De Utrechtse paus

U moet ook zeggen dat wij volmondig toegeven dat God deze vervolging van zijn kerk toestaat vanwege de zonde van de mensen, vooral van de priesters en prelaten. De Heilige Schrift roept luid dat de zonden van het volk voortvloeien uit de zonden van de geestelijkheid. Wij beseffen dat bij deze Heilige Stoel gedurende enkele jaren veel verwerpelijke dingen zijn gebeurd, misbruik van geestelijke zaken, overdaad in benoemingen, ja dat alles zich ten kwade heeft gekeerd. En het is geen wonder dat de ziekte zich van het hoofd naar de ledematen, van de pausen naar de prelaten is afgegleden. Wij allemaal, prelaten en geestelijken, zijn van de weg der gerechtigheid afgeweken. Sinds lang is er niet één die iets goeds heeft gedaan, absoluut niemand. Het zijn woorden van paus Adrianus VI, uitgesproken door zijn gezant tijdens de Rijksdag in Neurenberg, in januari 1523. De verzamelde Duitse edelen en bisschoppen hadden daar eigenlijk maar één onderwerp op de agenda: Maarten Luther. Wat te doen met die opstandige monnik? Het Heilige Roomse Rijk was diep verdeeld. Sommige edelen hadden al Luthers kant gekozen. De meerderheid was trouw aan keizer Karel V en paus Adrianus. Maar die drongen aan op keiharde maatregelen en dat was onmogelijk. Luthers geschriften werden inmiddels overal gedrukt en verspreid. Onderdrukking had geen zin, dat zou een volksopstand veroorzaken en daar zat niemand op te wachten.

Door: Foto: Adrianus VI (Rijksmuseum) copyright ok. Gecheckt 30-10-2022

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.