Overzicht

serie

Elders in de Wereld

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de Wereld is een vaste rubriek op Sargasso waarin we stilstaan bij nieuws uit de verschillende werelddelen.


Foto: Riccardof (cc)

Franse Revolutie en Duitse ‘Wende’ in Sofia

, door

ELDERS - Bulgaarse jongeren willen afrekenen met de oude politiek en hopen op aansluiting bij de rest van Europa.

Verwonderlijk is het niet, zorgelijk wel: in Europa wordt de kloof tussen noord en zuid steeds groter. Recent onderzoek laat zien dat in noordelijke landen zoals Zweden en Duitsland het vertrouwen in de toekomst nog steeds bestaat, in een aantal zuidelijke landen is het totaal verdwenen. En daarmee verdwijnt ook het vertrouwen in de EU in deze landen, zo blijkt uit de nieuwe Eurobarometer. En ook al toont de Europese Commissie zich optimistisch over het laatste oordeel van de Europese burgers, de cijfers laten zien dat daar -ook over heel Europa gezien- weinig aanleiding toe is. En misschien is dat nog wel het grootste probleem: terwijl iedereen de vertrouwenscrisis ziet blijven de leiders naar buiten toe volhouden dat het goed gaat.

Eurocommissaris Viviane Reding (Justitie) heeft in Bulgarije de sfeer wel goed aangevoeld. Tijdens een bezoek aan Sofia voor een dialoog met de Europese burgers deze week gaf ze haar steun aan de demonstraties tegen corruptie.  In Bulgarije wordt al wekenlang gedemonstreerd naar aanleiding van de benoeming van een controversiële media-tycoon als hoofd van de nationale veiligheidsdienst. Deze benoeming is inmiddels ongedaan gemaakt maar de protesten tegen corruptie en vooral ook de achterblijvende levensstandaard in het armste land van de EU duren voort. Dinsdagavond blokkeerden duizenden betogers het parlement waar een debat over het overheidsbudget werd gehouden.  De demonstranten zijn uiteindelijk ’s nachts hardhandig door de oproerpolitie verwijderd zodat de parlementariërs bevrijd konden worden.

Foto: Riccardof (cc)

Villains always blink their eyes

, door

ELDERS - De overtuiging dat het gebruik van vuurwapens door zogenaamde ‘good guys’ nooit verkeerd afloopt, zit diep ingebakken in de Amerikaanse rechtspraak, regelgeving en wetshandhaving.

Het nieuws in de VS werd afgelopen week volledig gedomineerd door de vrijspraak van George Zimmerman die de ongewapende zwarte tiener Trayvon Martin achtervolgde en uiteindelijk doodschoot. Voor diegenen die niet genoeg van het onderwerp kunnen krijgen, hier een sterke, maar verontrustende analyse van Zimmermans vrijspraak door Ta-Nehisi Coates. Zijn conclusie:

Trayvon Martin is not a miscarriage of American justice, but American justice itself. This is not our system malfunctioning. It is our system working as intended.

De National Rifle Association, de voornaamste lobby-organisatie van Amerikaanse vuurwapenfabrikanten, beweerde in de nasleep van Zimmermans vrijspraak dat ‘stand your ground’ niets minder dan een mensenrecht is. Niks verplicht proberen je aan een potentieel bedreigende situatie te onttrekken: gewoon erop los schieten. It’s the American way. Bovendien: hoe meer schietpartijen, hoe groter uiteraard de vraag naar nieuwe vuurwapens. En dat zien de geldschieters van de NRA natuurlijk ook wel zitten.

Een mijnbouwbedrijf in de staat Wisconsin huurde ondertussen een stelletje paramilitaire bewakers in, compleet met camouflagepakken en semi-automatische geweren, om betogers – pardon: eco-terroristen – weg te houden bij hun mijnbouwapparatuur. Bij het zien van dit soort figuren in je favoriete recreatiegebied voelt iedere law-abiding citizen zich natuurlijk meteen een stuk veiliger.

Foto: Riccardof (cc)

Noorse rechtsextremistische cultfiguur gearresteerd in Frankrijk

, door

ACHTERGROND - Noorwegen werd deze week pijnlijk herinnerd aan het drama van twee jaar geleden toen Anders Breivik bij een regeringsgebouw in de binnenstad zware bommen liet ontploffen, die aan acht mensen het leven kostten, waarna hij op het eilandje Utoya in het wilde weg 69 jonge socialisten dood schoot.

Dinsdag arresteerde een antiterrorisme eenheid van de Franse geheime dienst DCRI de Noor Kristian Vikernes op de verdenking dat hij een massaslachting zou voorbereiden.  Vikernes is een Black Metal muzikant die eerder is veroordeeld voor moord en die een zonderlinge rechts-extremistische beweging leidt. Hij woont nu in Frankrijk met zijn Franse vrouw en kinderen. De verdenking van de Franse autoriteiten was gebaseerd op het feit dat zijn vrouw onlangs wapens had gekocht.  En op zijn recente uitlatingen op het internet waar volgens de politie een gevaarlijk antisemitisme en vreemdelingenhaat uit sprak. De Franse autoriteiten en de meeste media legden onmiddellijk de link met Breivik. Maar volgens de Noorse journalist en extreemrechtsdeskundige Øyvind Strømmen gaat het hier om een heel andere soort extremisme.

Kristian Vikernes, bijgenaamd Varg (Wolf), is een cultfiguur die met zijn band Burzum prehistorische Scandinavische mythen idealiseert. Hij preekt een oude heidense religie en zet zich af tegen alle andere godsdiensten. Voordat hij twintig jaar geleden een van zijn compagnons vermoordde had hij ook al drie christelijke kerken in de as gelegd.  Sinds hij weer op vrije voeten is schrijft hij over de ondergang van Europa als gevolg van massale immigratie en joodse samenzweringen. Zo beweerde hij dat het treinongeluk vorige week ten zuiden van Parijs veroorzaakt was door niet-Europees ‘uitschot’. Dat dit feit niet in de media kwam was volgens hem te wijten aan de joodse samenzwering waaraan media en overheid waren onderworpen, een uitlating die hem wellicht fataal is geworden.

Foto: Riccardof (cc)

Verkrachtingsslachtoffer moeder, Facebookboycotts en oliebaronnen

, door

ELDERS - Deze week in Zuid-Amerika: verkrachting en (geen) abortus in Chili, Facebookboycotts en -klonen in Venezuela en Argentinië,  en olienieuws uit Brazilië en Cuba.

Het abortusdebat in Latijns-Amerika is weer in volle kracht opgelaaid, nadat een elfjarig slachtoffer van verkrachting in Chili aangaf geen illegale abortus te zullen laten doen. President Sebastián Piñera prees haar “volwassen” beslissing. Dat het meiske herhaaldelijk door de partner van haar moeder was verkracht met dit als gevolg, en dat diezelfde moeder dat allemaal best vond, liet hij voor het gemak even buiten beschouwing. Ex-president Michele Bachelet, die naar verwachting ook de komende presidentsverkiezingen in Chili zal winnen, heeft gezegd abortus na verkrachting te willen legaliseren. Chili is momenteel een van de weinige landen wereldwijd waar abortus altijd illegaal is; volgens the Economist gebeuren proportioneel in Latijns-Amerika veruit de meeste illegale abortussen.

Het NSA-Snowden-nieuws druppelt ondertussen ook nog rustig door. Diplomatieke rellen over vliegtuigen en analyses waar Snowden het beste heen kan vluchten genoeg. Frappant genoeg is ook Facebook het doelwit van Zuid-Amerikaanse politieke woede over het spionagedebacle. Een Venezolaanse minister gaf aan dat Facebook boycotten een goed idee zou zijn om de CIA een hak te zetten. De man heeft niet helemaal ongelijk, maar dan mag hij nog wel een paar andere diensten aan die lijst toevoegen. Peronisten in Argentinië hebben de gelegenheid aangegrepen om hun eigen vreselijke Facebook-kloon aan te kondigen, met in plaats van emoticons gezichtjes van historische Peronisten. ‘Facepopular‘ gaat het heten. It’d be funny if it weren’t so sad.. Oprecht zorgwekkend is de sectie “Undesirable Person of the Week” die er volgens The Bubble en La Nación [ES] gaat komen. Die term ligt eng dicht bij het begrip ‘subversieven’ dat de militaire dictatuur gebruikte om hun vijanden aan te duiden.

Foto: Riccardof (cc)

Italiaans politiek theater

, door

ELDERS - De nieuwe Italiaanse regering van premier Letta heeft het moeilijk. Ondertussen blijft de rest van Europa onverschillig voor de druk van de migratie uit Afrika waar het land bijna alleen voor moet opdraaien.

Standard & Poor’s verlaagde dinsdag j.l. de financiële status van Italië tot BBB. Maar wat moeten we met die ratings als de beoordelaars zelf toegeven dat we ze niet serieus moeten nemen? Opmerkelijk genoeg blijven economen de slagen in de lucht nog steeds volgen. “Italië moet niet de consumptie aanwakkeren, maar zijn ruggengraat laten zien”, schrijft een gelovige in Republica. Zo kreeg het vertrouwen van de Italianen in hun nieuwe links-rechtse coalitieregering van premier Letta opnieuw een knauw.

De parlementariërs van de coalitiepartijen deden er woensdag nog een schepje bovenop met een eendaagse staking uit protest tegen de laatste stappen in een juridische procedure tegen Sylvio Berlusconi. De vrees voor de val van Letta is bij zijn partijgenoten van de linkse  Partido Democratico kennelijk zo groot dat ze nu zelfs hun grootste tegenstander zijn gerechte straf voor belastingontduiking willen laten ontlopen. De partij van Berlusconi vindt dat het Hooggerechtshof overhaast te werk gaat als het al deze maand bijeenkomt voor de finale in het proces tegen hun leider. Maar uitstel zou er toe kunnen leiden dat al het werk weer opnieuw moet worden gedaan.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: voetbalgeweld, social media protestanalyse, Snowden (zucht)

, door

ELDERS - Deze week vanuit Latijns-Amerika: journalisten kwijlen de kolommen vol over Snowdenjacht en vergeten de inhoud, Brazilianen kunnen ook scheidsrechtermoorden en aardige analyse van de tweets die demonstranten in Brazilië de wereld insturen.

Sinds Latijns-Amerikaanse landen – inmiddels zes stuks – zich mengen in de discussie over waar klokkenluider Snowden asiel kan en mag en misschien wel zal aanvragen kan deze rubriek ook schaamteloos meehijgen in de jacht op de held/verrader/anderszins. Of nouja, schaamteloos.. De hoeveelheid verhalen over “Where Is Snowden“, is Greenwald wel een echte journalist (alsof dat ertoe doet) moeten we hem niet in het gevang gooien (uitstekende reactie van Greenwald hier) en meer onzinnige vragen staat natuurlijk in schandelijke proportie tot de wél inhoudelijke stukken, zoals de analyse van de Boston Review over (Amerikaanse) democratie, media en klokkenluiders. Met daarin de mooie Rawls-quote:

In a democratic society, each citizen is responsible for his interpretation of the principles of justice and his conduct in light of them. . . . The final court of appeal is not the court, nor the executive, nor the legislature, but the electorate as a whole. The civilly disobedient appeal in a special way to this body.

Een productie over uitleveringsverdragen van The Guardian is nog wel het vermelden waard, meer vanwege de vorm dan de inhoud, hoewel het overzicht van alle verdragen interessant is.

Foto: Riccardof (cc)

Vuile kleding uit Bangladesh

, door

ELDERS - Deze week geen nieuws uit de VS, maar een uitstapje naar Zuid-Azië. Kledingfabrikanten in Bangladesh, in nauwe samenwerking met de overheid, schrikken niet terug voor intimidatie en moord om hun winstmarges in stand te houden.

Het is inmiddels tweeënhalve maand geleden dat in Savar, Bangladesh een grote kledingfabriek instortte. Het officiële dodental werd vastgesteld op 1.127. Ongeveer 2500 mensen raakten gewond, vaak zeer ernstig.

Hoewel de dag voorafgaand aan de instorting scheuren in het gebouwen werden aangetroffen en een bouwkundige had gewaarschuwd dat het gebouw onveilig was, ging het werk in de fabriek, eigendom van Sohel Rana, gewoon door. Tot verbazing van velen werd Rana vier dagen na de ramp gearresteerd. In de praktijk stonden fabriekseigenaren in Bangladesh immers boven de wet, zoals dit artikel in de New York Times laat zien:

Bangladesh’s legal system has rarely favored anyone confronting the power structure. Much of the legal code has remained intact since the British imperial era, when laws were devised to control the population and protect the colonialist power structure. Legal reformers continue to push to modernize the criminal code, but the pace of change has been slow. Moreover, the police and other security forces are deeply politicized, with a bloody legacy of carrying out extrajudicial killings.

Many garment factory owners are now entrenched in the nation’s power elite, some as members of Parliament. Garments represent 80 percent of the country’s manufacturing exports, giving the industry vast economic power, while factory owners also finance campaigns during national elections, giving them broad political influence.

Foto: Riccardof (cc)

Een test voor Europese politici

, door

ELDERS - De nieuwe Tsjechische president Zeman negeert het parlement. De Hongaarse premier Orbán heeft lak aan het Europese parlement. In beide landen staan minderheden onder druk.

“Zemanocratie”: zo betitelde het Tsjechische blad Lidove Noviny vorige week het besluit van de pas onlangs aangetreden president Zeman om eigenmachtig een nieuwe premier aan te wijzen en de voorkeur van het parlement voor nieuwe verkiezingen te negeren.  De stap was noodzakelijk nadat de regering Necas eerder vorige maand was gevallen over een complex corruptieschandaal waarin de naaste medewerkster van de premier een belangrijke rol speelde.  De nieuwe linkse premier Rusnok zal het niet makkelijk krijgen met een parlement waarin centrum-rechts domineert. “Tot nu toe hebben alle presidenten altijd gekozen voor een premier die in staat was een parlementaire meerderheid achter zich te krijgen” schreef Lidove Noviny. “De president heeft volledig gebroken met de gevestigde constitutionele gebruiken”.

Bij alle perikelen in de Praagse burcht kwam vorig weekend ook nog een uitbarsting van neonazi geweld in de stad Ceske Budejovice. De rechtsextremisten hadden het gemunt op een woonoord van Roma. Ze konden ternauwernood worden tegengehouden door de oproerpolitie.  De politiek is veel te laks in het aanpakken van geweld tegen minderheden, meent Jiří Leschtina in de krant Hospodářské noviny. De laatste president die zich openlijk verzette tegen xenofobie was Vaclav Havel. Zijn opvolger Klaus toonde zich mild tegenover de misdadigers die bestraft werden vanwege brandstichting in een huis van Roma. We hebben politici met lef nodig die tegen de stroom in durven gaan, zegt Leschtina. Tsjechië moet nog leren omgaan met diversiteit, schrijft een andere commentator. Een dergelijke boodschap kwam vorige week ook van de Eurocommissarissen Andor en Reding die zich zorgen maken over de behandeling van Roma in een aantal Oost-Europese landen.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: Argentijnse schuldencrisis, Braziliaanse protestduiding, catfight!

, door

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: Argentinië stapt naar het Amerikaanse Hooggerechtshof om een schuldencrisis te voorkomen, in diverse media is het tijd voor duiding van de Braziliaanse protesten en in Peru gingen dragqueens met elkaar op de vuist.

De ruzie tussen de Argentijnse regering en hedgefondsen krijgt een nieuwe aflevering: Argentinië is naar het Amerikaanse hooggerechtshof gestapt, de laatste strohalm voor de regering om te voorkomen dat er een nieuwe schuldencrisis ontstaat. Erg veel kans heeft het beroep niet, zo schrijft FT, hoewel de eventuele implicaties voor hoe overheidsschuldsaneringen in de toekomst geregeld zullen worden misschien een argument kunnen zijn om de zaak toch te horen. Ook bij dat argument zijn niettemin de nodige vraagtekens te plaatsen. Ondertussen zijn de twee nieuwe overheidsobligaties die Argentinië aankondigde in werking getreden: ongedeclareerde dollars mogen nog twee maanden straffeloos gebruikt worden om deze obligaties te kopen, daarna zijn illegale dollarbezitters strafbaar. De relatief lage rente op de nieuwe schuldpapieren maakt het echter niet waarschijnlijk dat de zwarte dollarmarkt snel zal ophouden te bestaan.

In Brazilië blijven de demonstraties het grootste nieuws en is het ondertussen tijd voor wat afstand en duiding. Brazilaanse columnist Elio Gaspari schrijft in een fijn New York Times stuk over ‘twee Braziliës: eentje [van het volk] waar men geacht wordt te schreeuwen, maar slechts in stadions, en een ander [van de politieke elite], waar men doet wat men blieft.’ Americas Quarterly ziet vanwege de diversiteit van redenen om te protesteren meer parallellen met de Occupy-beweging dan met de ‘Arabische lente’. En het FT valt het op dat demonstranten reclameleuzen lenen en hele andere betekenissen geven.

Foto: Riccardof (cc)

Kroatië als voorbeeld

, door

ELDERS - Kroatië is vanaf maandag lid van de Europese Unie. Een voorbeeld voor andere Balkanlanden?

De grenzen van de Europese Unie worden op 1 juli weer verlegd als Kroatië als 28e land toetreedt. De Kroaten zelf zijn inmiddels wat minder enthousiast dan bij het begin van de onderhandelingen tien jaar geleden. Bij een referendum vorig jaar stemde 66 procent voor het lidmaatschap. Tegenstanders zijn vooral te vinden in nationalistische kringen die de veroordeling van de Kroatische generaal Gotovina aangrepen voor anti-EU demonstraties twee jaar geleden. De EU had uitlevering van de generaal aan het Joegoslavië-tribunaal als voorwaarde gesteld voor verdere onderhandelingen.

Nu is er vooral onverschilligheid volgens de krant Novi List. Bij de verkiezingen voor de Kroatische leden van het Europarlement op 14 april van dit jaar kwam nauwelijks 20 procent van de kiezers opdagen. Verder wordt gevreesd wordt dat het strenge bezuinigingsbeleid dat de Europese Unie op dit moment voert ook ten koste zal gaan van het welzijn van nieuwe EU-burgers in Kroatië. Ondanks het geld dat in Brussel ligt te wachten. 

Maar we kunnen ook niet terug, zegt Novi List. Toen tien jaar geleden de onderhandelingen van start gingen was de hoop vooral gericht op een fatsoenlijke rechtsstaat die dankzij de toetredingscriteria van de EU bereikt zou kunnen worden. En die zou er nu moeten zijn na de extra strenge keuringen waaraan het land jarenlang onderworpen is geweest na de slechte ervaringen met een te snelle besluitvorming over Roemenië en Bulgarije in 2007.  Het laatste voortgangsrapport  van maart dit jaar was voor de Europese Commissie voldoende om groen licht te geven.  Er zullen altijd wel twijfels blijven, maar die zijn er ook nog ten aanzien van Hongarije dat al bijna tien jaar lid is, om een voorbeeld te noemen.  Kroatië en de Europese ambtenaren hebben toch hard gewerkt als je op dit lijstje af mag gaan.

Foto: Riccardof (cc)

Stufi op zijn Amerikaans

, door

ELDERS - In de VS kunnen minder vermogende studenten gemakkelijk geld lenen van de federale overheid om hun studie te bekostigen. De laatste jaren wordt almaar meer geleend, voor steeds minder rendement. Hoe zit dat?

Voor veel Amerikaanse (ex-)studenten is 1 juli een belangrijke datum. Onderneemt het Congres voor die tijd geen actie, dan verdubbelt de rente op door de federale overheid gegarandeerde studieleningen van 3,4% naar 6,8%. Voor de gemiddelde Amerikaan die een beroep heeft gedaan op dit federale leenprogramma betekent dat een jaarlijkse verzwaring van de rentelasten met maar liefst duizend dollar. Geen kattenpis in deze tijden.

Een veel groter probleem dan de rente op de studieleningen is echter het totale leenbedrag zelf. Een kleine 39 miljoen Amerikanen hebben gezamenlijk bijna duizend miljard dollar aan studieschulden uitstaan bij de federale overheid: gemiddeld zo’n 25 duizend dollar per persoon.

In dit artikel van het tijdschrift MotherJones wordt in negen grafieken uit de doeken gedaan dat de VS kampen met een regelrechte student loan crisis. Zo kunnen we zien dat gedurende de afgelopen tien jaar het bedrag aan uitstaande federale studieschulden is verviervoudigd. Dit bedrag is inmiddels hoger dan alle openstaande creditcard schulden in de VS. Erger nog: terwijl de Amerikaanse creditcard schulden sinds 2008 stevig aan het dalen zijn, stijgen de federale studieschulden onverminderd door. Het percentage studieleningen dat met een betalingsachterstand kampt van tenminste drie maanden stijgt mee: dit bedraagt inmiddels meer dan tien procent, een hoger percentage dan voor hypotheken, creditcard schulden of autoleningen.

Foto: Riccardof (cc)

Zwitsersland weert immigranten en belastinginspecteurs

, door

ELDERS - De Zwitsers hebben in een referendum hun goedkeuring gegeven aan strengere regels voor immigranten. Tegelijkertijd blijven ze waken over hun bankgeheim.

Zwitserland is in vergelijking met veel andere landen in Europa altijd bijzonder ruimhartig geweest in het opvangen van politieke vluchtelingen.  De Zwitserse economie draait in hoge mate op immigranten. Maar daar gaat verandering in komen als het land stapsgewijs de werkvergunningen gaat beperken. Een eerste serie maatregelen is onlangs in een referendum aan de bevolking voorgelegd. Bijna 80% steunde de regering. Dat betekent onder andere dat vanaf september deserteren niet langer als asielgrond geldt en “recalcitrante aanvragers” in specifieke centra kunnen worden geplaatst en geïsoleerd. Zwitserland blijft voorts het aantal werkvergunningen voor de lange duur beperken voor arbeiders uit de Europese Unie, onder andere voor Spanjaarden.

Het meer restrictieve vreemdelingenbeleid zou vooral bedoeld zijn om de Zwitsers gerust te stellen, schrijft de Spaanse krant El Pais. ‘De Zwitserse economie doet het nog steeds goed (prognoses melden een groei van 1,2 procent). Er is praktisch geen werkloosheid (ongeveer 3 procent) en de zo bijzondere vorm van directe democratie garandeert een benijdenswaardige politieke stabiliteit. De Zwitserse samenleving is bang dat hordes buitenlandse arbeiders, al dan niet geschoold, het feest nu komen vergallen. Als het in hun landen van herkomst niet goed gaat, zullen ze haast wel naar Zwitserland moeten komen, denken de Zwitsers.’

Vorige Volgende