COLUMN - Het rotsvaste geloof van de politiek in het vaste contract maakt de sociale zekerheid uiteindelijk kapot.
Asscher snapt het nog steeds niet.
In de uitzending van EenVandaag gisteren over flexwerkers en mensen met een vast contract stelde VNO-NCW voorzitter Hans de Boer dat een vaste baan ‘een leugen’ is.
De groei van het corps ‘flexkrachten’ komt niet door een werkgeversreligie, stelt Hans de Boer. Het is een fact of life dat in de huidige markt het aantal flexwerkers groeit.
Een hele ramp voor de rechten van werkend Nederland. Mensen die werken met een tijdelijk contract of op oproepbasis hebben geen ontslagbescherming, en missen vaak een hele hoop voordeeltjes die voor vaste krachten middels de CAO’s geregeld zijn.
En dan hebben we het nog niet eens gehad over het groeiende leger zzp’ers. Mensen met flexcontracten hebben tenminste nog recht op WW. Dit recht moeten zzp’ers ook ontberen.
De trek van vaste contracten naar flexwerk betekent daarmee een flinke ondermijning van de sociale zekerheid. En Lodewijk Asscher verzet zich hier dan ook tegen. Volgens hem is de groei van het aantal flexwerkers geen natuurverschijnsel, maar een keuze: de keuze van ondernemers. In EenVandaag doet hij een wanhopig beroep op het geweten van ondernemers.
Een fraai stukje ‘killing the messenger’.
Waarom begrijpt Asscher niet dat de groei van het aantal flexwerkers juist wél een natuurverschijnsel is, en dat dit zo blijft zolang het inhuren van flexwerkers door de wetgever veel gunstiger wordt gehouden dan het uitdelen van vaste contracten? Wanneer begrijpt Asscher nu eindelijk dat niet de werkgevers, maar hijzelf degene is die hier iets aan dient te veranderen?
De vaste baan is inderdaad aan het verdwijnen. En dat komt met name door het beleid van de partij van minister Asscher.
Om te beginnen is het vaste contract zelf al niet meer wat het was. Afgelopen lente kreeg Asscher een wet door de kamer waarin het ontslagrecht voor de zoveelste maal werd uitgehold.
Dit was misschien nog te billijken geweest als dit gecompenseerd zou zijn geweest door een groei van rechten die los staan van het vaste contract: een betere WW, of beter nog, een betere bijstand. Maar ook deze voorzieningen worden verder afgebroken.
Het ergste was echter dat in dezelfde wet flexwerkers in plaats van meer rechten, juist minder rechten kregen. De mogelijkheden om tijdelijke contracten te verlengen zijn teruggedrongen. In de fantasie van Asscher moet dit leiden tot meer vaste contracten, in praktijk betekent het dat mensen alleen maar eerder worden ontslagen.
De uitholling van de rechten van werknemers is met name te danken aan de religie van het vaste contract. Mensen zonder vast contract moeten niet boos zijn op werkgevers, maar op de overheid die het verdomt om goede regelingen in te stellen waar ook de mensen die op tijdelijke basis werken gebruik van kunnen maken.
Waar Asscher zich sterk voor zou moeten maken, is gelijke rechten voor alle mensen die werken voor hun inkomen. Een stevig vangnet, dat niet afhangt van een vast contract, en zelfs niet van loondienst. Een ruimhartige bijstand, en laagdrempelige inkomensverzekeringen.
Zolang de politiek hier niet voor gaat, blijft de beweging van vast naar flex een probleem. In plaats daarvan komen Asscher en zijn staatssecretaris echter met de ene afbraakmaatregel na de ander, en hangt de man jankverhalen op over het gedrag van werkgevers.
Reacties (22)
Frank de Boer is Hans de Boer.
Haha, dank, en sorry, ik pas het aan – even wat boeren omgewisseld ;).
Waarom is de groei van het aantal flexwerkers een natuurverschijnsel? Want dan snap ik het net al Asscher ook niet. In mijn ogen worden door werkgevers de ex-werknemers (inhuur) en sollicitanten voor voldongen feiten geplaatst. Wie er niet aan wilt voldoen moet elders solliciteren. Een maal succes geboekt in het lossen van vaste werknemers nemen andere bedrijven het over. Of dat een natuurverschijnsel of door het beleid van Asscher zelf komt durf ik zeer te betwijfelen.
“De uitholling van de rechten van werknemers is met name te danken aan de religie van het vaste contract.”
WTF? Met deze redenering zouden miljoenen flexwerkers nu dus betere contracten hebben dan vaste werknemers. Ik zie dat anders; zonder een redelijk stevige groep vaste werknemers in dienst staat de flexwerker zwakker. De kracht van de flex zit hem in hoe het bedrijf met haar vaste werknemers omgaat. Extra kennis binnenhalen via flex komt als er zodanig voor betaald wordt dat het het vaste salaris overstijgt. Zodra bedrijven zoveel mogelijk flex maken zie je een duiventil ontstaan. De beste mensen willen gewaardeerd worden voor hun kennis en doorgroeien. Als het de bedoeling is deze mensen (ontevreden) te laten vertrekken dan is flex geslaagd. We staan aan de vooravond van een braindrain uit Nederland. Een beetje ingenieur heeft het over de Duitse grens beter. Het allerminst reden om te gaan juichen voor losse contracten.
“Mensen zonder vast contract moeten niet boos zijn op werkgevers, maar op de overheid die het verdomt om goede regelingen in te stellen waar ook de mensen die op tijdelijke basis werken gebruik van kunnen maken.”
O het is de overheid? En waarom niet de vakbonden en VNO-NCW? De maatschappij houdt niet van ingrijpen van de overheid maar kan blijkbaar voor een gezond werknemersklimaat niet zonder ingrijpen van de overheid.
“Waar Asscher zich sterk voor zou moeten maken, is gelijke rechten voor alle mensen die werken voor hun inkomen. Een stevig vangnet, dat niet afhangt van een vast contract, en zelfs niet van loondienst. Een ruimhartige bijstand, en laagdrempelige inkomensverzekeringen.”
Dat zal Asscher zeer waarschijnlijk zelf ook vinden. Laat het nou de inzet van de werkgevers zijn om dit zo min mogelijk zelf redelijk te organiseren. U onderschat de macht van de werkgevers in Den Haag. Het is één man tegenover een gigantische lobby met een trits aan secondanten in de politieke arena.
Ik ben het eens met de teneur, maar vind wel dat ook werkgevers heel nadrukkelijk de keuze maken.
Allereerst, de allesoverheersende frame die we meestal helemaal niet meer zien: dat het alleen om geld draait. Dat je als werkgever geen morele verplichting meer hebt en dat je alles mag doen tenzij een buitenstaande macht het je verbiedt en onmogelijk maakt.
Dat is heel wezenlijk: het gaat nergens over de vraag wat een redelijke manier is om met mensen om te gaan. We zouden die waarden van behoorlijk met mensen omgaan best wat meer mogen promoten, en werkgevers die met hun hang naar ‘niet de lasten van de samenleving’ daarop parasiteren mogen wel eens wat meer worden aangesproken op wat ze doen.
Iets wat geheel ontbreekt in de discussie.
Daarnaast: reken maar dat de VNO-NCW-lobby heel prima heeft doorgegeven dat het inperken van de verlengingsregels (wegens de oneindige manieren om ze te omzeilen) acceptabeler is dan regels die werkelijk de positie van werknemers zouden versterken ten koste van die van de werkgevers.
Het zijn wel degelijk ook de werkgevers die stemmen, geld doneren aan een partij, opinie maken, een sterke lobby hebben, niet nalaten om hun zware ‘last’ in kranten en tijdschriften te benadrukken, congressen organiseren over ‘creatieve’ oplossingen, de zegeningen van flexwerkers bejubelen…
De minister zou zeker een boel zaken anders moeten doen, daar ben ik het helemaal mee eens. Inderdaad weer terug naar behoorlijke basisvoorzieningen (en daarnaast met een lineaal een flinke pets op de vingers van diverse werkgevers, door laagdrempelige melding, strakke handhaving en fikse boetes bij alles dat riekt naar ontwijkingsmaatregelen, arbeidstijd ‘dossiervormingstrucjes’ bij het opzetten van ontslag, etc), maar het is niet alleen de minister die de samenleving maakt. De werkgevers zetten hun invloed ook van harte in om de minister en de samenleving vooral een bepaalde kant op te trekken en dat is hen behoorlijk aan te rekenen.
Maar VNO-NCW willen toch lastenverlichting? Daarom kan Asscher geen versoepeling van WW en bijstand betalen. En flexwerkers heeft niets met natuurverschijnselen te maken. Het is mensenwerk.
Als de voorzitter van VNO-NCW iets een leugen noemt, dan heeft hij daar een agenda voor. Jammer dat daar zo snel overheen gestapt wordt.
Extra tragisch aan deze ontwikkeling is dat de gedachte dat meer flexibiliteit altijd beter is een ideologisch waanidee is. Meermaals is uit onderzoek gebleken dat landen met goede ontslagbescherming gemiddeld niet structureel slechter presteren dan landen waar werknemers vogelvrij zijn. (Zie Nederland, Duitsland, Scandinavië). Er lijkt vooral een optimum te liggen bij een milde vorm van ontslagbescherming: veel meer bescherming dan in de VS, maar fors minder dan in Frankrijk. Nederland en Duitsland scoorden jarenlang netjes rond de gulden middenweg in de ranglijstjes van ontslagbescherming.
Er zijn twee redenen voor het positieve effect van ontslagbescherming, die de nadelen ervan zo ongeveer compenseren. Er is ten eerste een macroeconomische reden, namelijk dat economische schokken gedempt worden als je niet bij de eerste tegenwind al je werknemers de bijstand in kunt jagen. Werknemers in de bijstand consumeren en investeren een stuk minder dan werknemers met baanzekerheid. Je zou dat privatisering van anticyclisch beleid kunnen noemen: niet de regering hoeft fors meer uit te geven bij economische tegenwind, maar werknemers vervullen voor een deel die dempende rol.
De tweede reden is microeconomisch van aard en betreft de productiviteit van medewerkers. Het ligt voor de hand dat een werknemer die baanzekerheid heeft veel meer bereid is te investeren in zeer bedrijfsspecifieke kennis. Dat kan vooral bij steeds verdergaande specialisatie van bedrijven grote voordelen hebben. Een werknemer daarentegen die morgen op straat kan staan, wil alleen investeren in kennis en vaardigheden die zeer algemeen toepasbaar zijn. Het repareren of ontwerpen van zeer specifieke producten van de eigen werkgever is bijvoorbeeld geen vaardigheid met marktwaarde voor de werknemer. Bovendien krijgt de flexwerknemer ook niet de gelegenheid om het bedrijf, de producten, de technologiën, de procedures of de klanten goed te leren kennen als hij/zij zelden ergens lang blijft.
Het extreem flexibele ontslagrecht is naar mijn mening een neoliberale natte droom voor de rijkste 0,1% die graag goedkoop personeel wil, die zijn geld rondpompt over de aardbol in een zoektocht naar het laatste beetje extra winst, en die geen waarde hecht aan het bestaan van een middenklasse in de samenleving.
@Impeccable: Werkgevers zijn ook machteloos, want als ze geen flexkrachten aannemen ondervinden ze een concurrentienadeel. Vandaar dat ik het ook zie als een ‘natuurverschijnsel’: een die voortkomt uit wetgeving dan.
Overigens kan een mens bij verschillende bedrijven natuurlijk ook groeien in kennis. Vaak zelfs sneller dan door te blijven zitten. Het hangt een beetje van het bedrijf af of het gunstig is mensen langer dan drie jaar in dienst te hebben, maar vaak is een overstap maken dan voor zowel de werknemer als de werkgever als het gaat om kennis niet eens zo slecht. In onze wetgeving wordt dat echter afgestraft. Dat is mijns inziens het probleem.
De vakbonden zouden dit inderdaad ook moeten zien ja. VNO-NCW heeft op zich geen direct belang bij een goed vangnet. Iedereen flex onder de huidige voorwaarden is voor hen ook prima, en zeker op korte termijn wel zo ‘goedkoop’. En daar gaan we zo langzaam aan wel naartoe.
De druk zal dus van de politiek en werknemersorganisaties moeten komen. Maar die hebben zichzelf teveel laten verdelen in drie soorten werknemers (vast contract, flexwerkers, zzp’ers). Het is voor werkgevers verdeel-en-heers.
@Inca: Morele plicht is goed en er zijn ook veel werkgevers die deze op zich willen nemen. Maar ze kunnen daarin niet te ver gaan. Zodra het teveel geld kost, geven ze zichzelf daarmee een groot nadeel tegenover de concurrent die dat geweten niet laat spreken en die collectieve verantwoordelijkheid niet neemt. Goedwillende ondernemers worden dus vanzelf kleiner.
Erst kommt das Fressen, dann kommt die Moral.
Dit valt op te lossen door wetgeving. Wetgeving geldt namelijk voor allemaal.
Er is nog een groot voordeel van de sociale zekerheid niet regelen naar de werkgever-werknemer-relatie, maar los daarvan, zoals mij dit voor ogen staat: werknemers worden veel minder afhankelijk van hun werkgevers.
En dat lijkt mij, naast gelijke rechten, een hele verworvenheid.
@Dirk: Ik ben het helemaal eens met de stelling dat een goed sociaal vangnet essentieel is voor een gezonde economie. Dat zouden werkgevers inderdaad ook moeten beseffen: dat dit stabiliteit brengt, en dat deze stabiliteit bovendien consumenten genereert.
Maar dit hoeft niet via vaste contracten geregeld te worden. Je noemt de Scandinavische landen, maar in deze landen is er juist bijna geen ontslagbescherming. Daar is het zo dat de werknemers hun sociale zekerheid in veel hogere mate bij de overheid halen. Werkgevers hebben veel minder plichten.
Het voordeel voor werkgevers is een veel hogere flexibiliteit. Daar betalen ze wel voor: in ruil daarvoor betalen ze wel hogere premies per werknemer – het moet ergens vandaan komen en voor wat hoort wat.
Die flexibiliteit is voor werknemers ook veel prettiger: ze weten beter waar ze aan toe zijn, er zijn geen grote verschillen in rechten, en ze hoeven niet via de rechter hun recht te halen, en zijn daarin niet afhankelijk van hun (voormalig) werkgever. Jobhoppen wordt niet meer afgestraft met het verlies van rechten.
Ik ben dan ook al jaren fan van het Scandinavische model. ;)
Dat klopt niet. Ook als de bijstand ruimhartiger wordt, zullen werkgevers proberen vaste contracten te vermijden.
Dat verandert pas als flex-contracten duurder worden.
In Frankrijk moet een werkgever 10% extra betalen aan de werknemer na afloop van een tijdelijk contract, behalve als een vast contract aangeboden wordt.
Ook heeft een uitzend-contract gewoon een vaste duur.
Ik weet niet of nul-uren contracten er bestaan.
“Ook als de bijstand ruimhartiger wordt, zullen werkgevers proberen vaste contracten te vermijden.”
OK, maar als loondoorbetaling niet meer afhankelijk is van een vast contract (ik heb het niet voor niets over bijstand én inkomensverzekeringen), dan is dat helemaal niet erg meer.
Ik zie trouwens inderdaad dat die zin strikt gezien niet klopt – dank, met je permissie pas ik hem met twee woorden aan.
Het gaat mij er dus om dat flexibilisering nu weliswaar een probleem is, maar dat dit met een toepasselijke sociale zekerheid geen probleem zou hoeven zijn.
Wat betreft verdeel en heers: misschien moeten we ook de werkgevers duidelijker gaan verdelen. Er is nogal een levensgroot verschil tussen het bedrijfje waar de directeur ook eigenaar en evt alleskunner is die een paar mensen in dienst heeft, of de multinational.
De kleine werkgevers hebben niet altijd heel veel keuze (wel wat trouwens – en het is toch te vaak dat ook zij keuzes maken om hun werknemers een hak te zetten waar dat financieel niet eens de beste optie is.)
Maar de grote bedrijven hebben voldoende fressen om inmiddels ook heel aardig op hun moraal aangesproken te worden. En dat moesten we maar eens gaan doen.
Want juist met wetgeving kom je er niet – hoe ingewikkeld we de regels ook maken, de grote bedrijven kunnen er altijd meer tegenover zetten om de regels te ontwijken (en ook te manipuleren trouwens.) Pas met een fundamenteel andere houding, waarin het gewoon simpelweg niet ok is om dat te doen, kunnen we dat kat-en-muisspel doorbreken.
Betekent trouwens niet dat die wetgeving dus maar overgeslagen moet worden – maar het zal nooit een redelijke oplossing bieden en alleen een wedloop worden tussen wie de handigste juristen heeft. En dat gaat niet de overheid zijn…
Eens dat grote werkgevers meer kunnen. Het bedrijf waar ik vroeger werkte, een joekel, had dan ook veel betere afvloeiregelingen dan wettelijk verplicht. Volgens mij betalen ze daar nog steeds een maand per werkjaar uit, of in ieder geval deden ze dat vorig jaar nog.
Maar ik denk dat je mentaliteit moet afdwingen. Anders blijven werkgevers naar elkaar wijzen. Ik heb wel gelezen dan bedrijven vaak zelf vragen om regels, zodat ze weten dat de concurrent dezelfde ‘dure’ verplichtingen op zich neemt.
Voor de rest hoeft regelgeving niet te betekenen dat het ingewikkelder wordt. In mijn ideale wereld verdwijnt het ontslagrecht zelfs (en ook dat juridische circus wat eraan hangt) en krijgen bedrijven dus veel meer vrijheden. Dat kost ze dan per werknemer in ruil daarvoor wel een veel hogere premie. Die kan dan ingezet worden voor de werkzoekenden, ongeacht contractverleden.
Wat ik maar wil zeggen, wat we zeker ook voor moeten uitkijken is altijd maar naar de werkgevers te willen wijzen. Want ook die draaien gewoon mee met het systeem. Dat ze in politieke discussies niet met de droomagenda komen dat is zo, maar ja, dat doet de politiek en de vakbonden ook niet, terwijl werknemers, flexwerkers en zzp’ers ook meestal alleen voor hun eigen soort opkomen, dus dat valt alle partijen te verwijten.
Om van het tehuis voor lege hulzen, waar Asscher de bingoballen mag draaien, op termijn af te raken, hoeven we alleen de financiering te stoppen, bijvoorbeeld door onderling de belasting buiten te sluiten. Als we dan ook niet meer de winsten èn verliezen van het bedrijfsleven, c.q. de happy few hoeven te financieren, zijn er voldoende middelen om iedereen de ondersteunen die het echt nodig heeft. Van Asscher c.s. hoef je dergelijke redelijkheid niet te verwachten, als je ziet hoe groot hun hekel aan de gewone werkende/werkloze blijkbaar is.
@Klokwerk
Je reacties maken voor mij wat duidelijk wat je in #0 bedoelt. #0 kwam op mij nogal polariserend over (“Asscher snapt het steeds niet”; ‘religie’, ‘een hele ramp’, ik miste haast ’tsunami van …’ nog.)
Ik begrijp dat het je in de kern hier om te doen is: Weten waar je (ook financieel) aan toe bent, zelfs als je baan opeens wegvalt.
Je lijkt Asscher te weerspreken als hij zegt dat het een ondernemerskeuze is, volgens jou is het meer een keuze van de overheid. Maar even later moet ik haast concluderen dat die keuze er wel is, maar -met een verborgen aanname- zo wordt gesteld alsof het geen keuze is:
De verborgen aanname is dat bedrijven binnen de beperkingen die ze hebben de maximale winst willen verkrijgen -zeer begrijpelijk overigens, wat dat is zo’n beetje wat bedrijven markttechnisch doen.
In #8 kom je -eigenlijk- met macchiavellisme op de proppen (of Realpolitik, of hoe je het ook noemt), met ‘Erst kommt das Fressen, dann die Moral’. Ik vind dat ook zeker geen verkeerde benadering, maar dan moet je wel tot het gaatje gaan. Als bedrijven ‘wezens’ zijn, die opereren in een ‘ecosysteem’ met prooien, parasieten, symbionten, voedsel, grondstoffen en steile kliffen, dan mag je er tegenwoordig wel vanuit gaan dat die ‘wezens’ slim genoeg zijn om hun eigen omgeving in te richten. Concreet: (overheids)regels kunnen een beperking zijn voor bedrijven, bedrijven kunnen naar manieren zoeken om die regels -op welke manier- te veranderen.
En dan ben ik het ook met #14 eens: er zit een verschil tussen ‘fressen’ enerzijds, en anderzijds je ongans eten en hele voorraadschuren gevuld laten (en rotten), terwijl de armen buiten als dagloners een kostje bij elkaar sprokkelen. Grote bedrijven hebben genoeg ‘gefressen’, laat ze maar eens met ‘die Moral’ op de proppen komen.
En dan is er het dilemma: hoe krijg je ‘macchiavellistische’ bedrijven zover dat ze deugden in praktijk brengen? Ik weet het zo niet. Met wetgeving wordt dat moeilijk (minister Schippers van Tabakszaken), en in een samenleving waar steeds meer met de portemonnee gedacht wordt, is een effectieve boycot ook moeilijk. Ik weet het zo niet.
Ha Folkward – tsja, ach, een column blijft een column. Eigenlijk zou ik deze gedachtegang eens in een essay moeten schrijven, want met 500 woorden dat ook nog actueel moet zijn kom je er met dit soort vergezichten eigenlijk niet. Maar mooi dat je het inderdaad wel blijkt te kunnen volgen :).
Met Erst kommt das Fressen etc bedoel ik overigens te zeggen dat de moraal eigenlijk geen kans krijgt als de verdeling van het eten niet deugt.
Zeker kunnen grote bedrijven meer verantwoordelijkheid nemen, en de meesten doen dat ook. Werknemers in de financiële dienstverlening met name, de grote boemannen van nu, kennen doorgaans veel betere werknemersregelingen dan de wet ze voorschrijft. Waar het mij om gaat is ten eerste de kleinere werkgevers, en ten tweede dat de kwaaien onder de bedrijven altijd kunnen wegduiken: het hoeft niet van de wetgever, en er nog voor worden beloond ook (lagere kosten). Dat is fundamenteel scheef. Dan kan je als minister wel over de moraal gaan lopen miepen, liever had ik dat hij de handen uit de mouwen stak.
Wat ik denk dat de oplossing is (los van dat ik denk dat met wetgeving wel degelijk moraal af te dwingen is, zij het langzaam), is dat we af moeten stappen van het idee dat sociale zekerheid door bedrijven verzorgd moet worden. Bedrijven zijn niet opgericht om sociale zekerheid te verzorgen, daarvoor hebben we de overheid. Laat die het doen, en laat de werkgevers er slechts voor dokken.
@15: in mijn optiek moet je het ook afdwingen, maar dan dus door ook moreel een appèl te blijven doen en meer. Dus steeds weer benoemen wat immoreel gedrag is, dat ‘het is mijn werk’ niet voldoende excuus is om sluipwegen te bedenken (en te belobbyen) of om de HR from hell te zijn.
Het verschil tussen de werkgevers, de vakbonden en de ‘politiek’ is simpelweg een van balans. De werkgevers, met name dus de grote multinationals, hebben zoveel meer macht en resources dat het geen eerlijk speelveld meer is. De lobby is zo vergaand verweven dat het niet te vergelijken is met de vakbonden. Ja, ik wijs de eenzijdigheid van de vakbonden af, maar dat staat in geen verhouding tot de invloed van de multinational-werkgevers op het hele beleid.
Want laten we de dingen even helder stellen: als wij basiszekerheid voor iedereen willen hebben (en wat mij betreft willen we dat) dan betekent dat een herverdeling van geldstromen. Een beetje minder aan de top, een beetje minder dat het land uitvloeit via aandeelhouders, een beetje meer omzetbelasting, de ontwijkroutes afsluiten, faillissementsfraude en schimmige bv-constructies aanpakken, etc.
En het is duidelijk dat sommigen dat niet gaan waarderen. En het is dan ook duidelijk dat ze alles op alles zullen zetten om mazen in de wet te vinden om de inperking hun geldstromen te voorkomen.
En ze beschikken over een breed arsenaal aan slimme mensen met veel juridische invloed, maar vooral ook over een brede groep mensen die bereid is om die talenten in te zetten zonder zich druk te maken over de morele waarden. Als we dat uitsluitend als een amorele juridische strijd blijven beschouwen, gaan we dat als maatschappij niet winnen. We moeten ook de intentie erbij betrekken.
Hier heb je denk ik de kern te pakken, en ik denk er 100% anders over. Bedrijven zijn deel van de samenleving en hebben daarom juist wel de plicht om bij te dragen aan de sociale zekerheid, en niet slechts met geld. Vergelijkbaar met de plicht die ieder mens heeft (in mijn ogen) om een moreel mens te zijn. Met belastingbetalen alleen ben je er niet. Ik vind dat mensen de plicht hebben (niet juridisch afdwingbaar, maar wel als mens) om behoorlijk met hun stemrecht om te gaan, om zich constructief op te stellen, om daadwerkelijk samen te leven en daarin overeenstemming te vinden, om niet al hun verantwoordelijkheid af te schuiven op de overheid.
En nee, dat is in de verste verte niet de perverse ‘participatiemaatschappij’ – maar ik vind dat je als mens bv niet het recht hebt om overlast te veroorzaken tot het moment dat de politie er eindelijk eens echt wat aan gaat doen: ik vind dat je daar zelf over na moet denken, en moet kunnen bedenken waar grenzen liggen. De politie is er voor uitwassen, maar niet om het dagelijks leven vorm te geven.
En exact zo denk ik over bedrijven. Ze zijn deel van de samenleving. Ze hebben als zodanig ook een plicht aan de samenleving om zich als ‘behoorlijk bedrijf’ op te stellen. Ik vind niet dat bedrijven amoreel kunnen zijn, en ik vind niet dat het uitsluitend aan de externe overheid is om daar grenzen aan te stellen.
En ik vind dat elk bedrijf, maar ook elk mens als individu, daarop aangesproken moet blijven worden.
Daar ben ik het wel mee eens, maar er is volgens mij een bijzonder groot verschil tussen zich moreel gedragen en het sociale vangnet vormgeven.
Ik vind het ook voor werknemers helemaal niet wenselijk dat ze voor hun uitkering afhankelijk worden gemaakt van hun (oude) werkgever (ontslagvergunning en nu ook nog ww).
Dat heeft met moraal niets meer te maken. Ik vind het eerder immoreel dat de overheid dit soort dingen steeds meer naar wetgevers schuift en zelf die verantwoordelijkheus verdomt te nemen.
Ja, dan zie ik wel een parallel met de Participatiesamenleving trouwens.
Overigens is voor wat ik voorstel verder geen herverdeling nodig mijns inziens. Het kan budgetneutraal. Gewoon het ontslagrecht afschaffen, samen met CAO voordelen afschaffen. Dit geld dat dit werkgevers oplevert mogen ze betalen aan een fonds waarin deze zaken geregeld worden voor alle werknemers: vast of flex. Mensen met een vast contract gaan er dan iets op achteruit, mensen met een flexcontract gaan er dan veel meer op vooruit. Voordeel: er is geen verschil meer tussen vast en flex, dus de sociale zekerheid wordt niet meer uitgehold zoals nu gebeurt met de groei van flexcontracten.
Hoe later deze ruil plaatsvindt, hoe nadeliger voor werknemers.
We kunnen ook wachten tot het vaste contract vanzelf verdwijnt. Ik vrees dat de VVD en werkgevers deze agenda voeren. Kortzichtig, want hoewel het goedkoop lijkt, wordt met het weggooien van de sociale zekerheid ook de economische stabiliteit en daarmee de consumptiekracht aangetast.
Maar ja, dan maar hopen dat landen om ons heen wel een stelsel van sociale zekerheid handhaven, zal de gedachte zijn. Dan worden wij dus een lage-lonen-land.
Als dat gebeurt zal ik zeggen: de vakbonden en de politiek stonden erbij en keken ernaar. Ze kwamen niet met een alternatief, maar jankten alleen maar mee. Straks is het te laat.
Enfin, eventuele herverdeling en aanpassing van beloningsstructuren, ik ben er helemaal voor, maar dat staat mijns inziens dus los van dit verhaal.