Spotlight: My Dying Bride; so dark, black and yet fine

Elke vrijdag laat GeenCommentaar zijn licht schijnen op een bekende of minder bekende artiest. Van politiek gedreven zanger(es) tot stevige no-nonsense rock, we bespreken elke week een spraakmakende muzikant.

My Dying Bride is een van de grootste, zo niet de grootste, doom-metal bands ter wereld. Een band die al vele jaren het depressieve hart van mening zwartkijker en ras-pessimist sneller langzamer doet kloppen. Voor zij die niet ingewijd zijn in dit genre zal het een verrassing zijn, maar de muziek die My Dying Bride maakt is geen snelle gillende metal gemaakt door mannen in strakke spendex in beren vellen. Het tempo ligt tergend traag, de teksten zijn poëtisch en het gebruik van viool en keyboard wordt niet geschuwd. Maar het is boven alles vooral lood- en loodzwaar.

Symphonaire Infernus Et Spera Empyrium
My Dying Bride behoord tot de zogenaamde grote drie, ‘The Peaceville Three‘, van de tweede generatie doom-metal bands. Deze naam refereert aan het feit dat allen bekend werden via het Peaceville label. Naast My Dying Bride waren dit Anathema en Paradise Lost. My Dying Bride de enige die nog immer bij Peaceville vertoeft en ook de enige die het genre is trouw gebleven (beide andere bands maken zelfs geen metal meer, Anathema maakt tegenwoordig prachtige Pink Floyd geïnspireerde rock en Paradise Lost speelt leentje buur bij de rock en zelfs new wave).

Tweede generatie doom-metal? Slaat u niet een beetje door meneer Abhorsen, wat bedoelt u precies? Doom-metal is een van de minder bekende genres. Veel mensen denken bij alles dat metal is aan al snel aan bands als Linkin Park, Metallica of met wat geluk Iron Maiden. Doom-metal is genre dat altijd, ook binnen de metal, tegen alle conventies in is gegaan. In plaats van snelle uptempo muziek waar het “langharig tuig” flink op kan staan headbangen is de muziek over het algemeen traag en ligt de nadruk op loodzware riffs en een depressieve atmosfeer. Deze laatste moet je niet verwarren met emo of gothic, waar de atmosfeer “treurig” of “aanstellerig” is. Doom bands zijn gewoon weg niet echt optimistisch. Het is noch romantisch of leuk om verdrietig te zijn, de heren van de doom zijn domweg niet het zonnetje in huis, zonder verdere bijbedoelingen.

Bands als Black Sabbath en Pentagram worden wel de eerste doom-bands genoemd (één theorie zegt dat de term doom-metal afkomstig is van Black Sabbath’s ‘Hand of Doom‘). Zonder deze voorlopers had een band als My Dying Bride waarschijnlijk niet bestaan. Toch liggen er vele mijlen muzikale oceaan tussen My Dying Bride en een band als Black Sabbat. Ook de bands die als eerste onder de doom-metal vlag de wijde metal-zee in voeren hebben weinig weg van My Dying Bride. Oude meesters zoals Candlemass (een tweede theorie zegt dat de term doom-metal afkomt van hun debut ‘Epicus Doomicus Metallicus‘), Trouble, Saint Vitus en Solitude Aeturnus zijn allen bands die pure doom-metal speelden of nog steeds spelen. Bands die grondwerk hebben gelegd zonder welke My Dying Bride waarschijnlijk nooit van de grond was gekomen. Wederom echter is de muziek aantoonbaar anders van opzet; langzame zware heavy-metal (die nog immer gespeeld wordt, ook door “nieuwe” bands, bijvoorbeeld Warning en Reverend Bizarre).

Pas toen Napalm Death vocalist Lee Dorrian tot de ontdekking kwam dat hij liever langzame loodzware muziek maakte en uit Napalm Death stapte om een nieuwe band te beginnen met de naam Cathedral komt de muziek die ook My Dying Bride speelt om de hoek kijken. Lee Dorrian combineerde de muziek van de oude meesters met death-metal (‘Forest of Equilibrium‘) en zo werd de tweede generatie doom-metal (het death/doom genre) geboren. Vroege vogeltjes van deze stijl waren bands als Winter, Dusk, dISEMBOWELMENT, Paradise Lost, Thergothon (voorloper van een latere afsplitsing van de death/doom genaamd Funeral Doom), Anathema en… My Dying Bride!

Waar Winter, Dusk en dISEMBOWELMENT voornamelijk zich concentreerde op death-metal met een snuifje doom-metal (in essentie langzame death-metal) bloeide My Dying Bride op door daadwerkelijk death-metal en doom-metal met elkaar te doen versmelten. Ook het gebruik van een viool deed de band opvallen. Een betere keuze had men niet kunnen maken, het trieste viool geluid vulde het loodzware en extreem langzame gitaar en drumwerk perfect aan.

The Crown of Sympathy
My Dying Bride brak binnen de metal-gemeenschap onverwacht door met haar tweede album ‘Turn Loose the Swans‘. Een album dat door de oudgedienden nog immer als hun meesterwerk wordt ervaren. Hoewel de meeste muziekbladen het album de grond in schreven pikte de fans het album razendsnel op. Waar het debut ‘As the Flower Withers‘ en de voorgaande EP’s nog een meer death-metal kant van de band toonde nam My Dying Bride op ‘Turn Loose the Swans’ een aantal gedurfde stappen. Het openingsnummer ‘Sear Me MCMXCIII‘ en het afsluitende nummer ‘Black God‘ zijn gedichten gezongen onder begeleiding van enkel piano en viool. Daarnaast waren de overige nummers voor die tijd ongekend traag en depressief. Ook grunt zanger Aaron Stainthorpe niet alleen maar. Hij zingt vaak op huilerige toon “vals” over het ondraaglijke leed en pijn van het bestaan.

De muziek die My Dying Bride maakt is bijzonder traag van tempo en daardoor kan het soms enkele minuten duren voordat de zang begint. Waar een standaard pop of metal nummer inmiddels aan het afbouwen is My Dying Bride nog met de intro bezig. Een My Dying Bride nummer dat de tien minuten passeert is dan ook niet ongewoon. Een doorsnee nummer duurde, zeker in de begintijd van de band, toch gemiddeld minimaal zeven minuten. My Dying Bride beheerst echter de kunst dat je geen seconde je aandacht kwijt raakt. De sfeer die de nummers uitdragen pakt je bij je strot en laten je niet meer gaan. Of… je valt in de eerste minuut in slaap, al naar gelang je persoonlijke smaak.

A Sea to Suffer In
My Dying Bride heeft inmiddels een indrukwekkende hoeveelheid albums afgeleverd. Het is dan ook niet mogelijk deze allen individueel te behandelen. In grote lijnen is hun carriere in drie periodes in te delen; 1) pre ‘34.788%… Complete‘, 2) ‘34.788%… Complete’ en 3) post ‘34.788%… Complete’. Waarbij ‘34.788%… Complete’ hun meest controversiële album is.

Tot het “procent album” speelde de vaste My Dying Bride violist/keyboard speler Martin Powell altijd een stevig potje mee. Deze vertrekt echter na het album ‘Like Gods of the Sun‘ (hij krijgt onderdak als keyboard speler bij o.a. Anathema en Cradle of Filth en als violist bij Cryptal Darkness). Officieel vanwege muzikale verschillen. Muzikale verschillen die op het “procent album” heel duidelijk naar voren zullen komen. Dit album toonde, tot schok van mening fan, namelijk een hele andere kant van My Dying Bride.

Men gooit de koers op het eerste gezicht drastisch om op ‘34.788%… Complete’. De teksten zijn niet meer oud engels aandoende gedichten maar post-modern met een sterke verwijzing naar het nihilisme van een verloren generatie. Er lijken ook wat trip-hop invloeden de muziek te zijn ingeslopen (My Dying Bride covert in dezelfde tijd voor een verzamel album ‘Roads’ van Portishead ). Fans zijn vooral geschokt over het nummer ‘Heroin Chic’ en roepen het massaal uit tot het slechtste nummer ooit van My Dying Bride. Daarnaast vraagt menig verwarde My Dying Bride fan op fora of hij of zij misschien een gecensureerde versie heeft, want de “fuck” is uit de tekst gebliept. My Dying Bride webmaster J1 leek er ten tijde dat dit album uitkwam een dagtaak aan te hebben uit te leggen dat dit bedoeld was.

Ook ik maakte mij in die tijd op om dit album een vernietigende review te geven. Uiteindelijk echter stelde ik persoonlijk mijn mening bij. ‘34.778%… Complete’ krijgt van mij een uitstekende review. Het is namelijk een van de meest verfrissende My Dying Bride albums ooit. Mijn schamele inzet kon het tij echter niet keren. My Dying Bride trok zich de kritiek zeer sterk aan en keerde nooit meer terug naar deze stijl. Men keerde terug naar het vertrouwde geluid, echter zonder viool. Naar mijn persoonlijke mening hebben zij nooit meer het niveau van weleer gehaald. De terugkeer heeft de band echter geen windeieren gelegd en zij is steeds populairder geworden. De band is tegenwoordig zonder twijfel het vlaggenschip van de death/doom.

The Forever people
Hoewel niet direct de verdienste van My Dying Bride zelf was kan vroege adaptatie van het internet “door” My Dying Bride niet ongenoemd blijven. De Nederlandse webmaster J1 van hun officiële website ondersteunde de band al zo vroeg als in 1995, zo niet al eerder. Terwijl de meeste bands nog niet eens wisten wat het Internet inhield bood My Dying Bride al een virtueel onderdak aan haar fans. Beroemt in deze vroege dagen, nog voor de hoogtij dagen van de fora was de My Dying Bride mailinglist. Deze deed dienst als vroeg discussie forum voor niet alleen fans van My Dying Bride, maar ook de hele doom/death gemeenschap. Naast de toen altijd terug kerende discussie wat er nu precies op de hoes van ‘Turn Loose the Swans’ stond (een foto van een maddona beeldje onder het kaarsvet) was het een grote ondersteuning voor het genre om haar aanwezigheid op het net verder uit te breiden (zo had een website als www.doom-metal.com zonder de vroege steun van J1 waarschijnlijk nooit bestaan).

Update: verklaring hoes ‘Turn Loose the Swans’ verduidelijkt.