Kunst op zondag Archives - Pagina 27 van 56

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | De wolk

29 april 2018 , 08:00 , door P.J. Cokema

Kunstenaaars willen zich nog wel eens met het ongrijpbare bezighouden. Neem nu de wolk. Symbool voor lucht, licht en vluchtigheid. En natuurlijk van meesterlijke oud Hollandse luchten.

Ontelbare keren geschilderd, gefotografeerd en vorm gegeven, dus wat bezielt een kunstenaar alweer een wolk te produceren? Misschien ligt de verklaring daarvoor in de wolk zelf: eindeloze herhaald, maar niet één keer hetzelfde.

In al haar verscheidenheid is de vorm van de wolk natuurlijk archetypisch. Het maakt dan ook niet uit met welk materiaal een wolk wordt gemaakt, zolang er maar ronde, bobbelige vormen in te zien zijn. In sommige kunstwerken versterkt het materiaal de symboliek van de wolk.

Vluchtigheid, in de zin van komen en gaan. Dat past goed bij een treinstation. In 2013 op het station St. Pancras in Londen en in 2015 op het hoofdstation in Lille hingen wolken die als zwevende tapijten de reizigers meenamen. Ze symboliseerden tevens de vraag hoe mensen omgaan met het zo levensbelangrijke water op aarde.

Lucy en Jorge Orta – Cloud Meteoros, 2013.

John Körmeling kreeg de opdracht om voor zes treinstations een wolk van een ontmoetingspunt te maken.

John Körmeling – meeting point De Wolk (hier in Rotterdam),

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Internet

22 april 2018 , 08:00 , door P.J. Cokema

Afgelopen week had internet en haar bijwerkingen weer onze aandacht. Wat ooit het meest democratische gebied op aarde zou worden, is de meest gecontroleerde en aangestuurde verblijfplaats geworden. Aangestuurd door anderen dan jij, verblijfplaats van bijna iedereen. En wie er nog niet is ingestonken, wordt er in gemanipuleerd.

Wellicht is er ergens nog een klein stukje underground waar internet gratis én veilig is, maar zulke plekjes zijn slechts toegankelijk voor nerdy whizzkids (excusez le jargon). Het grote speelplein is ondertussen dermate kapot dat zelfs die-hard ‘early adopters’ (wederom jargonale excuses) het plein dreigen te verlaten.

Dat we vooral digitaal met elkaar verbonden zijn voorzag Nam June Paik (1932 – 2006) al in 1995. Hij voorspelde dat mensen meer via de ‘Electronic Superhighway’ met elkaar in contact zouden zijn, dan via fysieke transportmiddelen.

Nam June Paik – Electronic Superhighway: Continental U.S., Alaska, Hawaii, 1995.

En omdat de virtuele wereld voor veel mensen steeds meer de echte wereld lijkt te worden is het logisch dat men daar aan zijn of haar populariteit werkt.

Dat kan bijvoorbeeld met de krasloten van Dries Depoorter, Verkrijgbaar in de Popular Vending Machine. Krassen maar en je maakt kans op 25 duizend nepvolgers op je Instagram of Twitter account.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Van de duivel en de duif

15 april 2018 , 08:00 , door P.J. Cokema

En de duiven, zij keken op ons neer. In vervolg op de vorige duif.

Ik heb den Geest zien nederdalen uit den hemel, gelijk een duif, en bleef op Hem

Een zondags stukje tekst (Johannes 1:32) dat goed aan duivemansoren was besteed. Want zo na de allereerste Goede Vrijdag, wellicht na de eerste Pasen, Hemelvaart of Pinksteren, fladdert ‘den Geest’ zoekend rond, in de verwachting dat Jezus terug op aarde komt.

De arme duif is ondertussen radeloos want waar het beestje ook op ging, geen Jezus. Daarbovenop wordt het vogeltje geplaagd door onbegrip van lieden die er de duivel in zien. Waarschijnlijk doet de duif daarom zo vreselijk haar best zich qua ontlasting van de duivel te onderscheiden.

In vervolg op de vorige duif vandaag nog wat duifjes.

Duif ontmoet de duivel.
Duivelsbron bij de Annenkapel in Görlitz (Duitsland).

Maar op wie zal ik nu nederdalen, denkt de naar Jezus zoekende duif.

Deze? Hm, wellicht te arrogant voor een Jezus.
Ceasar (beedlhouwer Nicolas Coustou, in de Tuilerieën, Parijs).

Deze dan?. Mwah, ik dacht niet dat Jezus een depri was.
Kain (beeldhouwer Henri Vidal, eveneens in de Tuilerieën).

En ook al is de duif kunstliefhebber, de kunst houdt niet altijd van de duif.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | De duif

8 april 2018 , 08:00 , door P.J. Cokema

Het gebruik van dieren in de kunst kan altijd tot wat reuring leiden. Zelfs als de beestjes dood zijn en tot kunst worden verheven. Zelden als de dieren tegen de muur gaan.

Neem nou de duif….

De vogel heeft al een rijke geschiedenis. Niet geheel geslaagd als luchtfotograaf, dan toch wel als oorlogsheld. De roemruchte William of Orange was in de Tweede Wereldoorlog werknemer bij Britse militaire geheime dienst. Naar verluidt heeft die duif een paar prima nazaten geleverd.

De duif als drager van materiële en immateriële boodschappen spreekt nog steeds tot de verbeelding. In Argentinië werd vorig jaar een duif neergeschoten, die verdacht werd van drugstransport. Eerder werd in India een duif gearresteerd, die een dreigbriefje met zich meedroeg. Een ander werd in hechtenis genomen wegens spionageactiviteiten voor Pakistan.

Is er nog een toekomst voor de duif als boodschapper?

Jawel. In samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen ziet het Britse designbureau Studio PSK mogelijkheden voor de ‘perfecte duif’ als verspreider van gecodeerde biotechnologische informatie.

Het duo Revita Cohen en Tuur van Balen denken de ’gouden duif’ gevonden te hebben. Door de stoelgang van de vogel met genetisch gemanipuleerd voedsel te beïnvloeden, hopen ze dat de duif een biologisch zeepje uitpoept, Goed voor “stedelijke ontsmetting’.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Prima mensen

1 april 2018 , 08:00 , door P.J. Cokema

It’s better not to rely too much on silent majorities … for silence is a fragile thing… one loud noise and it’s gone.

(Banksy quote, vrij naar Alan Moore).

Terwijl rechts en links sinds mensenheugenis de zwijgende meerderheid voor hun idealistische karretjes trachten te spannen, zijn in het Kunstenlab in Deventer kunstenaars op zoek naar die zwijgende meerderheid (tot 30 april).

De zwijgende meerderheid is een uitvinding die wordt toegeschreven aan Richard Nixon die in 1969 ’the great silent majority of my fellow Americans’ achter zijn Vietnambeleid trachtte te scharen. Sindsdien zijn het vooral conservatieve politici geweest die zeiden de zwijgende meerderheid te vertegenwoordigen.

In het Kunstenlab zijn drie kunstenaars gevraagd te reageren op werk van collega’s, dat eerder al in het Enschedese Tetem was te zien. We putten even uit de tentoonstellingsinformatie.

Bij de video-installatie ‘De Mensen’ van Viktoria Gudnadottir: “Hoe dichterbij men komt, hoe lastiger het wordt om het individu als archetype van een groep te ervaren.”

videostills Viktoria Gudnadottir De Mensen

Bij de installatie The Opposite of Black and White van Gunter Gruben: Hij maakte een stemwijzer die veel genuanceerder kon worden ingevuld dan de officiële stemwijzer. Het resultaat: in zijn multimedia installatie (klik hier op Silent Majority) “verdwijnen de scherpe randen van het lijnenspel die de opvattingen aan uiterste zijden van het spectrum representeren”.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Uit het depot

25 maart 2018 , 08:00 , door P.J. Cokema

Voor er weer een Kunst op Zondag het licht ziet, heeft de Sargasso’s kunstredactie al heel wat kunstwerken bekeken. Omdat we we zeker niet het grootste museum van Nederland zijn en veel minder ruimte hebben dan de andere Nederlandse musea voor moderne kunst, blijft heel wat verzameld werk in het depot opgeslagen.

Elk museum verdiept zich af en toe in het eigen depot en zet er een tentoonstelling mee in elkaar. Kwestie van curatoren die even niet weten wat ze nu weer eens zullen verzinnen? Of tijdelijk geldgebrek, dus dan maar een goedkope expositie opgetuigd? Of een plots opwellend respect voor al het moois dat gewoon gezien moet worden.

Uw nederige curator heeft last van alle drie die factoren. De eerste overkomt iedereen wel eens. Een dipje in de creativiteit. Het tweede is hier chronisch. Alleen de derde factor ligt iets genuanceerder: niks opwellend, altoos in bewondering. Dus vandaag uit het depot van Kunst op Zondag.

In januari hadden we twee afleveringen over muren. Van grensmuren tot gevelkunst. Deze werken haalden die afleveringen niet:

Steek de grensmuren tussen Amerika en Mexico over en aanschouw fraaie Mexicaanse muurkunst. Bijvoorbeeld deze gigantische mozaïek op de universiteitsbibliotheek in Mexico City. Mocht u het Spaans beheersen dan leest u natuurlijk deze informatie over dat werk.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Nieuwe Parlementaire kunst – een voorstel

18 maart 2018 , 08:00 , door P.J. Cokema

Vorige keer hielden we een pleidooi om ‘de Dienst’ te re-activeren, om middels een kunstreferendum, kunstwerken te kiezen die in de gebouwen van de Tweede Kamer een plaats krijgen, na de renovatie die in 2025 voltooid zou moeten zijn.

Die Dienst was opgezet door kunstenaar/ontregelaar Martijn Engelbregt. De Dienst was een onderzoeksorgaan voor kunsttoepassingen in het Logement van de Tweede Kamer, die na de renovatie in 2003 een paar nieuwe functies kreeg, waaronder de Enquêtezaal, bekend van de sessies van de parlementaire enquêtes.

De naam ‘de Dienst’ was niet toevallig gekozen. Het Logement herbergde tot 1997 de Rijksdienst Beeldende Kunst (RBK), in de wandelgangen ‘De Dienst’ genoemd. De RBK werd in 1983 gevormd door een fusie van Dienst Verspreide Rijkscollecties (DVR), de Nederlandse Kunststichting (NKS) en het Bureau Beeldende Kunst Buitenland (BBKB).

Gedurende haar bestaan onderging ‘de Dienst’ heel wat veranderingen. Afdelingen werden vervangen en gereorganiseerd en uiteindelijk fuseerde de RKB in 1997 met het Centraal Laboratorium voor Onderzoek van Voorwerpen van Kunst en Wetenschap en de Opleiding Restauratoren en heette ‘de Dienst’ het Instituut Collectie Nederland, dat in 2011 weer opging in de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Waarmee het Rijk definitief haar taak als directe stimulator en financier van nieuwe kunst ondergebracht had in private instellingen. Het Mondriaan Fonds gaat nu over het “stimuleren van de productie en de presentatie van relevante beeldende kunst en erfgoed uit Nederland”.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Parlementaire kunst

11 maart 2018 , 08:00 , door P.J. Cokema

De NOS probeerde alvast een vuurtje te stoken onder de nieuwe kunstcommissie van de Tweede Kamer. Alexander Pechold wordt de voorzitter en de NOS hoopt dat Thierry Baudet zitting in de commissie krijgt en Pechtold het leven zuur gaat maken. De commisie moet nieuwe kunstwerken uitzoeken die na de renovatie van het Binnenhof de democratie mogen sieren.

De NOS verwacht een culturele clash tussen de heren omdat Baudet een uitgesproken mening over kunst heeft en wel over hedendaagse kunst. Vooral de abstracte kunst vindt Baudet een “aanval op ons thuis”.

Dat heeft hij inderdaad eens gezegd in een interview in het AD, waarin hij langs zijn neus weg architect Rem Koolhaas “de grootste misdadiger tegen de menselijkheid” noemde. Dat was, zo zei hij niet veel later in een gesprek met het NRC, “natuurlijk met een dikke knipoog, een hyperbool”. In dat gesprek beweert Baudet ook dat “figuratieve kunst toch veel mooier is dan wat we tegenwoordig maken”.

Wat figuratieve kunst betreft zullen Pechtold en Baudet het uitstekend met elkaar kunnen vinden.

Vorig jaar vroeg Kunsten ’92 lijsttrekkers van politieke partijen wat volgens hen de kracht van kunst en cultuur is.

In de aflevering met Pechtold weet de man niets beters te noemen dan wat hyperfiguratieve oude kunst: Rembrandts portretten van Marten Soolmans en Oopjen Coppit, in 2016 door Nederland en Frankrijk gezamenlijk gekocht voor € 160 miljoen en ‘Het puttertje’ van Carel Fabritius.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Reasons to be cheerful part 2

4 maart 2018 , 08:00 , door P.J. Cokema

Een geheel andere ‘Reasons to be cheerful’ vandaag. Negenendertig redenen om vrolijk te zijn.

Ze werden al eens opgesomd in het welluidende vers dat Ian Dury in 1979 aanhief. We verluchtigen de tekst lukraak met wat kunst.

Summer, Buddy Holly, the working folly

In winters weer omgekomen: Buddy Holly. Voor het Buddy Holly Center staat zijn iconische bril, in een ontwerp van de ook reeds overleden kunstenaar Steve Teeters. Wij kijken hier naar een ontwerp van ene Michael Connor uit Clear lake, bij het stukje land waar het vliegtuig is neergestort waarin Buddy Holly en zijn collega’s zaten.

Good golly, Miss Molly and boats

Molly Crabapple, auteur en beeldend kunstenaar. Schrijft, tekent en schildert over Syrische vluchtelingen, Guantanamo gevangenen, Occupy Wall Street. Gebruikt kunst als wapen.

Hammersmith Palais, the Bolshoi Ballet
Jump back in the alley and nanny goats

Eighteen wheeler Scammells, Dominica camels
All other mammals plus equal votes

Seeing Piccadilly, Fanny Smith and Willie
Being rather silly and porridge oats

A bit of grin and bear it, a bit of come and share it
You’re welcome we can spare it, yellow socks

Too short to be haughty, too nutty to be naughty
Going on forty no electric shocks

The juice of a carrot, the smile of a parrot
A little drop of claret, anything that rocks

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Daar heb je de Chinezen

25 februari 2018 , 08:00 , door P.J. Cokema

China rukt op als economische macht én als als kunstproducent. En Nederland heeft daar iets mee.

In de laatste tien jaar zijn er minstens 33 tentoonstellingen geweest met Chinese kunst, al dan niet in relatie met Nederlands kunst. En niet alleen in jaren waar een of ander groots gebeuren in China de media beheerste (2008- Olympische Spelen). Vorig jaar spotte uw redactie zeker 12 tentoonstellingen met kunst uit China.

Voor het grootste deel waren het tentoonstellingen met hedendaagse Chinese kunst. En het houdt maar niet op. Binnenkort in het Noordbrabants Museum 50 werken van 30 Chinese kunstenaars uit de collectie van de Zwitsere verzanmelaar Uli Sigg.

Het is de eerste keer dat een dergelijk omvangrijke selectie uit deze wereldberoemde kunstverzameling in Nederland te zien is, schrijft het Noordbrabants Museum in haar persbericht. Qua omvang kan dat kloppen, maar Kasteel Wijlre en het Bonnefantenmuseum waren in 2016 het museum al voor. Uit dezelfde collectie werden 23 werken van elf Chinese kunstenaars gepresenteerd.

Chinese kunstenaars zijn ´hot´ in Nederland en ook Kunst op Zondag ontkomt niet aan Chinese invloeden. Zeker 36 Chinese kunstenaars zijn hier langs gekomen. Soms een enkeling, soms een hele groep, als het specifiek over Chinese kunst ging.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag – U ook voor de verandering?

18 februari 2018 , 08:00 , door P.J. Cokema

Kunst als wapen tegen oorlog is van een engagement dat aan menig revolutie heeft bij gedragen, Het bestaat nog en dat is om vrolijk voort te gaan op het pad der verandering.

Zo hadden we het vorige week over Art Works for Change, dat met rondreizende tentoonstellingen en online projecten mensenrechten, sociale rechtvaardigheid, gendergelijkheid, milieu en duurzaamheid aan de orde stelt.

Sinds 2008 heeft de organisatie 19 projecten gerealiseerd. Daarvan zijn 16 tentoonstellingen vertoond in 33 steden in 17 landen, op 40 locaties, waarvan 17 reguliere musea of kunstcentra. Maar nog op geen enkele plaats of in geen enkel museum in Nederland.

Dat zulke initiatieven nog steeds hard nodig zijn bewijst recente berichtgeving dat #MeToo de musea is binnengedrongen. Ophef waarover twee maanden eerder al in buitenlandse media was te lezen.

Wat zullen we nu hebben? Zijn er kunstenaars gedwongen de museumdirecteur te pijpen vooraleer hun werk werd geaccepteerd? Zijn er kunstenaars na afloop van vernissages bepoteld door geile conservatoren?

Vooralsnog niets van dat alles. Het ging om de vraag of kunst met vrouwelijk naakt nog wel zonder een hedendaagse #MeToo verantwoorde toelichting vertoond kan worden. Om daar een discussie over uit te lokken werden in de Manchester Art Gallery een groepje badende nimfen verwijderd.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Voor de verandering

11 februari 2018 , 08:00 , door P.J. Cokema

Laten we voor de verandering eens een kijkje nemen buiten de focus van de media. Focus is in dit geval een eufemisme voor de tunnelvisie dat goed nieuws geen nieuws zou zijn.

Het is mooi mee genomen als we er vrolijk van worden, maar goed nieuws is niet altijd leuk nieuws. Goed nieuws gaat vaak over ellende. De meeste mensen willen daar van af en het goede nieuws is dat er ook veel mensen aan werken er van af te raken. Kunstenaars dragen daar op uiteenlopende wijze aan bij. Ze zetten kunst in als wapen tegen, onder andere, oorlog.

Niet iedereen is er van gecharmeerd als kunst onrecht, ongelijkheid en onmenselijkheid als onderwerp heeft (getfer, kunst moet leuk zijn….). Maar juist heden ten dage, nu de media focussen op wat ‘alternatief rechts’ wordt genoemd, is pijnlijk duidelijk dat we nog lang niet kunnen spreken van ‘verworvenheden’ van de revolutionaire idealen die grof gezegd vallen onder ‘vrijheid, gelijkheid, broederschap’.

Dat is bij lange na nog niet bereikt en wie op die ‘revolutie’ afgeeft laat zich kennen als een oerconservatieveling, zich vastklampend aan stereotypische machtsverhoudingen. Onderwijl bepotelen ze begrippen als vrijheid en democratie. Afblijven!

Sorry, ik dwaal af, we moeten naar het goede nieuws.

serie

Kunst op zondag