serie

Elders in de Wereld

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de Wereld is een vaste rubriek op Sargasso waarin we stilstaan bij nieuws uit de verschillende werelddelen.


Foto: Riccardof (cc)

Terrorisme of industriële veiligheid? Terrorisme wint!

ELDERS - Vrijwel tegelijkertijd met de terroristische aanslag op de marathon van Boston, vond een grote explosie plaats in een kunstmestfabriek in het plaatsje West, Texas. Hoewel daarbij méér doden vielen dan in Boston, besteedden de Amerikaanse media maar weinig aandacht aan deze zaak. Was dat terecht of niet?

Het nieuws uit de VS werd de afgelopen tijd gedomineerd door de aanslag in Boston. Mede hierdoor werd relatief weinig aandacht besteed aan de explosie in een kunstmestfabriek in het plaatsje West in de staat Texas, waarbij vijftien doden vielen (vijf keer zo veel als in Boston), 160 mensen gewond raakten en meer dan 150 gebouwen werden verwoest.

Het verschil in media-aandacht is niet onbegrijpelijk: doelbewuste moord is natuurlijk een opvallender gegeven dan een ongeluk. Bovendien past een grootschalig industrieel ongeluk minder goed in een keurig, gemakkelijk te begrijpen verhaal: er zijn immers geen overduidelijke duidelijke schurken en helden. Tenslotte valt niet uit te sluiten dat ook klassenverschillen een rol speelden: zowel journalisten als (betalende) nieuwsconsumenten zullen zich sneller identificeren met middle class bezoekers van een sportwedstrijd dan met de hele of halve hilbillies die noodgedwongen direct naast een kunstmestfabriek moeten wonen.

De relatieve onzichtbaarheid van industriële en werkgerelateerde ongelukken in, met name, de Amerikaanse media is echter niet zonder gevolgen:

Foto: Riccardof (cc)

Eeuwige roem in het Grütas Park

ELDERS - Eeuwige roem heet het verhaal van Bernlef over een armoedige standbeeldbewaker in een voormalig communistisch land (in Geleende levens, Querido, 2010). De man houdt de wacht bij een kerkhof van standbeelden van de gevallen leider, totdat er iemand komt die zijn leven ingrijpend verandert. Een ondernemer die kansen ziet in de nieuwe verhoudingen koopt alle beelden op en maakt er een pretpark van, “Lipido’s Historisch beeldenpark”. Met beelden van de voormalige dictator in alle standen, zelfs liggend zonder hoofd “om de herinnering aan de volksopstand levend te houden.” En een museum vol parafernalia uit de oude tijd: surrogaatkoffie, surrogaatzeep, doosjes slecht brandende lucifers en foto’s van eertijds beroemde sportlieden. Door het hele park heen hangen luidsprekers aan bomen die op gezette tijden populaire muziek uit het voorbije tijdperk laten horen, afgewisseld met toespraken van de leider. Een vreemd idee?

Het verhaal van de standbeeldbewaker, die door de ondernemer wordt aangesteld als zijn woordvoerder en dan met zijn vrouw een luxe leven gaat leiden, loopt uiteindelijk niet goed af, bij Bernlef. Toen ik verhaal las vond ik het nogal absurd. Hoe verzin je zoiets? Maar “Lipido’s Historisch beeldenpark” bestaat echt, heb ik nu ontdekt. Het is te vinden in Litouwen en het heet Grütas Park. Er staan 86 beelden van Stalin, Lenin, andere communistische grootheden en voormalige leiders van Litouwen. Het is een pretpark inclusief een museum met schilderijen, een speeltuin en een dierentuin.

Foto: Riccardof (cc)

Liberté, burgerbloedbad en de Queen of Taarab

ELDERS - In deze Afrika-aflevering aandacht voor de Moulin-Fourniers, een behoorlijke geweldsoprisping in Noord-Nigeria en het overlijden van een vrouw die niet dood leek te kunnen.

Blij, opgelucht en bebaard. Zo bevestigde vader Moulin-Fournier afgelopen vrijdag zijn vrijlating (en die van zijn vrouw, kinderen en broer) aan de Franse president Hollande. Over het lot van de familie die sinds 19 februari door Boko Haram-rebellen werd vastgehouden in het noorden van Kameroen, werd sinds hun gevangenneming angstig gespeculeerd en de afgelopen weken in het geheim gediscussieerd. Het wachten is nu op nieuws rond het hoe en waarom van de sissende afloop.

Im Norden nichts neues voor Nigeria, want datzelfde Boko Haram richtte op de dag van de vrijlating een bloedbad aan in de vissersstad Baga. De bommen en granaten van de moslimextremisten kostten liefst 185 mensen het leven; burgers werden tijdens de aanval – die oorspronkelijk tegen het leger gericht was – gebruikt als menselijk schild. Wat kan ik er verder over zeggen? Niets. Dat het verschrikkelijk is, ja.

Ten slotte: natuurlijk kan ik het hebben over de aankomende(?) verkiezingen in Zimbabwe – en de dinosaurus die zijn onderdanen toespreekt – maar in die poppenkast heb ik nu even helemaal geen zin. Wat hier in Tanzania de afgelopen anderhalve week nu écht het nieuws heeft gedomineerd, is de dood van Bi Kidude. Wie? Bi Kidude, een zang- en paradijsvogel van Zanzibar die bij leven al een taarab-legende was, in de jaren twintig begon met optreden en alles bij elkaar meer dan een eeuw leefde. Easy listening vindt u taarab wellicht bepaald niet, maar bedenk dat deze gezongen Swahili-poëzie in Oost-Afrika mannen, vrouwen en misschien ook kinderen tot tranen toe roert. Ik was bij het laatste live-optreden van de oude Bi – over wie een prachtige documentaire gemaakt is – en voelde me volmaakt gelukkig toen die honderd miljoen rimpels even naar me leken te glimlachen.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: Kirchner’s slechte week, Paraguay kiest, mijnbouw in Amazone

ELDERS - Deze week vanuit het Latijnse continent: een bak slecht nieuws voor de Argentijnse regering, Paraguay heeft een nieuwe doch controversiële president en een Peruaanse Indianenleider bedankt Canada voor steun in de strijd tegen de mijnbouw.

Allereerst Argentinië. Het was niet de beste week voor presidente Cristina Fernández de Kirchner. Op 18 april was het weer tijd voor een massademonstratie tegen haar regering en beleid.

Directe aanleiding was de voorgestelde hervorming van het gerechtelijk apparaat. Volgens Kirchner’s Peronisten gaat het om een democratisering van justitie, maar critici vrezen een groeiende concentratie van macht in de handen van de zittende regering. Bovenop de demonstratie kwamen twee onprettige feiten, ironisch genoeg juist vanuit juridische hoek: rechters keurden belangrijke punten van een omstreden hervorming van de mediawet af en schuldeisers wezen het Argentijnse voorstel af dat de huidige schuldencrisis op moest lossen. Gelukkig is de presidente een ware kampioen wanneer het aankomt op politiek struisvogelen. Maar het is de vraag hoelang de problemen genegeerd kunnen worden, zeker met congres- en presidentiële verkiezingen in het vooruitzicht – zelfs een heroïsche TV-serie over de Argentijnse strijd in de Falklandoorlog kan dan waarschijnlijk de aandacht niet meer afleiden.

Het tweede nieuws komt uit Paraguay, waar een nieuwe president is gekozen nadat de vorige, Fernando Lugo, vorig jaar het politieke slachtoffer werd van een zachte coup. Tijdens de campagne van winnnende kandidaat Horacio Cartes werd hij beschuldigd van fraude en banden met de drugshandel. Ook werden hem homofobe uitlatingen kwalijk genomen hoewel hij sinds de verkiezingen zijn excuses daarvoor heeft aangeboden.

Foto: Riccardof (cc)

Vijfduizend Franse vrouwen procederen tegen fabrikant borstimplantaten

ELDERS - In Marseille is deze week het proces begonnen tegen Jean-Claude Mas, de Franse fabrikant van de borstimplantaten die niet bleken te deugen, maar pas na jaren uit de markt werden gehaald.

Wereldwijd hebben naar schatting 400.000 vrouwen prothesen van het merk PIP gekregen bij een plastisch chirurgische ingreep om cosmetische redenen of na een borstkankeroperatie. Enkele jaren geleden bleek dat de implantaten gemakkelijk konden gaan lekken en dat de gel van inferieure kwaliteit en mogelijk kankerverwekkend was.  In Frankrijk zouden al 15.000 van de 30.000 PIP-vrouwen hun implantaten hebben laten vervangen. In Nederland adviseerden de Inspectie Gezondheidszorg en de Nederlandse Vereniging voor plastische chirurgie vorig jaar ook om de PIP-prothesen om te ruilen. Het zou hier gaan om ongeveer duizend vrouwen.

Ruim vijfduizend voornamelijk Franse vrouwen zijn nu de aanklagers in een proces tegen de Franse directeur van PIP, Jean-Claude Mas, die er van verdacht wordt de boel bewust belazerd te hebben. Ze worden bijgestaan door 300 advocaten. De vrouwen zullen een forse vergoeding eisen als Mas schuldig wordt bevonden. PIP zit niet slecht bij kas. Doordat ze een minderwaardige gel gebruikten die tienmaal goedkoper is dan de aanbevolen gel Nusil, kon het bedrijf jaarlijks meer dan een miljoen euro besparen. Mas presenteerde zich woensdag op de eerste dag van het proces tot grote woede van de aanwezige vrouwen als gepensioneerde die leefde van een inkomen van 1800 euro per maand. Maar is hij de enige die aangeklaagd zou moeten worden in deze zaak?

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: verkiezingen, gletsjer en FARC

ELDERS - Deze week vanuit Zuid-Amerika: Venezolaanse verkiezingen, klimaatverandering en smeltende gletsjers in Peru en oja: het Colombiaanse vredesproces was er ook nog – een analyse.

De kortste verkiezingscampagne voor Venezuela in lange tijd – en hij is krap gewonnen door de kandidaat uit het Chavista-kamp, Nicolás Maduro. Maduro, die erin slaagde op geraffineerde wijze elke schijnbare PR-flater om te zetten in een Geuzennaam. De overwinning was krapjes, dat wel: 50,7% voor Maduro, 49,1% voor de oppositiekandidaat Henrique Capriles. Die roept dan ook, zoals FT schrijft, dat het resultaat niet legitiem is en dat er een hertelling moet plaatsvinden, iets waartegen Maduro tijdens zijn overwinningsspeech zei geen bezwaar te hebben. Voorlopig is het dus weer fijn speculeren over politieke crises en omwentelingen in het post-Chávez tijdperk.

Vanuit Peru deze week beelden van gletsjers die in een toenemend tempo wegsmelten uit het Andesgebied in het noorden van het land. ‘Waar eerder wintersporters voor de belangrijkste inkomsten zorgden, zal dat nu de klimaatveranderingstour zijn’, schrijft The Guardian bij zijn slideshow. Inventiviteit kan de lokale bewoners in elk geval niet worden ontzegd. Diezelfde inventiviteit op het gebied van early warning-systemen beschermt de bevolking tegen overstromingen van smeltwater – en er zijn meer voordelen.

Foto: Riccardof (cc)

Seks zoals de baby Jezus het bedoeld heeft

ELDERS - In een poging het aantal pageviews nóg verder omhoog te stuwen, gaat Sargasso op de sekstour. Ook Elders doet mee.

In de staat Virginia was het hoofd van het Openbaar Ministerie en Republikeins kandidaat voor gouverneur, Ken Cuccinelli, de afgelopen weken druk bezig een archaïsch verbod op ‘onnatuurlijke seks’ (dat wil zeggen: alles behalve penis in vagina) weer nieuw leven in te blazen. Aangezien het Amerikaanse hooggerechtshof dit soort wetten in 2003 al ongrondwettelijk had verklaard, bleek dit vooralsnog een vrij hopeloze exercitie te zijn. Opvallend was echter dat Cuccinelli zich weigerde uit te spreken of hijzelf zich wel eens ‘schuldig’ had gemaakt aan orale of anale seks, activiteiten die onder het verbod zouden vallen. Want ja, wat wil je zijn: hypocriet of sneue sul?

Aangezien vooral de jeugd het risico loopt zich bandeloos over te willen geven aan ‘onnatuurlijke’ seksuele handelingen (vooral als ze net aan het ouderlijk toezicht zijn ontsnapt), zijn colleges en universities natuurlijk broeinesten van perversiteit. Dat blijkt ook weer uit een persoonlijke wraakactie… pardon: rapport van een conservatieve think tank over Bowdoin College, een kleine, maar vooraanstaande instelling voor hoger onderwijs. Want behalve dat Bowdoin actief studenten uit minderheidsgroepen werft, onderwerpen met een ‘volwassen’ thematiek tot collegestof maakt en studenten stimuleert zich breed te ontwikkelen, stelt het Student Handbook coïtus ook nog eens gelijk aan orale of anale seks. En vooral dat is tegen het zere been:

Foto: Riccardof (cc)

Voorjaarsschoonmaak in Polen

ELDERS - Snel groeiende Oost-Europese consumptiemaatschappijen krijgen steeds meer problemen met het verwerken van afval. En er ligt nog steeds een vuile erfenis uit het verleden.

Polen is de snelst groeiende economie, schrijft De Telegraaf deze week, een consumentenmarkt met 38 miljoen mensen en het enige Europese land dat geen last heeft van de crisis. Grijp uw kansen ondernemers! Polen kopen en blijven kopen. Maar waar laten ze hun afval?

Polen wordt, samen met tien andere lidstaten, door de EU gehekeld om zijn rotzooi, vuil en het bovenmatige afval, aldus Ewa Wilk in de Poolse krant Polityka. Het land lijdt onder het syndroom van een opkomende consumptiemaatschappij: kopen, hebben, weggooien, nieuwe kopen, goedkoop, zó goedkoop, het is zonde als je het niet koopt. En de tradities van de oudere generatie helpen niet mee. Enkele decennia geleden was er in Polen net als andere Oost-Europese landen schaarste op veel gebieden. De neiging dingen te bewaren is nog steeds, je weet maar nooit waar je ze voor kunt gebruiken. Inmiddels gaan Polen mee in de cultuur van de kapitalistische economie: elk jaar alles nieuw, kopen, kopen, we kunnen het betalen. Zo groeit de afvalberg.

Maar ook de Polen zullen er aan moeten wennen dat de groei van de consumptie een keerzijde heeft, schrijft Ewa in haar overdenkingen bij de voorjaarsschoonmaak. Als lid van de Europese Unie krijgt het land ook te maken met richtlijnen voor afvalverwerking en recycling. In Duitsland wordt ongeveer de helft van het afvalaanbod gerecycled en het doel is om dat aandeel tot 75 procent te verhogen in de nabije toekomst. In Polen wordt slechts tussen de 5 en 10 procent van het afval gerecycled. Alleen Roemenië en Letland scoren in de EU slechter. Op dat gebied is er nog veel werk te verrichten (hallo, ondernemers, bent u er nog?). De nieuwe wetgeving in Polen vereist een flinke gedragsverandering. Maar zoals de geschiedenis in andere landen laat zien: iedereen kan leren afval op de juiste plaatsen te deponeren en te scheiden.

Foto: Riccardof (cc)

Uhuru in office, de Big Man en einde kameel

ACHTERGROND – Ook in Afrika doet april wat –ie wil. Deze week aandacht voor de beëdiging van Uhuru, de ‘coup de CAR’ en (het einde van) de kameel van Hollande.

Alles bij elkaar waren het gewoon stomvervelende uren tv. Na een in de soep gelopen experiment met elektronisch stemmen, de daaropvolgende telchaos, een dreinende verliezer en een rechtszitting die van advocaten en rechters Bekende Kenianen maakte, werd Uhuru Kenyatta gisteren dan eindelijk ingezworen als president. In een voetbalstadion. De manier waarop de verschillende eregasten ‘live’ werden onthaald had iets potsierlijks (“Ladies and gentlemen… All the way from Zimbabwe… His Excellency: Robert MUGABE! – en dan gejoel van de volle tribunes), maar Kenyatta is in office en dat is tenminste iets. Nu maar zien wat het ICC tegen hem en vice-president William Ruto kan uitrichten.

Dan de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR), waar Michel Djotodia als interim-president uit de slangenkuil tevoorschijn kwam. Qua bouw alvast een Big Man, maar verder weten we (nog) niet zo veel van ‘m. Djotodia vertelt iedereen die het horen wil dat hij, mocht hij bij de komende verkiezingen niet tot president worden verkozen, direct een stap terug doet. Gezien de staat van afbraak waarin het land verkeert – in Bangui zijn nog maar twee ziekenhuizen in bedrijf – wordt het organiseren van verkiezingen hoe dan ook een lange, vervelende, bijkans onmogelijke onderneming.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: campagne, overstromingen en oorlogsjournalistieke twitterati

ELDERS - Deze week vanuit Zuid-Amerika: verhitte verkiezingscampagne in Venezuela, overstromingen in Buenos Aires en twitterati die oorlogsjournalistiek bedrijven.

In Venezuela is de verkiezingscampagne in volle gang: oppositiekandidaat Capriles ligt in de peilingen nog steeds ver achter Maduro, de kandidaat van de Chavistas, ondanks.. kleurrijke pareltjes van quotes van laatstgenoemde. Zo zei Maduro onder meer dat Chávez’ hem had gezegend vanuit het hiernamaals, door middel van een vogeltje. De media zullen blij zijn dat Maduro voorlopig net zulke smakelijke teksten heeft als wijlen Chávez zelf – en ook het internet smult er natuurlijk van.

In Argentinië leidde een heftige storm met recordhoeveelheden neerslag tot overstromingen met dodelijke slachtoffers, in hoofdstad Buenos Aires maar vooral ook iets verder naar het zuid-oosten in La Plata. In de dagen na het noodweer werd een voorlopig dodental van 51 aangekondigd, het overgrote deel in La Plata dat later nog opliep tot 52. Ook zaten volgens de autoriteiten 280.000 mensen zonder stroom. De gouverneur van de provincie Buenos Aires, Daniel Scioli, en presidente Cristina Fernández de Kirchner bezochten beiden het gebied – en kregen beiden te maken met een staaltje onvervalste Argentijnse furie. Gisteren werden noodmaatregelen aangekondigd om de slachtoffers bij te staan.

Foto: Riccardof (cc)

Momentum voor wapenwetgeving weg, maar het homohuwelijk nabij?

ELDERS - In Connecticut is een nieuwe wapenwet aangenomen, steeds meer senatoren spreken zich uit voor het homohuwelijk, en de luchtmacht probeert seksueel misbruik aan te pakken.

In Washington DC lijkt het momentum om iets te doen aan wapenwetgeving weg te ebben, maar de afzonderlijke staten hebben het heft in handen genomen en snel plannen gemaakt. De staat Connecticut heeft vorige week de meest verregaande wetgeving wat betreft wapenvergunningen aangenomen. Een aantal soorten semi-automatische wapens zijn afgeschaft en voortaan zijn background checks verplicht voor alle wapenverkopen. Daarmee loopt de staat waar afgelopen december het drama in Newtown plaatsvond ver voor op de federale wetgeving. Maar andere staten (zoals Ohio, Michigan en Arkansas) hebben het kopen en bezitten van een vuurwapen juist makkelijker gemaakt. 

Een ander belangrijk onderwerp op de Amerikaanse politieke agenda, dat ook afgelopen week weer actueel was, is het homohuwelijk. Er zijn slechts nog vier Democratische senatoren tegen marriage equality, nu ook Indiana’s Joe Donnelly en North Dakota’s Heidi Heitkamp zich vrijdag bij het voor-kamp schaarden. Maar er zijn ook al twee Republikeinen voor het homohuwelijk, en mogelijk openbaart zich binnenkort een derde, schrijft het opinieblad voor LGBT-issues Advocate. Zou 2013 dan eindelijk het jaar zijn dat de Amerikanen toegeven aan wat talloze andere Westerse staten allang hebben doorgevoerd? Op Facebook circuleerde afgelopen week een mooie foto die de boel mooi verklaarde.

Foto: Riccardof (cc)

Facebook schrapt kritiek op katholieken

ELDERS - Een Duitse radiopresentator ontdekte tot zijn verbijstering dat Facebook kritische opmerkingen over de nieuwe paus en over een conservatieve katholieke televisiechef van zijn persoonlijke pagina had verwijderd. Facebook verontschuldigde zich na alle ophef. Maar er is meer. 

Jürgen Domian heeft een radio-talkshow voor jongeren bij de WDR. Op zijn Facebookpagina maakte hij een kritische opmerking over de conservatieve chef van een katholieke tv-zender Markus Lohman. Die had zich in een televisiedebat tegen abortus gekeerd, ‘zelfs na een verkrachting.’ Domian’s uithaal naar Lohman ging Facebook te ver. En passant werd ook  nog een kritische opmerking over de nieuwe paus verwijderd. Laat Facebook zich in Duitsland zo makkelijk leiden door de censor van de katholieke reactie?

Duitse voorvechters voor een vrij en veilig internet melden in dezelfde week meer verontrustende berichten. Eerst ging het parlement op 20 maart akkoord met een plan voor een soort DigiD dat door deskundigen als hoogst onveilig wordt gezien. De dag erna werd een wijziging in de telecommunicatiewet aangenomen die het opsporingsautoriteiten gemakkelijker maakt toegang te krijgen tot persoonsgegevens zoals een IP adres, paswoorden en pincodes. Het meest verontrustende aan deze wetswijziging is dat een lijst ontbreekt van vergrijpen die zwaar genoeg zijn om paswoorden en pincodes op te mogen vragen. Dat biedt de politie oneindige mogelijkheden om in te breken bij verdachten van alle soorten overtredingen.

Vorige Volgende