Overzicht

serie

Elders in de Wereld

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de Wereld is een vaste rubriek op Sargasso waarin we stilstaan bij nieuws uit de verschillende werelddelen.


Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: WK-stadions, rondje inheems, Nicaragua-kanaal

, door

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: WK-stadions en kritiek groeien, indianen en landconflicten, en Nicaragua geeft opdracht tot het graven van hun eigen transoceanische kanaal.

Over exact een jaar gaat het WK voetbal in Brazilië van start. The Guardian geeft een fijn voorproefje van wat ons te wachten staat aan media-aandacht. Nog een jaar kunnen we rekenen op verhalen over stadions die al of niet af zijn (aardige interactieve overzichts-infographic), wat die wel niet kosten en wie er door het evenement geraakt worden of juist ervan zullen profiteren. Een prachtig voorbeeld van routineuze en bijna clichématige verslaggeving die elke vier jaar weer opduikt – zou daar al eens onderzoek of bloggerij over zijn geschreven?

Wat nog ontbreekt in de WK-berichtgeving deze week is het perspectief van de Maracanã-indianen bij het stadion. Andere inheemse bevolkingen in Brazilië waren wel in het nieuws: zo bericht AP dat steeds meer Braziliaanse indianen worden vermoord als gevolg van toenemende spanningen over landrechten. Juist op dit cruciale moment, nu in deelstaat Matto Grosso do Sul troepen ingezet worden om onlusten tussen boeren en indianen te bedwingen, kapt de chef van Braziliës inheemse volken-agentschap ermee, officieel vanwege gezondheidsredenen. Ook bij IPS inheems nieuws: Amazone-indianen in Ecuador hebben het moeilijk en een vraaggesprek met de VN-rapporteur voor rechten van inheemse volken over hoe het eigenlijk gaat met die rechten.

Foto: Riccardof (cc)

Toen ze huurfietsen introduceerden heb ik gezwegen

, door

De VS dreigen zo langzamerhand af te glijden tot een totalitaire dictatuur. Gelukkig is The Wall Street Journal ‘on the case’. Nog meer geluk bij een ongeluk: Amerikanen in het Middenwesten, het zogenaamde ‘Heartland’, blijven hun door God en de grondwet gegeven vrijheden gewoon uitoefenen.

Hoewel The Wall Street Journal voor het grootste gedeelte nog steeds een betrouwbare krant is, zijn de opiniepagina’s vooral sinds de overname door Rupert Murdochs News Corp – bekend van Fox News – veranderd in een zinkput van paranoia, conservatief-extremistisch gedachtengoed en clowneske stupiditeit. Zo wordt in dit video-interview met editorial board member Dorothy Rabinowitz duidelijk gemaakt dat de zojuist ingevoerde huurfietsen, inclusief bijbehorende fietsenrekken, in de stad New York weer een nieuwe stap zijn om de VS te veranderen in een totalitaire, op Europese leest geschoeide communistische dictatuur. Enkele citaten:

Q: Dorothy, why would you want a program like this in the first place? Are we too fat?

A: Do not ask me to enter the mind of the totalitarians running this government […]

[Bike sharing] means something much more than the specifics of this dreadful program. It means… Envision what happens when we get a government that is run by an autocratic mayor – or other leader – and a government before which you are helpless. We now look at a city whose best neighborhoods are absolutely begrimed – is the word – by these blazing blue […] bikes. All of the finest, most picturesque parts of the city… it is shocking […] to see how much of this they have sneaked under the radar in the interest of the environment.
Foto: Riccardof (cc)

Litouwen gaat Europa leiden

, door

ELDERS - Elk half jaar wisselt het voorzitterschap van de EU. Op 1 juli is Litouwen aan de beurt. Het land moet er voor zorgen dat nog voor de Europese verkiezingen volgend jaar een groot aantal wetgevingsdossiers wordt afgehandeld.

Litouwen is een van de drie Baltische staten die in 2004 bij de EU kwamen. Het land aan de Oostzee tussen Letland, Rusland, Wit-Rusland en Polen heeft ongeveer drie miljoen inwoners, de meerderheid van oorsprong Litouws met kleine Russische en Poolse minderheden. President Dalia Grybauskaite wacht geen gemakkelijke taak. Ze verwacht vooral economische onderwerpen op haar agenda. Daarnaast is er de druk van de verkiezingen voor het Europese parlement volgend voorjaar. Er liggen nog 563 wetgevingsdossiers te wachten op afronding. In november zal in de hoofdstad Vilnius een topconferentie plaatsvinden over het Oostelijke partnerprogramma van de EU, de samenwerking met andere voormalige Sovjet-landen.

Als Litouwen op 1 juli het stokje overneemt van Ierland betekent het niet dat het kleine Baltische land het alleen voor het zeggen krijgt in Europa. Het roulerende voorzitterschap houdt vooral in dat ambtenaren van het land dat aan de beurt is het voortouw moeten nemen in het wetgevend en politiek besluitvormingsproces.  Er zijn er inmiddels al 200 afgereisd naar Brussel. De zittingen van de ministers van de 27 landen worden geleid door de minister van het voorzittende land. De Europese Raad (van regeringsleiders) heeft een vaste voorzitter (Van Rompuy), evenals de Europese Commissie (Baroso).  Eenvoud is nog ver te zoeken in de Europese samenwerking.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: woestijnmigranten, mis(sende)wijn, herverkiezingssyndroom

, door

ELDERS - Deze week uit Latijns-Amerika: een kaart van in de woestijn gestorven Mexicaanse immigranten moet tragedie inperken, de Venezolaanse katholieke kerk zit bijna zonder miswijn en juridische achtergronden bij de trend van schijnbaar eindeloze herverkiezingen in verschillende landen.

Voor Mexicanen (en andere Latino’s) die dromen van een bestaan in de VS of Canada, maar niet op legale wijze kunnen immigreren, is de enige optie soms een lange tocht door snikhete woestijnen. Temperaturen van 54ºC en de recent opgerichte muren schrikken niet iedereen af, met dodelijke gevolgen. Een nieuw kaartproject moet hierin verandering brengen.

Vanuit Venezuela deze week een sprekend voorbeeld van de tekorten aan alledaagse producten. Waar eerder een kleine stormloop op toiletpapier ontstond geeft nu de katholieke kerk aan bijna zonder miswijn te zitten. Ook gewijd brood is in korte tijd in prijs verdubbeld, aldus een lokale priester tegenover de BBC. Qu’ils mangent de la brioche, dan maar?

Tot slot een aardig opiniestuk cum juridische analyse bij Americas Quarterly, over de trend onder Latijns-Amerikaanse presidenten om zich steeds weer herkiesbaar te stellen. De schrijvers zijn niet zozeer tegen onbeperkte herverkiezing, maar beklagen zich wel over het rommelige, ad hoc en ondemocratische proces waarvan presidenten in meerdere Zuid-Amerikaanse landen zich bedienen om herkozen te worden. Ook in het licht van Argentiniës verkiezingen in 2015 en geruchten over een (nu nog onconstitutionele) derde termijn voor presidente Férnandez de Kirchner stipt het artikel enkele relevante internationale verdragen en afspraken aan.

Foto: Riccardof (cc)

Monsanto en voedselveiligheid in VS

, door

ELDERS - Verzet tegen Monsanto groeit ook in de VS, en boeren uit Michigan zien kans in opgelegde maatregel.

Het was de week van tegen Monsanto, ook in de Verenigde Staten. Massaprotesten tegen ’s werelds grootste producent van Genetically Modified Organisms (GMO) waren aanleiding tot een debat over het labelen van voedselwaren waar GMO in verwerkt zaten. Er zijn schattingen dat dat voor 70 procent van de bewerkte levensmiddelen in Amerikaanse supermarkten geldt. GMO is zo wijdverspreid in de VS, dat het voor voedselproducenten haast ondoenlijk is alleen natuurlijke producten te gebruiken. The New York Times vertelde het verhaal van een producent van mueslirepen die anderhalf jaar bezig was haar product opnieuw te ontwikkelen zonder GMO-ingrediënten. In een notendop wordt het probleem omschreven:

In this country, roughly 90 percent or more of four major crops — corn, soybeans, canola and sugar beets — are grown from genetically engineered seeds, creating a challenge for companies seeking to swap to ingredients sourced from conventional varieties. A portion of the conventional varieties of those crops is exported, and much of the rest of those crops is already spoken for by organic and other companies here.


Oregon

Vandaar de roep om een duidelijker onderscheid tussen GMO-gewassen en natuurlijke gewassen. Die roep werd feller toen vorige week op een boerderij in Oregon ‘a rogue strain of genetically modified wheat‘ werd gevonden. Monsanto had daar jaren terug een nieuwe variant tarwe uitgeprobeerd, maar had het veld al in 2004 afgeschreven. Het bedrijf claimt daarom niets met deze ongeautoriseerde tarwe-variant te maken te hebben, maar onderzoekt desalniettemin hoe het mogelijk is dat die ‘rogue strain’ daar gevonden werd. De reactie op de vondst was heftig: Japan kondigde aan een deel van hun tarwe-import uit de VS stop te zetten.

Foto: Riccardof (cc)

België gaat lichte vergrijpen zwaarder beboeten

, door

ELDERS - De Belgische aanpak van jeugdige baldadigheid en politiek activisme roept vragen op over de rechtsstaat.

De Gemeentelijke Administratieve Sanctie (GAS) is in België de boete voor overtreding van plaatselijke verordeningen.  GAS-boetes bestraffen overlast zoals graffiti-spuiten, nachtlawaai, sluikstorten, wildplassen en voortaan ook fout parkeren. In het Belgische nationale parlement is een meerderheid voor hogere boetes en verlaging van de leeftijd en dat veroorzaakt een storm van protest. Een groep van 213 maatschappelijke organisaties, waaronder vakbonden en jeugdorganisaties, hebben de Kamerleden opgeroepen de wetswijzigingsvoorstellen van minister Joëlle Milquet (Waalse christendemocraten) te verwerpen. De pijnpunten zitten in de verhoging van de boetes, maar vooral ook in de verlaging van de leeftijd van overtreders die beboet kunnen worden tot 14 jaar. Tegenstanders menen dat hier sprake is van een inbreuk is op kinderrechten. De GAS-boetes veroorzaken ook spanningen in kringen van socialisten en christendemocraten, partijen die Milquet steunen terwijl een groot deel van de aanhang zich heeft aangesloten bij de protestacties.

‘Laat ons maar meteen stoppen met de schijn op te houden dat dit land nog een rechtsstaat is,’ schreef Eddy Eerdekens, hoofdredacteur van het opinieblad Knack. Hij spot met het “verwrongen wereldbeeld” van politici die kinderen met boetes van 350 euro willen bestraffen omdat ze op de leuning van een openbaar bankje zitten. De voorbeelden van plaatselijke verordeningen waarvan de overtreding beboet kan worden zijn nogal curieus. Zo is het in Deinze verboden tijdens carnavalsoptochten met opgeraapte confetti te gooien. In Wellen is enkel de biologisch afbreekbare confetti met een diameter van +/- 10 mm toegelaten.In Dendermonde is het verboden heimelijk of zonder noodzaak te kloppen of te bellen aan de deuren of vensters van de woningen. In Lokeren is het verboden personen te doen schrikken.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: Kirchnerismo, inheemse protesten, FARC

, door

ELDERS - Deze week in Latinoamérica: de tiende verjaardag van het Kirchnerismo in de Argentijnse regering, protesten van inheemse volkeren in vier landen en een belangrijke ontwikkeling in het Colombiaanse vredesproces.

Afgelopen zaterdag was het exact tien jaar geleden dat Néstor Kirchner, de in 2010 overleden man van de huidige Argentijnse presidente Cristina Fernández de Kirchner, zijn regeerperiode begon. In tien jaar Kirchnerismo heeft het land heftige economische ups en downs gekend en is de natie nu politiek diep verdeeld. Vlak voor het jubileum en in aanloop naar congresverkiezingen in oktober heeft CFK nog nieuwe steunmaatregelen ter waarden van US$7.8 miljard aangekondigd voor armen, zwangere vrouwen en studenten.

Ook een flinke hoeveelheid nieuws over inheemse volkeren in Zuid-Amerika. Verschillende protesten in Brazilië, tegen onder meer Belo Monte, FIFA voorbereidingen, ontbreken van voldoende voedsel; in Panama tegen ontbossing en landonteigening; in Chili tegen de mijnindustrie; en in Argentinië ook over landrechten.

Tot slot een significante stap vooruit in het Colombiaanse vredesproces: er lijkt een akkoord te zijn bereikt over hoe landhervormingen moeten worden doorgevoerd. Hoewel het deelakkoord alleen in werking treedt indien er ook overeenstemming komt over andere discussieonderwerpen – onder meer drugshandel en demobilisatie van de guerrillas – is het nieuws reden tot voorzichtig optimisme voor Colombia, na bijna vijftig jaar gewapend conflict.

Foto: Riccardof (cc)

Want er is geen macht dan van God

, door

ELDERS - In de VS staat de macht – net als God – aan de kant van het geld.

Hoewel het alweer een tijdje geleden is dat een Amerikaanse bank een bailout van de federale overheid ontving, zal deze situatie – als het aan het financiële conglomeraat Citigroup ligt – snel weer veranderen.

Lobbyisten in dienst van deze firma slaagden erin een wetsvoorstel in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden ingediend te krijgen dat banken opnieuw in staat zou stellen risicovolle speculaties aan te gaan met door de federale overheid gewaarborgde fondsen. Ook Amerikaanse banken zien het principe van private winsten en publieke verliezen immers niet graag verdwijnen.

De wet in kwestie is nog niet aangenomen, maar gezien de brede steun die het voorstel van zowel Republikeinen als Democraten ontving lijkt dat slechts een kwestie van tijd.

Ook de rechterlijke macht in de VS heeft er een handje van vooral op te komen voor de belangen van bedrijven. In 2008 nam het Amerikaanse Congres een wet aan die onder meer voorzag in een voor consumenten gebruiksvriendelijke online database waarin – voorafgaand aan een definitief oordeel van de Consumer Product Safety Commission – producten worden opgenomen waarover gerede twijfel bestaat aan de veiligheid.

Foto: Riccardof (cc)

Homorechten in veel landen nog niet vanzelfsprekend

, door

ELDERS - Gelijke behandeling voor homoseksuelen is in veel Europese landen nog lang niet gerealiseerd. De reactie roert zich stevig.

Het Britse Lagerhuis stemde deze week voor de invoering van het “homohuwelijk”. Beter gezegd: voor gelijkheid in de huwelijkswetgeving zodat ook paren van hetzelfde geslacht officieel kunnen trouwen. Het was voor premier Cameron geen onverdeeld genoegen. Een deel van zijn conservatieve partij stemde tegen en dat is bij alle ontevredenheid in die kringen over de regeringscoalitie een extra tegenslag. En het is nog maar de vraag of de wetswijziging het gaat redden in het Hogerhuis. De Anglicaanse Kerk is fel tegen en daar kunnen de wetgevers in Groot-Brittanië niet omheen. De Church of England is nog steeds een staatskerk en de kerkelijke canons die deel uitmaken van de Britse wetgeving bepalen dat een huwelijk alleen tussen een man en een vrouw gesloten kan worden. Daarom is de kerk expliciet uitgesloten van de nieuwe wetgeving. Ook de katholieke kerk ziet af van medewerking aan een huwelijk van mensen van hetzelfde geslacht. Het homohuwelijk geldt voorlopig alleen voor Engeland en Wales. De Schotten werken aan een eigen wet en het Noord-Ierse parlement heeft het onlangs afgewezen.

Frankrijk heeft de wetgeving over het homohuwelijk deze week afgerond met de handtekening van president Hollande. De maandenlange felle en massale oppositie tegen de wet kreeg dezelfde dag nog een morbide en bizar einde in de zelfmoord van de extreem-rechtse schrijver Dominique Venner voor het altaar van de Notre Dame.

Foto: Riccardof (cc)

Zuid-Amerika: dictator dood, dictator vrij, handelsblokken

, door

ELDERS - Deze week in Latijns-Amerika: ex-dictator Videla overlijdt na een val in de douche, het proces tegen ex-dictator Ríos Montt moet (half) opnieuw gevoerd worden en een nieuw handelsblok betekent concurrentie voor Mercosur.

Voor nabestaanden en slachtoffers van de Argentijnse dictatuur zal het een onbevredigend einde van zijn leven zijn geweest: oud-dictator Jorge Videla is omgevallen in zijn douche en vervolgens overleden. Pas na vijf dagen werd zijn lichaam gevonden. In The New York Times een spannend verhaal van de ervaringen van een AP-correspondent tijdens de dictatuur, inclusief methodes om geheime communiqués van anti-dictatoriale groeperingen te ontvangen in openbare toiletten.

In Guatemala ook slecht nieuws voor nabestaanden. Daar moet namelijk de rechtszaak tegen ex-dictator José Efraín Ríos Montt, waarin recent een veroordeling was gekomen, opnieuw worden gevoerd vanaf ongeveer halverwege het proces. Volgens de rechtbank had de zaak gepauzeerd moeten worden zolang de verdediging nog bezwaarprocedures had lopen.

De Economist besteedde deze week tot slot aandacht aan de aanstaande eerste verjaardag van een nieuw economisch blok in Zuid-Amerika: de Pacifische Alliantie, waarin Mexico, Colombia, Chili en Peru samenwerken om handelsbarrières weg te nemen. Ook de Mercosur werd in 1991 opgericht met een dergelijk doel, maar in zijn twaalfjarige bestaan heeft dat handelsblok een sterke politieke signatuur gekregen en komt de economie inmiddels op een tweede plaats.

Foto: Riccardof (cc)

Italiaanse toestanden in Bulgarije

, door

ELDERS - Bulgarije snakt naar een stabiele regering die de armoede in het land kan bestrijden. Het ziet er niet naar uit dat die er snel zal komen.

De parlementsverkiezingen in Bulgarije van afgelopen zondag hebben geleid tot een patstelling. Van de 36 partijen die er aan meededen hebben slechts vier de kiesdrempel gehaald.  De centrumrechtse GERB van zittend premier Borisov werd de grootste partij met 97 zetels. De BSP (socialisten) behaalde 84 zetels. De partij van de Turkse minderheid MRF kwam uit op 36 zetels en de nationalistische partij Attack op 23. In een parlement van 240 zetels betekent dit dat de twee mogelijke coalities (GERB/Attack en BSP/MRF) precies even zetels hebben. President Rossen Plevneliev begint vandaag aan een eerste consultatieronde, maar er zijn weinig alternatieven.

De verkiezingen waren noodzakelijk geworden omdat de zittende regering het vertrouwen had verloren na grootschalige protesten van de Bulgaarse bevolking in februari tegen de lage levensstandaard in het land. Aanleiding tot de protesten was de verhoging van de energieprijzen. NRC-correspondent Marloes de Koning: ‘In Bulgarije is in juli besloten de prijzen met 13 procent te verhogen. De commerciële bedrijven zijn veel strenger tegen wanbetalers dan de staatsbedrijven die vroeger de nutsvoorzieningen leverden. Ze laten huishoudens vaak een deel van de rekening vooruit betalen en sluiten de stroom sneller af bij betalingsachterstanden.’ Op de achtergrond speelt de crisis in buurland Griekenland, maar ook het gebrek aan vertrouwen in de gevestigde politieke partijen. De verkiezingen hebben echter geen doorbraak naar vernieuwing gebracht. Integendeel, de oude politiek is terug en dan ook nog in een onmogelijke verhouding die een snelle aanpak van de crisis niet dichterbij heeft gebracht.

Foto: Riccardof (cc)

Mathari en de 40 ‘gekken’, Lumumbaville en Rwandese renners

, door

ACHTERGROND - Na een poosje radiostilte weer een Elders Afrika, met deze week aandacht voor ontsnapte patiënten in Kenia, een nieuw Lumumbaville en Rwandese wielerhelden.

Noodtoestand in Nigeria, ik weet het, maar nu even niet. Ik heb het gevoel dat Boko Haram zo’n beetje de meest gebruikte term is sinds ik met m’n Afrikastukjes begon, en, u ziet het, ik ben er alweer ingetuind. Good luck, Jonathan.

Beter te beginnen in Nairobi, waar veertig psychiatrische patiënten tegelijk over the cuckoo’s nest vlogen. Gekken? Geniale, misschien. Mathari Mental Hospital, het grootste in Kenia, is een zwaarbewaakte instelling. De grootschalige ontsnapping is volgens een politiewoordvoerder minutieus voorbereid; eigenlijk wilden er zeventig man uitbreken. In de sterke CNN-documentaire Locked Up and Forgotten (2011) werd Mathari al – terecht – afgeschilderd als een helhol.

Zijn dood was als een Bondfilm zonder happy end met héél veel geniepige bad guys. Ruim vijftig jaar na de moord op Patrice Lumumba, de eerste president van de Democratische Republiek Congo, gaat het land als eerbetoon aan “een groot Congolees staatsman” een heuse Lumumba-stad uit de grond stampen. Lumumbaville kan er, zo benadrukt men, alleen komen met behulp van financiële steun uit het westen. Persoonlijk weet ik niet of een met Brits, Amerikaans, Frans of misschien wel Belgisch (bloed)geld gefinancierde ‘erestad’ me aan het lachen of aan het huilen maakt.

Vorige Volgende