De Nederlandse politiek lijkt pas echt snel dingen te kunnen regelen op het moment dat er iets gebeurt. Helaas is het effect dat men dan meestal een beetje doorschiet. De recente ontsnapping van Saban B., die de benen nam tijdens een verlof van zijn voorarrest is daar een goed voorbeeld van.
B., die weliswaar veroordeeld was, maar in afwachting van zijn hoger beroep (wederom) in voorarrest zat, had natuurlijk nooit die vrijheid mogen krijgen. Maar aan de andere kant, hij zat nog wel in voorarrest, wat betekent dat hij in onze rechtsspraak nog steeds als onschuldig wordt gezien. En volgens de Europese regels moet in dat geval de hechtenis tot een minimum beperkt worden.
Dat neemt niet weg dat er wel mogelijkheden zijn om streng met verloven om te gaan, als er bijvoorbeeld gevaar op ontsnapping is. Daarom werden twee eerdere verzoeken van B. ook afgewezen. Maar de rechters baseren dat oordeel altijd op het materiaal dat het OM heeft aangeleverd. Het lijkt er hier op dat het OM ook wat steekjes heeft laten vallen.
Een goede reactie zou nu zijn om het proces van het toekenen van verloven te verbeteren, en er voor te zorgen dat de rechters al het beschikbare materiaal hebben en dat de zaak zo goed mogelijk wordt bepleit door het OM. Daarnaast zou het verlovensysteem voor mensen die al veroordeeld zijn, maar in hoger beroep zitten kunnen worden aangescherpt. De kans dat zij ook daadwerkelijk gedaan hebben wat ze wordt verweten is immers al een stuk groter.
Maar in plaats daarvan probeert minister Ernst Hirsch Ballin het verlof weg te halen bij de onafhankelijke rechterlijke macht, en het neer te leggen bij de gevangenisdirecteuren, die worden aangestuurd door justitie, net als het OM. Dit is gevaarlijk, en geeft ruimte voor willekeur.
De Nederlandse vereniging van gevangenisdirecteuren zegt zelf al dat haar leden niet toegerust zijn om goede afwegingen over verloven te maken. Ze zijn er niet voor opgeleid en kennen de achtergrond van de zaken tegen de gevangenen niet. Ze kunnen zelfs het strafdossier niet inzien.
Het gevaar bestaat dan ook dat het advies van het OM per definitie overgenomen gaat worden. En wat het advies gaat worden is vaak al duidelijk. Het OM heeft er immers bijna nooit baat bij dat een verdachte tijdelijk op vrije voeten komt.
Het voorstel van Hirsch Ballin is daarom een aanval op onze rechtstaat, die wordt goedgepraat met een treurig geval waar het mis is gegaan. Treurig, maar we moeten niet vergeten dat er niet dagelijks Saban B.’s tijdelijk worden vrijgelaten. Één zo’n geval (of een paar) mogen geen aanleiding zijn voor een politicus om even te laten zien dat hij wel voortvarend kan optreden. En al helemaal niet als hij onze rechtstaat daarmee afbreekt voor een beetje extra nep-veiligheid.
Reacties (7)
Er worden ook niet dagelijks Saban B’s gevangen helaas.
Is het niet vreemd dat een gevangenisdirecteur blijkbaar geen idee heeft wat voor volk hij onder zijn hoede heeft? Daar zou ik eerder iets aan veranderen dan aan nu al bestaande procedures. Fouten sluit je alleen uit door elk verlof onmogelijk te maken.
Ook heb ik begrepen dat zelfs de rechters niet de relevante achtergrondinformatie hadden. Onbegrijpelijk. Is dat niet aan te pakken met enkel wat gezond verstand?
Prima stuk. Verdient verspreiding.
Het stuk lijkt op eerdere uitlating van Fred Teeven op de radio. Natuurlijk was zijn oplossing wat harder, maar wel zeer genuanceerde kijk op de zaak.
Ik snap niet waarom bij hoger beroep na veroordeling de hechtenis tot een minimum beperkt zou moeten worden.
Aan de andere kant zou justitie zeer ruimhartig moeten zijn na vrijspraak in hoger beroep.
Dus voor de zekerheid even vast blijven zitten tot hoger beroep, zodat zeker is dat de rechters geen foutje hebben gemaakt. Indien in hoger beroep blijkt (of bij heropening) dat er wel fouten zijn gemaakt, of er nieuwe feiten boven tafel komen, dan een echte schadevergoeding, en niet een paar euro met een lullig “ja sorry maar wij deden ook ons werk” briefje.
@5: Dat lijkt me behoorlijk onhoudbaar. Als je echt goed compenseert gaat de kostenpost de pan uitreizen en daarnaast is zo’n extreem lang verlengd voorarrest (er kan nogal wat tijd tussen de eerste uitspraak en die in hoger beroep zitten, laat staan als je dan nog in cassatie gaat) desastreus voor een verdachte die uiteindelijk vrijgesproken wordt (lijkt me dat bv. een baan behouden niet mogelijk is). Daarnaast is maar een heel klein percentage van de verdachten vluchtgevaarlijk. Het is aan het OM om dat goed helder te krijgen (en zij hebben daar deze keer bijzonder in gefaald).
Een gevangene hoort in de gevangenis. Punt.