Overzicht

serie

Elders in de Wereld

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de Wereld is een vaste rubriek op Sargasso waarin we stilstaan bij nieuws uit de verschillende werelddelen.


Foto: Riccardof (cc)

Kroatië als voorbeeld

, door

ELDERS - Kroatië is vanaf maandag lid van de Europese Unie. Een voorbeeld voor andere Balkanlanden?

De grenzen van de Europese Unie worden op 1 juli weer verlegd als Kroatië als 28e land toetreedt. De Kroaten zelf zijn inmiddels wat minder enthousiast dan bij het begin van de onderhandelingen tien jaar geleden. Bij een referendum vorig jaar stemde 66 procent voor het lidmaatschap. Tegenstanders zijn vooral te vinden in nationalistische kringen die de veroordeling van de Kroatische generaal Gotovina aangrepen voor anti-EU demonstraties twee jaar geleden. De EU had uitlevering van de generaal aan het Joegoslavië-tribunaal als voorwaarde gesteld voor verdere onderhandelingen.

Nu is er vooral onverschilligheid volgens de krant Novi List. Bij de verkiezingen voor de Kroatische leden van het Europarlement op 14 april van dit jaar kwam nauwelijks 20 procent van de kiezers opdagen. Verder wordt gevreesd wordt dat het strenge bezuinigingsbeleid dat de Europese Unie op dit moment voert ook ten koste zal gaan van het welzijn van nieuwe EU-burgers in Kroatië. Ondanks het geld dat in Brussel ligt te wachten. 

Maar we kunnen ook niet terug, zegt Novi List. Toen tien jaar geleden de onderhandelingen van start gingen was de hoop vooral gericht op een fatsoenlijke rechtsstaat die dankzij de toetredingscriteria van de EU bereikt zou kunnen worden. En die zou er nu moeten zijn na de extra strenge keuringen waaraan het land jarenlang onderworpen is geweest na de slechte ervaringen met een te snelle besluitvorming over Roemenië en Bulgarije in 2007.  Het laatste voortgangsrapport  van maart dit jaar was voor de Europese Commissie voldoende om groen licht te geven.  Er zullen altijd wel twijfels blijven, maar die zijn er ook nog ten aanzien van Hongarije dat al bijna tien jaar lid is, om een voorbeeld te noemen.  Kroatië en de Europese ambtenaren hebben toch hard gewerkt als je op dit lijstje af mag gaan.

Foto: Riccardof (cc)

Stufi op zijn Amerikaans

, door

ELDERS - In de VS kunnen minder vermogende studenten gemakkelijk geld lenen van de federale overheid om hun studie te bekostigen. De laatste jaren wordt almaar meer geleend, voor steeds minder rendement. Hoe zit dat?

Voor veel Amerikaanse (ex-)studenten is 1 juli een belangrijke datum. Onderneemt het Congres voor die tijd geen actie, dan verdubbelt de rente op door de federale overheid gegarandeerde studieleningen van 3,4% naar 6,8%. Voor de gemiddelde Amerikaan die een beroep heeft gedaan op dit federale leenprogramma betekent dat een jaarlijkse verzwaring van de rentelasten met maar liefst duizend dollar. Geen kattenpis in deze tijden.

Een veel groter probleem dan de rente op de studieleningen is echter het totale leenbedrag zelf. Een kleine 39 miljoen Amerikanen hebben gezamenlijk bijna duizend miljard dollar aan studieschulden uitstaan bij de federale overheid: gemiddeld zo’n 25 duizend dollar per persoon.

In dit artikel van het tijdschrift MotherJones wordt in negen grafieken uit de doeken gedaan dat de VS kampen met een regelrechte student loan crisis. Zo kunnen we zien dat gedurende de afgelopen tien jaar het bedrag aan uitstaande federale studieschulden is verviervoudigd. Dit bedrag is inmiddels hoger dan alle openstaande creditcard schulden in de VS. Erger nog: terwijl de Amerikaanse creditcard schulden sinds 2008 stevig aan het dalen zijn, stijgen de federale studieschulden onverminderd door. Het percentage studieleningen dat met een betalingsachterstand kampt van tenminste drie maanden stijgt mee: dit bedraagt inmiddels meer dan tien procent, een hoger percentage dan voor hypotheken, creditcard schulden of autoleningen.

Foto: Riccardof (cc)

Zwitsersland weert immigranten en belastinginspecteurs

, door

ELDERS - De Zwitsers hebben in een referendum hun goedkeuring gegeven aan strengere regels voor immigranten. Tegelijkertijd blijven ze waken over hun bankgeheim.

Zwitserland is in vergelijking met veel andere landen in Europa altijd bijzonder ruimhartig geweest in het opvangen van politieke vluchtelingen.  De Zwitserse economie draait in hoge mate op immigranten. Maar daar gaat verandering in komen als het land stapsgewijs de werkvergunningen gaat beperken. Een eerste serie maatregelen is onlangs in een referendum aan de bevolking voorgelegd. Bijna 80% steunde de regering. Dat betekent onder andere dat vanaf september deserteren niet langer als asielgrond geldt en “recalcitrante aanvragers” in specifieke centra kunnen worden geplaatst en geïsoleerd. Zwitserland blijft voorts het aantal werkvergunningen voor de lange duur beperken voor arbeiders uit de Europese Unie, onder andere voor Spanjaarden.

Het meer restrictieve vreemdelingenbeleid zou vooral bedoeld zijn om de Zwitsers gerust te stellen, schrijft de Spaanse krant El Pais. ‘De Zwitserse economie doet het nog steeds goed (prognoses melden een groei van 1,2 procent). Er is praktisch geen werkloosheid (ongeveer 3 procent) en de zo bijzondere vorm van directe democratie garandeert een benijdenswaardige politieke stabiliteit. De Zwitserse samenleving is bang dat hordes buitenlandse arbeiders, al dan niet geschoold, het feest nu komen vergallen. Als het in hun landen van herkomst niet goed gaat, zullen ze haast wel naar Zwitserland moeten komen, denken de Zwitsers.’

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: Assange, Argentijns voetbal, homoprelaten

, door

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: Julian Assange beleeft zijn eenjarig jubileum als bewoner van de Ecuadoraanse ambassade, geweld, dierenmishandeling en belastingontduiking in Argentijns voetbal, en de paus bekent het bestaan van een netwerk van homoseksuele prelaten binnen het Vaticaan.

Alweer een jaar geleden zocht klokkenluider Julian Assange onderdak in de Ecuadoraanse ambassade in Londen. Ondertussen is een oplossing voor zijn situatie nog altijd niet in zicht en zegt Assange zelf dat hij fysiek nog wel vijf jaar in het kleine pand kan doorbrengen – de data-activist vergeleek het onderkomen zelf met het internationale ruimtestation. Tijdens zijn verblijf heeft Assange bezoek gekregen van verschillende beroemdheden, waaronder recent ook de geëngageerde hiphopper René “Residente” Perez van Calle 13.

Argentijns voetbal was ook in het nieuws, op drie verschillende manieren. Op de eerste plaats kondigde de Argentijnse voetbalassociatie aan dat wedstrijden voortaan zonder uit-supporters gespeeld zullen worden. De reden voor het besluit is de dood van een voetbalfan, die in botsingen tussen hooligans en de politie om het leven kwam. Een tweede incident zette een speler van een amateurclub onverwacht in de nationale spotligths, toen hij een hond die tijdens de wedstrijd op het veld rondliep wilde verwijderen. Zijn brute manoeuvre leidde tot een rode kaart, boze tegenstanders en verwijdering uit het team. Ten derde de held van het Argentijnse voetjebal: Lionel Messi. De man ligt onder vuur omdat hij met zijn vader belastingfraude zou hebben gepleegd in Spanje, ter waarde van meer dan €4 miljoen.

Foto: Riccardof (cc)

Noord-Amerika: Superman, David Letterman en blanke mannen

, door

ELDERS - Drie keer raden welk onderwerp de afgelopen week nogal in de belangstelling stond in de VS? Was het soms het bespieden van burgers wereldwijd door de National Security Agency (NSA) met het PRISM-programma, onthuld door The Guardian en The Washington Post? Wie de naam Edward Snowden inmiddels niet kent, heeft echt onder een steen geleefd.

De documenten die Snowden lekten naar de Guardian en de Post waren geclassificeerd als top secret, wat betekent dat ze ‘exceptionally grave danger’ aan de nationale veiligheid konden brengen. Maar wie bepaalt eigenlijk welke documenten hoe geclassificeerd worden? Pando Daily probeert het een en ander duidelijk te maken. Ondertussen beschreef Businessweek hoe wij met z’n allen PRISM mogelijk hebben gemaakt. Door massaal te vertrouwen op internetbedrijven als Google, Facebook en Yahoo, die op hun beurt weer vertrouwen op open source software, hebben we de deur naar digitaal bespied te worden zelf wagenwijd open gezet.

Enfin, PRISM dus. 

De Amerikanen hadden nog wel oog voor iets anders. Het ware verhaal achter de architectuur van de Daily Planet, bijvoorbeeld. Ja inderdaad, die krant uit de Supermanverhalen. En wisten we allemaal wel dat David Letterman steevast hetzelfde zegt tegen de drummer als er een band bij hem heeft opgetreden? ‘Are these you drums, or rentals?‘

Foto: Riccardof (cc)

Ruimte voor de rivier? Ja, maar niet hier

, door

ELDERS - Na de overstromingen in 2002, 2005 en 2011 beleeft Duitsland deze zomer opnieuw een watersnoodramp.  Als het water gezakt is, zal het politieke conflict over oorzaken en oplossingen in dit verkiezingsjaar hoog oplopen.

Het water in de Elbe heeft zijn hoogste stand bereikt. Opnieuw zijn records gebroken.  De schade is nog moeilijk te becijferen, de eerste schattingen gaan er van uit dat ook financieel gezien alles nog een streepje hoger komt te liggen dan bij vorige gelegenheden. De Bondsregering heeft tot nu toe niet meer dan 100 miljoen toegezegd (in 2002 nog 385 miljoen). Veel te weinig!  klaagde deze krant uit Beieren vorige week al. Het rampenfonds voor particuliere bijdragen is geopend.

Intussen beginnen de verhalen los te komen over wat er tussen 2002 en 2013 is gebeurd om overstromingen tegen te gaan. Weggespoelde plannen, kopt de Berliner Zeitung.

Wetenschappers zijn niet verrast over deze nieuwe watersnoodramp. Ze waarschuwen er al jaren voor. Extreme weersomstandigheden horen bij de klimaatverandering. Na een overstroming wordt dat ook wel erkend door de verantwoordelijke autoriteiten. Maar de aandacht voor structurele oplossingen zakt net als het rivierwater snel weg,  zegt hydroloog Axel Bronstert. De term die bij de ramp van 2002 gebruikt werd, Jahrhundertflut, is ook buitengewoon misleidend. Alsof we een eeuw de tijd zouden hebben voordat zich opnieuw zoiets voordoet.  Van de 351 na 2002 geplande werken is nu nog geen kwart uitgevoerd.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: WK-stadions, rondje inheems, Nicaragua-kanaal

, door

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: WK-stadions en kritiek groeien, indianen en landconflicten, en Nicaragua geeft opdracht tot het graven van hun eigen transoceanische kanaal.

Over exact een jaar gaat het WK voetbal in Brazilië van start. The Guardian geeft een fijn voorproefje van wat ons te wachten staat aan media-aandacht. Nog een jaar kunnen we rekenen op verhalen over stadions die al of niet af zijn (aardige interactieve overzichts-infographic), wat die wel niet kosten en wie er door het evenement geraakt worden of juist ervan zullen profiteren. Een prachtig voorbeeld van routineuze en bijna clichématige verslaggeving die elke vier jaar weer opduikt – zou daar al eens onderzoek of bloggerij over zijn geschreven?

Wat nog ontbreekt in de WK-berichtgeving deze week is het perspectief van de Maracanã-indianen bij het stadion. Andere inheemse bevolkingen in Brazilië waren wel in het nieuws: zo bericht AP dat steeds meer Braziliaanse indianen worden vermoord als gevolg van toenemende spanningen over landrechten. Juist op dit cruciale moment, nu in deelstaat Matto Grosso do Sul troepen ingezet worden om onlusten tussen boeren en indianen te bedwingen, kapt de chef van Braziliës inheemse volken-agentschap ermee, officieel vanwege gezondheidsredenen. Ook bij IPS inheems nieuws: Amazone-indianen in Ecuador hebben het moeilijk en een vraaggesprek met de VN-rapporteur voor rechten van inheemse volken over hoe het eigenlijk gaat met die rechten.

Foto: Riccardof (cc)

Toen ze huurfietsen introduceerden heb ik gezwegen

, door

De VS dreigen zo langzamerhand af te glijden tot een totalitaire dictatuur. Gelukkig is The Wall Street Journal ‘on the case’. Nog meer geluk bij een ongeluk: Amerikanen in het Middenwesten, het zogenaamde ‘Heartland’, blijven hun door God en de grondwet gegeven vrijheden gewoon uitoefenen.

Hoewel The Wall Street Journal voor het grootste gedeelte nog steeds een betrouwbare krant is, zijn de opiniepagina’s vooral sinds de overname door Rupert Murdochs News Corp – bekend van Fox News – veranderd in een zinkput van paranoia, conservatief-extremistisch gedachtengoed en clowneske stupiditeit. Zo wordt in dit video-interview met editorial board member Dorothy Rabinowitz duidelijk gemaakt dat de zojuist ingevoerde huurfietsen, inclusief bijbehorende fietsenrekken, in de stad New York weer een nieuwe stap zijn om de VS te veranderen in een totalitaire, op Europese leest geschoeide communistische dictatuur. Enkele citaten:

Q: Dorothy, why would you want a program like this in the first place? Are we too fat?

A: Do not ask me to enter the mind of the totalitarians running this government […]

[Bike sharing] means something much more than the specifics of this dreadful program. It means… Envision what happens when we get a government that is run by an autocratic mayor – or other leader – and a government before which you are helpless. We now look at a city whose best neighborhoods are absolutely begrimed – is the word – by these blazing blue […] bikes. All of the finest, most picturesque parts of the city… it is shocking […] to see how much of this they have sneaked under the radar in the interest of the environment.
Foto: Riccardof (cc)

Litouwen gaat Europa leiden

, door

ELDERS - Elk half jaar wisselt het voorzitterschap van de EU. Op 1 juli is Litouwen aan de beurt. Het land moet er voor zorgen dat nog voor de Europese verkiezingen volgend jaar een groot aantal wetgevingsdossiers wordt afgehandeld.

Litouwen is een van de drie Baltische staten die in 2004 bij de EU kwamen. Het land aan de Oostzee tussen Letland, Rusland, Wit-Rusland en Polen heeft ongeveer drie miljoen inwoners, de meerderheid van oorsprong Litouws met kleine Russische en Poolse minderheden. President Dalia Grybauskaite wacht geen gemakkelijke taak. Ze verwacht vooral economische onderwerpen op haar agenda. Daarnaast is er de druk van de verkiezingen voor het Europese parlement volgend voorjaar. Er liggen nog 563 wetgevingsdossiers te wachten op afronding. In november zal in de hoofdstad Vilnius een topconferentie plaatsvinden over het Oostelijke partnerprogramma van de EU, de samenwerking met andere voormalige Sovjet-landen.

Als Litouwen op 1 juli het stokje overneemt van Ierland betekent het niet dat het kleine Baltische land het alleen voor het zeggen krijgt in Europa. Het roulerende voorzitterschap houdt vooral in dat ambtenaren van het land dat aan de beurt is het voortouw moeten nemen in het wetgevend en politiek besluitvormingsproces.  Er zijn er inmiddels al 200 afgereisd naar Brussel. De zittingen van de ministers van de 27 landen worden geleid door de minister van het voorzittende land. De Europese Raad (van regeringsleiders) heeft een vaste voorzitter (Van Rompuy), evenals de Europese Commissie (Baroso).  Eenvoud is nog ver te zoeken in de Europese samenwerking.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: woestijnmigranten, mis(sende)wijn, herverkiezingssyndroom

, door

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: een kaart van in de woestijn gestorven Mexicaanse immigranten moet tragedie inperken, de Venezolaanse katholieke kerk zit bijna zonder miswijn en juridische achtergronden bij de trend van schijnbaar eindeloze herverkiezingen in verschillende landen.

Voor Mexicanen (en andere Latino’s) die dromen van een bestaan in de VS of Canada, maar niet op legale wijze kunnen immigreren, is de enige optie soms een lange tocht door snikhete woestijnen. Temperaturen van 54ºC en de recent opgerichte muren schrikken niet iedereen af, met dodelijke gevolgen. Een nieuw kaartproject moet hierin verandering brengen.

Vanuit Venezuela deze week een sprekend voorbeeld van de tekorten aan alledaagse producten. Waar eerder een kleine stormloop op toiletpapier ontstond geeft nu de katholieke kerk aan bijna zonder miswijn te zitten. Ook gewijd brood is in korte tijd in prijs verdubbeld, aldus een lokale priester tegenover de BBC. Qu’ils mangent de la brioche, dan maar?

Tot slot een aardig opiniestuk cum juridische analyse bij Americas Quarterly, over de trend onder Latijns-Amerikaanse presidenten om zich steeds weer herkiesbaar te stellen. De schrijvers zijn niet zozeer tegen onbeperkte herverkiezing, maar beklagen zich wel over het rommelige, ad hoc en ondemocratische proces waarvan presidenten in meerdere Zuid-Amerikaanse landen zich bedienen om herkozen te worden. Ook in het licht van Argentiniës verkiezingen in 2015 en geruchten over een (nu nog onconstitutionele) derde termijn voor presidente Férnandez de Kirchner stipt het artikel enkele relevante internationale verdragen en afspraken aan.

Foto: Riccardof (cc)

Monsanto en voedselveiligheid in VS

, door

ELDERS - Verzet tegen Monsanto groeit ook in de VS, en boeren uit Michigan zien kans in opgelegde maatregel.

Het was de week van tegen Monsanto, ook in de Verenigde Staten. Massaprotesten tegen ’s werelds grootste producent van Genetically Modified Organisms (GMO) waren aanleiding tot een debat over het labelen van voedselwaren waar GMO in verwerkt zaten. Er zijn schattingen dat dat voor 70 procent van de bewerkte levensmiddelen in Amerikaanse supermarkten geldt. GMO is zo wijdverspreid in de VS, dat het voor voedselproducenten haast ondoenlijk is alleen natuurlijke producten te gebruiken. The New York Times vertelde het verhaal van een producent van mueslirepen die anderhalf jaar bezig was haar product opnieuw te ontwikkelen zonder GMO-ingrediënten. In een notendop wordt het probleem omschreven:

In this country, roughly 90 percent or more of four major crops — corn, soybeans, canola and sugar beets — are grown from genetically engineered seeds, creating a challenge for companies seeking to swap to ingredients sourced from conventional varieties. A portion of the conventional varieties of those crops is exported, and much of the rest of those crops is already spoken for by organic and other companies here.


Oregon

Vandaar de roep om een duidelijker onderscheid tussen GMO-gewassen en natuurlijke gewassen. Die roep werd feller toen vorige week op een boerderij in Oregon ‘a rogue strain of genetically modified wheat‘ werd gevonden. Monsanto had daar jaren terug een nieuwe variant tarwe uitgeprobeerd, maar had het veld al in 2004 afgeschreven. Het bedrijf claimt daarom niets met deze ongeautoriseerde tarwe-variant te maken te hebben, maar onderzoekt desalniettemin hoe het mogelijk is dat die ‘rogue strain’ daar gevonden werd. De reactie op de vondst was heftig: Japan kondigde aan een deel van hun tarwe-import uit de VS stop te zetten.

Foto: Riccardof (cc)

België gaat lichte vergrijpen zwaarder beboeten

, door

ELDERS - De Belgische aanpak van jeugdige baldadigheid en politiek activisme roept vragen op over de rechtsstaat.

De Gemeentelijke Administratieve Sanctie (GAS) is in België de boete voor overtreding van plaatselijke verordeningen.  GAS-boetes bestraffen overlast zoals graffiti-spuiten, nachtlawaai, sluikstorten, wildplassen en voortaan ook fout parkeren. In het Belgische nationale parlement is een meerderheid voor hogere boetes en verlaging van de leeftijd en dat veroorzaakt een storm van protest. Een groep van 213 maatschappelijke organisaties, waaronder vakbonden en jeugdorganisaties, hebben de Kamerleden opgeroepen de wetswijzigingsvoorstellen van minister Joëlle Milquet (Waalse christendemocraten) te verwerpen. De pijnpunten zitten in de verhoging van de boetes, maar vooral ook in de verlaging van de leeftijd van overtreders die beboet kunnen worden tot 14 jaar. Tegenstanders menen dat hier sprake is van een inbreuk is op kinderrechten. De GAS-boetes veroorzaken ook spanningen in kringen van socialisten en christendemocraten, partijen die Milquet steunen terwijl een groot deel van de aanhang zich heeft aangesloten bij de protestacties.

‘Laat ons maar meteen stoppen met de schijn op te houden dat dit land nog een rechtsstaat is,’ schreef Eddy Eerdekens, hoofdredacteur van het opinieblad Knack. Hij spot met het “verwrongen wereldbeeld” van politici die kinderen met boetes van 350 euro willen bestraffen omdat ze op de leuning van een openbaar bankje zitten. De voorbeelden van plaatselijke verordeningen waarvan de overtreding beboet kan worden zijn nogal curieus. Zo is het in Deinze verboden tijdens carnavalsoptochten met opgeraapte confetti te gooien. In Wellen is enkel de biologisch afbreekbare confetti met een diameter van +/- 10 mm toegelaten.In Dendermonde is het verboden heimelijk of zonder noodzaak te kloppen of te bellen aan de deuren of vensters van de woningen. In Lokeren is het verboden personen te doen schrikken.

Vorige Volgende