000 Hours (Engels). Of bestudeer het EA Forum (Engels) voor van alles en nog wat (hier is veel ruimte voor 'interne discussiepunten' of mogelijke verbeterpunten, zeer interessant). Er zijn ook boeken verschenen over effectief altruïsme, voor wie liever van papier leest. Beoordeel vooral zelf wat je ervan vindt en laat je niet gek maken.

Door: Foto: Mikael Blomkvist, via Pexels.
Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Twee hoeraatjes voor ons meer-partijen systeem.

COLUMN - Het Amerikaanse kiessysteem biedt een epische en overzichtelijke strijd tussen twee polen. Die simpelheid levert een motivatie voor politieke betrokkenheid, maar kan ook leiden tot een destructieve polarisatie. In een tijd van sociale media waarin het steeds makkelijker wordt om je eigen informatie te selecteren, wordt deze zwakte steeds belangrijker.

Enkele maanden lang waren de Amerikaanse verkiezingen een dagelijkse soapserie waaraan ik lichtelijk verslaafd was. Eén van de redenen van mijn fascinatie is het feit dat het Amerikaanse systeem maar twee partijen heeft. Er is een duidelijke tegenstander, en als je je voorstander bent van één van de partijen wordt het al snel een spannende bezigheid, net als een voetbalwedstrijd interessanter wordt als je één van de teams ondersteunt.

Psychologisch onderzoek wijst uit dat het bestaan van zulke in-groepen en out-groepen sterke effecten heeft. Aan de ene kant stimuleert het altruïsme binnen de in-groep, die daardoor productiever samenwerkt. Aan de andere kant is het doel van dat altruïsme om de andere partij kapot maken. Biologen en antropologen betitelen dit tweesnijdende zwaard als “parochiaal altruïsme”: aardig zijn voor je groepsgenoten gaat hand in hand met vijandschap tegenover de anderen. Sommige theoretici argumenteren zelfs dat de evolutie van altruïsme gedeeltelijk gedreven wordt door het bestaan van conflicten tussen groepen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Vrijwillig vrijgevig?

COLUMN - December staat voor de deur, een maand vol uitwisseling van cadeaus en uitingen van naastenliefde. Nederland is een vrijgevig land, met een 7e plaats op de “world giving index” die landen classificeert naar de hoeveelheid vrijwilligerswerk en de hoogte van donaties aan goede doelen. Toch is niet al die vrijgevigheid wat het lijkt, want geven voelt soms ook als een onwelkome plicht.

Verschillende studies tonen aan dat veel mensen liever situaties vermijden waarin hen wordt gevraagd om aan goede doelen te geven. Zo nemen meer mensen de zij-uitgang van de supermarkt als er bij de hoofduitgang mensen staan te collecteren. Ook blijken er minder mensen thuis te zijn als een collecte van tevoren wordt aangekondigd.

In het laboratorium doen sommige deelnemers liever niet mee aan experimenten waarin ze 10 euro kunnen verdelen tussen zichzelf en iemand anders. Eén derde van de proefpersonen is zelfs bereid geld te betalen om zo’n situatie te vermijden. In plaats van de 10 euro op te strijken gaan ze liever met 9 euro naar huis, als dat betekent dat ze geen expliciete verdelingskeuze hoeven te maken. Ook andere oppervlakkige ‘excuses’ om niet te hoeven geven worden dankbaar aangegrepen, zoals wanneer de verantwoordelijkheid voor een egoïstische keus met iemand anders kan worden gedeeld.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Bestaat pure naastenliefde?

COLUMN - Kerst is de tijd waarin we stilstaan bij het belang van naastenliefde. Hoewel oncontroversieel als ideaal, bestaat er een eeuwenlang wetenschappelijke discussie over het bestaan van pure naastenliefde of altruïsme, de bezorgdheid om het belang van een andere, niet verwante persoon. Voor de meeste, op het oog altruïstische gedragingen kan namelijk altijd wel een ‘zelfzuchtige’ reden worden gevonden, naar het beroemde dictum “Scratch an altruist and watch a hypocrite bleed”. Nieuwe meetmethoden in het laboratorium en in de neurologie werpen nieuw licht op deze eeuwenoude vraag.

Stel een vriendin geeft een groot bedrag aan een goed doel. Doet zij dat puur uit medeleven met de ontvangers van het geld, probeert ze indruk te maken op haar vrienden, of heeft ze graag een goed gevoel over zichzelf met de feestdagen?

In het laboratorium kunnen de redenen voor vrijgevigheid uit elkaar worden getrokken. Eén van de belangrijkste meetmethoden voor vrijgevigheid in de gedragseconomie vormt het gedrag in het “dictatorspel”. In het dictatorspel krijgt een deelnemer, de “dictator”, geld van de experimentator, dat zij moet verdelen tussen zichzelf en een andere onbekende deelnemer (of een goed doel). De verdeling wordt daadwerkelijk geïmplementeerd, zodat vrijgevigheid ook daadwerkelijk geld kost.

Hoe simpel het ook is, wetenschappers hebben al veel geleerd van variaties op dit spelletje. Zo blijkt bijvoorbeeld dat de meeste mensen bereid zijn gemiddeld 28% van het geld weg te geven, dat vrouwen en oude mensen vrijgeviger zijn, en dat mensen liever iets geven aan een persoon die in nood is buiten zijn eigen schuld.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Brett Davies (cc)

Vriendschap: altruïsme of egoïsme?

COLUMN - Een bekende Utrechtse volkszanger caféhouder en politicus is, zoals bekend, al jaren geleden teleurgesteld geraakt in vriendschap; het is volgens hem niets meer dan een illusie of een droom. Hij is bepaald niet de enige die een dergelijke teleurstelling verwoord heeft; denk bijvoorbeeld aan Voskuils Bij nader inzien, dat uiteindelijk hetzelfde zegt, maar daar iets meer woorden voor nodig heeft.
Eigenbelang

Het gesignaleerde probleem zal voor een ieder herkenbaar zijn: vriendschap (dat wil zeggen: stil en ongedwongen alles voor een ander doen), dat klinkt leuk, maar kan uiteindelijk niet op tegen de fundamenteel egoïstische krachten in ons. Als puntje bij paaltje komt, kiezen wij allemaal toch voor het eigen genot, het eigen voordeel, het eigen geluk.

Met andere woorden, vriendschap heeft slechts een instrumentele waarde – als het bijdraagt aan ons geluk, prima, maar als dat geluk op een andere manier bereikt kan worden, laten we onze vrienden direct vallen. We kunnen natuurlijk zeggen: dat is dan helemaal geen vriendschap, want echte vrienden cijferen juist zichzelf weg ten bate van de ander. Ware vriendschap zou zich dan kenmerken door altruïsme, waarbij we de belangen van de vriend dus zwaarder laten wegen dan ons eigenbelang.

Maar bestaat zoiets eigenlijk wel? Zijn wij werkelijk in staat om het goed van de ander te verkiezen boven ons eigen goed? Velen zijn hier sceptisch of zelf cynisch over, en zien zogenaamd altruïsme als niets anders dan beter of slechter verholen eigenbelang. Ik geef aan giro 555, maar toch vooral om mij goed over mezelf te voelen (en om daar op filosofische avonden goede sier mee te kunnen maken), en ik help mijn vriend met het verplaatsen van z’n koelkast opdat hij daarna niet kan weigeren mij te helpen verhuizen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

7 wegen naar de apocalyps | 6 humanisme

weekendlogo123.jpgVan 5 september t/m 17 oktober kijkt Ippekrites de koffie dik aangaande zaken die ons voortbestaan bedreigen, daarbij terzijde getekend door Crachàt. Verwacht geen erudiete citaten of intelligente links, maar slechts wilde speculaties die haast aan science-fiction grenzen. Dat alles echter wel gebaseerd op wat Ippekrites tot nu toe over het onderwerp tot zich heeft genomen. Nogal serieuze kost dus, maar als je wilt lachen kijk je maar naar “Mock the week”. In deze zesde aflevering gaat het over een absoluut onverdachte oorzaak voor een mogelijke apocalyps.

Ach ja, het humanisme. Een levensbeschouwing waarin het menselijk individu de centrale rol speelt en niet een niet-bestaande god. Een visie waarin de ontplooiingsmogelijkheden van de mens voorop staan, waarin de overheid er is om gelijke kansen te garanderen, waarin zorg voor elkaar de norm is. Het humanisme levert daartoe een stelsel van waarden en normen om het intermenselijk verkeer in goede banen te leiden, zo veel zelfs dat sommigen weer naar de tijd van oog-om-oog-en-tanden-uit-je-bek terug verlangen. Hoe het ook zij, het is in elk geval van de ratten dat religieuze fundamentalisten het humanisme durven te verketteren omdat het geen normen en waarden zou hebben.

Bij het humanisme hoort een afkeer van doden die zo ver gaat dat zelfs de dieren niet zo maar op barbaarse wijze geslacht mogen worden (zij worden eerst verdoofd voor zij op barbaarse wijze geslacht worden). In een humanistische samenleving hoort de doodstraf dan ook niet thuis. Op dit punt wringt de humanistische visie met ons ingeboren verlangen naar wraking. Slachtoffers of nabestaanden van een geweldsmisdrijf blijven vaak met heel wat onverwerkte emoties zitten, zeker als de daders er met een beperkte celstraf afkomen en niet geplaagd door enige wroeging protesterend op televisie verschijnen omdat hun luizenleventje in de gevangenis wegens bezuinigingen wordt ingeperkt.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.