serie

Vaste Gasten

Net als je even inkakt, prikken onze Vaste Gasten je weer wakker met hun scherpe pen.


Foto: daisy.images (cc)

Afschrijvingen | Duurzaam vermogen

Het Centraal Planbureau (CPB) heeft becijferd dat Nederland de voorgenomen bouw van tweeduizend windmolens op land maar beter vijf jaar kan uitstellen omdat windenergie nu te weinig oplevert. Daarmee komt onze ambitie om 16 procent schone energie te gebruiken tegen 2020 in gevaar. We gaan waarschijnlijk zelfs de minder ambitieuze Europese afspraak van 14 procent niet halen. Als dit al niet lukt, hoe gaan we dan in godsnaam voor 2050 de 80-95 procent halen die volgens het IPCC nodig is om klimaatverandering niet uit de klauwen te laten lopen?

In een interview met het Financieel Dagblad zegt Maarten Hajer, de directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), dat we de organisatiekracht van een ‘oorlogseconomie’ nodig hebben om het tij te keren. Als dat waar is heeft het PBL in ieder geval al één oorlogskas op het oog: de aardgasbaten. Maar er is natuurlijk nog een veel grotere pot: de pensioenen. We hebben, letterlijk, het vermogen om de transitie naar duurzaamheid te realiseren.

In het maandag verschenen rapport van het PBL wordt onder andere gepleit voor een nieuw aardgasbatenfonds om innovatieve ecologische projecten van de grond te krijgen. Het is in feite een doorstart van het met aardgasgeld gespekte Fonds Economische Structuurversterking dat door Rutte in 2011 de nek om is gedraaid. Er zit naar schatting nog 1200 miljard kubieke meter gas in de Nederlandse bodem en misschien nog een paar honderd miljard kubieke meter aan winbaar schaliegas. Dat zou de Nederlandse Staat 150 tot 200 miljard euro moeten kunnen opleveren. Noorwegen kan het, dus waarom wij niet, zou je zeggen.

Foto: daisy.images (cc)

Geen Bal Op Tv | Youtube commercials

COLUMN - Ik weet natuurlijk niet of u zich wel eens heeft laten verleiden om op een Facebook-ad te klikken. Of op zo’n banner van een of andere online winkel die jou, als een soort über-Turk, het hele internet achterna loopt om jou op de nieuwste antizweetslippers te attenderen, omdat je daar toevallig op hebt gezocht toen je in een wat verveelde bui de analisten van de Otto aan het pesten was. Ikzelf niet namelijk. Als ik een blog bezoek of een mail schrijf, kunnen Google Ads en consorten schreeuwen wat ze willen, mij verleiden ze niet om op de bundel aanbiedingen te klikken.

De kroon van de tang-op-dirk-reclame wordt wat mij betreft gespannen door Youtube. Ik ben volgens mij nog nooit een commercial tegengekomen die mij ook maar een fractie van een seconde heeft doen aarzelen om het filmpje in de wacht te zetten en dan maar snel even naar de adverteerder te gaan om daar de tent leeg te kopen.

Nu wil niet elke Youtube-commercial mij verleiden om meteen te klikken. De meeste reclames willen ouderwets conditioneren. Ze proberen, zoals dat in vaktermen schijnt te heten, top of mind te komen. Zodat ik, de eerstvolgende keer dat ik een auto koop, bij me eigen denk “Hey! Renault! Createurs d’Automobiles! Dat moet goed wezen!” Waarna ik overga tot de aanschaf van een Renault.

Foto: daisy.images (cc)

Volentekriebels | Het hypothetische einde van de wereld

COLUMN - Wat zou je doen als je hoorde dat de wereld over een uur zou vergaan?

Een poosje geleden zat ik na een avond stappen met een samengeraapt groepje goede en vage bekenden bij iemand thuis. Er waren mannetjes en vrouwtjes in een perfecte fifty-fifty-verhouding. We zaten onschuldig te keuvelen. Biertje erbij, een beetje chips, niets aan de hand.

Plotseling leek het alsof ik in de openingsscène van een Amerikaanse tienerpornofilm terecht was gekomen. Hoe we er precies op kwamen weet ik niet meer, maar er was ineens een centrale vraagstelling. Die luidde: wat zou je doen als je nu hoorde dat de wereld over een uur zou vergaan? Het antwoord was unaniem: neuken. En omdat er geen tijd te verliezen was, zouden we dat met elkaar doen.

Een erg originele gedachte is dat niet. Ik las ooit ergens dat toen de Serven optrokken naar Bosnisch gebied, de Bosniërs zich in een bos verschuilden verscholen en daar enorme orgies hielden. Of misschien waren het Kroaten. Voor het verhaal maakt dat niet uit, al vond ik de link bos-Bosniër ergens wel geestig.

Nog één keer paren, vlak voordat je gaat. Het is een oerdrift, een ingebouwd mechanisme om op de valreep je genen voort te zetten op aarde, zelfs al weet je dat het kind er nooit gaat komen omdat de moeder er ook aan gaat.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Democratiseringsangst

COLUMN - Deze week viel het Klokwerk op dat Samsom in zijn verhaal over de EU het democratisch tekort alweer totaal negeerde.

Nieuws: Samsom heeft ontdekt dat mensen boos zijn over Europa. In zijn verhaal van afgelopen weekend doet hij alsof hij de klachten van de kiezer serieus neemt.

Maar als je lang genoeg met de meeste kiezers praat, zegt Diederik, blijken ze veel redelijkere standpunten te hebben dan bij polls naar buiten komt. Ja, uiteindelijk komt de kiezer volgens hem met precies hetzelfde verhaal over een socialer Europa als… de PvdA.

Dat is echter niet het hele verhaal. En daarmee ook niet het eerlijke verhaal. Wat volledig ontbrak in Samsoms analyse is de klacht van de kiezer dat hij bij beslissingen over de EU niet mee mag praten.

En inderdaad, de PvdA heeft in haar verkiezingsprogramma’s dan ook nog nooit iets noemenswaardig geschreven over democratisering van de Europese Unie.

Daar staat die partij echter niet alleen in. Ook het CDA en de VVD zijn klaarblijkelijk dik tevreden over hoe in Europa hoog over de hoofden van de burger heen benoemd en besloten wordt. Zelfs de zogenaamd eurokritische SP doet in haar verkiezingsprogramma’s geen enkel voorstel om Europa te democratiseren.

Foto: daisy.images (cc)

#Dezeweek | Roep om Romantiek

COLUMN - Dinsdag had iemand bij de universiteit het gore lef om een flyer aan mijn fietsstuur te hangen. Op die flyer stond minister van Onderwijs Jet Bussemaker achter tralies afgebeeld, schuldig aan ‘desastreuze bezuinigingen op studenten’. De oplossing volgens de ASVA: een grootschalige actie tegen bezuinigingen op studenten.

Nadat eerdere bezuinigingsplannen op studenten naar de prullenbak werden verwezen, komt het kabinet nu met een tweeledig plan, waarin zowel gekort wordt op de OV-toelage als een sociaal leenstelsel wordt ingericht. Dit, samen met het gigantische kamertekort in Amsterdam, was voor de Algemene Studenten Vereniging Amsterdam genoeg reden om een grootschalige actie tegen bezuinigingen op studenten te organiseren. Het werd een ludieke flashmob op de Dam.

Het verbaasde me niet zoveel. In de twee jaar dat ik nu studeer heb ik organisaties als de ASVA en het LAKS leren kennen als groeperingen die zich voornamelijk geroepen voelen bij elke poging tot wijziging in het onderwijs te gaan roepen. Ongeacht de aard van de wijzigingen is de reactie vaak al te voorspellen. Voor de 1040-urennorm op middelbare scholen stroomde de dam vol met puberende onruststokers, bij de langstudeerboete ging een arsenaal aan zwarte ballonnen de lucht in. Het geeft mij een gevoel van ‘protesteren om het protesteren’, om nog maar te zwijgen van de Sywerts die zichzelf ten onrechte profileren als ‘de stem van een generatie.’

Foto: daisy.images (cc)

Afschrijvingen | SEO kiest wél positie

COLUMN - In het onderzoek naar belastingparadijs Nederland kiest SEO gewoon positie.

Gisteren verscheen het langverwachte onderzoek van Stichting Economische Onderzoek (SEO) naar het economisch belang van belastingparadijs Nederland. Vooraf bestond twijfel of het SEO-onderzoek wel of niet ‘gekleurd’ zou zijn omdat de lobbyclub Holland Financial Centre de opdrachtgever is. SEO-directeur Barbara Baarsma haastte zich om te zeggen dat ze alleen de cijfers geeft en ‘geen positie’ inneemt. En in het rapport lezen we dat ‘de analyse niet moreel van aard is’ en dat ‘het uitganspunt is dat belastingontwijking niet intrinsiek slecht, maar ook niet intrinsiek goed is.’ Die neutraliteit en objectiviteit is, denk ik, toch niet vol te houden. SEO kiest gewoon positie voor een Nederlands deelbelang – hun goed recht, natuurlijk.

Het is goed voor de objectiviteit van de discussie dat we nu (veel) meer cijfers hebben. Het rapport zit goed in elkaar. We weten nu dat ‘bijzondere financiële instellingen’ jaarlijks minstens 3 miljard euro bijdragen aan de Nederlandse economie in de vorm van belastingen (2,3 miljard), loonkosten (ca. 300 miljoen) en omzet bij diverse dienstverleners (ca. 500 miljoen). En dat er direct en indirect tussen de 8800 en 13000 voltijdbanen mee gemoeid. Ook is het fijn dat er in ieder geval een ruwe schatting is van wat er daadwerkelijk aan belasting via Nederland wordt ontweken: tussen de 5 en 40 miljard euro.

Foto: daisy.images (cc)

Geen bal op tv | Shownieuws

COLUMN - Er was afgelopen week echt Geen.Bal.Op.Tv. Behalve Shownieuws, maar kijken mensen daar echt bewust naar?

Een tijdje geleden hoorde ik op de radio dat een of andere topman van Google een kritisch boek had geschreven over China. Hij zou harde noten hebben gekraakt over de manier waarop de Chinese overheid de internetvrijheid van haar burgers beperkte.

Ik stelde me zo voor dat China zich nog eens omdraaide en verder snurkte. Maar het zette me wel aan denken. Er was immers nogal wat kritiek toen Google haar diensten aan de Chinezen ging aanbieden. Om deze diensten aan te mogen bieden in het enorme land moesten ze immers tegemoet komen aan de eisen van de Chinese overheid. Ze moesten concessies doen die ze gezworen hadden nooit te doen. ‘Don’t do evil,’ was immers hun motto. Als argument om toch de Chinese markt te verkennen, zei Google dat een beetje vrijheid beter is dan helemaal geen vrijheid.

Maar nu het boek van de Google-topman was verschenen, werd me duidelijk dat er nog een argument was om het te doen. Immers, door concessies te doen aan de Chinese overheid, mag je de Chinese markt verkennen, waardoor je een uniek kijkje achter de schermen krijgt. Waarna je er harde noten over kan kraken. Wellicht zou Google dat nu bij de CIA kunnen doen. Ons precies vertellen op wat voor manieren de CIA mijn gegevens gebruikt. Zou ik wel sympathiek vinden. Is het minste wat een bedrijf dat ‘don’t do evil’ als motto heeft voor ons kan doen.

Foto: daisy.images (cc)

Volentekriebels | Een etmaal miljonair

COLUMN - De Staatsloterij winnen kan nooit kwaad, maar voor de troostprijzen hoef je het niet te doen.

Om een brief aan te laten tekenen ging ik naar het postkantoor, dat wil zeggen een tijdschriftenwinkel waar vooral krasloten en sigaretten verkocht worden. De vorige keer was het best druk en draaiden ze De waarheid van Marco Borsato, wat de wachttijd gevoelsmatig niet verkortte. Dit keer had ik meer geluk. Er was muziek noch rij. Terwijl het appetijtelijke meisje de bestelling klaarmaakte, pakte ik een flyer van de toonbank, want die dingen liggen er niet voor niets. Hij was van de Staatsloterij. Er stond: ‘Beleef jij 24 uur als miljonair? Koop nu een lot en maak kans’.

Een etmaal miljonair? Krijg je dan een miljoen op je bankrekening gestort dat je een dag later weer terug moet geven?

Nadere bestudering leert dat het gaat om het woordje ‘beleef’. Als je wint, mag je 24 uur lang meemaken hoe het is om miljonair te zijn. Met een modern woord heet dat experience.

Nou ken ik toevallig een paar miljonairs. Vergeleken met mijn modale kennissen zijn hun huizen iets groter, hun auto’s iets duurder, hun vakanties iets verder en hun banen veel stressvoller. Een dag uit hun leven bestaat voornamelijk uit werken, poepen, eten en slapen. Een experience van lik-me-vestje.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Gratis Vrijwilligers

COLUMN - Deze week ergert Klokwerk zich aan de neiging zoveel mogelijk af te willen schuiven op vrijwilligers.

Dit weekend hield Buma op het CDA-congres een betoog over hoe volgens hem de verzorgingsstaat is doorgeschoten. Doordat zorgtaken geïnstitutionaliseerd zijn, raken mensen volgens hem vervreemd van de zorg. Buma pleit daarop voor een grotere rol voor het gezin in de opvang van elkaar.

Zoiets valt te verwachten van het CDA. Maar de partij krijgt steun uit onverwachte hoek. Ook de “moderne” feminist Simone van Saarloos pleit voor een terugkeer naar het frame van de kostwinnaar en de huissloof die de zorgtaken gratis op zich neemt. Alleen wil zij graag dat mannen zich daar dan meer voor gaan lenen.

Feministisch is dat misschien wel, maar met emancipatie heeft het weinig te maken. Sowieso hoeven mensen die voor zorgtaken kiezen van huidige zelfbenoemde feministen klaarblijkelijk toch al niet zoveel te verwachten.

Buma gaat verder met een emotioneel betoog waarin hij vrijwilligerswerkers de hemel in prijst. Dat komt vaker voor in de politiek, en elke keer denk ik: wat irriteert mij toch zo?

Het idee alles af te schuiven op vrijwilligers vindt steeds meer aanhang. Het kabinet vindt bijvoorbeeld dat in het kader van een kleine overheid de thuiszorg maar beter kan worden afgeschaft om opgepakt te worden door vrijwilligers.

Foto: daisy.images (cc)

#Dezeweek | Is het al Komkommertijd?

COLUMN - Toen ik mijn (met een beetje geluk) laatste tentamens van het jaar had ingeleverd, en daarna voldaan, maar ook flink verbrand op de bank lag, ontsprong in mijn hersenpan de vraag: Is het al Komkommertijd?

Op de televisie was een aflevering van de Lama’s. Ik dacht dat ik vijf jaar geleden voorgoed van dat programma verlost was. Vijf jaar na dato zijn de grappen nog even plat, is Patrick Lodiers een nog even slechte presentator en roept het publiek nog altijd achterlijke suggesties om vervolgens slaafs te klappen na elke grap die ze niet begrepen. Dat dit blijkbaar de beste optie voor het vrijgekomen tijdslot van De Wereld Draait Door is, is best wel een harde fuck you naar de andere programma’s op de NPO. Hoe dan ook nog steeds een kijkcijfersuccesje, maar ze mogen in die cijfers best rekening houden met de mensen die dachten dat ze in de rubriek De TV Draait Door hadden ingeschakeld. Stomme oude TV-programma’s herhalen, het móest wel Komkommertijd zijn.

Dan nog het nieuws over ‘gevaarlijke IKEAkopjes’, waar de bodem uit zou kunnen kletteren als je er hete vloeistof in zou gieten. En zeg nou zelf, dat doen we allemaal wel eens met theekopjes. Het leverden dan ook tientallen gewonden op. Geen zorgen, als je het (overigens foeilelijke) kopje hebt gekocht, mag je ‘m gewoon terugbrengen. Ook wordt het servies uit de handel gehaald, erg fijn. Nieuws over theekopjes, het móest wel Komkommertijd zijn.

Foto: daisy.images (cc)

Afschrijvingen | Belasting betalen geeft warm en solidair gevoel

COLUMN - Pepijn van Houwelingen schreef gisteren in de Volkskrant dat solidariteit ‘uitsluitend’ iets is dat men in kleine kring en in vrijheid kan ervaren. De grootschalige, abstracte verzorgingsstaat met haar afgedwongen bijdrage zouden we dan ook niet meer als solidariteit moeten zien. Weinig mensen zullen, wanneer ze op hun loonstrookje zien wat er verplicht wordt afgeboekt ten behoeve van de verzorgingsstaat, een ‘warme, solidaire ervaring’ beleven, aldus Van Houwelingen. Het stuk mag gelezen worden als aanvulling op het betoog van Halbe Zijlstra in NRC Handelsblad van enkele weken terug, waarin de VVD’er beweert dat de huidige verzorgingsstaat met haar ‘afgedwongen solidariteit’ de samenleving de vrijheid ontneemt om uit ‘echte solidariteit uit welwillendheid’ voor de zwakkeren op te komen.

Hoewel ik sympathie heb voor elk pleidooi voor kleinschalige initiatieven – van voedselbank tot broodfonds – snap ik niet goed waarom het organiseren van solidariteit via de overheid niet ‘echt’ zou zijn. En ook niet waarom we zo’n punt moeten maken van de dwang die daar noodzakelijkerwijs bij komt kijken.  

We hebben er in Nederland in alle vrijheid voor gekozen om grofweg 45 procent van ons inkomen bij elkaar te leggen en dat door een door ons controleerde en ingestelde overheid te laten uitgeven (politie, wegen, scholen) en doorgeven (WW, bijstand, zorgtoeslag). Het huidige systeem is uitgebouwd en gecontroleerd door twintig Tweede Kamers die we zelf gekozen hebben (rekenend vanaf de invoering van de noodwet-Drees uit 1947).

Foto: daisy.images (cc)

Geen bal op tv | Ramptoerist in Murcia

Als er iets gruwelijks gebeurd is, wil ik het liefst alles erover weten. En tegelijkertijd wil ik het allemaal niet weten. Maar negeren is onmogelijk.

Hoewel ik onmiddellijk een onpeilbaar plaatsvervangend verdriet voelde toen ik collega’s over de gruwelijke wijze waarop Ingrid Visser en Lodewijk Severein aan hun eind waren gebracht hoorde praten, surfte ik zo snel mogelijk naar de dichtstbijzijnde nieuwssite om de gruweldetails tot mij te nemen.

In Brandpunt zat een misdaadverslaggever van La Verdad uit Murcia. Hij was niet bepaald van mening dat hij grens had overschreden toen hij details over de moord op Visser en Severein had gepubliceerd die nog niet bekend waren bij hun families. Hij had zijn plicht gedaan. Het volk heeft het recht alle details te weten, hoe gruwelijk die ook zijn. De meest gruwelijke had hij overigens voor zich gehouden. Hij vond het maar raar dat men in Nederland kennelijk niet wilde weten wat er gebeurd was. ‘Willen ze dan alleen maar weten dat ze dood zijn?’ vroeg hij. 

Nee hoor, in Nederland willen we ook alles weten. Ik in ieder geval wel. Hoewel ik mij ervoor schaam dat ik het wil weten. En ik het bovendien tegelijkertijd ook weer niet wil weten. Net zoals je tegelijkertijd niet en tegelijkertijd wel wil kijken wanneer er iemand onder een tram is gekomen en zich omringd weet door ambulancebroeders en politie die de toegestroomde meute op afstand moet houden. Overigens weet ik me, in het geval van real life ongelukken, wel altijd te beheersen. Het is mij iets te intiem en de toeschouwers die er omheen staan, zijn me iets te onverschillig, daar wens ik niet bij te horen. Er schuilt een ramptoerist in mij, maar hij schaamt zich vooralsnog om naar buiten te treden.

Vorige Volgende