Ja, we weten dat links heeft verloren. Maar hoe zit dat met het klimaat? Want in het algemeen is ‘klimaat’ een steeds belangrijkere rol gaan spelen, en niet alleen bij links. Inmiddels geeft bijna elke partij toe dat er een probleem is, hoewel ze sterk verschillen in hun gevoel van urgentie en de voorgestelde oplossingen. De linkse partijen zijn het groenst en D66 is duidelijk groener dan de VVD, waar ze denken dat we de klimaatdoelen wel gaan halen (wat volgens een doorberekening van hun plan niet zo is) en we rustig aan kunnen doen. De partijen ter rechterzijde van de VVD zetten liever in op klimaatadaptattie (JA21) of willen de klimaatwet intrekken (FvD).
Wat betekenen de verkiezingsuitslagen voor het klimaatbeleid en hoe er gestemd zal worden over klimaatmaatregelen in de Tweede Kamer? Voor politieke partijen geeft KiesKlimaat op basis van stemmingen in de Kamer elke partij een klimaatlabel. Wij vroegen ons af hoe de klimaatlabels vertegenwoordigd waren in de Tweede Kamer en hoe dat is veranderd met de nieuwe zetelverdeling. De winst van D66 zal goed zijn voor het klimaat (hoewel D66 slechts label C kreeg), maar de winst van rechtse partijen doet dat weer teniet. De groenste partijen zitten op links, maar juist daar vielen de klappen, behalve bij de Partij voor de Dieren en, zo lijkt het op dit moment, BIJ1. Dus helaas, de titel van dit stuk verklapte het natuurlijk al: ook het klimaat is deze verkiezingen grote verliezer.
Voor de verkiezingen kregen 73 zetels de klimaatlabels A+B+C (grijze balken). Dat was dus al geen meerderheid, en het aantal zetels met die labels is met de verkiezing van gisteren geslonken met 9 naar 64 zetels (gekleurde balken). Als we alleen kijken naar klimaatlabels A+B dan verliest het klimaat zelfs 13 zetels (van 46 naar 33).
Enige toelichting: het klimaatlabel is gebaseerd op stemmingsuitslagen van de afgelopen jaren in de Tweede Kamer, dus het label is niet bekend voor nieuwe partijen. Een van de makers van het klimaatlabel, Leo van Lierop, schat op Twitter in dat VOLT en BBB klimaatlabel D zouden krijgen. Hij verwijst daarvoor naar een beoordeling van verkiezingsprogramma’s door Reclame Fossielvrij. Afgaande op het verkiezingsprogramma geven we BIJ1 label A, want zij willen verregaande oplossingen, terwijl we JA21 label F kunnen geven aangezien ze voortkomen uit FvD, en hun splitsing lag niet aan hun klimaatstandpunten.
Reacties (13)
Volt en D66 worden tekortgedaan in deze indeling. D66 doordat het label is gebaseerd op stemmingen en D66 natuurlijk in de coalitie zat en allerlei groene moties daardoor niet heeft gesteund; Volt doordat de klimaatparagraaf vrij summier is en daardoor niet de volgens de opsteller juiste beleidsopties worden aangevinkt. De ambitie van Volt daarentegen is duidelijk en ligt flink hoger dan de Europese norm: 2040 klimaatneutraal.
De context is ook wel belangrijk: ja, anti energietransitie heeft zetels gewonnen, maar inhoudelijk zijn de labels een hoop groener geworden afgelopen 5 jaar, en die beweging is veel groter dan de zetel verschuiving nu.
Met Volt is het compleet onduidelijk hoe de partij dat zou willen doen, en qua D66 vraag ik me af of de partij de komende vier jaar niet exact hetzelfde gaat doen, dus heel onterecht is de analyse niet.
Er is een groot verschil tussen verantwoordelijkheid dragen en oppositie voeren – partijen afstraffen omdat ze daadwerkelijk klimaatbeleid voeren lijkt me niet de bedoeling. Ook de PvdD zal minder groen stemmen dan hun programma als ze in de regering gaan zitten.
Dat je Volt wat strafpunten geeft omdat ze een onbeschreven blad zijn snap ik, maar gezien de ambitie past D echt niet. Nu wordt er geredeneerd: maatregel x staat niet expliciet omschreven, dus zullen ze dat wel niet willen, terwijl je ook andersom kan redeneren: gezien de ambitie moeten ze wel voorstander zijn van maatregel x, anders wordt de ambitie niet gehaald. De ambities zeggen mij meer dan de veranderende modes van de concrete maatregelen. Die zijn namelijk nogal afhankelijk van technische ontwikkelingen, marktontwikkelingen en relatieve weerstand, iets waar ook de A label partijen aan onderhevig zijn zodra ze de ambitie in daden willen omzetten (zie Groen Links, windmolens).
Het (HEEL beperkte) setje maatregelen de ze bij Volt noemen staat zo ver buiten verhouding tot de ambitie die ze uitspreken, dat ik niet anders kan concluderen dan dat ze zich gewoon schuldig maken aan dezelfde praktijken als de VVD. Dan is “gezien de ambitie moeten ze wel voorstander zijn van maatregel x, anders wordt de ambitie niet gehaald” echt ronduit naïef en de omgekeerde redenering zonder meer gerechtvaardigd.
[ D66 natuurlijk in de coalitie zat en allerlei groene moties daardoor niet heeft gesteund ]
Het was dus zo onbelangrijk voor ze dat ze dat hebben weggegeven.
En je weet nooit wat ze er voor teruggekregen hebben, misschien wel niets.
Dus als je weet dat D66 net zo makkelijk de coalite voortzet dan weet je dat hun klimaatdoelstellingen het alweer bij lange niet gaan halen. Als je de Schiphol paragraaf van D66 ziet dan willen ze gewoon groeien en Lelystad openen, het is allemaal verstopt in warrige uitspraken over stillere en schoner vliegtuigen die er gewoon niet gaan komen. Nergens een keiharde ononderhandelbare doelstelling. En alleen als er maatregelen op Europees niveau komen.
Het was goed zichtbaar in een debat met Klaver dat het milieu D66 weinig waard is. Op de vraag van Klaver of Lelystad open moest en Amelisweerd plat, bleef Kaag ontwijken door te zeggen dat “dat nu niet direct aan de orde was” en dat je naar het grotere plaatje moest kijken.
D66 zal nu echt moeten tonen dat ze stappen willen zetten op milieu gebied. Te beginnen met dat speeltje van Cora en de VVD, Lelystad.
De CU wieberen uit de coalitie en het CDA via de minister van Landbouw de boeren voor de keuze stellen om stappen te maken met stikstof reductie.
Het afgelopen kabinet heeft ingrijpende stappen gezet op klimaatgebied, mede doordat D66 en CU daar veel belang in stelden.
Een boekwerk schrijven over hoe het allemaal zou moeten kan iedereen, daadwerkelijke beleid maken om de energietransitie te realiseren is een stuk ingewikkelder. Alle partijen, hoe revolutionair hun programma ook is, zullen water bij de wijn moeten doen als ze eenmaal verantwoordelijkheid dragen.
Je kritiek op het D66 programma is feitenvrij geleuter. D66 legt duidelijke ambities neer die verder gaat dan de huidige Nederlandse ambities en doet in de doorrekening van het PBL zeker niet onder voor GroenLinks.
https://www.pbl.nl/nieuws/2021/belangrijke-verschillen-in-voorstellen-politieke-partijen-voor-de-leefomgeving
in plaats van te zeuren over dat D66 de juiste vinkjes zet (Amelisweerd? serieus?) kan je beter blij zijn dat zij wel zetels hebben gewonnen en in de positie zijn om daadwerkelijk iets op klimaatbeleid te doen. Dit in tegenstelling tot de versplinterde puinhoop waar de rest van links uit bestaat.
Het vliegveld Lelystad en de verbreding van de A27 bij Amelisweerd zijn in mijn ogen wel degelijk ijkpunten aan de hand waarvan D66 kan laten zien dat ze het klimaatbeleid serieus nemen. Daar moet je dus wel over door blijven zeuren.
“Het afgelopen kabinet heeft ingrijpende stappen gezet op klimaatgebied”
Welke dan? Niet de stapjes maar die ‘ingrijpende’?
“de versplinterde puinhoop waar de rest van links uit bestaat”
Dat is toch inclusief GL waar jij op heb gestemd? (dat schreef je bij het stuk over stemverklaringen). Is dat niet zuur dat je op een puinhoop heb gestemd?
[ feitenvrij geleuter / zeuren ]
U kunt nog steeds niet zonder denigrerende opmerkingen, hè? Professor Cerridwen?
[ D66 legt duidelijke ambities neer ]
Die keer op keer in de coalitie verdwijnen als D66 weer op de schoot van de VVD zit.
En wat bv. Schiphol/Lelystad betreft heb ik al gezegd hoe warrig en juist onduidelijk die zijn zodat je er achteraf de zoveelste groei mee kunt rechtvaardigen.
[ blij zijn dat zij wel zetels hebben gewonnen ]
Voor mij persoonlijk is D66 een wolf in schaapskleren geworden; een lokkertje van de VVD voor mensen die de VVD te rechts vinden en de PvdA (net) niet (meer) zien zitten.
Maar Volt gelooft toch in kernenergie en tegelijk afvalvrije energie? Dan is Petten nog een hele uitdaging, en niet alleen financieel. https://nos.nl/artikel/2218171-kabinet-trekt-geld-uit-voor-opruimen-gevaarlijk-kernafval-petten.html
Is in de beoordeling van de oplossingen ook het werken aan draagvlak meegenomen? En de verdeling van de kosten naar draagkracht en naar zwaarte van de vervuiling? Klimaatbeleid dat alleen op het technologisch terugdringen van de CO2 uitstoot is gericht zou ik geen A label geven.
Bij mijn weten niet. Maar over het algemeen zijn de partijen die een goed label krijgen economisch relatief links. En de kosten zal een GroenLinks of PvdD (A) echt meer bij vervuilende bedrijven ipv burgers neerleggen dan de VVD (E). Dus hoewel het voor zover ik weet niet officieel meespeelde is er wel correlatie.