NGO’s vrezen boek ‘De Crisiskaravaan’

Sargasso heeft plek voor gastbijdragen. Vandaag is de digitale vloer voor Frans Weerts (weblogger en eurohopper).

Noodhulp is anno 2008 big business. De hulpindustrie is inmiddels uitgegroeid tot de vijfde economie ter wereld. Er gaan ook in ons land tientallen miljoenen in om, die jaarlijks via de Niet Gouvernementele Organisaties (NGO’s) naar de brandhaarden vloeien. Maar komt die hulp wel terecht op de juiste plekken, of worden pardoes de aggressors gefinancierd en zorgen de geldstromen juist voor destabilisatie en meer ellende voor de getroffen bevolking?

Dezer dagen verscheen het boek ‘De Crisiskaravaan‘. Achter de schermen van de noodhulpindustrie’ in de schappen van de boekhandel. En naar verluidt zijn de vele NGO’s behoorlijk zenuwachtig geworden van de publicatie, die een heel ander licht werpt op de effectiviteit van vele hulpacties.

Auteur is Linda Polman, freelance journaliste met vele publicaties op haar naam over de situatie in crisisgebieden als Rwanda. Haar boek is explosief materiaal, als het gaat om de rol van NGO’s in rampgebieden. Niet zelden laten ze zich voor het karretje spannen van de partijen die juist de oorzaak zijn van alle ellende. Polman analyseert vele voorbeelden van noodhulp, die juist tot verdere ontregeling hebben geleid in bijvoorbeeld Darfur of Kosovo.

Polman legt de wond van ongecontroleerde geldstromen voor noodhulp bloot door een vergelijking te trekken naar de Nazi-tijd: men mag hulp naar de concentratiekampen komen brengen, maar de kampleiding bepaalt hoeveel daarvan naar het eigen personeel en hoe veel naar de gevangenen gaat. Wat doet u?

Met die confronterende vraag zet Linda Polman al in het eerste hoofdstuk van De Crisiskaravaan het dillemma van hulpverlening in conflictgebieden neer. En vervolgens komt ze met zeer confronterende voorbeelden van hulp, die juist de moordende partijen in de kaart speelden of die een oplossing van het conflict alleen maar in de weg zaten.

De auteur van De Crisiskaravaan schetst bepaald geen prettig beeld van de NGO’s die elkaar onderling keihard beconcurreren als het gaat om het binnenhalen van de gelden voor noodhulp. En dat in een periode dat partijen als de VVD en PVV toch al ferme kritiek hebben op de wijze waarop ons land de ontwikkelingssamenwerking heeft ingericht.

Koren op de molen dus van de cristicasters, nu de vraag wordt opgeworpen die al in 1859 onderwerp was van een debat tussen Florence Nightingale en Henry Dunant: schiet hulp het doel voorbij als oorlogvoerende partijen er hun voordeel mee doen?

Zie Linda Polman in het TV-programma Boeken, het Boekenprogramma (what’s in a name) van de VPRO.