DATA - Nederland kijkt afkeurend naar de Griekse leenmoraal, maar we hebben onszelf de afgelopen jaren veel meer in de schulden gestoken dan de zuiderlingen.
Soms kom je cijfers tegen die heerlijk ontnuchterend zijn. Credit Suisse heeft in zijn jaarlijkse Wealth Report een mooie opsomming gemaakt van de schuldenlast van huishoudens, gemeten over 2000, 2007 en 2012. De laatste is uiteraard een schatting.
Wat blijkt? Nederlandse huishoudens hebben zich sinds 2000 flink in de schulden gestoken. Er zijn maar weinig landen die ons op dit vlak kunnen evenaren.
Credit Suisse keek naar de mate van schuld ten opzichte van bezit. Voor de meeste ontwikkelde landen geldt dat dat percentage ergens tussen de 20 en 30 procent meandert. Een aantal landen zit daar in 2012 ver boven, waaronder Ierland (44 procent), Nederland (45 procent) en Denemarken (51 procent).
Credit Suisse geeft geen verklaring voor het hoge percentage in Nederland. Deels kan het te maken hebben met het uitgebreide uitkeringsstelsel in Nederland, waardoor mensen hier minder geneigd zouden zijn om grote financiële buffers aan te leggen (zoals in de VS wel meer gebeurt). Anderzijds denk je meteen aan de hoge mate van huizenbezit.
Opvallend is de mate van groei van dat schuldaandeel. In 2000 lag het percentage nog veel gemiddelder, namelijk op 26,3 procent. Qua stijging van de private schuldenlast zitten Nederland duidelijk in de voorhoede, nog veel meer dan Griekenland. Credit Suisse speculeert voorzichtig dat dit soort signalen op een kredietbubble kunnen wijzen: we hebben te goedkoop geleend. Geen verrassing op dat front dus.
Hier een overzicht. Ik heb even op Europa ingezoomd, maar een groot deel van de wereld staat erin. Klik op een land om de percentages per jaar te krijgen.
Reacties (11)
Met de aankomende lastenverzwaring zal dit nog wel eens heel naar uit kunnen pakken. Ik snap dan ook niet waarom de schrijver dit zo ‘heerlijk’ ontnuchterend vindt. Sommigen willen de wereld graag zien branden?
De huizenmarkt zit op slot, hypotheekrenteaftrek blijft staan en voor zowel starters als ouderen is de arbeidsmarkt kil en hard. Ondertussen blijven we onverminderd polariseren binnen en buiten Nederland. Waar gaat het heen straks?
Baarlijke nonsens natuurlijk zoals een ieder kan zien in deze Nederlandse Bank Statistiek 1998 -juni 2012.
http://www.statistics.dnb.nl/huishoudens/index.jsp
Van het pensioenvermogen (1.198.450 miljoen) moet natuurlijk nog wel de latente belastingclaim (ca 35%) afgetrokken worden.
Maar dat pensioenvermogen hebben andere landen toch ook? Ik dacht het niet… http://tinyurl.com/8d29xg5
Nederland spaart dus tegen de klippen op ondanks de crisis: (pensioenreserves 2007: 721 mld. versus juni 2012 1.198 mld.), ondanks de waardedaling van de activa in 2008.
Dat van die bubble i.v.m. goedkope rente is natuurlijk ook onzin. De bubble komt door de HRA. (ca 20-25%). Wel een vorm van goedkope rente maar oorzaak en gevolg worden hier flink door elkaar gehaald.
Hebben ze bij alle spaarhypotheken het spaarsaldo wel van de schuld afgetrokken?
Als ik jaarlijks een leuk stukje van mijn inkomen aan de overheid schenk voor zinvolle infrastructurele werken zoals de HSL, dan worden mijn railstaven niet tot mijn vermogen gerekend?
Idd @3 mn spaarhypotheek en hoe zit het met de waarde van mn huis, wordt die ook tot mijn vermogen gerekend?
@3 en @4: Dat lijkt me wel (behalve de HSL bielzen dan), anders zou je schuld al snel boven de 100% van je bezit komen. Misschien dat ze wel de pensioenvermogens (#2) over het hoofd hebben gezien.
Verder is de daling wel een beetje duh, want de afgelopen jaren is ons bezit (met name huizen) minder waard geworden, dus ja dan stijgt de verhouding schuld/bezit.
@2, cor mol. Ik zie in de DNB data ook het huizenbezit van de Nederlandse huishoudens niet terug – ik meen dat de huizen nog altijd redelijk wat meer waard zullen zijn dan de hypotheken. DGA’s zijn ook niet meegerekend, noch inboedels, auto’s, kunst, boten en andere bezittingen. Dus driedubbel baarlijke nonsens?
@6 Ed Escalier
Dat klopt maar dan neemt u er mijn opstelling bij voor 2007 en 2011. Daar zijn woningen (bruto 1.157 mld.) en de DGA-vermogens (box II 182 mld.) wel meegerekend en is rekening gehouden met de belastingclaim op pensioenen. Links naar CBS statistieken vindt u daar.
“Ook na de kredietcrisis heeft de gemiddelde Nederlander nog voldoende appeltjes voor de dorst. Het netto vermogen 2011 bedroeg volgens tabel 1 (zie link) totaal 1.978,3 mld en bestond uit eigen woning: 504,4 mld (25%), pensioen en levensverzekering: 781,9 mld (40%) en overig vermogen: 692,0 mld (35%). Ten opzichte van 2007 steeg het vermogen in 2011 met € 220,6 mld, waarvan € 248 mld. netto pensioenen, € 53,7 mld overige vermogen en € -81,1 mld. eigen woning bezit.”
http://tinyurl.com/c8yrjpu
“Inboedels, auto’s, kunst, boten en andere bezittingen” komen in de statistieken niet voor, die zijn alleen inbrekers bekend die aan de hand van Quote het land afstruinen.
Twee artikelen met wat uit het Wealth Report overgeschreven data, en twee keer trek ik mijn wenkbrauwen op: hè? Voor wie de Nederlandse gegevens een beetje kent, was het eerste artikel een beetje flauw, en het tweede (deze dus) is gewoon fout. En waar zit dat dan in? Dimitri maakt een paar blunders.
(A) Trends in groei rijkdom (“wealth”) – zie vorige artikel. De grafiek zegt weinig tot niets. 10% van de rijksten bezitten 86% van de wereldwelvaart, dus uiteraard neemt Nederland daar een flinke hap uit (relatief dan). Maar de fluctuaties per jaar worden vooral bepaald door valuta-schommelingen. De Euro levert in één jaar 13.8% in op de dollar, maar landen als China, Japan, Colombia, HongKong en de UK leveren veel minder in of verdienen er zelfs aan. Niet vreemd dus dat die stijgen. Dat is wat je in die grafiek ziet, niet de welvaartsstijging. Die is in Nederland in dezelfde periode -12.9%
Dan nog even de definitie van rijkdom: die is hier gedefiniëerd als bezit minus schulden. De cijfers komen niet van het CBS maar deels van de oeso, en behalve de actuele cijfers worden er ook diverse verdeelsleutels gehanteerd die voor Nederland al uit 2008 stammen. Het inkomen op zich speelt verder geen rol. Een belangrijke factor in een aantal EU landen is de daling van de waarde van eigen woningen. Die werd in NL nog conservatief geschat, maar daarom daalt het Duitse peil zo hard.
(B) Trends in de schulden – dit artikel.
Een belangrijke fout is hier het onderlinge vergelijken van landen die slecht vergelijkbaar zijn. Daarover zegt het rapport zelf op pag. 24 en 25 dat vanwege de uitstekende pensioenvoorzieningen de landen Nederland, Zwitserland, Denemarken en Noorwegen relatief de hoogste schuld hebben, omdat veel spaargeld immers in die voorzieningen gaat zitten.
Maar nog belangrijker is dat in de tekst op Sargasso de schulden per huishouden verward worden met de schulden van de staat. Een vergelijking met de Grieken is daarom totale onzin, want die hebben een veel te hoge staatsschuld.
Kortom: twee keer een dikke onvoldoende, Dimitri.
@7:
Mooie cijfers, bedankt voor het compileren. Het is erg nuttig om de boel eens netjes op een rijtje te zien.
Ik zie wel wat reden tot zorg. Tussen 2007 en 2011 is de totale hypotheekschuld met bijna 20 % gestegen. Echter, de waarde van de huizen is nauwelijks veranderd, hooguit met een paar procent; en aangezien deze data alweer bijna een jaar oud zijn, vermoed ik dat die waarde nu zelfs is gedaald tov 2007. Verder, de overige schulden zijn in deze periode met 35 % gestegen. De totale Nederlandse private schuld komt daarmee op 120 % van het GDP.
Daar staan natuurlijk bezittingen tegenover, maar die bezittingen zorgen niet voor cashflow, zoals iedereen die nu een huis probeert te verkopen zal kunnen bevestigen. Dat belegde pensioenvermogen is natuurlijk leuk, maar dat is ook geen geld dat nu uitgegeven kan worden. Die totale schuldenlast is dus wel degelijk relevant, omdat het de bestedingen afremt, en daarmee de economische groei, en dat in een periode dat de overheid ook al bezuinigd.
http://wotfigo.tumblr.com/post/31637329603/the-dutch-debt-bubble-just-wait-for-this-to-implode
Ach, Je leest wel eens wat.
@10:
Yep, zo kan je het ook zeggen, idd. ;-)
Het klinkt misschien heel ongeloofwaardig, maar een vastgoedcrsisis zoals in Spanje of Ierland kan hier net zo goed gebeuren, en dan hebben we net zulke grote problemen.