“De etholoog Konrad Lorenz heeft ooit beschreven dat als ganzen uit hun ei kruipen en als eerste een stofzuiger zien, zij denken dat die stofzuiger hun moeder is. De rest van hun leven blijven ze stofzuigers volgen. Zo ligt het ongeveer ook voor mij en de krant.” (Ronald Plasterk, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen in de Volkskrant)
De krant maakt dat je ergens bij hoort. De krant geeft een gevoel van eigendom. Er is weer meer behoefte aan duiding, achtergronden en discussie. De nood is acuut. Ik maak me grote zorgen.
Zomaar wat kreten van Ronald Plasterk, de man van cultuur die het zijn taak acht om in de bres te springen voor bedreigde cultuur, zoals de eeuwenoude krant op ouderwets papier. Punt is alleen dat Plasterk wel kan zeggen dat hij de krant lief heeft, maar dat hij weinig doet of kan doen om de bedrijfstak te helpen. Kranten willen geen subsidie en Plasterk vindt nationalisering van de hele krantensector een onzalig idee. “Zo dramatisch zal het toch niet worden?”, aldus Plasterk.
Reacties (11)
Uit het artikel kwam heel sterk naar voren dat Plasterk (als minister) gevangen is in het systeem: hij onderkent de culturele waarde van kranten, maar realiseert zich ook dat het bij uitstek commerciele instituten zijn. Nationalisering is geen optie, omdat kranten dan hun vrije nieuwsgaring dreigen te verliezen (Plasterk acht het zelf ook niet wenselijk) en kranten het zelf ook niet willen.
Blijft over: een persfonds van acht miljoen euro, cru gezegd hou je daar misschien 80 redacteuren mee aan het werk.
Misschien moeten kranten af van het commerciele idee van 8% rendement, om te kunnen overleven. Geen subsidies, maar gewoon quitte draaien. Een soort Unive, geen winstoogmerk.
@1 Geen winstoogmerk hebben is de ideale dekmantel om zoveel mogelijk geld binnen te halen. Dacht je dat Univé de winst weer retour afzender stuurt?
Als verstokt (kwaliteits)krantenlezer is er volgens mij maar één remedie: een fusie van NRC en Volkskrant. De lezers aandeelhouders maken en geen ingewikkelde aandelen/management/ trucs meer.
Liever 1 goede kwaliteitskrant, dan 2 zinkende schepen. Daarbij denk ik dat er nog jarenlang een markt zal zijn voor kranten. Niet te hip willen zijn, maar gewoon goede kwaliteit leveren.
(ps. het ‘fusie idee’ heb ik gepikt uit een ingezonden brief uit de Volkskrant)
Kunnen de redactieleden geen aandeelhouders worden? Dat gebeurt al in Frankrijk en Duitsland.
Hofland schrijft er vandaag ook over in de NRC; beetje hetzelfde verhaal, met als bonus dat de PCM bladen de afgelopen paar jaren rampzalig gemanaged zijn (wat iedereen met meer dan twee hersencellen kon voorspellen toen die koopjesjagers kwamen buurten).
Er is in NL best een markt voor kranten, dat moet haast wel, maar ik teken daar gelijk bij aan dat ik er ook geen heb. Ben opgevoed met de NRC, maar ik vind het ding inmiddels studentikoos, babyboomerig en, wat erger is, op bepaalde (technische) vlakken hopeloos slecht ge-informeerd. En de Azijnbode en dat hopeloze christelijke ding uit de tweede wereldoorlog – bah.
@ 2 Een fusie lost het probleem hooguit tijdelijk op. Kranten worden 1) minder interessant voor adverteerders door teruglopende lezers aantallen 2) ingehaald door de realiteit, die is dat mensen minder afhankelijk zijn geworden van betaalde kranten voor nieuwsgaring. Of misschien zelfs onafhankelijk.
Kortom, de positie van de krant verandert. Ik denk dat een oplossing is een krant niet meer als krant te beschouwen, maar als dagelijks magazine, waarin aan de hand van gedegen analyse meerwaarde wordt geboden ten opzichte van korte nieuwsberichtjes op nu.nl of nieuws.nl. Dan maar iets minder winst, maar wel een goed product.Dat zal nu ook de insteek zijn, maar kennelijk is er minder behoefte aan dan verwacht.
En als het echt helemaal fout gaat, kan Plasterk altijd nog een leuk hoedje vouwen van een krant.
Je moet je afvragen wat een krant nog kan bieden, en dat wordt grotendeels gedicteerd door wat internet (nog) niet kan bieden, en waar het kan concurreren. Internet is groots in het aanbieden van (encyclopedisch, gratis) feitenmateriaal en direct nieuws (newswire-achtig). Kranten zijn voorts hopeloos slecht in doorzoekbaarheid (inherent aan het verschil in medium). Internet is niet zo goed (tenzij iemand er echt voor gaat zitten, maar dan is er geen verschil in professie) tussen het bieden van perspectief, maar als het dan om encyclopedisch feitenmateriaal gaat, corrigeert het internet zichzelf. Foto’s, boekrecensies, kunst – daar doet de krant het nog steeds beter. Columns lijken allang ingehaald, maar ook hier is geen verschil tussen verdienstelijkheid, dus die mogen blijven. En, last but not least, de grote verdienste van de krant – interviews !
Dus ophouden met gratuite ‘Wetenschap’ katernen over Romeinse wegenbouw (tenzij er net ergens een opgraving is geweest), en breng ons een duidelijke inhoudsopgaaf, alfa-dingen en beta-dingen die niet te vinden zijn tenzij je een heel duur abonnement hebt op een Reed-Elsevier-uitgave, interviews, columns en kunst. ANP overtypen kan iedereen, en dat doen websites al jaren lang beter. Sterker nog, het ergert mij mateloos als ik precies dezelfde tekst in een gedrukt artikel tegenkom.
Met die vliegramp deed de website van de NRC het goed; de pagina plaatste links naar concurrenten (de Telegraaf e.d.) – zeker een uur lang is het ding leidend geweest (tenminste voor mij), m.b.t. tot die gebeurtenis. Toen kalfde het langzaam af.
Wat ik ook zie, in Nederlandse dagbladen-websites, is een boel scheiterigheid om een agressiever beleid te voeren m.b.t. tot reclame – dat moet allemaal veel opportunistischer kunnen. Vliegramp = veel viewers = instant gas geven qua reclame, go go go !
Kranten zijn achterhaald medium. De eerste belangrijkste functie die zij hadden als brenger van het nieuws, is al compleet verdwenen. Internet en tv zijn veel sneller dan het trage papier. En de tweede functie van de krant het brengen van opinie en achtergronden komt ook steeds meer in de verdrukking. Kranten hadden hierop een monopoly maar dat zijn ze aan het verliezen. Weblogs, zoals deze, begonnen als amateur, maar zijn als opiniërend medium steeds serieuzer te nemen. De kracht van de krant, als “stofzuiger” waar een geïnteresseerd mens zijn hele leven van afhankelijk is, zeker voor jongere generaties aan slijtage onderhevigt. Het is slecht een kwestie van tijd, tot internetsites een redactie hebben met een vergelijkbaar opiniërend vermogen als een gemiddelde krantenredactie.
Kranten moeten nu snel hun kop uit het zand halen en begrijpen dat het papier zijn langste tijd gehad heeft (al was het maar om milieu-argumenten). Ze moeten stoppen met denken dat teruglopende oplages te verhelpen zijn met een nieuwe hype naam, roze papier of verschijnen op tabloidformaat. Maar ze moeten de overstap maken naar de 21ste eeuw. Dat betekend een website die in zijn geheel (nieuws en opinie) gratis toegankelijk is, waarop alles verschijnt wat de redactie produceert en die volledig wordt bekostigd door advertenties (itt gedrukte advertenties, zijn online advertenties wel een groeimarkt). Een papiere versie bevat precies de zelfde inhoud, abonnees betalen voor het drukken en thuisbezorgen.
Doen kranten dit niet, dan doet iemand anders het voor ze en zal het monopoly dat zijn ooit op opinie hadden (en waarvoor zijn voor plasterk heilig zijn) gestaag verdwijnen. En dan sterft de krantenindustrie (net als de muziekindustrie, de amerikaanse autoindustrie en traditionele oliemaatschappijen) door gebrek aan aanpassingsvermogen een langzame dood.
@4: Het conservatieve bastion ‘dagbladjournalistiek’ wordt al jaren slecht gemanaged. Dat is niet alleen voorbehouden aan PCM.
Over de hele is niet zozeer de ontlezing een probleem, of dalende abonneecijfers, maar te weinig advertenties. Het wegvallen van veel personeelsadvertenties is een drama voor de dagbladen.
Het medium krant kan moeiteloos vertaald worden naar het internet. Het probleem is alleen dat daar de advertentie-inkomsten al helemaal tegenvallen.
De Telegraaf maakt anders nog winst, geloof ik. En het medium ‘krant’ kan niet 1-op-1 over naar het internet; toegegeven, de snelheid, zoekwaardigheid en bondigheid, daar kan de krant niet aan tippen (en het feit dat je ‘m niet weg hoeft te gooien) maar de krant heeft nog een aantal voordelen; je kunt ‘m meenemen op plaatsen zonder WiFi en electriek, er grote foto’s in plaatsen, en lange lappen tekst die je in 1 keer kunt overzien. En dan zijn er nog een aantal aspecten die ook op het internet in precies dezelfde vorm overgenomen zullen moeten worden (en die dus precies dezelfde hoeveelheid moeite en geld zullen kosten); een interview / column / onderzoek kos nie weinag.
Plasterk leeft in het verleden.