USAID heeft in kaart gebracht hoeveel steekpenningen je onderweg moet betalen om een transport in een bepaald deel van Afrika van A naar B te krijgen (via via). Heel handig, zo kan je beter bepalen welke route goedkoper is om hulpgoederen bij de hulpbehoevenden te krijgen. Uitbreiden, mashup maken met Google earth en via satelliet aanbieden aan alle hulpverleningsorganisaties. Spaart een hoop steekpenningen. Prima initiatief.
Toch?
Maar het gaat wel uit van de acceptatie van steekpenningen als noodzakelijk kwaad bij het werk van NGO’s en hulpverleningsorganisaties. Omkoperij is dan ook juist in de landen waar veel hulp naar toe gaat aan de orde van de dag.
Het argument om te accepteren dat steekpenningen nodig zijn, is vaak dat anders de hulp überhaupt niet gegeven kan worden.
Dit is echter wel heel erg een korte termijn argument. Steekpenningen geven houdt een corrupt systeem in stand. Een systeem dat er baat bij heeft delen van de bevolking afhankelijk te houden van hulp dus. Het geld gaat naar de macht en de slachtoffers schieten er maar een heel klein beetje mee op.
Een aantal ervaringsdeskundigen legden onlangs uit dat in bijvoorbeeld India tussen de 10 en 50 procent van het geld dat daar aankomt vanuit liefdadigheidsinstellingen, aan omkopen opgaat. Soms heel bot om snel een vergunning te krijgen voor het een of ander, soms voor een mooi huis van de directeur van het nieuwe weeshuis die anders niet meewerkt.
Deze kosten ziet u overigens nooit als aparte post staan in de mooie jaarverslagen.
Is het niet verstandig om voorlopig helemaal geen steekpenningen meer te geven zodat op langere termijn er een eerlijke verdeling kan komen en de werkelijke problemen worden opgelost? En als er dan toch steekpenningen gegeven worden, zou daar dan niet gewoon verantwoording over afgelegd moeten worden?
Reacties (50)
Het spijt me, deze keer sta ik lijnrecht tegenover U, vermoed ik gezien de vraagstelling.
De situatie is erg complex. Eerst de massa (geterroriseerd door een kleine groep die dus steekpenningen wil) voeden/gelegenheid geven op eigen voeten te staan, dan de rest.
Terzijde..steekpenningen komen door (de slecht betaalde overheidsfunctionaris) uiteindelijk terecht in de gemeenschap.
@larie: er zijn landen waar we al tientallen jaren voeden….
En het trickle down principe is nogal wankel. Tuurlijk komt er geld naar beneden, maar wel onder condities en afdwingen van privileges. Alleen omdat ze een pistool hebben.
Wat zou er gebeuren als je het geld gewoon at random zou verdelen?
Ik zal hier eens vragen hoe dat eigenlijk werkt, er is net een container aangekomen in Kenia en eind van het jaar gaat er een naar Sierra Leone.
Meestal worden de laatste kisten afgevuld met boutjes, moertjes en ander zwaar spul, zodat ze niet zo snel op de loop gaan met de rest van de kisten.
@larie: Oh ja, welkom terug van vakantie!
steekpenningen vragen ies koeltur.. moeten we accepteren toch?
* krijgt visoenen van dineetjes van dronken bleke hulpverleners met dikke afrikaanse meneren die met veel goud behangen zijn*
Nog afgezien van de vraag of al die hulp wel zinvol is en hoeveel procent op bestemming komt. Vroeg een aantal prominente afrikanen vorig jaar niet om aub te stoppen met die hulp? Die schijnt namelijk meer stuk te maken dan dat die opbouwt.
Over de effectiviteit van hulpverlening kunnen we een aparte boom opzetten, maar over steekpenningen: Welcome to the real world. In sommige landen hoort dat er nu eenmaal bij.
Als je ervan uitgaat dat de hulp goed en nuttig is, dan moet je de kosten van steekpenningen maar gewoon optellen bij de kosten van tansport, begeleiding etc. Soort overhead. Als dan op het einde van het traject de hulp nog steeds nuttig is, is het (smeer)geld wel besteed.
@larie: Maar ik begrijp uw positie niet helemaal goed. Zeg je nou dat alle vorm van omkoping of misbruik acceptabel is? Dat het in the long run uiteindelijk iedereen baat als bepaalde “ambtenaren” consequent bij iedere beweging wat geld vragen?
@Sir Humphrey: maar de vraag die ik neerleg is of het niet water naar de zee dragen is op deze manier. Je houdt een verkeerd systeem in stand onder het mom een paar mensen te helpen. Maar die mensen zijn misschien juist in die situatie terecht gekomen doordat anderen van hun (betaalde) machtspositie misbruik maakten.
Bah @Sikbock en bovenal hoe naast de pot gepiest.
Soms (zoals nu) word ik echt pissig van die kantoorstoel comments zoals die van U, gewaardeerde Sikbock. Volledig los van de werkelijkheid ter plekke.
Dagelijks ontvang ik pakweg 100 brieven uit Afrika over deze dingen.U met uw dronken hulpverleners en goud behangen Afrikanen….ach..ik geef het op..houdoe.
Zet uw stoel maar in de relax-houding :((
Weblogs, niks voor mij blijkt.
psies.. gewoon optellen bij de kosten.. en we smijten er gewoon nog een extra campagne tegenaan met zielige kindertjes.
Bij voorkeur gericht op bejaarden natuurlijk, die geloven namelijk nog alles watje ze vertelt
@larie: Misschien dit filmpje even tussendoor bekijken:
http://www.aboutblank.nl/pivot/entry.php?id=2547
Helpt echt :-)
@Steeph, de rotte appels in een systeem verander je niet door niet betalen van steekpenningen maar door er aan mee te werken dat de onderdrukten rechtop kunnen staan.
@ Larie.. stel je niet aan beste man.. Ik weet niet met welke insteek je hier zit, maar die verschilt iig van de mijne..
p.s. ik ben blij dat ik geen 100 brieven per dag ontvang. Ben sinterklaas niet ;-)
@larie: Maar werkt het eerste het laatste niet tegen (zoals de meeste organisaties het nu doen)?
@ Steeph: haha! :-)))
Das (12) leuk Steeph :).
Mijn ervaring is dat omkoopgeld een soort van salaris is. De gasten die dat (veelal met trillende benen) vragen krijgen bijna nada.
Dan gaan ze naar hun woonplek en hebben dat extraneusgeld als een soort van salaris ontvangen. Het dorp vaart daar wel bij..met eigen ogen gezien en vond het OK, sterker nog ik gaf het vrijwillig omdat ik ergens voelde dat dat het onderdrukkkende syteem daar wankel van wordt.
@sikbock, neem eens een kijkje: http://www.dwwbreda.org/projecten.htm
@Steeph: Je moet per hupactie een kosten-baten analyse maken. Wat kost de hulp, en wat levert het op? De realiteit is dat smeergeld een ‘normaal’ onderdeel is van de kosten van hulp.
Ik ga er voor het gemaak maar even van uit dat hulp in principe goed en effectief is. In dat geval heb ik geen bezwaar tegen wat smeergeld. De realiteit is nu enmaal dat hulp niet gegeven wordt aan functionerende rechtstaten – die hebben dat om de een of andere reden niet nodig – maar aan de zogenaamde ‘failed states’. En daar hoort het er nu eenmaal bij.
Geen sinterklaas geachte Sik maar slechts microcredieten..mooie insteek deze prikkelende benadering aldaar btw.
Komaan Sik..Zum Wohl (borrel aanbieding in Zwitserland elkaar in de ogen kijkend en klinkend:)
@12: het zal het late uur wel zijn, maar ik kon er geen moment om lachen – zelfs niet stiekum
@9: Zolang het Westen de hoofdschuldige blijft van de erbarmelijke situatie in subsahara Afrika (en dat al een slordige 500 jaar), lijkt het me moeilijk om een systeem van steekpenningen te veroordelen: veel van die mensen hebben anders simpelweg niet te eten.
Dus laten we beginnen met:
– stoppen van alle wapenexport (productie is alleen voor eigen/EU/NAVO/VN-gebruik)
– stoppen met ontwikkelingshulp in de huidige vorm
– kwijtschelding van alle schulden
– stoppen met alle protectionistische maatregelen ten aanzien van Afrikaanse landen
– etc etc
Oftewel: die mensen een eerlijke kans bieden een redelijke economie op te bouwen: eerst welvaart, dan de rest
@ Jay: onzin.. die staten zijn net zo goed zelf verantwoordelijk (al ben ik het met je eens dat het westen protectionistische maatregelen moet afschaffen)
@ No name: blabla pr blabla..
@ Larie: T.a.v die microcredieten:
In de eerste plaats is er het idee dat armen beter af zouden zijn door zelf ondernemer te zijn dan door ergens in dienst te zijn. Dit idee gaat lijnrecht in tegen de gehele geschiedenis van succesvolle economische ontwikkeling.
* Ten tweede klopt het idee dat leningen de voornaamste financiële diensten zijn die armen nodig hebben niet: wat armen werkelijk moeten doen om uit de armoede te komen is sparen en verzekeringen afsluiten.
* Het derde idee is dat ondernemingen kunnen worden gecreëerd door krediet te scheppen, terwijl ondernemerschap en management vele malen belangrijker zijn.
* Op de vierde plaats komt het idee dat niet-armen geen krediet nodig hebben, terwijl het bankieren op de vrije markt duidelijk laat zien dat hogere inkomens ook grotere leningen kunnen aangaan.
* Op de laatste plaats is er het idee dat microkredietinstellingen zichzelf zouden kunnen bedruipen, terwijl alle ervaring laat zien dat arme leners slechts zelden in staat zijn door hun lening een succesvol bedrijfje te starten om zo winst te maken waarmee ze het geld terug kunnen betalen.
klikje
Getver, wat ben jij een zuur mens sikbock.
@NOname: jij bent zeker en vrouw?
Wow — tussen de 10 en 50 procent. Dat zijn nog eens harde, tot op het bot uitgerechercheerde cijfers.
He Sik..ouwe pik..wat maak je me nou?
“wat armen werkelijk moeten doen om uit de armoede te komen is sparen en verzekeringen afsluiten.”
Ik ga te bed.
@Rene #27: Blij voor je dat je een wankel argument in de post gevonden hebt. Maar heb je ook nog wat over de stelling te zeggen of wil je alleen maar opgenomen worden in het filmpje waar ik eerder naar verwees?
Ik zet mijn PC dus nu uit.
Misschien red ik er nog een creperend afrikaantje mee.
Wie weet.
leuk toepasselijk filmpje
en dan nog Larie-e ! WELK EEN BEDRAGEN ZEG ! ! !
@ Steeph, #29:
Ik nam aan dat de stellingname in mijn reactie wel dermate impliciet duidelijk was dat ik het daarbij kon laten, maar ik zal toegeven dat overschatting van mensen 1 van mijn meer fundamentele problemen is.
Tussen de 10 en de 50% — wat is dat nu toch voor een totaal en absoluut nonsens cijfer? Het maakt het gehele bericht even totaal en absoluut nutteloos aangezien er als het 10% is uitermate veel meer reden is om het af te doen als een noodzakelijk kwaad dan als het 50% is — in het eerste geval komt er namelijk 90% goed terecht en in het tweede maar de helft (ik ben goed met cijfers).
En bij 20 procent? 30? 40? Weet ik nog niet. Moeten we het maar eens over hebben als we enig idee hebben _waar_ we het over hebben.
Uw toegenegen Rene — een jongeman van tussen de 8 en 40 jaar oud.
ach sickbok is realistisch en wordt afgeserveerd vanwege onmenselijke uitingen.
Gelukkig heeft hij meer verstand van zaken , een kapitalistische wereld is een rotte appel.
Laat Afrika met rust. eerst leegzuigen dan een oxfam pleistertje erover heen , vroeger deed de kerk het
nu het rode kruis. Different Hat same story.
Zo moet je je gedragen dan gaat het goed met jullie.
braaf hostie of een koekje zoutoplossing misschien?
moahaha en de afrikaan die trapt er ook nog in ook.
Veel keuze heeft hij ja niet. ja
kijk de statistieken na waar men hier zo gek op is Bangladesh was in de hippie tijd al een chaos en dat zal het ook wel blijven , burundi?
verdorie, vreemd 4 x? en ik was nog niet halverwege..delete mijn mening accepteer mijn excuses.
We vallen in de herhaling en lossen niets op…
@Hemaworst: dubbele verwijderd. Hikje in het systeem.
@Rene: Zo begrijp ik uw punt beter. Hoewel ik een vrij principiele vraag neerleg waarbij het nauwelijks uit maakt of het nou om 1% of 90% gaat, is het natuurlijk wel relevant.
Alleen is hier beroerd weinig materiaal over beschikbaar. Vandaar de indicatie op basis van een aantal waarnemingen.
Het blijft daarbij lastig “rekenen”. Als bijvoorbeeld 30% van het geld naar omkopen gaat maar bij 1 persoon komt en de rest (70%) naar 1000 mensen in een dorp, levert dat natuurlijk ook weer een ander beeld dan 50% naar 50 mensen die omgekocht moeten worden waarbij de hulp bij 100 mensen komt….
@Larie17: Dank je voor deze insteek. Zo had ik het nog niet bekeken. Makes sense.
Aan het kaartje te zien zijn steekpenningen niet effectief.
Je zou verwachten dat steekpenningen er voor zorgen dat je makkelijker door kunt rijden, hoewel het oponthoud mede veroorzaakt zal zijn om die steekpenningen te kunnen innen.
Maar het kaartje laat zien dat de minste delay correspondeert met de laagste steekpenningen. Het omgekeerde van de verwachting dus.
Een neef van me heeft lange tijd voor Artsen zonder Grenzen gewerkt. Die organisatie heeft in verschillende landen afdelingen. Hij vertelde me ooit hoe AzG-Nederland en AzG-Frankrijk een hele tijd een conflict in Somalie gefinancieerd hadden.
De Nederlandse tak was werkzaam in het gebied van een warlord en moest, naast steekpenningen, ook allerlei diensten afnemen bij vriendjes van die warlord. Ze waren dus bezig om heel wat geld in het gebied te pompen. AzG-Frankrijk deed hetzelfde in een aanpalend gebied, dat onder leiding stond van een andere warlord die oorlog voerde met de warlord uit het Nederlandse AzG gebied. Beide AzG afdelingen waren dus bezig het conflict te rekken, juist doordat ze daar zaten om de slachtoffers van die oorlog te helpen.
Kortom, hulpverlenings organisaties zijn voor de plaatselijke machthebbers vaak een bron van inkomsten. En daardoor kan hun aanwezigheid averechts werken.
Corruptie is geen gevolg van een dictatoriaal regime, het is er een onderdeel van. Een dictator heeft er geen belang bij dat zijn veiligheidstroepen voldoende salaris krijgen. Ze zouden dan immers te veel vrije tijd kunnen krijgen en een staatsgreep gaan voorbereiden.
Door corruptie in stand te houden houdt je je politie bezig.
@ Steeph, #38;
al die hongerende dakloze weeskindertjes kunnen je precies vertellen hoe belangrijk principiele vragen zijn
Maar serieus — de enige zinnige maatlat waarlangs je hulp als dit kan leggen is die van de effectiviteit in het verbeteren of verlichten van de situatie van degenen voor wie het bedoeld is (korte en/of lange termijn) en als zodanig vind ik het verschil tussen 10% en 50% dermate essentieel in de beoordeling dat ik zonder een nadere precisering daarvan een oordeel niet zinnig acht.
Indien 90% goed terecht komt lijkt me dat een mooi resultaat. Als 50% slecht terecht komt een beroerde.
De principiele vraag kan dan blijven staan voor infantielen die denken dat de wereld wordt gevormd door een netjes gecatalogiseerd stapeltje principes, in plaats van uit de van alle menselijke normen los staande evoluerende teringzooi die wij ons prachtige bestaan noemen.
Re #43 — bah.
Er staan dus “populisme” HTML tags rond die eerste paragraaf, maar dit comment systeem schijnt daar niet aan mee te werken.
[werkmode uit]
@Rene: probeer het met blokhaken. We gebruiken hier bbcode in de comments.
[werkmode aan]
@40: Die steekpenningen betaal je ook niet om sneller door te mogen, je betaalt ze om uberhaupt door te mogen. Elke mongool met een uniform aan die een weg door zijn dorp heeft lopen zet er een slagboom overheen.
Die laat ie dan naar beneden bij elk voertuig dat uit het buitenland komt (of dat nu touristen zijn of hulpgoederen boeit niet, het gaat erom dat er geld in zit). Verolgens laat ie die slagboom een half uurtje dicht, of zo lang tot hem geld wordt aangeboden. Is dat na een half uur nog niet gebeurd, dan loopt ie zelf aan het onderhandelen. Hij heeft de tijd, dus uiteindelijk wint hij altijd.
Dat de gemiddelde steekpenningkosten en tijdverliezen in Togo, Ghana en Burkina Faso lager zijn lijkt me logisch, omdat je tot Ouagadougou twee wegen hebt (marktmechanisme, de weg met de minste weerstand wordt gekozen, dus er is concurrentie). In Mali is er een monopolie, dus kunnen de overheidsbanen langs de weg duurder verkocht worden (dus meer slagbomen en hogere steekpenningkosten).
Het probleem ligt eigenlijk een trap hoger, bij de overheden, die hun beambten niet betalen (en niet zelden juist geld vragen voor bepaalde banen). Daar kun je aan meespelen en de steekpenningen mee betalen, maar daarmee hou je het hele systeem van corruptie draaiende, dat in die landen hoogtij viert. Logischerwijs maak je daarmee ook op langere duur enig vooruitzicht op democratie onmogelijk.
“Het systeem is niet corrupt. Het systeem is corruptie.” Joris Luyendijk.
De mensen die aan die checkpoints werken verdienen niet genoeg om rond te komen. Als hun inkomsten uit steekpenningen wegvallen, dan stort er een groot stuk van de lokale economie in en leven er dus nog meer mensen in armoede. Steekpenningen en hulpverlening, lood om oud ijzer. Wil je echt iets doen voor de mensen daar, geef ze dan een eerlijke kans op onze markt, weg met de Europeese landbouwsubsidies. En stop met het dumpen van onze voedselresten op hun markt.
Probleem daar ter plekke is volgens mij ook de grote rol van de overheid. Zodra je hun medewerking nodig hebt betekent dat geheid smeergeld betalen.
Dus: afbouw tariefmuren hier en verkleining van de rol van de overheid daar.
@47: Ja dat is wat makkelijk. Die steekpenningen verdwijnen allemaal weer in de zakken van de minsters, want die vragen gewoon geld voor een baan als slagboombeambte. Dat is geen ontwikkelingssamenwerking (en van trickle don komt ook helemaal niets in), dat is het verrijken van de toplaag, die het geld vervolgens naar Zwitserland/de Cayman eilanden sluist en zelf richting cariben verdwijnt zodra er een “revolutie” (=andere inhalige corrupte, die de gunst van het leger heeft weten te krijgen) dreigt. Zo lang er geld richting dat deel van afrika gaat, komt altijd een groot deel in die handen terecht en hou je het systeem intact. Wat dat betreft ben ik het erg eens met de quote van Luyendijk
http://www.reason.com/news/show/33258.html