articletype

Data

Foto: Jeanne Menjoulet (cc)

Het Nederlandse gelehesjes-twitter-netwerk

DATA - Ook in Nederland zijn de Gele Hesjes actief. Naar voorbeeld van de Fransen worden ook hier lokaal acties gevoerd. In Frankrijk is het een brede beweging zonder duidelijke leiders. We waren nieuwsgierig of dat in Nederland ook zo is. Gegeven het aantal bezoekers tot nu toe, is de groep nog niet heel groot. Maar dat zegt niets over de achtergrond. En ook niet over het feit of dit een beweging van onderop is, of dat er “grote” spelers zijn.

Nu zijn we niet in staat om al die mensen die actief de straat op gaan te bevragen. Dus zochten we een indirecte manier. Op Twitter is het makkelijk de tweets te identificeren die met gehele hesjes te maken hebben door je juiste hashtags te zoeken. We hebben een botje een week aangezet en ruim 10.000 tweets verzameld. Hiermee kunnen we de actieve mensen vinden en middels een netwerkanalyse zien of er groepen zijn en wie relatief belangrijk wordt geacht.

Het netwerk bleek niet echt divers en er sprongen wel degelijk een paar leiders uit.


Dat blijkt als we naar het centrum van het netwerk kijken:


Naast het account Gelehesjesnl zijn er drie publicisten die een centrale positie innemen: Jan Dijkgraaf, Ebru Umar en Joost Niemoller. Dat maakt het toch tot een iets minder volkse beweging dan je zou verwachten.

Foto: Leigh Anthony DEHANEY (cc)

Algoritmes leiden niet automatisch tot eerlijkere selectie

DATA - Steeds meer werkgevers zetten algoritmes in voor werving en selectie. Bij Nike en Unilever is het niet meer ongewoon om pas in de derde ronde van de sollicitatieprocedure in gesprek te komen met een menselijke medewerker. Vooroordelen en ongelijkheid kunnen zo meer ruimte krijgen, volgens Annemarie Hiemstra en Isabelle Nevels.

Het aantal aanbieders van geautomatiseerde en digitale selectiemethoden neemt toe. Zo voorspelt het algoritme van het Nederlands-Chinese bedrijf Seedlink op basis van taalgebruik van sollicitanten wie er het meest geschikt is voor een functie en maakt het Amerikaanse HireVue gebruik van video-opnames om tot een automatisch gegenereerde beoordeling te komen.

Dit sluit nauw aan bij het huidige debat. Is het nog wel nodig om klassieke kennis, karaktereigenschappen en competenties, typisch gemeten met psychologische vragenlijsten en assessments, in kaart te brengen? Wellicht dat meer impliciete patronen, die via algoritmes herkend worden op basis van grote volumes data (zoals geschreven tekst, of video’s van sollicitanten), even goede of zelfs betere resultaten kunnen behalen bij het selecteren van de beste kandidaat.

Organisaties hebben slechts de beschikking over hun eigen inschatting van de meerwaarde en eerlijkheid van selectie via computerondersteuning. Wetenschappelijke bewijs voor het gebruik van technologieën is er echter nog nauwelijks. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat computersystemen op een verantwoorde manier worden ingezet?

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update oktober 2018

DATA - Hier weer de maandelijkse update van de ontwikkeling van de opwarming van de aarde. Oktober laat ineens de eennahoogste waarde zien voor die maand. En de 11- en 30-jarige reeks geven gewoon weer een record. Kortom, de opwarming gaat gewoon door, hoeveel discussie men er ook over voert.


Dit keer geen nieuws.

Maar terwijl de deskundigen in de VS in een rapport de gevolgen van de opwarming voor dat land in duidelijk maken (uitgebracht op Black Friday, handig), gebruikt hun grote leider een koude dag om weer even keihard een potje ontkenning te doen. Daar valt met geen wetenschappelijk rapport tegenop te boksen.

Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van RSS MSU TLT 4.0, GISS – gistemp v3, Hadcrut4 (4.6), NCDC, Copernicus ERA interim en JMA. We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar) , 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update september 2018

DATA - September 2018 is niet een heel bijzondere maand, globaal bezien, in het licht van de opwarming van de aarde. Het voelt alsof de aarde even haar adem inhoudt. Uit betrouwbare bronnen verneem ik dat oktober mogelijk een surprise in petto heeft.
Niet veel bijzonders te zien in de data dus. Maar het lijkt er wel op dat de ondergrens van de schommelingen nu toch echt weer een stukje hoger ligt dan 10 jaar geleden.



Intussen was er wel voldoende klimaatnieuws. In de eerste plaats natuurlijk het rapport van IPCC waarin nog even de urgentie van het nu maatregelen nemen benadrukt werd. Weliswaar in een positieve verpakking, maar toch een hele ernstige boodschap.
En gelijk kwam daar de slechte boodschap overheen dat we in 2018 waarschijnlijk eerst nog een stijging van de CO2 productie zullen zien. Dus de uitdaging wordt alleen maar groter.
Historisch gezien blijken ongeveer 90 instituten (vooral bedrijven) verantwoordelijk te zijn voor 63% van alle productie van CO2 en methaan wereldwijd in de afgelopen eeuwen.

Oh ja, wij spreken hier steeds over de opwarming van de aarde, maar dan kijken we alleen naar de lucht. Het water (de oceanen) slaan het grootste deel van de warmte op. Het zal dan ook geen verbazing wekken dat de energiehoeveelheid in de oceanen recent een nieuw record bereikte.

Foto: Gerd Leonhard (cc)

Algoritme controleert algoritme

DATA - Door digitalisering worden in veel bedrijven processen steeds complexer. Dat maakt de rol van toezichthouders – commissarissen, accountants, auditors – lastiger. De toepassing van algoritmen die op basis van machine learning werken, vergroot deze uitdaging. Ook auditors maken tegenwoordig gebruik van slimme systemen om andere slimme systemen te controleren. Wie controleert wat?

Yuval Harari, auteur van 21 Lessons for the 21st Century, is ervan overtuigd dat in de toekomst ons brein wordt gehacked door kunstmatige intelligentie. Hij verwacht dat biotechnologie en kunstmatige intelligentie naar elkaar toe zullen groeien en vraagt zich af wie deze ontwikkeling aanstuurt en bepaalt. Zijn dat burgers, overheden of juist de grote bedrijven? Het antwoord laat zich raden.  Overheden zullen ontwikkelingen op dit snijvlak vooral aangrijpen voor nationale belangen zoals defensie en daarnaast liggen de mogelijkheden bij bedrijven, niet bij burgers.

Dat hacken van ons brein is een goed voorbeeld van de tegenstrijdige wereld waar we naar toe gaan: technologie kan problemen oplossen en onze levens verbeteren, maar per saldo krijgen we steeds minder vat op ons leven. Hoe groter de rol van kunstmatige intelligentie wordt, hoe minder onze eigen hersenen een bepalende rol blijven spelen.

Wat ons mogelijk te wachten staat, laat het meest recente debacle van ING zien: de witwas-affaire. Bij banken is uitgebreide monitoring van transacties verplicht volgens de wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme. Voor een grootbank is dat monitoren een proces dat ingericht en uitgevoerd wordt met behulp van software, die doorlopende grote hoeveelheden data moet analyseren. Deze software programmeer je in eerste instantie natuurlijk om het proces dat de wet voorschrijft, uit te voeren. Hierbij worden zowel medewerkers als beslissers voorzien van feedback uit systemen: beslissingen op bestuursniveau worden genomen op basis van data. Of die systemen integer zijn ontwikkeld en doelmatig functioneren (doen waarvoor ze zijn ontworpen) is niet gemakkelijk te zien, laat staan doorlopend zichtbaar. Toetsing door middel van interne en externe audits moet aantonen dat de software zijn werk goed doet en dat de software ook goed wordt ingezet. Bij ING was ergens in dit monitoringproces besloten om de software aan te passen. “Het systeem om transacties te monitoren was – mede vanwege de beperkte personele capaciteit – door de bank zo ingesteld dat slechts een beperkt aantal witwassignalen werd gegenereerd”, aldus het Openbaar Ministerie.

Foto: Rene Adamos (cc)

Grip op data in de digitale stad

DATA - De belofte van de digitale transformatie houdt voor de overheid in dat data een sturingsmiddel zijn; gebrek aan data maakt een overheid machteloos. Over de digitale visie van Amsterdam, Airbnb en een deelfietsenplan.

Onze economie wordt steeds meer een data-economie en ook overheden willen hier graag aan meedoen. Daarom heeft Amsterdam een visie opgesteld op het informatievraagstuk (zie verderop) en komen er geleidelijk concrete datatoepassingen naar buiten. Een voorbeeld daarvan is het dataportal Amsterdam City Data, waarmee data van en over de gemeente Amsterdam beschikbaar worden gesteld via één loket, bereikbaar voor publiek, ketenpartners en ambtenaren. Dat portal biedt data uit een aantal basisregistraties, in samenhang met omgevingsfoto’s, gebiedsinformatie, basisstatistieken en data over onder meer parkeren, milieu, externe veiligheid, monumenten en onderwijs.

Verder zit er van alles in de pijplijn, want Amsterdam wil met behulp van technologie en open data de stad leefbaarder en duurzamer maken. Hiervoor zijn meer dan 100 projecten in het leven geroepen. Zo wordt bijvoorbeeld samengewerkt met start-up Olisto (een soort If This Than That ofwel IFTTT) voor het vinden van parkeerplekken en het slim gebruiken van laadpalen.

Ronkende verhalen over data

Gemeente Amsterdam ziet grote mogelijkheden met data: zowel voor zichzelf – de interne organisatie en de samenleving die bediend wordt – als voor de markt. De gemeentelijke I-visie is bedoeld om kaders te stellen voor de wijze waarop de gemeente de komende jaren haar informatievoorziening inricht en omgaat met informatie. Het document bevat veel ronkende taal over hoe onze samenleving digitaliseert: “Het internet genereert een groeiende hoeveelheid big data om te analyseren en te combineren. Door de slimme (geautomatiseerde) analyse van interne en externe data ontstaan nieuwe inzichten die van grote waarde kunnen zijn. De data uit de fysieke en sociale infrastructuur van de stad kunnen worden benut voor maatschappelijke en economische doelstellingen. Burgers en ondernemers worden in staat gesteld om met innovatieve oplossingen gebruik te maken van data (…).”

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update augustus 2018

DATA - Na een bijzondere zomer hier in Nederland, met een recordaantal zomerse en warme dagen, weer even naar de opwarming van de hele aarde kijken.
Die zit nog steeds in de fase na de extreme El Nino. Maar er zit een nieuw El Nino aan te komen na de herfst.
De gemiddelden voor 11 en 30 jaar hebben wel weer gewoon een nieuw record bereikt. Dus het onderliggende signaal is nog steeds: het warmt op.


Weinig nieuws van het klimaatonderzoeksfront. Alleen dat de discussie over de gevoeligheid van de modellen weer wat verder aangescherpt is.

Om het toch maar weer even lokaal te trekken, hier een grafiek met het gecentreerde gemiddelde over 30 jaar op basis van de maandgemiddelde temperaturen van De Bilt vanaf 1706.

Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van RSS MSU TLT 4.0, GISS – gistemp v3, Hadcrut4 (4.6), NCDC, Copernicus ERA interim en JMA. We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar) , 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.

Foto: Logo Overheid & Internet copyright ok. Gecheckt 13-02-2022

De overheid heeft geen haast bij de digitale transformatie

DATA - We zijn op weg naar 2019. Twee jaar geleden zou de Nederlandse overheid bereikt moeten hebben dat het grootste deel van de dienstverlening volledig digitaal zou verlopen. Het was een van de beloften van het kabinet Rutte II. Die doelen zijn niet gehaald. Er is geen nieuwe doelstelling, wel zijn er recent weer nieuwe regie- en overlegorganen opgetuigd. Voorlopig kost digitalisering geen banen, maar levert het vooral nieuwe banen op.

Als je binnen Amsterdam verhuist, kan je online je nieuwe adres doorgeven. Als je over de juiste documenten beschikt (een scan van een nieuw huurcontract bijvoorbeeld) is dat in een paar minuten geregeld. Wanneer je een auto hebt, moet ook je parkeervergunning meeverhuizen, want die is gebiedsgebonden. Wanneer je die wijziging online wil doorvoeren, moet je rekening houden met tien werkdagen verwerkingstijd. Ga je echter naar het loket, dan is het direct geregeld. Alhoewel, als je aan de gemeentebalie je parkeervergunning wil wijzigen, moet je meerdere formulieren met grotendeels dezelfde gegevens invullen. Een medewerker tikt de gegevens over. En er is een bonus: je krijgt na afloop een flinke stapel formulieren mee naar huis.

Wil je in Amsterdam op de hoogte blijven van nieuwe vergunningsaanvragen in jouw gebied, dan is het mogelijk automatische meldingen te ontvangen per e-mail. Om de achterliggende vergunningsaanvraag in te zien moet je echter een afspraak maken voor een fysiek bezoek aan een kantoor van de gemeente. En wanneer je in Amsterdam iets wil doorgeven aan de gemeente – bijvoorbeeld over de openbare ruimte, een zogenaamde MORA (melding openbare ruimte Amsterdam) kan dat op allerlei manieren: per telefoon, per webformulier en zelfs via Twitter. Maar wat er met die melding gebeurt, blijft onzichtbaar.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update juli 2018

DATA - In Nederland zijn zowel de records voor aantal zomerse dagen in een jaar die van de langst aaneengesloten periode met warme dagen gebroken. Het is een bijzondere zomer. Maar zoals vaker zegt een lokale situatie weinig over ontwikkeling over de gehele wereld. Die zit gewoon nog in de post-El-Nino periode en kabbelt op zijn nieuwe plateau door.
Hier het overzicht tot en met juli dit jaar.


Ook in de vakantietijd kwamen er nog wat interessante onderzoeken voorbij. Eentje over de tekenen van de huidige opwarming die in de Troposfeer te vinden zijn. En eentje over hoe broeikasgassen in het verleden een rol speelde in klimaatveranderingen.

Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van RSS MSU TLT 4.0, GISS – gistemp v3, Hadcrut4 (4.6), NCDC, Copernicus ERA interim en JMA. We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar) , 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.

NAM: onwaarschijnlijk dat productiecapaciteit Groningerveld op peil blijft

DATA - De Provincie Groningen heeft op 11 juli haar advies op het instemmingsbesluit 2018 voor het Groninger gasveld aan Provinciale Staten gezonden (agendapunt 3.2.c). In de vele bijlagen zit op bladzijde 27 van bijlage 2 (pdf) een interessante passage met betrekking tot de productiecapaciteit:

Figure 3-5 compares the production to the available capacity in each region (under the unlikely assumption that all clusters remain available). The downward spikes in the region capacities are related to planned shutdowns of production clusters for maintenance and inspections, while the seasonal fluctuation in capacity is a reflection of the fact that the ambient temperature influences the efficiencies of the coolers and hence the total compressor efficiency. Another observation that can be made is that the production capacity is relatively constant through time for most regions. The South-East region shows a notable decline in capacity until 2022, after which the decline is halted and eventually capacity starts to increase again. This behaviour is a function of the reservoir pressure in the direct vicinity of the production clusters within each region. A declining reservoir pressure yields a declining production capacity, whereas an increasing reservoir pressure yields an increase in production capacity.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update juni 2018

DATA - Vanwege mijn vakantie een korte maandelijkse update deze keer. Terwijl Nederland en wat andere landen deze zomer een stevige hittegolf te pakken hebben, was de maand juni wereldwijd toch aanzienlijk minder warm dan de afgelopen drie jaar.
Dat heb je zo met zo’n complex systeem. Neemt niet weg dat de onderliggende trends gewoon opwaarts blijven. Zowel het 11- als het 30-jaargemiddelde bereikte nieuwe hoogtepunten.


Als leesvoer deze maand een artikel over een recente studie waarin nader onderzocht wordt hoe ver de impact van klimaatverandering momenteel echt gaat en een studie over het effect van broeikasgassen in de verre geschiedenis (enige miljoenen jaren geleden).

Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van RSS MSU TLT 4.0, GISS – gistemp v3, Hadcrut4 (4.6), NCDC, Copernicus ERA interim en JMA. We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar) , 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.

Foto: Bas Bogers (cc)

Wanneer gaan er weer treinen rijden?

DATA - door Merlijn Staps.

Er gaat letterlijk geen dag voorbij zonder dat er ergens in Nederland een treinstoring is. Wanneer de treinen weer gaan rijden krijg je van de NS vaak niet te horen. Statistieken kunnen je wel helpen.

Wie regelmatig met de trein reist heeft het allemaal al eens meegemaakt. Seinstoring. Wisselstoring. Aanrijding met een persoon. Herstelwerkzaamheden. Hoewel 90% van de treinen op tijd rijdt, onthouden we vooral die keren dat het misgaat. Zoals die keer dat je uren op een station door moest brengen omdat er geen treinen rijden en een belangrijke afspraak miste.

Veel van de frustratie gaat hem zitten in gebrekkige communicatie. Wanneer er weer treinen gaan rijden, blijft meestal lang onduidelijk. Wel krijg je meestal snel de storingsoorzaak te horen. Vertelt dat je iets over hoe lang je nog moet wachten? Is een storing veroorzaakt door een defecte trein bijvoorbeeld sneller opgelost dan een seinstoring?

De website RijdenDeTreinen.nl houdt real-time alle verstoringen op het Nederlandse spoorwegnet bij. Dit zijn niet de “gewone” vertragingen van een trein die 5 of 10 minuten te laat is, maar grotere storingen waarbij het treinverkeer op een bepaald traject langer ontregeld is. Van de gemiddeld iets meer dan 10 dagelijkse storingen wordt bijgehouden waar ze door zijn veroorzaakt, hoe lang ze duren, en welke trajecten betrokken zijn.

Vorige Volgende