De PVV en het Zondebokfenomeen

Deze bijdrage aan het open podium is van Jeroen van Leeuwen (website)Je hebt het erg druk op je werk. Je deadline is morgen en de mailserver is net uitgevallen. Je baas jaagt je op vanwege de deadline. Eindelijk op weg naar huis sta je in een lange file. Een medeweggebruiker snijdt je en het wordt bijna een botsing. Ben je eenmaal thuis struikel je bijna over de kat als je de voordeur opendoet. Miauw! Klinkt het hard in je oor. De neiging anti-kat te zijn (of het beestje in elk geval mentaal te verwensen) is groot. Je hebt het druk in je leven. Je voelt dat je steeds gehaaster moet leven en het contact met je buren verwatert. Op je werk is een reorganisatie, je baan staat op de tocht. Misschien gaan ze de productie verplaatsen naar een lage lonen land. Op televisie zie je dat een stel jongens met Marokkaanse achtergrond overlast veroorzaken. Op weg naar huis kom je twee gesluierde vrouwen tegen. Openlijk homosexuelen moeten gestenigd worden hoor je uit Iran. De neiging anti-moslim te zijn (of in elk geval PVV te stemmen) is groot. Je moet hard werken op school. Binnenkort heb je weer toetsen maar wat de leerstof is is je wat onduidelijk. Je ouders hebben hoge verwachtingen van je. In de pauze zit je bij de populaire leerlingen, maar ze tolereren je alleen maar. Het ‘sulletje’ van de klas loopt je net voor de voeten waardoor je achter blijft op de groep. Vervolgens bied hij zijn excuses aan maar blijft daardoor wel langer in de weg staan. De neiging anti-’sulletje’ te zijn (of in elk geval hem bruut aan de kant te duwen) is groot. Dit zijn alle drie voorbeelden van het zondebokfenomeen. Het is een manier voor mensen om met hun frustratie om te gaan. Hoewel de frustratie afkomstig is van verschillende factoren wordt deze afgereageerd op een ander (meestal zwakker) doelwit. Een doelwit wat niets kan doen aan de grootste oorzaken van frustratie, laat staan hier verantwoordelijk voor is. Om het electoraat van de PPV te verkleinen is dan ook een dubbele tactiek nodig: -De frustraties moeten serieus genomen worden en waar mogelijk aangepakt. Hierbij is het belangrijk goed te communiceren wat er wordt gedaan, en wat de (op lange en korte termijn) te verwachten resultaten zijn. -De werking van het zondebokfenomeen moet bestreden worden door op de werkelijke oorzaken van de frustratie te wijzen. Beide tactieken zullen niet zonder meer lukken. De aanpak van de problemen is zeer ingewikkeld. De uitleg hiervan zal dan ook snel complex worden. Hetzelfde geld voor het aanwijzen van werkelijke oorzaken. De factoren die hierbij een rol spelen zijn divers en verhouden zich vaak op een omslachtige manier met elkaar en de gevoelde frustratie. Dit zal dan ook verre van makkelijk zijn en een lange inspanning vergen. Hoewel hier sprake is van het zondebokfenomeen acht ik de kans klein dat een directe aanpak hiervan productief zal werken. Een samenleving als geheel heeft een andere dynamiek dan een school of een jongerencentrum. Wel pleit ik er, nog steeds, voor een correcte aanpak hiervan op scholen (om mee te beginnen). Onder het motto ‘vroeg geleerd is oud gedaan’, kan de noodzakelijke gedragsverandering voor toekomstige generaties al veel eerder worden ingezet.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.