ELDERS - Zondag houdt Portugal ondanks een strengere lockdown presidentsverkiezingen.
Zittend president Marcel Rebelo de Sousa hoeft zich geen zorgen te maken. Hij staat in de peilingen met cijfers tussen de 60% en 70% op eenzame hoogte en zal zeer waarschijnlijk volgende week aan zijn tweede termijn kunnen beginnen. De verkiezingsstrijd tussen de kansloze andere kandidaten gaat dus vooral over de onderlinge verhoudingen tussen de partijen links en rechts van de Sousa’s sociaaldemocratische partij (PSD), ondanks de naam een centrum-rechtse partij.
Er wordt vooral uitgekeken naar de resultaten van André Ventura, de leider van de nieuwe rechts-populistische partij Chega! (Genoeg!). Hij heeft het nog niet verder gebracht dan één zetel in het parlement en twee in het regionale parlement van de Azoren. De polls geven hem nu 10%. Ventura veroorzaakte deze week ophef aan de andere kant van het politieke spectrum met een poging de kandidaat van het Linkse Blok Marisa Matias onderuit te halen op haar uiterlijk. ‘Zij doet het qua imago niet zo goed, met al die rode lippenstift, alsof het een grap is’, zei hij op een campagnebijeenkomst. Er kwam onmiddellijk een Twitterstorm op gang met de hashtag #VermelhoEmBelém (Rood in Belém, het presidentiële paleis). De naaste concurrent van Matias, voormalig Europarlementslid Ana Gomes (Socialistische Partij), reageerde solidair met een video waarin zij haar lippen rood verft. Een stroom van reacties kwam op gang waarin de mysogynie van Ventura aan de kaak werd gesteld. Ventura is ook niet de enige. In een onderzoek van de Europese Interparlementaire Unie meldt meer dan tweederde van de vrouwelijke parlementariërs en medewerkers dat zij in hun werk aangesproken worden op hun uiterlijk of genderstereotypen.
Het stembureau komt naar u toe
Dat deze verkiezingen gewoon doorgaan is op zich opmerkelijk. De regering kondigde gezien de oplopende besmettingscijfers deze week een heel pakket aan extra maatregelen aan voor een strengere lockdown. Gisteren kwam daar de sluiting van scholen nog bovenop. Om kwetsbare groepen en mensen die in quarantaine zitten de gelegenheid te geven toch hun stem uit te brengen stuurden lokale autoriteiten deze week medewerkers met stembiljetten op pad om stemmen aan huis in te zamelen. De medewerkers dragen beschermende kleding en worden begeleid door de politie. De kiesgerechtigden krijgen thuis of in het verzorgingshuis waar ze wonen bij het invullen van het stembiljet de nodige privacy. De ingezamelde stemmen worden in een gesloten doos bewaard totdat ze geteld kunnen worden. De service betekent voor de ouderen meer dan het comfort om thuis te kunnen blijven, zegt een familielid van een oudere kiezer: “Deze kleine dingen zijn erg belangrijk voor hen”, zei hij. “Ze hebben het gevoel dat ze niet worden vergeten en het is belangrijk om, terwijl ze hier in deze periode opgesloten zitten, die steun te voelen en zoals gewoonlijk deel te nemen.”
Vaccinatiebewijs
In Portugal, de huidige voorzitter van de EU, en andere Zuid-Europese landen vreest men voor het tweede achtereenvolgende jaar een catastrofe voor de toeristenindustrie als de pandemie niet snel afvlakt. Eduardo Cabrita, de minister van Binnenlandse Zaken heeft zich daarom achter de oproep gesteld van de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis binnen Europa het reizen vrij te geven voor mensen die een bewijs van vaccinatie kunnen overleggen. Daarover hebben de leiders van de 27 EU-landen gisteravond overleg gevoerd. Gezien de huidige stand van zaken met de pandemie in de verschillende landen en de lappendeken aan nationale maatregelen die nu gelden is het de vraag of hierover makkelijk overeenstemming kan worden gevonden. Zondag zei de voorzitter van de Raad van EU-regeringsleiders, Charles Michel, in Buitenhof dat het hem nog te vroeg lijkt om nu al zo’n maatregel in te voeren. Maar Spanje is al druk bezig met de voorbereidingen en de Italiaanse regering staat onder druk hetzelfde te doen. Denemarken gaat voor zijn inwoners een officieel vaccinatiebewijs invoeren. IJsland is sinds gisteren het eerste land waar zo’n document aan gevaccineerden verstrekt wordt. Het risico is groot dat allerlei nationale maatregelen van elkaar gaan verschillen en zo het vrij reizen alsnog moeilijk gaan maken.
Het EU-voorzitterschap van Portugal zal, ondanks de vele ambities op andere terreinen zoals het klimaat en de digitalisering, in grote mate bepaald worden door de noodzakelijke coördinatie van de aanpak van de pandemie. Deze week presenteerde premier António Costa zijn programma in het Europese parlement. Costa benadrukte zijn sociale doelen. Hij kreeg instemming voor alle voornemens uit het parlement dat unilaterale acties van lidstaten inzake vaccinaties veroordeelde, en vroeg de herstelplannen te richten op het creëren van banen en het verminderen van ongelijkheden.