1911 Roelof Antoon Sigrist was afgekeurd als matroos. Boos als hij daarover was wilde hij zich wreken op het rijk en bewerkte Rembrandts ‘Nachtwacht’ met een mes. 1975 ‘De Nachtwacht’ werd weer bewerkt, nu met een broodmes. 1978 In het Van Goghmuseum werd in één maand tijd tot tweemaal toe werk van Van Gogh besneden. ‘La Berceuse’ en ‘Zelfportret met grijze hoed’. 1986 Gerard Jan van Bladeren bewerkte Barrett Newmans ‘Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue III’ met een mes. 1989 Een man wil aandacht voor zijn moeilijke situatie en snijdt in het portret van prinses Maria Henriette Stuart, geschilderd door Bartholomeus van der Helst. 1990 ‘De Nachtwacht’ is weer de klos en werd besproeid met zwavelzuur. 1996 In het Stedelijk Museum spuit Alexander Brener een groen dollarteken op het schilderij 'Suprematisme 1920-1927' van Kazimir Malevich. 1997 Van Bladeren doet het nog een keer. Hij bewerkt ‘Cathedra’ van Barrett Newman met een stanleymes. 1999 Dezelfde man die in 1990 ‘De Nachtwacht’ met zwavelzuur bespoot, takeldet in het Stedelijk Museum Picasso’s ‘Femme nue devant le jardin’ met een aardappelschilmesje toe. 2006 Hans-Joachim Bohlmann spoot aanstekerbenzine op “Schuttersmaaltijd ter viering van de Vrede van Munster’ van Bartholomeus van der Helst. Voor hij het doek ook in brand kon steken werd hij overmeesterd. U ziet: publieksparticipatie in musea is van vandaag én gisteren. Maar hoe moet al die ‘toegevoegde kunst’ begrepen worden? We weten vaak niet meer dan wat er in de media over is verschenen. En dat komt in bijna alle hierboven genoemde gevallen neer op ‘verwarde mensen’ met een ‘psychiatrisch rugzakje’. Maar heeft niet elke ‘destructieve toe-eigening zo zijn eigen dynamische levensverhaal?', vraagt kunstenaar Albert Westerhoff zich af in zijn podcastserie ‘Destructie als Discours’: Bij elke ingreep vraag je je als toeschouwer af: Is het werk nu meer of minder waard? Moeten we de actie be-oordelen of ver-oordelen? En kunnen we inmiddels naast impressionisme, kubisme, expressionisme et cetera, ook spreken van een nieuwe stroming: vandalisme? In negen episodes behandelt Westerhoff telkens één voorbeeld van ‘Artistiek Vandalisme’, in een poging ‘grip te krijgen op het fenomeen, en de overwegingen die eraan ten grondslag liggen’. In de podcastserie gaat het uitsluitend om doelbewuste, soms zelfs vooropgezette acties uitgevoerd door kunstenaars. Van Robert Rauschenberg die een werk van Willem de Kooning vrijwel volledig uitgumt (Robert Rauschenberg – Erased De Kooning Drawing, 1953) tot performancekunstenaar Alexander Brener die een werk van Kazimir Malevich van een groen dollarteken voorzag. Van kunstenares Rindy Sam, die een kus aanbracht op een wit monochroom werk van Cy Twombly tot Maarten Baas die originele designklassiekers verbrandde voor zijn serie ‘Smoke’. Twee afleveringen gaan over Gerard Jan van Bladeren, die tot tweemaal toe werk van Barnett Newman in het Stedelijk Museum aanpakte. Albert Westerhoff sprak er onder andere over met Barbara Visser, bekend van de documentaire ‘The End of Fear’ over de controversieel geachte restauratie van Barrett Newmans ‘Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue III’, nadat Van Bladeren zijn mes er op had losgelaten. Albert Westerhoff over deze afleveringen: Mijn onderzoek onthult niet eerder gepubliceerde teksten over en door Van Bladeren, wat een ontluisterend inzicht geeft in zijn overwegingen. De gehele podcastserie, met alle negen episodes, vind je hier. Voor vandaag, in Kunst op Zondag, kun je luisteren naar deel 6 en 7: Spanning om te snijden - A (Barnett Newman v.s. G.J. van Bladeren). Prettige zondag!
Men neme een gedicht van Edgar Allen Poe, zet daar een beat en een opera-achtige synthmelodie onder, en voilá: je hebt een indringend muzikaal werkstukje.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
COLUMN - Het OM in Amsterdam heeft de aangiftes tegen Mona Keijzer wegens haar uitlatingen in de talkshow Sophie & Jeroen van 17 mei 2024 geseponeerd. Ze gaf een toelichting op het hoofdlijnenakkoord van de nieuwe coalitie waarin een streng asielbeleid staat aangekondigd. Nieuwkomers zouden bij de inburgering meer moeten worden geconfronteerd met wat er tijdens de Holocaust met joden is gebeurd. Onder de migranten zijn immers veel mensen uit islamitische landen en, zei Keijzer, ,,We weten dat daar Jodenhaat bijna onderdeel is van de cultuur.” Ook na kritiek, van onder andere Arnon Grunberg, bleef Keijzer bij haar uitspraak. Ze maakte wel haar excuus en zei dat ze niet alle moslims bedoelde. Later verwees ze naar de reacties in islamitische landen op de moordpartij door Hamas op 7 oktober 2023 en naar uitspraken van de socioloog Ruud Koopmans.
Zestien mensen deden aangifte wegens groepsbelediging. Het OM heeft geconcludeerd dat de uitingen in beginsel strafbaar zijn, maar dat een strafrechtelijke vervolging van de politicus in dit geval in strijd is met de vrijheid van meningsuiting. ‘Het OM is van oordeel dat de uitlatingen die door Keijzer zijn gedaan op zichzelf beledigend zijn over een groep mensen wegens ras en godsdienst en, ook in de context van het publieke debat, onnodig grievend zijn. Keijzer heeft naar het oordeel van het OM onvoldoende verantwoordelijkheid genomen om te voorkomen dat haar uitingen die zij in de talkshow Sophie & Jeroen heeft gedaan zouden aanzetten tot onverdraagzaamheid.’
Het parlement van Montenegro heeft onlangs een resolutie aangenomen waarin de misdaden van Kroatische fascisten tijdens de Tweede Wereldoorlog worden veroordeeld. Concreet ging het om het concentratiekamp Jasenovac van de Kroatische Ustaše beweging die samenwerkte met de nazi’s. Het aantal slachtoffers wordt geschat op 80.000 tot 100.000, merendeels Serven, daarnaast ook Joden, Roma en partizanen. De Montenegrijnse premier Milojko Spajić was niet blij met de resolutie. De uitspraak werd onmiddellijk veroordeeld door buurland Kroatië. De huidige regering van Montenegro wil spoed zetten achter de procedure om EU-lid te worden. Het land hoopt tijdens het Hongaarse voorzitterschap de nodige stappen te zetten om in 2028 het felbegeerde lidmaatschap binnen te halen. Maar de nationalistische Kroatische regering kan gemakkelijk roet in het eten gooien.
Zo domineert het verleden de politiek in de Balkanlanden. Met oorlogsmisdaden in de hoofdrol. Nu gaat het dan vooral over de burgeroorlog begin jaren negentig bij het uiteenvallen van Joegoslavië en de strijd om de onafhankelijkheid van Kosovo. De vervolging van oorlogsmisdadigers is in alle voormalige Joegoslavische landen nog steeds actueel. En een belangrijke factor in hedendaagse politieke conflicten.
Katnic
In Montenegro, bijvoorbeeld, is Milivoje Katnic, een voormalige officier van Justitie, onlangs aangeklaagd voor misdaden tijdens het beleg van Dubrovnik door het Joegoslavische leger in 1991. De aanklager vermoedt dat Katnic, destijds officier van het JNA, tijdens een gewapend conflict rond Cavtat, een klein stadje op 18 kilometer van Dubrovnik, vlakbij de Montenegrijns-Kroatische grens, lokale burgers aan een onmenselijke behandeling heeft onderworpen. Katnic was eerder al eens aangeklaagd, maar dat had tot niets geleid. Nu is hij ook verdacht van betrokkenheid bij een criminele organisatie. Als officier van Justitie leidde hij de zaak tegen de Servisch gezinde coupplegers in 2016. Die eindigde in 2021 bij de beroepsrechter in vrijspraak voor Andrija Mandic, huidig parlementsvoorzitter en Milan Knezevic, parlementslid en voorzitter van de Democratische Volkspartij, de partij van de Servische minderheid die nu deel uitmaakt van de regeringscoalitie met de beweging Pokret Evropa sad! (Europe Now) van Spajić. In de gevangenis is Katnic dit voorjaar twee-en-een-halve maand in hongerstaking gegaan. Hij claimt het slachtoffer te zijn van de wraak van Knezevic and Mandic.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Sophye Soliveau studeerde harp en koorzang aan het conservatorium, maar stapte over op jazz, rythm & blues en gospel. Ze stamt uit een muzikale familie uit Guadeloupe.
Haar debuutalbum Initiation kwam afgelopen april uit.
Israel is bezig systematisch UNRWA-scholen en andere gebouwen aan te vallen en/of te vernietigen. Philippe Lazzarini, de Commissaris-generaal van UNRWA klaagde erover. In 10 dagen zijn tenminste acht scholen aangevallen waarvan er zes van UNRWA waren. ”De oorlog heeft meisjes en jongens van hun jeugd beroofd en van een jaar waarin ze naar school hadden gekund. Scholen niet er niet voor militaire doeleinden en worden niet voor gevechten gebruikt door enigerlei partij in een conflict. Ze zijn geen doelwit,” twitterde hij. “De voortdurende flagrante schending van het internationaal recht gaat maar door. Alle oorlogswetten zijn opzij gezet in Gaza. Het mag niet nieuwe norm worden dat we onze gemeenschappelijke menselijkheid verliezen.”
Dinsdag werd de Al-Razi school in Nuseirat getroffen. Daarbij vielen minstens 23 doden en meer dan 70 gewonden. Eerder was er een andere school in Nuseirat doelwit. In een week tijd waren er toen vier aanvallen waarvan de dodelijkste een aanval op een school in Abesan bij Khan Younis waar een voetbalwedstrijd gaande was, Daarbij vielen 29 doden. In negen maanden oorlog zijn 190 UNRWA scholen getroffen, oftewel 70 procent van alle scholen. Dat gebeurde in 435 aanvallen waarbij 539 mensen die daar onderdak hadden gezocht zijn gedood. En tot overmaat van ramp hebben de Israeli’s tijdens hun laatste offensief in Gaza-stad ook het hoofdkwartier van UNRWA, dat daar stond, volledig verwoest. Voeg daarbij dat bij alle aanvallen – bijvoorbeeld ook op distributiegebouwen van UNRWA – 197 medewerkers van UNRWA zijn gedood en dat de distributie door UNRWA, de enige organisatie dir over de mankracht en de organisatie beschikt om dat met succes te doen, al een paar maanden wordt gesaboteerd. en de conclusie ligt voor de hand: Israel breekt gewoon UNRWA apart.
COLUMN - Een week geleden ging de kersverse asielminister op geheim bezoek in Ter Apel. Zoals die dingen gaan, was er niets geheims aan. Het ontbrak er nog maar aan dat haar baas (nee, niet Schoof of die van Oranje-Nassau, maar G.W.) het bezoek per tweet aankondigde.
Iedereen, en zeker de direct betrokkenen, waren natuurlijk benieuwd wat ze zou gaan zeggen. De opgetrommelde pers (hoe wist die eigenlijk dat het een geheim bezoek was?) kon het volgende noteren:
De minister gaat de instroom van asielzoekers inperken én de spreidingswet gaat intrekken. En wel meteen. ‘Ik houd van parallelle processen, dus ik doe het tegelijk’ zo sprak de minister.
Zoals het een geslepen politicus betaamd, werden concrete details listig omzeild.
Jawel, de minister gaat voor een ‘maximale beperking’ van de instroom. “Dat gaat ook gewoon gebeuren. De kraan moet dicht.”
We moeten nog een complete zomervakantie plus nog wat weken wachten op het hoe en hoeveel want: “We hebben een mooi akkoord op hoofdlijnen en dat wordt omgezet in beleid. Ik ga ervan uit dat we met Prinsjesdag beter kunnen vertellen wat het gaat worden.”
En wordt Ter Apel ondertussen nog geholpen en ontlast? Nou dat kost tijd, maar omdat er nog geen tentjes voor de poorten van Ter Apel staan verwacht de minister niet dat er asielzoekers buiten moeten slapen. “Het is niet zover. Dus ik ga ervan uit dat dat niet gebeurt.”
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
‘Papillon’ verwijst natuurlijk naar die beroemde film over een ontsnapping uit een Franse gevangeniskolonie. Ik had eigenlijk gedacht dat het boek waarop de film gebaseerd is veel ouder zou zijn, maar dat stamt uit 1969.
Henri Charrière was een Franse crimineel die – naar eigen zeggen onschuldig – veroordeeld werd voor moord, en in 1934 naar een strafkolonie in Frans Guyana werd gedeporteerd. Hij hoorde daar allerlei verhalen over gewaagde ontsnappingspogingen, die hij in zijn autobiografie ‘Papillon’ als de zijne voorstelt.
Allen Dunn en begeleidingsband The Probes wekken Captain Beefheart weer even tot leven. Voor zover mogelijk natuurlijk, want die (volgens sommigen geniale) mafklapper blijft onnavolgbaar.
Bob Marley schreef ‘Concrete Jungle’ nadat hij vanuit Jamaica naar de Verenigde Staten was geëmigreerd om bij zijn moeder te kunnen zijn.
Het is het eerste lied op de plaat Catch a Fire uit 1973, en beschrijft poëtisch de vervreemding die Marley als zwarte man ervaart in de verstedelijkte omgeving van de VS.
No chains around my feet
but I’m not free
I know I am bound here in captivity