Elders in de Wereld Archives - Page 25 of 31

Foto: Riccardof (cc)

Helden en schurken op het groene (kunst)gras

12 november 2012 , 07:00 , door Jeroen Laemers

ACHTERGROND - Nu, minder dan een week na de Amerikaanse presidentsverkiezingen, is het natuurlijk een prima moment om deze gebeurtenis nóg eens te analyseren. Aan de andere kant: we hebben hier de laatste tijd al heel veel over moeten horen. En daarom gaat deze rubriek vandaag over iets heel anders: American football.

Qua bezoekersaantallen en kijkcijfers is American football de meest populaire sport in de VS. Dat is misschien ook niet vreemd. Wie houdt er nou niet van om grote kerels elkaar volledig aan gort te zien beuken? Amerikanen vinden het in ieder geval prachtig.

Deze sport kent dan ook vele helden. Er is geen betere manier, zo menen Amerikanen, om leadership tentoon te spreiden dan door goed te presteren op het groene (kunst)gras. Zo speelde voormalig president Gerald Ford in zijn jonge jaren in het team van zijn universiteit. Lezers van een bepaalde leeftijd herinneren zich wellicht ook dat Sonny Crockett, held van de TV-serie Miami Vice, deel uitmaakte van het team van de University of Florida – totdat een knieblessure een tragisch einde maakte aan zijn prille carrière.

Een andere held die speelde voor de University of Florida (deze keer in het echt) is Tim Tebow.

Foto: Riccardof (cc)

De filosofie van het heden

8 november 2012 , 07:00 , door Johanna

ANALYSE - Zijn de Arabische opstanden en Occupy Wall Street mislukt omdat ze er niet in slaagden politieke instituties te transformeren? Nee, zeggen Chiara Bottici en Benoit Challand op Jadaliyya, want het is de verkeerde maatstaf om hun succes te meten. Met het bezetten van pleinen bezette men feitelijk de democratische ruimte. Er valt een les uit te leren: democratie begint niet bij de stembus, maar bij onszelf.

De opstanden waren weliswaar spontaan, hadden geen organisatiestructuur, fondsen of leiders, maar daarmee waren ze niet onvoorbereid. We moeten de wijzende vinger – Facebookrevoluties, sociale media en grensoverschrijdende satellietkanalen – niet verwarren met het punt waar hij naar wijst: een nieuwe politieke taal. Een taal die sociale rechtvaardigheid en waardigheid mengt met niet langer bang zijn voor meedogenloze autoritaire regimes.

Volgens Bottici en Challand hebben de opstanden twee revolutionaire principes gemeen. Het eerste is inclusie: men kwam niet alleen op voor zichzelf, maar ook voor hen die anders zijn of sociaal kwetsbaar. Dat uitte zich in nationale identificatie, door ons ten onrechte aangezien voor traditioneel nationalisme.

Het tweede principe is presentism: het claimen van het hier en nu en het afwijzen van de vervreemding van een baanloze toekomst en vage politieke perspectieven. Presentism is tegelijk een filosofie die de prioriteit legt bij het heden én een methode voor dialoog voor de bezetters van de pleinen. Daardoor kwam menselijke waardigheid centraal te staan en maakte men duidelijk dat de politieke methode om de urgentie van de behoeften onder de bevolking te agenderen, gefaald heeft.

Foto: Riccardof (cc)

Oekraïne tussen tirannie en democratie

2 november 2012 , 07:00 , door Jos van Dijk

De parlementsverkiezingen in Oekraïne zijn gewonnen door de pro-Russische Partij van de Regio’s van president Janoekovitsj. De voorzitter van de OVSE-waarnemingsmissie Walburga Habsburg Douglas sprak van een terugval in de democratie. Dat sloeg dan vooral op het het machtsmisbruik en de buitensporige rol van geld in de verkiezingscampagne. Deze kritiek werd onmiddellijk overgenomen door NATO-chef Rasmussen en minister van Buitenlandse Zaken van de VS Hillary Clinton en vervolgens alle westerse media. Het rapport van de commissie hebben zij echter nog niet kunnen lezen, merkte het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken op. Was mevrouw Douglas misschien ontstemd over het feit dat ze geen bezoek mocht brengen aan oppositieleidster Timoesjenko, die in de gevangenis zit en opnieuw in hongerstaking is gegaan? Janoekovitsj zelf negeerde de kwalificatie van Douglas over de campagne: ‘The observers gave a positive assessment to the process of voting.’

De Tsjechische krant krant Lidové noviny schrijft over de verkiezingen in Oekraïne onder de kop: Moeizaam ontwaken uit een democratische droom. Janoekovitsj heeft vooral geprofiteerd van een nieuw door hemzelf geïntroduceerd verkiezingssysteem, een combinatie van evenredige vertegenwoordiging en districtenstelsel. En in veel districten is hij oppermachtig. “Honderdduizenden dollars zijn er uitgegeven in de gebieden waar de door de regeringspartij gesteunde kandidaten sportterreinen en scholen bouwden of warmwaterleidingen aanlegden. […] Het lijkt erop dat deze verkiezingen eerder een geldkwestie waren dan een keuze voor de toekomst van Oekraïne.” Ook worden er op grote schaal stemmen geronseld bij kiezers die hun volmacht afgeven, maar dat gebeurt door alle partijen.

Foto: Riccardof (cc)

Eilanden in de aanbieding

26 oktober 2012 , 07:00 , door Jos van Dijk

Armoede in Griekenland fors gestegen. Dat was een bericht van vorig jaar december. Een verhaal over werklozen, daklozen, gaarkeukens en verstoten kinderen. Een half jaar later zijn de berichten niet veel beter met meer dan 1 miljoen werklozen die de huur en de boodschappen niet of nauwelijks meer kunnen betalen en 400.000 ondervoede kinderen. Aan de vooravond van nieuwe besluiten van de schuldeisers die de Grieken onder druk blijven zetten waarschuwde premier Samaras begin deze maand voor ontwrichting van zijn land. In het Duitse Handelsblatt vergeleek hij de situatie in Griekenland met die van de Weimarrepubliek, die zoals bekend voeding heeft gegeven aan het Hitlerregiem. De samenleving wordt bedreigd door zowel extreem links als extreem rechts, zei Samaras. En als onze regering stuk loopt, rest slechts de chaos.

Zijn dreigement had kennelijk enig effect, want deze week kreeg de Griekse regering nog twee jaar de tijd om verdere bezuinigingen door te voeren. Wat het voor de armen gaat betekenen is niet moeilijk te raden. Voor binnen- en buitenlandse rijken biedt de Griekse nood echter bijzondere nieuwe kansen: eindelijk je eigen eiland in de Middellandse Zee!

De uitverkoop van 40 onbewoonde eilanden is onderdeel van een veel groter project: het Hellenic Republic Asset Development Fund dat de verkoop organiseert van land, wegen en overheidsbedrijven, zoals het casino en de de nationale loterij. Ook de voetbalpool kun je kopen, de inschrijvingstermijn is verlengd tot 9 november.

Foto: Riccardof (cc)

De onderkant van Europa

19 oktober 2012 , 07:00 , door Jos van Dijk

In Parijs is vorige week een illegale krottenwijk van Roma-zigeuners ontruimd. De bewoners kregen geen vervangende huisvesting. Een deel van hen heeft onderdak gevonden in de tuin van een particulier. De toestand in het zigeunerkamp was volgens sommigen onhoudbaar geworden. De zigeuners hadden hun hoop gesteld op de nieuwe president, Hollande. Ze hoopten dat hij meer voor hen zou doen dan zijn voorganger. Voorlopig is dat nog niet bewezen. De Fransen vinden het goed dat het kamp ontruimd is, maar realiseren zich dat er nog geen oplossing in zicht is. “Het is het verplaatsen van het probleem.”

Frankrijk is voor zigeuners nog heilig vergeleken met de situatie in Oost-Europa. In Tsjechië, Slowakije en Roemenië worden Roma bijeengedreven in ghetto’s zonder water en elektriciteit. In Roemenië is een groep overgebracht naar een verlaten chemische fabriek waar het gif nog aanwezig is. In Hongarije terroriseren de paramilitaire groepen van Jobbik delen van dorpen waar veel zigeuners wonen. Het ERRC, een NGO die opkomt voor de rechten van zigeuners, rapporteerde vorige maand op een congres in Warschau minstens twintig aanvallen op zigeuners met tien dodelijke slachtoffers.

De sociaal-economische kant van de problematiek komt duidelijk naar voren in een recent rapport van de Wereldbank waarin de werkgelegenheid van Roma in Slowakije vergeleken wordt met die van niet-Roma inwoners. Van de zigeuners werkt slechts 20% van de mannen en 9% van de vrouwen. Bij de andere inwoners zijn die cijfers resp. 65% en 52%. De Roma zijn voor hun inkomen in meerderheid aangewezen op een werkloosheidsuitkering, pensioen, bijstand of kinderbijslag (links Roma, rechts niet-Roma, donkerblauw is werkgerelateerd inkomen).

Foto: Riccardof (cc)

Migrantenkinderen presteren het best in Zweden en Frankrijk

12 oktober 2012 , 07:00 , door Jos van Dijk

Onderwijssystemen verschillen in Europa. Hoe lang kinderen naar school gaan, vanaf welke leeftijd, hoe lang alle kinderen ongeacht hun niveau bij elkaar blijven: dat varieert allemaal nogal. Onderlinge vergelijking van de effecten van het onderwijs is daarom erg leerzaam.

In The European Second Generation zijn de school- en arbeidsloopbanen van kinderen van Turkse gastarbeiders vergeleken in acht verschillende landen: Nederland, België, Duitsland, Frankrijk, Spanje, Zweden, Zwitserland en Oostenrijk. Het onderzoek werd gecoördineerd door Maurice Crul, hoogleraar onderwijs en diversiteit aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. De onderzoekers kozen voor de Turken omdat die naar alle onderzochte landen zijn geëmigreerd. De verschillen die zij constateerden in de prestaties van de kinderen waren opmerkelijk. In Zweden gaat minder dan 10 procent van de tweede generatie Turkse jongeren zonder diploma van school. In Duitsland bereikt maar 5% van de tweede generatie een hogeschool of universiteit.

Het percentage voortijdige schoolverlaters loopt van 9 in Zweden tot 32, 33 en 34% in resp. Oostenrijk, Duitsland en België. Het percentage kinderen dat het hoger onderwijs bereikt verschilt van 36 in Frankrijk tot 17 in België, 15 in zowel Oostenrijk als Zwitserland en 5 in Duitsland. Nederland heeft 25% voortijdige schoolverlaters en 26% van de tweede generatie Turken bereikt het hoger onderwijs (cijfers ontleend aan het artikel van Sheila Kamperman, NRC 6/7 oktober j.l., te vinden bij de boekaankondiging)

Foto: Riccardof (cc)

Duitse loodgieters werken in Polen

5 oktober 2012 , 07:00 , door Jos van Dijk

Polen is voor duizenden Duitse burgers een van de meest aantrekkelijke landen geworden om in te wonen en carrière te maken. Meer dan 6.000 Duitse bedrijven proberen voet aan de grond te krijgen in Polen. Het gaat vooral om kleine en middelgrote firma’s, maar er zitten ook een paar grote bij. De waarde van de Duitse investeringen wordt geschat op 22 miljard euro, wat vorig jaar 21% van alle buitenlandse investeringen in Polen vertegenwoordigde, zo bericht het Poolse blad Uważam Rze (vertaling: PressEurope). Volgens het Duitse Bureau voor de Statistiek vestigden afgelopen jaar 9.434 Duitse staatsburgers zich in Polen. Daarmee heeft Polen Oostenrijk van de derde plaats verdrongen, en komt het nu net achter Zwitserland en de Verenigde Staten.

In de regio Szcezecin zou het om 2500 arbeiders gaan, merendeels loodgieters, verwarmingsinstallateurs, timmermannen, metselaars en dakdekkers. Ze zijn voornamelijk afkomstig uit de deelstaten Brandenburg en Mecklenburg-Vorpommern, waar een enorme werkloosheid heerst. Sommigen stammen van families die lang geleden vanuit Polen naar Duitsland zijn getrokken.

Deze week is voor de 22e keer de dag van Duitse Eenheid gevierd. En nog steeds is de ongelijkheid tussen west en oost niet weggewerkt. In de zomer van 1990 reisde ik per trein naar Berlijn. In mijn coupé zat ik tussen twee vrouwen: een uit West-Duitsland, chique, modern gekleed, de ander uit Oost-Duitsland, mode uit de jaren vijftig. De West-Duitse daagde de Oost-Duitse op een arrogante, superieure manier uit. “Waarom hebben jullie niet harder gewerkt, daar? Nu moeten wij bijspringen. Jullie hebben er een puinhoop van gemaakt.” Zo ongeveer. Het was buitengewoon genant om het gesprek te moeten aanhoren. De Oost-Duitse had ook geen enkel verweer. Ze bleef buitengewoon beleefd, gaf korte antwoorden en trok zich na verloop van tijd als een gewond dier terug in haar hoekje. Het typeerde de verhoudingen die sindsdien nauwelijks verbeterd zijn. Veel hoog opgeleide Oost-Duitsers vertrokken naar het westen. In het oosten namen West-Duitsers de ondernemingen over. Maar veel arbeiders kwamen zonder werk omdat hun expertise niet meer gevraagd werd. In topfuncties zijn de Oost-Duitsers zwaar ondervertegenwoordigd, ook al leveren ze tegenwoordig de premier en de president.

Foto: Riccardof (cc)

Meer Catalonië én meer Europa

28 september 2012 , 07:00 , door Jos van Dijk

Spanje heeft zijn eigen eurocrisis in het klein met de Catalaanse oppositie, schrijft El Pais. Catalonië wil minder bijdragen aan de oplossing van de Spaanse begrotingsproblemen. De dramatische recessie als gevolg van een reusachtige vastgoedzeepbel heeft de rijkste regio relatief het zwaarst getroffen. Catalonië wil nu een belangrijk deel van de noodhulp die Spanje is toegezegd in plaats van bij te dragen aan de problemen van de centrale regering. Maar daar wil Madrid niets van weten. In deze situatie wordt in Barcelona de roep om meer autonomie voor de regio steeds groter.

De Catalaanse premier Arturo Mas heeft ook in Brussel steun gezocht voor zijn zaak. In antwoord op verontruste geluiden als zou Catalonië met het separatisme de crisis alleen maar groter maken zei hij: “We geven onze identiteit niet op… Meer Catalonië en meer Europa, dat is onze slogan”. Ook andere regio’s roeren zich. In het vooruitzicht van verlies van regiosubsidies maakt dat de interne Spaanse problemen alleen maar groter. Maar is een grotere regionale autonomie ook even problematisch voor de Europese Unie?

Europa kent een schier eindeloze lijst van bewegingen die streven naar meer autonomie binnen een bestaande staat of afscheiding en vorming van een eigen staat. Sommige zijn verwaarloosbaar klein en folkloristisch, andere hardnekkig problematisch en een bedreiging voor de natiestaat. Als we alleen naar EU-landen kijken vinden we de sterkste, zo je wilt meest problematische politieke separatistische bewegingen naast Spanje in Cyprus (waar de Turken zich daadwerkelijk hebben afgescheiden), België en het Verenigd Koninkrijk. Bewegingen die vooral opkomen voor eigen taal en cultuur (Friezen, Sami) leveren doorgaans minder politieke problemen op.

Foto: Riccardof (cc)

Geen sterke drank meer in Tsjechië

21 september 2012 , 07:00 , door Jos van Dijk

ANALYSE - In Tsjechië zijn sinds deze week alcoholische dranken met een percentage boven de 20 verboden. Aanleiding: het grote aantal vergiftigingen door illegaal gestookte alcohol. 21 mensen zijn inmiddels bezweken na het nuttigen van deze dranken. Het vermoeden is dat in de illegale stokerijen ruitensproeiervloeistof met giftig methanol is gebruikt. Uit Polen, denkt de politie. Ook in Polen en Slowakije zijn al slachtoffers van alcoholvergiftiging gevallen. De Tsjechische overheid wil het eerst allemaal uitzoeken voordat het verbod wordt opgeheven. Erg lang kunnen ze er ook niet mee wachten want de verkoop van sterke drank levert de staat maandelijks naar schatting 750 miljoen kroon (circa 30 miljoen euro) op aan btw.

Volgens een recent rapport van de World Health Organization (WHO) wordt in Europa gemiddeld twee keer zoveel alcohol gedronken als in de rest van de wereld. In Oost-Europese landen wordt het meest gedronken, vergeleken met Noord, Zuid en West. En binnen het Oost-Europese deel van de EU het meest in Tsjechië, Slovenië en Roemenië.

Niet in Polen dus. Opvallend is dat dit land ten onrechte dit voorjaar bij de publicatie van het WHO-rapport wel genoemd werd in De Telegraaf, Spits en bij de NOS. Next checkt stelde hun vooroordelen aan de kaak.

Foto: Riccardof (cc)

Bloggers en twitteraars aller landen….

14 september 2012 , 07:00 , door Jos van Dijk

Verkiezingen zijn hoogtepunten in een democratie. Daarom is het in verkiezingstijd extra belangrijk om de vrijheid van meningsuiting alle ruimte te geven. Ondemocratische regimes herken je bij uitstek aan de inperking van de uitingsvrijheid in de periode voorafgaande aan de verkiezingen. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat in Wit-Rusland een paar weken voor de verkiezingen de persvrijheid en de internetvrijheid heviger dan ooit onder druk staan. Websites van de oppositie zijn geblokkeerd door providers. De centrale kiescommissie censureert toespraken van kandidaten in tv-uitzendingen. Vertegenwoordigers van oppositiegroepen worden gearresteerd en gevangen gezet op beschuldiging van opruiing.

Maar het is vechten tegen de bierkaai. Loekasjenko kan de oude media, kranten, radio en televisie controleren. Hij kan proberen vat te krijgen op het internet. Maar net als in andere dictatoriaal geregeerde landen (China, Arabische wereld) gaat de mediarevolutie door en vechten bloggers en twitteraars zich vrij.

De ludieke actie van een Zweeds bedrijf dat in Wit-Rusland teddybeertjes dropte met een anti-regeringsgezinde boodschap kon door de autoriteiten niet meer verzwegen worden toen blogger Anton Surapin foto’s van de actie op zijn blog had gezet. Hij werd gearresteerd en meer dan een maand zonder proces vastgehouden. Maar iedereen is op de hoogte en Surapin krijgt voor zijn zaak steun van Reporters sans Frontières.

Foto: Riccardof (cc)

Kosovo zwaait toezichthouders uit

7 september 2012 , 07:00 , door Jos van Dijk

Op 17 februari 2008 riep Kosovo eenzijdig de onafhankelijkheid uit. Het land is door een flink aantal staten erkend, maar het grootste deel van de internationale gemeenschap beschouwt Kosovo echter nog steeds formeel als een deel van Servië. Van alle VN-leden tekenden er 91. Van de EU landen ontbreken Griekenland, Cyprus, Spanje, Slowakije en Roemenië. Een groep van 25 bevriende landen heeft in het International Civilian Office onder leiding van de Nederlandse diplomaat Pieter Feith vijf jaar toezicht gehouden op het onafhankelijkheidsproces. Het ICO stopt nu. Komende maandag is de laatste bestuursvergadering en dinsdag wordt de missie afgesloten met een conferentie onder de titel Chapter closed in the Balkans.

In het laatste nummer van Wordt vervolgd, het maandblad van Amnesty International, geeft Pieter Feith een weinig optimistisch beeld van de situatie onder de titel: “Kosovo wacht nog een lange barre tocht.” Hij geeft tal van voorbeelden waaruit blijkt dat de internationale gemeenschap in de afgelopen jaren weinig heeft kunnen betekenen. Kosovo heeft nog steeds een slechte internationale reputatie. Er is een grote criminele sector en veel corruptie. De helft van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Investeerders blijven weg, ook omdat Servië een stel van sancties heeft opgelegd. De Servische inwoners weigeren te integreren in de nieuwe staat. Zo’n 200.000 Serviërs zijn gevlucht en komen niet terug omdat ze de situatie nog steeds niet veilig achten. Van een multiculturele samenleving is geen sprake. Bestuurlijk zijn er ook nog steeds grote problemen en de erkenning van de zelfstandigheid van Kosovo is gestopt.

Foto: Riccardof (cc)

Niet over de grens kijken

31 augustus 2012 , 07:00 , door Jos van Dijk

Paniek bij de buren. Onthullingen over lekken en scheurtjes in twee kerncentrales in Tihange (bij Luik) en Doel (bij Antwerpen) zorgden deze zomer voor de nodige opwinding in België. De twee centrales zijn inmiddels stilgelegd om de schade te onderzoeken. Als ze later dit jaar niet weer opgestart kunnen worden vrezen sommige voor een koude winter bij de zuiderburen. En prijsverhogingen. En politieke conflicten. Volgens de regering is er geen reden tot paniek . Daar sluit de Nederlandse regering zich bij aan. Volgens De Morgen waren de onvolkomenheden in de reactorvaten van de Nederlandse RDM al bij de installatie bekend. Wereldwijd staan er 350 van deze inmiddels verouderde kerncentrales. Van een gezamenlijke aanpak van de problemen is echter nog geen sprake.

De Nederlandse CDA-minister Verhagen wijst in antwoord op Kamervragen van Liesbeth van Tongeren (GroenLinks) elke verantwoordelijkheid van de hand. Hij vertrouwt op de informatie die hij uit het buurland krijgt (onder andere van de exploitant Electrakabel) en schrijft: “Nucleaire veiligheid is primair een nationale verantwoordelijkheid.” En hij ziet daarom geen reden om actie te ondernemen. Het is kennelijk geen geschikt verkiezingsthema. Wat dan weer te denken geeft over Nederlandse politieke prioriteiten.

De risico’s van kernenergie zijn ongetwijfeld groot. Of die risico’s technisch allemaal afgedekt kunnen worden blijft een punt van discussie. Het grootste risico vormen echter de bestuurders en politici die problemen van zich afschuiven, toedekken of ontkennen. En binnen die categorie is de beperking van het blikveld tot het nationale politieke speelveld misschien nog wel het meest gevaarlijk. Hoe kan een minister met droge ogen beweren voor de veiligheid en de gezondheid van zijn bewoners in te staan als hij niet bereid is verder te kijken dan de eigen grens?