RFID chip roept veel ethische vragen op

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag een stuk van Herman van Wietmarschen dat eerder verscheen in de Trouw. Herman is onderzoeksjournalist en werkt o.a. voor ‘werkplaats biopolitiek‘.

RFID-chip (Foto:wikimedia commons/public domain)De Trouw van 21 december 2007 berichtte vooral over de privacy-kanten van de opkomende RFID technologie. Grootschalige toepassing van deze minuscule chips in kleding, verpakkingsmateriaal van voedingsmiddelen en andere artikelen maakt een steeds verder gaande inzage in het privéleven van mensen mogelijk. Ook schept dit mogelijkheden voor controlerende maatregelen zoals het nagaan wie welke producten koopt. Ideaal voor het ontwikkelen van marketingstrategieën. Echter deze chips doorbreken ook ethische grenzen.

Tot nog niet zo lang geleden was het aan de geneeskunde voorbehouden om ingrepen te doen in het lichaam van mensen. Operatietechnieken, het injecteren van medicijnen en andere invasieve technieken hebben ingang kunnen vinden in de medische praktijk door de noodsituatie waarin zieke mensen zich kunnen bevinden. Een medische ingreep is meestal niet leuk om te ondergaan, maar er rest vaak geen andere oplossing. Het gaat hier om het genezen of repareren van mensen. We hebben als samenleving het gevoel dat we deze ingrepen mogen doen, om mensen te helpen.

De komst van de plastische chirurgie heeft het beeld van medische ingrepen met het doel te genezen aan het wankelen gebracht. Steeds vaker wordt medische technologie ingezet om mensen ‘mooier’ te maken. De noodzakelijkheid van een handeling is niet meer leidend, het wordt een persoonlijke keuze. Plastische chirurgie wordt een product waar je vaak veel geld voor moet betalen. Er is hier sprake van een verschuiving van ethische waarden ten aanzien van ingrepen in het lichaam. Niet alleen medisch noodzakelijke handelingen mogen het lichaam binnen treden, ook persoonlijke ideeën om het lichaam te verbeteren.

RFID tag (Foto:Flickr/agoasi)Mogelijkheden zeer kleine chips in het lichaam te implanteren brengen weer nieuwe ethische verschuivingen met zich mee. Zo wil het ministerie van Defensie in Amerika bij al haar soldaten een chip implanteren om de gezondheid te kunnen controleren. Maar ook zijn er ideeën om bijvoorbeeld oudere mensen te chippen, of alle pasgeborenen, met dezelfde redenen. Niet meer een persoonlijke verbetering van het lichaam is het motief, maar steeds meer het creëren van een samenleving waarin mensen gecontroleerd kunnen worden.

Democratisering technologie
Een chip doorbreekt nog een andere belangrijke grens. Medische en plastische chirurgische ingrepen worden door bepaalde beroepsgroepen uitgevoerd. Dit zal echter niet het geval zijn met het chippen van mensen, iedereen kan het doen! Juist de eenvoud van het inbrengen van een chip brengt allerlei extra gevaren met zich mee. Zal er door deze eenvoud niet sneller een soort verplichting komen een chip te laten zetten, bijvoorbeeld om aangenomen te worden voor een bepaalde baan? Of wordt het bijvoorbeeld mogelijk pijnloos een chipje te implanteren zonder dat iemand het merkt?

Het is jammer dat discussies over nieuwe technologieën vaak pas op gang komen als de technologie al bijna geïmplementeerd is. Technologie ontwikkeling is geen neutrale bezigheid, maar een ontwikkeling die allerlei politieke en maatschappelijke keuzen in zich draagt. De Franse filosoof Latour pleit daarom voor een democratisering van technologie. Technologie, zowel de ontwikkeling als de toepassing ervan, moeten onderdeel worden van het democratisch proces. Het is noodzakelijk structuren op te bouwen zoals onderzoeksprogramma’s, deskundigen panels, publieks debatten en stakeholder gesprekken voordat de technologie op de markt is. Philips staat al in de startblokken om miljarden chips te maken, terwijl de mensen die er straks mee te maken krijgen er pas net over beginnen te praten.

Reacties (12)

#1 Christian

De Baja Beach Club in Rotterdam en Barcelona biedt klanten al sinds 2004 de mogelijkheid zo’n chip te laten implanteren, zodat je nooit meer je portemonnee hoeft mee te nemen. Enkele tientallen mensen maken er gebruik van, geloof ik.

  • Volgende discussie
#2 Johan

@Christian: correct, ik meen me zelf te herinneren dat, naast het ‘voordeel’ van het niet meenemen van de portemonnee, je bij implantatie van de chip een avond gratis kon drinken cq 100 euro credit krijgt.

Of die bezoekers van de Baja hebben nagedacht over mogelijke gevolgen durf ik te betwijfelen, naast de argumenten ‘ja, lekker makkelijk hé’, ‘yeah, geld voor nop’ en ik denk zelfs ‘jaaaa… vet hé, ik heb een chip van de Baja en hoef nooit meer met cash op zak te gaan stappen. En ik voel me zo stoer nu’ dan ;)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Caoran

Ach ik zie wel voordelen v.e. chip met bijv het gehele medisch record incl enkele biometrische gegevens van het laatste uur. Handig voor gezondheidzorg en mezelf. Moet men t alleen niet overal kunnen uitlezen. Dan behoud ik overzicht over welke eikels in mijn medisch dossier willen neuzen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Eelke

En dan lees je het nieuwe stukje QvdD: gezeur om niets….
Tja, dan heb ik eigenlijk niets meer te zeggen. Want waar gaat dit eigenlijk heen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Teun

@3 er bestaat al een databank waar 400.000 mensen die in de zorg werken toegang toe hebben. Je dossier ligt dus de facto al op straat.

@4 Zo kun je alles wel dood-relativeren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 RennieB

Maar niet aan beginnen denk ik maar. Er zijn al zat dingen om je over op te winden. Zodra dit een verplichting dreigt te worden ben ik al vertrokken.

Eng landje, Nederland, ondertussen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Herman van Wietmarschen

Interessante reacties tot nu toe. Het laat precies zien wat mijn punt is, namelijk dat diskussies meestal achteraf gevoerd worden over een techniek die al toegepast wordt. Natuurlijk is dit logisch omdat de meeste mensen er dan pas mee worden geconfronteerd.
Mijn wens is dat technologie tot het democratische proces gaat behoren, wat betekent dat er publieke diskussie wordt gevoerd voordat de technologie is ontwikkeld en in de praktijk is gebracht. Helaas hoor je hier weinig mensen over. Mensen zijn nauwelijks meer verbaasd dat er een chip wordt geimplanteerd in een disco (het is immers toch een vrije keuze). Later is het veel moeilijker ongewenste neveneffecten van chip technologie aan banden te leggen.
Ik ben dus vooral benieuwd wat mensen vinden van het standpunt in een vroeg stadium van technologie ontwikkeling diskussie te gaan voeren over de wenselijkheid ervan, in plaats van de ontwikkeling aan markt mechanismen over te laten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Flokko

Eigenlijk is het heel raar dat het nog niet bij het democratische proces hoort. Want nu bepalen dus de grote bedrijven wat er gebeurt en we volgen automatisch.
En op een groot besef van ethiek hoef je van hen niet op te rekenen. Of ze doen het af onder de ethiek van “veiligheid”.
Nog even en ik voel me veiliger in een Afrikaans land.
Nu nog zien of het plan ook realiseerbaar is, want ik denk niet dat er van alle kanten medewerking komt. maar succes

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Frits

Tja, Project LUCID — Het 666 univereseel controlesysteem van het beest

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Frits

Bedankt Frits voor informatieve link.
Zo gaat het altijd. Toen dit artikel net uit kwam was dit allemaal veeels te ver gezocht, fantastisch, onmogenlijk, zouden onze regeringen nooit toestaat, de chip was alleen voor beesten bestemd etc.
WORDEN WIJ NU EINDELIJK EENS EEN KEER GOED WAKKER !!
Zie de totale wereldpolitiestaat gestalte aannemen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Joost

Als ik Frits was zou ik eerst mijn nick aanpassen voordat ik mezelf zou gaan bedanken :-)

Slaapze, Frits!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie