serie

Elders in de Wereld

Foto: Riccardof (cc)

Elders in de Wereld is een vaste rubriek op Sargasso waarin we stilstaan bij nieuws uit de verschillende werelddelen.


Foto: Riccardof (cc)

Arme Britten

ELDERS - Met de groeiende sociale ongelijkheid dreigt Groot-Brittannië terug te zakken naar de negentiende eeuw. En dan wordt daar ook nog de persvrijheid bedreigd.

Equality Trust is een Britse organisatie die zich keert tegen de groeiende inkomensongelijkheid in het land, een van de grootste in het rijke deel van de wereld. ‘En dat is slecht voor bijna iedereen,’ aldus de organisatie die is opgericht door Richard Wilkinson, een epidemioloog die onderzoek heeft gedaan naar de relatie tussen gezondheid en armoede. Zijn conclusies:  ‘Mensen in landen met meer gelijkheid leven langer, zijn gezonder en hebben meer kansen op onderwijs. Gemeenschappen zijn sterker bij minder ongelijkheid, kinderen doen het beter op school en er zijn minder tienermoeders.’

De schrijnende gevolgen van armoede bij kinderen kwamen deze week aan het licht in een onderzoek van de Children’s Society. In het Verenigd Koninkrijk leven meer dan 3 miljoen kinderen in armoede. Driekwart daarvan maakt zich zorgen over de gezinsfinanciën. De helft zegt dat het vorige winter te koud was in huis, en een kwart rapporteerde vocht en schimmel. En dan zijn er nog de minder zichtbare gevolgen van armoede die minstens zo pijnlijk kunnen zijn.  De jongste kinderen hebben het misschien nog niet zo in de gaten, maar naarmate kinderen ouder worden voelen ze zich vaker aan de kant gezet en er komt een moment dat ze zich realiseren dat hun rijkere klasgenoten in een totaal ander land leven en dan is de kloof in de samenleving definitief.

Foto: Riccardof (cc)

Zakendoen in Zuid-Amerika, verkiezingen en media-oorlog

ELDERS - Deze week nemen we het zakendoen in Zuid-Amerika onder de loep, analyseren we de uitslag van de verkiezingen in Argentinië en houden we de media-oorlog in datzelfde land tegen het licht.

Ieder jaar brengt de Wereldbank een rapport uit over het ondernemersklimaat in 189 verschillende economieën. Hoeveel dagen heb je nodig om een bedrijf op te starten? Hoe lang duurt het voordat je de benodigde vergunningen hebt? Hoe makkelijk kun je je belastingen betalen? Op al dit soort vragen geeft het rapport een antwoord. Ook dit jaar kent de regio weer positieve en negatieve uitschieters.

Chili is het hoogst genoteerd op plaats 34. Op verschillende indicatoren scoort het land beduidend beter dan de OESO-landen. Zo kost het starten van een onderneming in Chili nog geen 6 dagen, terwijl in de OESO-landen het gemiddelde op ruim 11 dagen ligt. Ook zijn de opstartkosten stukken lager. De regering van Chili voert een actief beleid om bedrijven aan te trekken. Niet alleen grote multinationale ondernemingen, maar ook kleine start-ups. Via Start-Up Chile stelt de overheidbijvoorbeeld tot €30.000 aan startkapitaal beschikbaar voor (buitenlandse) ondernemers.

Er zijn echter ook landen in de regio waar ondernemen een stuk lastiger is. Met name in Ecuador, Suriname en Bolivia is het een uitdaging een bedrijf te runnen. Venezuela spant echter de kroon. Het land staat op de 181e plaats. De afgelopen jaren zijn belastingen verhoogd, ingewikkelde procedures voor het inschrijven van de onderneming ingevoerd en is het ontslaan van medewerkers praktisch onmogelijk geworden.

Foto: Riccardof (cc)

Corporate Welfare Queens

ELDERS - De echte ‘welfare queens’ van Amerika zijn te vinden in het bedrijfsleven.

Een ‘Cadillac-driving welfare queen’ is in het Amerikaanse politieke vertoog een mythische grootontvangster van overheidsuitkeringen die er zodanig goed van weet te leven dat ze met een dikke auto onder haar – uiteraard zwarte – kont haar talloze welfare checks kan komen innen. De ‘welfare queen’ is zodoende – net als haar mannelijke equivalent, de ‘strapping young buck using food stamps to buy T-bone steaks’ – het grote angstbeeld van de hardwerkende belastingbetaler die zijn zuurverdiende centen niet graag naar luie, profiterende uitvreters ziet gaan.

Zowel de ‘welfare queen’ als de ‘strapping young buck’ werden gepopulariseerd door Ronald Reagan tijdens de Republikeinse presidential primaries van 1976 (die Reagan uiteindelijk zou verliezen van Gerald Ford). Dat Reagan het hierbij met de waarheid niet zo nauw nam, spreekt eigenlijk al voor zich.

Dat wil echter niet zeggen dat de VS helemaal geen ‘welfare queens’ kennen. Grote Amerikaanse fastfoodketens betalen hun werknemers namelijk een zodanig laag loon dat andere belastingbetalers maar liefst zeven miljard dollar per jaar mogen ophoesten om de aanvullende uitkeringen, gesubsidieerde ziektekostenverzekeringen en belastingsubsidies te betalen die deze werknemers nodig hebben om niet volledig in armoede weg te zinken. Alleen al de werknemers van McDonalds ontvangen zo’n 1,2 miljard dollar per jaar aan allerlei uitkeringen en subsidies van de Amerikaanse overheid. Werknemers van deze fastfoodmoloch die vervolgens bellen naar de ‘McResources Line’ (zo heet-ie echt) met financiële vragen worden dan ook direct en schaamteloos doorverwezen naar allerlei federale hulpprogramma’s. Uiteraard staat het laatste jaarverslag (pdf) van McDonald’s vol met juichende groeicijfers.

Foto: Riccardof (cc)

Omstreden dassenjacht in Engeland

ELDERS - Het ruimen van dassen dreigt in Engeland een averechts effect te krijgen. De kwestie verdeelt de Britse samenleving al langer dan vandaag.

Met tbc besmette dassen bedreigen de Engelse veestapel. In de afgelopen 10 jaar hebben boeren 28.000 koeien door Bovine TB verloren.  Kosten voor ’s lands schatkist: £100m.  In twee getroffen gebieden Gloucestershire en Somerset is na zware druk van boerenorganisaties toestemming gegeven om de dassen te ruimen. Maar dat lukt nog niet erg.  In Gloucestershire is na afloop van de proefperiode slechts 30% van de dassenpopulatie geruimd.

Dassen zijn een beschermde diersoort. De toestemming om de dassen af te schieten gold dan ook voor een beperkte periode. Nu overweegt de regering verlenging van deze periode. Maar dat stuit op heftig verzet. Badger Trust, een dierenbeschermingsorganisatie heeft juridische stappen aangekondigd. En er komt  ook kritiek uit wetenschappelijke hoek.  Het gevaar is namelijk groot dat de verspreiding van de ziekte nog veel meer schade gaat aanrichten omdat de dassen worden opgejaagd. David Macdonald, wetenschappelijk adviseur van Natural England roept nu op de ruiming onmiddellijk te stoppen.  Hij verwijst naar een langlopend onderzoek dat heeft uitgewezen dat het ruimen alleen effect heeft als het snel gaat en volledig resultaat heeft. De bekende televisiepresentator  Sir David Attenborough valt hem bij: ‘Why do they spend a lot of time and money doing careful scientific studies and then simply ignore the results?’

Foto: Riccardof (cc)

Wietwet Uruguay, Treinramp Argentinië en koninklijk bezoek

ELDERS - Uruguayaanse drogisterijen gaan wiet verkopen en in Argentinië botste een forensentrein frontaal op een kopstation. Colombia en Venezuela mogen zich gaan voorbereiden op bezoek van ons koninklijk echtpaar.

De Uruguayaanse regering is van plan de productie, distributie en verkoop van cannabis te legaliseren. Het is de bedoeling dat de staat zelf gaat verbouwen en distribueren. Althans, dat staat in het wetsvoorstel dat nog voor eind november door zowel de Tweede als Eerste Kamer van het Zuid-Amerikaanse land goedgekeurd dient te worden. Het zou een unicum zijn. Een eerdere draft van de wet werd al goedgekeurd door de Tweede Kamer, maar wordt op dit moment aangepast. 

Als de wet wordt aangenomen, zal de eerste ‘oogst’ in de tweede helft van 2014 op de markt komen. Uruguayanen kunnen de wiet dan kopen in de drogisterijen, waar een gram cannabis ongeveer € 0,80 gaat kosten. Wel dienen gebruikers zich eerst te registeren. Per maand mag per volwassene maximaal 40 gram worden gekocht. Ook krijgen inwoners van Uruguay de mogelijkheid om zelf wiet te verbouwen voor eigen gebruik, zowel alleen als in verenigingsverband.

Treinramp Argentinië

Afgelopen zaterdag ging het opnieuw mis op het Argentijnse spoor: een trein ramde het kopstation Once in Buenos Aires. Bij het ongeluk vielen meer dan 100 gewonden. Volgens een onderzoek van de regering zou geen sprake zijn van technische mankementen aan het spoor noch trein. Wel zou de trein veel te hard hebben gereden. Volgens sommige ooggetuigenverslagen viel de machinist herhaaldelijk slaap.

Foto: Riccardof (cc)

Nieuwssite beboet voor reacties van lezers

ELDERS - Een uitspraak van het Europese Hof in Straatsburg roept nieuwe vragen op over de aansprakelijkheid van media voor de reacties van hun lezers.

Delfi is een veelgelezen nieuwsportal in de Baltische staten en de Oekraïne. In januari 2006 verscheen op Delfi een artikel over veranderingen in het vaartraject van de veerboten in Estland van het bedrijf Leedo. Daarop kwamen 185 reacties waarvan 20 met beledigingen en bedreiging van Leedo.  Het bedrijf stelde Delfi aansprakelijk en kreeg van de Estse rechter gelijk. Tot en met het Hooggerechtshof.  De rechters vonden dat de uitlatingen van de lezers niet beschermd konden worden door de vrijheid van meningsuiting. Delfi, aldus de rechters, had als uitgever controle over de opiniepagina’s en moest daarvoor dus aansprakelijk gesteld worden. Een nieuwsportal is niet louter een technisch doorgeefluik. Een automatisch filter voor onwelgevallig taalgebruik is niet voldoende. Het bedrijf verwerft bovendien inkomsten uit de berichten, inclusief de ophef die er door de lezers over wordt gemaakt.  Delfi moest Leedo een schadevergoeding betalen van omgerekend 320 euro.

Delfi kaartte de zaak aan bij het Europese Hof in Straatsburg met de vraag of hier geen sprake was van schending van artikel 10 van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens. Het Hof oordeelde dat dit in deze kwestie niet het geval was.

Foto: Riccardof (cc)

Abortus in Ecuador, meer macht voor Maduro en #FuerzaCristina

ELDERS - Afgelopen week waren het de presidenten zelf die in Zuid-Amerika de krantenkoppen domineerden: Correa weigerde een abortuswet te ondertekenen, Nicolás Maduro wilde dat zijn parlement juist wél een anti-corruptiewet aannam en Cristina Kirchner is aan de beterende hand na haar operatie vorige week.

In Zuid-Amerika lijkt een progressieve wind te waaien: in verschillende landen kunnen homo’s met elkaar trouwen en is drugsgebruik niet langer altijd strafbaar. Ook abortus wordt uit de taboesfeer gehaald door verschillende parlementen. Maar niet overal op dit Katholieke continent kunnen zulke initiatieven op goedkeuring rekenen.

Afgelopen donderdag uitte presidente Rafael Correa zijn ongenoegen over een ingediende motie die abortus niet meer strafbaar stelt. De motie werd gesteund door een deel van de partij van de president. Correa gaf echter aan aan op te stappen als zijn partij het initiatief zou steunen. Daar schrokken zijn partijgenoten zo van, dat ze de motie introkken.

Meer macht voor Maduro in corruptiestrijd

President Nicolás Maduro heeft het Venezolaanse parlement gevraagd om een Ley Habilitante, een speciale wet die hem tijdelijk meer macht geeft. Volgens Maduro is dat nodig om de corruptie in Venezuela de kop in te drukken. Het land scoort slecht op de corruptie-index van Transparency International. De oppositie is echter sceptisch. Volgens hen heeft de president alle bevoegdheden om de corruptie aan te pakken. Zij zijn bang dat de nieuwe wet vooral gebruikt zal worden om politieke tegenstanders de mond te snoeren. De president denkt dat corruptie vooral aan de private sector te danken is. Maar enkele recente schandalen laten zien dat de overheid alles behalve ‘schoon’ is.

Foto: Riccardof (cc)

Tea Party gijzelt wereldeconomie

ELDERS - Door het politiek theater van de Republikeinen in het Amerikaanse Congres, komt een nieuwe wereldwijde financiële crisis wel akelig dichtbij.

Na bijna twee weken van government shutdown, zijn er naar schatting nog ongeveer drie dagen over voordat de VS het zogenaamde debt ceiling zullen doorbreken. Dit betekent dat de Amerikaanse regering van de Republikeinen in het Congres niet genoeg geld mag lenen om aan alle financiële verplichtingen te voldoen die eerder door ditzelfde Congres aan de regering zijn opgelegd.

Dit betekent onder meer dat de Amerikaanse regering niet in staat zal zijn al haar schulden aan (internationale) beleggers te betalen. Gezien het bedrag aan uitstaande Amerikaanse staatsobligaties zal een nieuwe wereldwijde financiële ineenstorting onvermijdelijk zijn.

Maar ook de binnenlandse gevolgen zullen groot zijn, zoals blijkt uit deze opsomming: pensioenuitkeringen en medische zorg voor bejaarden en armen komen op de tocht te staan, federale werknemers en militairen zullen het nog een tijdje langer zonder inkomen moeten stellen en nieuwe leningen voor zowel particulieren als lokale overheden worden vrijwel onbetaalbaar.

Voor de federale overheid zal de rekening van een default eveneens niet mals zijn. In 1979 slaagde de US Treasury er door een samenloop van omstandigheden niet in om op tijd aan een minuscuul deel van haar verplichtingen te voldoen. Het resultaat? Miljarden dollars aan extra rentekosten. Omdat een nieuwe default een veel groter deel van de Amerikaanse overheidsschulden zal raken (en bovendien allesbehalve een ‘ongelukje’ zal zijn), zullen de gevolgen navenant groter zijn. Daarnaast zullen deze gevolgen naar verwachting decennialang doorwerken:

Foto: Riccardof (cc)

Jeugd zoekt toekomst

ELDERS - Jeugdwerkloosheid is een bom onder de Europese economie.

De wereld is rijker dan ooit, volgens een rapport van Credit Suisse.  Zwitserland staat bovenaan en alhoewel de grootste groeiers elders te vinden zijn, staan Europese landen als Zweden, Frankrijk, België en Denemarken nog steeds in de top tien. De verdeling van al die rijkdom is natuurlijk een heel ander verhaal. In veel Europese landen wordt de verdeling van de welvaart tussen jong en oud een groeiend probleem. De jeugdwerkloosheid kwam begin dit jaar op een hoogtepunt van bijna een kwart van alle jongeren. De eurozone scoort zelfs nog iets hoger dan de EU in z’n geheel. De hoogste aantallen werkloze jongeren zijn – niet onverwacht-  te vinden in Griekenland, Spanje en Portugal.

In Polen is de jeugdwerkloosheid iets hoger dan het Europese gemiddelde, maar veel hoger dan de werkloosheid onder ouderen: 26,5% tegen 8,5%. De “grote Poolse uittocht gaat door” schrijft de Poolse krant Rzeczpospolita deze week. Steeds meer Polen zoeken het buitenland op, vooral jongeren. Dziennik Gazeta Prawna, een andere Poolse krant, maakt zich onder de titel “Jongeren gezocht” zorgen over de demografische ontwikkeling in Polen.

Polen vergrijst en telt dit jaar naar verwachting voor het eerst minder inwoners dan vorig jaar. Het wordt een land waarvan de economie maar weinig gewicht in de Europese politieke schaal legt, en waar je meer gepensioneerden op een bankje ziet dan spelende kinderen, schrijft Dziennik Gazeta Prawna. De krant wijt deze ontwikkeling aan de anti-gezinsstemming in het land. Het concept van het traditionele gezin is in crisis. Er wordt minder getrouwd en meer gescheiden.  De hoogste katholieke geestelijke in Polen, bisschop Józef Michalik waarschuwde deze week dat kinderen van gescheiden ouders extra kwetsbaar zijn en gemakkelijker slachtoffer worden van seksueel misbruik.  De bisschop moest zijn uitspraken nuanceren, maar het laat wel zien dat Polen nog niet klaar is met zijn katholieke verleden. En dat het traditionele gezin er nog steeds heilig is. Het gematigd conservatieve Rzeczpospolita pleit voor een pro-gezinsbeleid. Het is de “bestaansreden van de staat. Met een geboortecijfer van 1,3 kinderen per vrouw bekleedt Polen de 212e positie op de lijst van 224 landen.” Maar meer kinderen zal zonder verbeterde economische perspectieven leiden tot een nog hogere jeugdwerkloosheid en een nog grotere uittocht naar het buitenland.

Foto: Riccardof (cc)

Schulden, burenruzie en een zieke presidente in Argentinië

ELDERS - In Argentinië wordt de geschiedenis sneller geschreven dan God kan lezen, schreef de Nederlandse journalist Jan van der Putten ooit. Dat citaat is zeker van toepassing op de afgelopen week. Vandaar een heuse Argentinië-special vandaag.

Bij de Argentijnse presidente Cristina Kirchner is een hersenbloeding geconstateerd. Gisteren werd ze opgenomen in een kliniek in Buenos Aires, nadat ze een tintelend gevoel in haar linkerarm voelde. Vandaag gaat ze onder het mes.

De gezondheidsproblemen van de president komen bijzonder ongelegen: Cristina speelt een belangrijke rol in de campagne van de parlementsverkiezingen later deze maand. Haar kandidaten staan op achterstand in de peilingen. Als het Kirchnerisme geen meerderheid in het parlement behaald, kan Cristina een eventuele herverkiezing in 2015 vergeten. Daar is namelijk een wijziging van de Grondwet voor nodig.

De president heeft dertig dagen ziekteverlof gekregen. Ondertussen neemt vicepresident Amado Boudou haar taken waar. Boudou was ooit de gedroomde opvolger van Cristina Kirchner, maar is omstreden sinds hij in 2012 in verband werd gebracht met witwaspraktijken.

Burenruzie om papierfabriek

Argentijnen en Uruguayanen zien elkaar over het algemeen als broeders die toevallig op twee verschillende oevers van de Rio de la Plata zijn geboren. Vorige week doopten presidenten Mujica en Fernández de Kirchner gebroederlijk de nieuwe boot die de twee hoofdsteden met elkaar verbindt. U mag een keer raden welke naam de boot kreeg…

Foto: Riccardof (cc)

Overheid ligt stil, en play-offs van start

ELDERS - De VS is bevangen door de shutdown, het zal niemand ontgaan zijn. Omdat het congres de begroting niet op tijd heeft goedgekeurd, zijn vrijwel alle overheidsdiensten tot nader order gesloten, want er is geen geld om personeel en onkosten te betalen. De Republikeinen weigeren de begroting goed te keuren als de Democraten niet eerst wijzigingen in het reeds goedgekeurde Obamacare aanbrengen. Een bizarre situatie. Jon Stewart had er in zijn Daily Show een aantal hele fijne clips over. En Mother Jones legde in tien redenen uit waarom het allemaal de schuld van de Republikeinen is.

De situatie kan niet al te lang doorgaan. Uiterlijk 17 oktober moeten de VS het schuldenplafond verhogen zodat ze hun schulden kunnen blijven aflossen. Dat lijken ook de Republikeinen in te zien: het lijkt erop dat ze het beëindigen van de shutdown willen bewerkstelligen door te onderhandelen over het schuldenplafond. Obama wil er niets van weten, volgens The Wall Street Journal. Volgens Obama moet het congres het schuldenplafond verhogen zónder aanvullende eisen. Toch zei Obama tegen NPR dat hij wel tot onderhandeling bereid was, maar:

I’m happy to negotiate with you on anything. I don’t think any one party has a monopoly on wisdom. But you don’t negotiate by putting a gun to the other person’s head.

Foto: Riccardof (cc)

Forza Italia

ELDERS - Kan Italië na twintig jaar eindelijk eens verlost worden van de man die buiten het land zelf door niemand serieus wordt genomen?

Berlusconi’s dagen lijken geteld. Zijn oproep om de regering Letta te laten vallen kreeg in zijn eigen partij onvoldoende steun en dus moest hij bakzeil halen in de Senaat. Of hij daar nog langer mag zitten hangt af van het oordeel van een Senaatscommissie die vandaag besluit of zijn veroordeling tot gevangenisstraf wegens belastingfraude voldoende grond is om hem zijn zetel te ontnemen.

Het feit dat nu ook zijn eigen partij het landsbelang zwaarder laat wegen dan de macht, het vermogen en de reputatie van de mediamagnaat lijkt er op de duiden dat er iets verandert in het land. Berlusconi’s laatste poging om zijn persoonlijke belangen veilig te stellen werd door zijn partijgenoten onder leiding van voormalige protegé Angelino Alfano afgeserveerd. Het was een typische poging van de man die er aan gewend was geraakt dat hij het parlement in kon zetten voor zijn private belangen. De motie van wantrouwen tegen de regering Letta, zogenaamd vanwege een BTW-verhoging, werd echter dit keer ook door zijn eigen partijgenoten doorzien als een vals voorwendsel voor machtsbehoud van één man ten koste van de zo bitter noodzakelijke maatregelen om Italië uit de crisis te helpen.

Vorige Volgende