Overzicht

serie

Elders in de Wereld

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de Wereld is een vaste rubriek op Sargasso waarin we stilstaan bij nieuws uit de verschillende werelddelen.


Foto: Riccardof (cc)

Arctic freeze teistert VS en Kerry spreekt over Midden-Oosten

, door

ELDERS - Terwijl bij ons het weer bijzonder zacht is voor de tijd van het jaar, is Amerika in de ban van een sneeuwstorm die zich uitstrekt van de midwest tot New England. Er zijn reeds zestien doden gevallen en het einde van de storm is nog niet in zicht. De komende dagen wordt nog meer sneeuw en een temperatuur ver onder nul graden met ijskoude windvlagen verwacht. Het is in twee decennia niet zo koud geweest, schrijft CNN, en instanties waarschuwen burgers voor het verlaten van hun huis. Als je in zulke kou rondloopt met een deel van je huid onbedekt, kun je binnen vijf minuten frostbite krijgen.

Ondertussen heeft minister Kerry van Buitenlandse Zaken aangegeven dat de VS geen militairen naar Irak zullen sturen. Al-Qaeda heeft daar dit weekend de stad Fallujah overgenomen en vecht met overheidstroepen op de weg tussen Fallujah en Baghdad. Kerry zei tijdens een persconferentie in Jeruzalem: ‘This is a fight that belongs to the Iraqis.’ De VS zullen er alles aan doen de Iraakse overheid bij te staan, maar niet met militaire inzet, zegt Kerry. Eén van Obama’s successen de afgelopen jaren was de volledige terugtrekking van troepen uit Irak, en het Amerikaanse volk zit niet te wachten op een nieuwe ronde van Amerikaanse militairen in Irak.

Foto: Riccardof (cc)

Het einde van Presseurop

, door

ELDERS - Voor de rubriek ‘Elders’ maakte ik de afgelopen jaren dankbaar gebruik van Presseurop, een onafhankelijk, Europa-breed nieuwsorgaan. Dat kan niet meer, want de Europese Commissie weigert het blad nog langer te subsidiëren. Een gevoelig verlies voor de Europese publieke opinie.

Presseurop was een unieke site met persartikelen uit heel Europa, van Bulgarije tot Denemarken en van Spanje tot Estland, die dagelijks werden vertaald in tien talen. Met mogelijkheden voor commentaar en discussie. ‘Nergens anders,’ schreef de redactie bij het afscheid, ‘konden Europese burgers terecht voor zowel Griekse hoofdartikelen, artikelen uit de Hongaarse pers als reportages uit de Baltische, Roemeense of Duitse pers. Nergens anders konden analyses van de meest invloedrijke journalisten uit Europa zo makkelijk worden vergeleken. En nergens anders, misschien nog wel het belangrijkste punt, konden lezersreacties worden gelezen en geschreven in verschillende talen, die automatisch werden vertaald.’

Het project werd vanaf 2009 als experiment gefinancierd door de Europese Commissie en uitgevoerd door het Franse weekblad/website Courrier International.  Ondanks de extra financiële middelen die het Europese Parlement beschikbaar heeft gesteld voor mediaprojecten in 2014 heeft Commissaris Reding besloten dat de subsidie aan Presseurop niet wordt voortgezet. Daarmee komt vlak voor de Europese verkiezingen een einde aan een weliswaar kostbaar, maar voor de Europese democratie wezenlijk project.

Foto: Riccardof (cc)

Dynamisch 2013 voor Zuid-Amerika

, door

ELDERS - Uw correspondent geniet van vakantie, vandaar deze week een light-versie van de ‘Elders in Zuid-Amerikareeks’. 

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: 2013 was een topjaar voor Zuid-Amerikajunkies. Vele hoogte- en dieptepunten wisselden elkaar af. 

In Venezuela stierf Chávez, en nam Maduro het stokje over. Uruguay legaliseerde het homohuwelijk en werd het eerste land ter wereld waar de overheid wiet gaat telen, distribueren en verkopen. De nieuwe paus werd tot ieders verrassing een Argentijn, en (gelukkig) konden we afscheid nemen van oud-dictator Videla.

In het oerconservatieve Chili streden nota bene twee vrouwen om het presidentschap, en trok Michelle Bachelet aan het langste eind. Brazilië werd getroffen door vele protesten die al dan niet gelinkt waren aan het WK. Desondanks blijft Dilma populair. Over Ecuador, Bolivia, Paraguay en Colombia lazen jullie minder op Sargasso. Dat gaat volgend jaar veranderen.

Jullie verwachtingen

Ik ben benieuwd naar jullie voorspellingen wat betreft Zuid-Amerika in 2014. Wordt het WK een succes, of worden er dadelijk wedstrijden gespeeld in stadions die nog bouwputten zijn, terwijl op straat de Brazilianen protesteren voor betere gezondheidszorg en onderwijs?

Gaat het Bachelet in Chili lukken om een vliegende start te maken en haar onderwijshervormingen op de politieke agenda te zetten? En wat te denken van Argentinië? Stevenen we af op een nieuwe crisis, of zal Cristina Kirchner haar laatste volledige jaar als presidente een meer gematigde koers inzetten?

Foto: Riccardof (cc)

Zweedse neonazi’s

, door

ELDERS - Zweden maken zich ongerust over het optreden van neonazi’s. Uit schuldgevoel voor nog altijd sluimerend racisme?

Twee weken geleden demonstreerden zo’n 500 tot 800 mensen in Kärrtorp, een zuidelijke voorstad van Stockholm, tegen neonazi’s die de buurt onveilig maken. Vreedzaam demonstrerende families met kinderen  werden bekogeld met vuurwerk en flessen door een klein groepje tegenstanders. Drie mensen moesten met verwondingen opgenomen worden in het ziekenhuis. De politie arresteerde 26 mensen, waarvan de helft onder de 20. Het incident riep woedende reacties op.  De politie gaf toe niet voorbereid geweest te zijn op zoveel geweld.

Zondag was er opnieuw een demonstratie waaraan dit keer naar schatting 15.000 mensen deelnamen. Nu was de politie massaal aanwezig. “We hebben de straat terugveroverd”, zei Jonas Sjöstedt van de linkse partij Vänsterpartiet. De organisatoren benadrukten dat het protest niet alleen tegen de neonazi”s was gericht maar tegen alle vormen van racisme en voor veiligheid op straat. “We moeten ook naar onszelf kijken, naar wat we er elke dag samen aan kunnen doen,” hield het DJ paar Bianca and Tiffany Kronlöv de demonstranten voor. Ook in andere steden, zoals Borås, Luleå, Malmö en Motala werd gedemonstreerd tegen de neonazi’s.

Foto: Riccardof (cc)

Energiecrisis Argentinië

, door

ELDERS - Uw correspondent is op vakantie, vandaar deze (en volgende) week een light-versie van de ‘Elders in Zuid-Amerikareeks’. 

Het is een jaarlijks terugkerend fenomeen in Argentinië. Zodra de temperatuur enkele dagen achter elkaar tot boven de 30 graden stijgt, kampt het land met stroomstoringen. Hoewel de problemen zich in heel Argentinië voordoen, is de situatie in het stedelijk gebied van Buenos Aires het meest nijpend.

De hoge temperaturen in combinatie met stroomstoringen zorgen voor een gespannen sfeer. Hele buurten hebben soms dagenlang geen elektriciteit. Boze wijkbewoners bezetten kruispunten en steken afval in brand om aandacht voor hun problemen te vragen. Opportunisten en criminelen proberen juist gebruik te maken van de situatie, zij slaan aan het plunderen.

Volgens de Argentijnse regering zijn de storingen het gevolg van het economische succes van de afgelopen jaren. Doordat veel mensen nu airconditioning hebben, is het energieverbruik spectaculair gestegen. Het is een boodschap die de meeste Argentijnen weinig soelaas biedt: wat heb je aan airconditioning als je het apparaat niet kunt gebruiken.

Daarin hebben ze gelijk. Maar wie de energierekening van een gemiddeld huishouden in Buenos Aires bekijkt, ziet meteen dat er iets niet klopt. Per twee maanden betaalt een gezin nog geen €10. In omringende landen is dat minimaal het dubbele. Sinds de economische crisis van 2001-2002, subsidieert de nationale regering de energieconsumptie van de inwoners van het stedelijk gebied van Buenos Aires.

Foto: Riccardof (cc)

Obama moet NSA aan banden leggen, e-sigaretten verboden in NY

, door

ELDERS - In Nederland wordt flink geworsteld met de regelgeving rond e-sigaretten. Maar ook in andere delen van de wereld is het een wild west, schrijft Huffington Post. In de stad New York worden e-sigaretten binnenkort verboden. Een maand geleden wist The New York Times al te melden dat het stadsbestuur zocht naar manieren om het e-roken te verbieden. Sinds 2002 is het in de stad al verboden te roken op de werkplek en in café’s, parken en op het strand. Maar er werd steeds meer met e-sigaretten gerookt, wat volgens raadslid James Gennaro schadelijk voor de gezondheid is en jongen aanzet tot roken. ‘…children who could not differentiate between regular and electronic smoking were getting the message that smoking is socially acceptable.’ 

Het zal niemand ontgaan zijn dat een presidentiële adviescommissie Barack Obama in een rapport (pdf) heeft aangeraden de spionage- en surveillance-activiteiten van de NSA aan banden te leggen. The Wall Street Journal besteedt aandacht aan een specifiek punt in het lijvige rapport, namelijk aanbeveling nummer 20: ‘Software that would allow…intelligence agencies more easily to conduct targeted information acquisition rather than bulk-data collection.’ De commissie raadt dus aan om niet een sleepnet uit te gooien, maar om gericht data te zoeken en te analyseren (letten AIVD/MIVD ook even op?). Die software werd vijftien jaar geleden al ontwikkeld, schrijft WSJ. Waarom het niet doorontwikkeld is? De NSA wil het niet zeggen.

Foto: Riccardof (cc)

Weg met de oude politiek

, door

ELDERS - Protestbewegingen blijven overal in Europa de “oude politiek” uitdagen. Een antwoord van de gevestigde partijen blijft uit. Vorig jaar december was het Sloveense Maribor het toneel van hevige rellen. Aanleiding: in ruil voor nieuwe stoplichten had de burgemeester een particulier bedrijf de concessie verleend om op belangrijke kruispunten flitspalen te plaatsen. De firma incasseerde in enkele dagen 70.000 boetes. Diepere oorzaak achter de opstand: onvrede over corruptie en de neoliberale koers van het stadsbestuur dat in korte tijd de gezondheidszorg, de drinkwatervoorziening, het openbaar vervoer, de kabelbaan en de begrafenisonderneming privatiseerde. Na een jaar heeft de protestbeweging in Slovenië zich nu omgevormd tot een nieuwe politieke partij onder de naam “Solidariteit”. Solidariteit wil de aanval op de huidige politiek openen en de bestaande politieke consensus, die zij als fundamenteel verkeerd ziet, tarten. Volgens het dagblad Dnevnik pleit zij ervoor dat de politieke macht weer bij de bevolking komt te liggen. Opinieonderzoekers voorspellen dat de nieuwe partij op maar liefst 40% van de kiezers kan rekenen. De protesten op straat gaan gewoon door. In maart trad in Slovenië een nieuwe centrum-linkse regering aan, maar die heeft kennelijk nog niet voldoende vertrouwen van de protestbeweging in het bestrijden van de crisis. De EU vertrouwt er intussen wel op dat het land zelf in staat zal zijn de bankencrisis op te lossen. De Sloveense banken verkeren in zwaar weer en hebben vijf miljard nodig, zo bleek uit een onlangs gehouden stresstest. De problemen bij Sloveense banken zullen Europa geen geld kosten, zegt eurocommissaris Olli Rehn. Hij benadrukt dat “Slovenië verder kan gaan met het op orde brengen van de financiële sector zonder financiële hulp van de Europese partners.”

Foto: Riccardof (cc)

Bachelet nieuwe president Chili, Uruguay gaat wiet telen

, door

ELDERS - Deze week laat Zuid-Amerika zich van haar meest progressieve kant zien. In Chili won de linkse kandidaat Michelle Bachelet overtuigend de presidentsverkiezingen. In Uruguay ging de Senaat akkoord met de omstreden wietwet.

Afgelopen zondag vond de tweede ronde van de presidentsverkiezingen in Chili plaats. De linkse oud-presidente Michelle Bachelet nam het op tegen de kandidate van rechts, Evelyn Matthei. Eigenlijk stond de uitslag al vast. In de eerste ronde had Bachelet al een beslissende voorsprong op haar rivale genomen.

Bachelet had de kiezer een boel beloofd tijdens de campagne: gratis en kwalitatief goed publiek onderwijs, betere ziekenhuizen, minder armoede en een nieuwe grondwet. Kortom: Chili moest vooral een socialer land worden. Haar slogan was dan ook Un Chile de todos (een Chili van iedereen).

Evelyn Matthei kon daar weinig tegenover stellen. Haar campagne leunde vooral op de economische groei die het land de afgelopen jaren heeft gekend. Zij toonde geen bereidheid het politiek-economische model van Chili ter discussie te stellen. Ondanks de sterke economische groei (vier tot vijf procent per jaar), is Chili een van de meest ongelijke landen in de regio.

De campagne van Matthei was eigenlijk een doodgeboren kindje: de primaries op rechts werden door een andere kandidaat gewonnen, maar die haakte af vanwege een depressie. Veel rechtse kiezers konden zich niet met haar identificeren. Dat kwam onder meer door haar agressieve houding.

Foto: Riccardof (cc)

Twee werelden

, door

ELDERS - In de VS is de ene werknemer de andere niet. En dat heeft weinig met prestaties te maken. Zou het in Nederland anders zijn?

Business Week berichtte een week of twee geleden dat steeds meer grote bedrijven, naast gouden handdrukken voor vertrekkende bestuurders, ook nieuwe bestuurders voorzien van een gouden handdruk, een zogenaamde welkomstbonus. Nog voordat de nieuwe bestuurder ook maar iets heeft gepresteerd, worden al de nodige miljoenen op zijn bankrekening bijgeschreven.

Zo ontving de voormalige CEO van JC Penny, een Amerikaanse warenhuisketen, een welkomstbonus van een kleine 53 miljoen dollar. Zeventien maanden later was deze CEO, Ron Johnson, alweer ontslagen. In de tussentijd had hij zijn nieuwe bedrijf alleen maar dieper in de zorgen gedrukt.

Bedrijven rechtvaardigen het uitdelen van dergelijke welkomstbonussen doorgaans met het argument dat hun nieuwe bestuurder, door bij de oude werkgever te vertrekken, geen aanspraak meer kan maken op bepaalde toegezegde beloningen. En het is natuurlijk niet de bedoeling dat mensen als CEO’s financieel risico lopen vanwege de carrièrekeuzes die ze maken. Dat is meer iets voor gewone werknemers.

Ron Johnson is overigens niet de enige CEO waarmee het misging in de retail business. Ook hedge fund manager Eddie Lampert werd ooit verwelkomd als grote redder van de Amerikaanse winkelketen Sears. Geïnspireerd door het vrije marktfundamentalisme van zijn grote idool Ayn Rand, liet hij zijn managers tegen elkaar concurreren, vanuit de gedachte dat de drang tot lijfsbehoud en ordinaire zelfzucht mensen tot grootse economische prestaties aanzet.

Foto: Riccardof (cc)

Sociaal toerisme

, door

OPINIE - Zeven jaar na de toelating van Roemenië en Bulgarije tot de Europese Unie wordt het tijd om aan de discriminatie van de inwoners van deze landen een einde te maken.

Politiek draait steeds meer om beeldvorming en taalgebruik. Politici spreken overwegend in termen die naar verwachting geen schade berokkenen aan hun reputatie. Dat geldt des te meer in gevoelige zaken zoals immigratie. In reactie op de toekenning van bijstand aan een Roemeense familie in Duitsland spreken de conservatieve partijen nu over “sociaal toerisme”,  waar tegen opgetreden moet worden. Toerisme. Zoals tegenwoordig het hele jaar door rijke Europeanen over het continent zwerven op zoek naar zon, sneeuw en avontuur, zo zien conservatieven de Roemenen deze kant op komen op zoek naar sociale voorzieningen. De associatie met het woord toerisme is: vrije keuze, comfort, gemak, weelde, vrije tijd. De Britse pers gaat volgens Trouw nog verder door alarmerende berichten over “hordes gelukszoekers”.

Met dergelijke beelden kan de werkelijkheid achter de Europese interne migratiestromen, de armoede daar en de uitbuiting hier, worden genegeerd. Het is -als ik me ook een beeld mag permitteren- pure struisvogelpolitiek. Zo lang de sociale ongelijkheid tussen de lidstaten zo groot blijft zal er -móet er wel- gereisd worden van arm naar rijk. Vele voorouders van de huidige critici van “sociaal toerisme” hebben in het verleden niet anders gedaan. Ik ken geen politicus die dit in alle eerlijkheid zijn kiezers durft voor te houden. Ook de term ‘armoedemigratie’ geeft in feite maar de helft van het probleem weer. Het zou beter zijn om te spreken van ‘ongelijkheidsmigratie’, maar dat bekt niet in een talk-show.

Foto: Riccardof (cc)

Venezuela blijft verdeeld, plunderingen in Argentinië

, door

ELDERS - Venezuela blijft een verdeeld land, ook na de lokale verkiezingen van afgelopen zondag. In Argentinië hebben plunderaars vrij spel vanwege een politiestaking.

De gemeenteverkiezingen van afgelopen zondag hebben niet voor een politieke verschuiving in Venezuela gezorgd. De partij van president Nicolás Maduro (PSUV) kreeg in totaal ongeveer 48 procent van de stemmen. De verenigde oppositiepartijen (MUD) behaalden 42 procent. 

Verreweg de meeste gemeenten (211) blijven in handen van de chavistas. Het zijn vooral de kleinere provinciesteden en het platteland waar de PSUV-kandidaten het goed deden. De uitslag zal een grote opluchting zijn voor Maduro. Hij ‘won’ deze keer de verkiezingen met een marge die driemaal groter was dan tijdens de presidentsverkiezingen eerder dit jaar. Hiermee verstevigt hij zijn positie zowel binnen- als buiten de partij.

De oppositie won in de grootste steden van het land, zoals Caracas, Valencia en Maracaibo. Oppositieleider Capriles maakt zich vooral zorgen over het hoge percentage kiezers dat niet heeft gestemd. 42 procent van de kiezers bleef thuis, waaronder waarschijnlijk ook veel Venezolanen die normaliter op de oppositie stemmen.  Het is de vraag of oppositieleider Capriles aan kan blijven. Hij verloor de afgelopen vier verkiezingen.

Plunderingen in Argentinië

Wie in Argentinië afgelopen week de televisie aanzette, werd geconfronteerd met beelden van plunderingen in heel het land. Het begon in Córdoba (beelden). Supermarkten en appartementen zijn leeggeroofd. Na de eerste golf berovingen, gingen banken en scholen uit voorzorg dicht.

Foto: Riccardof (cc)

In Denemarken is alles beter

, door

ELDERS - Lijstjes zijn populair in de journalistiek. Vergelijkingen tussen Europese landen ook. Denemarken scoort meestal hoog. 

‘Something is rotten in the state of Denmark.’ Dit citaat uit Shakespeare’s Hamlet is in de loop der jaren een algemene uitdrukking geworden voor corruptie. Het is dus wel aardig om te melden dat Denemarken in de deze week door Transparency International gepubliceerde Corruption Perceptions Index voor 2013 bovenaan staat als het minst corrupte land. Denemarken kreeg van de ondervraagden in totaal 91 van de 100 punten en deelt de eerste plaats met Nieuw-Zeeland. Nederland staat op de achtste plaats met 83 punten. In Europa doet Griekenland het slecht met 40 punten, al is dat een verbetering ten opzichte van 2012. Ook Roemenië, Bulgarije en Italië doen het slecht. Spanje is gedaald ten opzichte van vorig jaar. Estland en Letland zijn gestegen.

De suggestie van een noord/zuid-tegenstelling wordt wel erg sterk in zo’n lijstje. Dat geldt eveneens voor de Geluk Index van de Verenigde Naties. Denemarken staat ook hier weer bovenaan, gevolgd door andere noordelijke landen. Onderzoek suggereert een samenhang tussen scores op de geluksindex enerzijds en sociale cohesie en relatieve inkomensverschillen anderzijds.

De Europese Commissie liet dit jaar onderzoek doen naar de deelname aan culturele activiteiten in alle lidstaten. Het onderzoek onder 27.000 Europeanen  laat zien dat bewoners van de noordelijke landen vaker naar een museum gaan, een monument bezoeken of een boek lezen. Gemiddeld leest 68% van de Europeanen per jaar een boek (één ja, en 32% dus niet eens een). In Zweden is dat 90%, in Nederland 86% en in Denemarken 82%. Vergelijk dat met zuidelijke landen: Griekenland komt niet hoger dan 50%. Zou er een verband zijn tussen corruptie en cultuurspreiding? Of tussen het gevoel ongelukkig te zijn en corruptie?

Vorige Volgende