De crisis hakt er hard in bij Marokkaanse Nederlanders, constateert Hasib Moukaddim, directeur van het Samenwerkingsverband van Marokkaanse Nederlanders (SMN).
Een gezin, drie kinderen (Badr, Hasnae en Toufik), vader en moeder. De één monteur en de ander een schoonmaakster. Beide in Marokko geboren en deels getogen, en twintig jaar in Nederland. Twee jaar terug een huis gekocht en twee, weliswaar kleine, auto’s voor de deur. En toen sloeg de crisis in. Zowel vader als moeder in vier maanden tijd werkloos en sindsdien al anderhalf jaar tot elkaar veroordeeld in de huiskamer die verkocht moet worden. Eindeloos solliciteren zonder resultaat. Terug naar de sociale huurwoning in een krachtwijk, waar ze na jaren ploeteren aan ontsnapt waren is het enige alternatief. De schoteltelevisie gaat weer aan. De luiken naar Nederland gaan dicht en de dromen over een nieuw leven in Marokko lijken steeds minder bedrog. En de kinderen? Tsja… die kinderen…
Terwijl de politiek en de rest van het land aan het navelstaren is met de verkiezingen in aantocht, zaagt de realiteit aan de stoelpoten van de werkgelegenheid en daarmee de zelfredzaamheid van de samenleving. En, zoals de traditie van de economische neergang betaamt, zijn het de zwakkeren in de samenleving die als eerste de crisis voelen met etnische minderheden voorop.
Het CBS heeft onlangs werkgelegenheidscijfers gepresenteerd over het eerste kwartaal van 2012. Op z’n zachts gezegd cijfers waar je de vlag halfstok bij mag hangen. Althans, voor de Marokkaanse Nederlanders. In het eerste kwartaal van dit jaar is de werkloosheid onder deze groep vier maal (20%) sterker gegroeid dan onder de autochtone populatie (4,8%). In aantallen zijn het er 26.000, waar een kwartaal eerder het nog 19.000 bedroeg. De jeugd is hier geen uitzondering op. Pregnanter is de stijging van werkloosheid onder Marokkaans-Nederlandse vrouwen. In een jaar tijd kwamen er 12% meer vrouwen op straat te staan dan het jaar ervoor, tegenover 0,5% onder autochtone vrouwen. Wat het schrijnender maakt is de flinke toename van hoogopgeleide jonge Marokkaans Nederlandse professionals die jaarlijks vol ambitie en verwachtingen de arbeidsmarkt op komen. Overigens is deze ontwikkeling ook onder andere etnische minderheden te zien. Echter, de toename is het grootst onder de Marokkaanse Nederlanders.
Bitter thema
De enorme toename van de werkloosheid onder deze groepen heeft desastreuze gevolgen voor de emancipatie en integratie. Nu is integratie, sinds het aantreden van Rutte en Co, een bitter thema. Het is bijna taboe, achterhaald en niet meer van deze tijd. Eigen verantwoordelijkheid, burgerschap en zelfredzaamheid, dat is wat voortaan telt. Dus heeft onze huidige onderkoning van Nederland in zijn tijd als minister van integratie zijn uiterste best gedaan om niets te doen. En dat is goed gelukt.
De werkelijkheid is toch wat weerbarstiger. In de échte wereld zijn het de etnische minderheden die bij economische neergang als een van de eersten hun baan verliezen en de laatsten die profiteren van herstel. De minderheden lijken wat dat betreft de kneusjes van de klas die met gymles steevast als laatsten gekozen worden om mee te doen en als eerste worden gewisseld. En dat heeft gevolgen voor de mate waarin zij zich op kunnen werken op de maatschappelijke ladder. De economisch en materiële veerkracht blijft laag omdat de spaarvarkentjes structureel ondervoed worden. Het gevolg is een toename van (overwegend psychische) gezondheidsproblemen, schuldenproblematiek, huisvestingsproblemen en grotere afstand tot de samenleving waar ze juist een plek proberen te verwerven.
Eigen verantwoordelijkheid
Zo ontstaat een specifiek maatschappelijk probleem dat nadrukkelijk aandacht verdient. Simpelweg omdat het in het belang van de samenleving als geheel is. Het is daarom te kortzichtig om krampachtig vast te houden aan generiek beleid en te doen alsof eenieder in de samenleving gelijke kansen en mogelijkheden heeft en zich dus vanzelf wel redt. Even kortzichtig is het om de eigen verantwoordelijkheid te verheffen tot nationale religie. Alsof alles wat er in het leven van een mens gebeurt aan hemzelf te wijten is. Dit uitgangspunt verzwakt de solidariteit en daarmee de beschaving.
Specifiek beleid blijft noodzakelijk voor een eerlijke en beschaafde samenleving. Wij lopen anders het risico dat grote groepen etnische minderheden tegen de tijd dat de crisis voorbij is minstens vijftien integratiejaren terug geworpen zijn. Met wederom een afstand tot de samenleving, terug in de marge, terug in de achterstanden en terug in de put van de emancipatie. En zo zullen ze weer het houtskool worden van populistische stoomtreinen die door de samenleving zullen denderen.
De aanpak van de crisis is nu van het grootste belang. Maar hou oog voor die burgers die daardoor onevenredig hard worden geraakt. Investeer in specifieke maatregelen om de economische motor van onze samenleving voor iedereen bereikbaar te houden. En, betrek hierbij ook het maatschappelijk middenveld, het cement van onze samenleving. Doen we dit niet, dan kunnen we over drie jaar, de integratieagenda van 2001 uit de kast trekken om opnieuw te beginnen. Het voordeel is dat we daar al ervaring mee hebben en we dus ook weten wat te vertellen aan Badr, Hasnae en Toufik: “Nu het goed gaat hoor je er bij, maar als het even tegen zit, ben jij als eerste de pineut,… en niet zeuren want het is jouw eigen verantwoordelijkheid!”
Hasib Moukaddim is directeur van het Samenwerkingsverband van Marokkaanse Nederlanders (SMN). Deze column verscheen op de site van de SMN en is in overleg ook op Republiek Allochtonië geplaatst.
Andere artikelen van Hasib op Republiek Allochtonië vindt u hier
Reacties (14)
Waarom komt de crisis harder aan bij Marokkaanse werknemers dan bij bijvoorbeeld Poolse werknemers? Als alleen falend integratiebeleid de oorzaak zou zijn, dan zou je een gelijkmatigere verdeling van het effect van de crisis verwachten. Als in: lijkt me.
Hebben marokkanen misschien vaker een strafblad dan polen? Zou dat er iets mee te maken hebben?
Of zijn gewoon alle nederlanders racisten?
http://logicfreezone.wordpress.com/2011/05/01/nederlandse-werkgevers-zijn-vuile-racisten/
Klinkt ook politiek wat lekkerder.
Hallo Hasib,
Ik heb een vraag.
Ik las laatst in KIJK een artikel over agressie waarin een onderzoek van ontwikkelingspsycholoog Sander Thomaes wordt aangehaald. Hij onderzocht het zelfbeeld van 9- tot 13-jarigen en agressief gedrag. ‘Hij ontdekte dat kinderen die hoog scoorden op een narcismeschaal agressiever waren dan andere kinderen en zegt daar verder over “Kinderen die opscheppen, die graag in het middelpunt van de belangstelling staan en voortdurend bewondering willen, worden woest als ze zich in hun trots gekrenkt voelen. Agressie is voor hen een manier om hun zelfbeeld te herstellen”.
Nu hoor ik vaak dat Marokkaanse jongens thuis ‘als kleine prinsjes’ behandeld worden. Klopt dit en wat wordt daar eigenlijk mee bedoeld? Zou het zo kunnen zijn dat een verschil in opvoeding er voor een groot deel voor heeft gezorgd dat in grote delen van Europa de criminaliteitscijfers onder jonge Marokkaanse mannen onevenredig groter is dan dat van autochtone mannen uit dezelfde leeftijdscategorieen?
Ik ben overigens een stuk optimistischer over de integratie. Dat duurt gewoon een paar generaties. De grootte van de groep en het weinige aan gedeeld cultuurgoed (taal, religie) hebben het gewoon verrekt lastig gemaakt. Inmiddels aan rolmodellen geen gebrek en het opleidingsniveau is hard gegroeid. Ik denk dan: over veertig jaar is t hier echt keigezellig :)
Dit is gewoon weer een nieuwe bedel-brief door een of andere subsidie slurpende organisatie die haar bestaan bedreigt ziet worden vanwege de bezuinigingen veroorzaakt door de crisis.
NEXT.
Qua subsidieslurpen ligt het accent in dit tijdsgewricht toch vooral op commerciële instellingen in de schuldenindustrie. Oh nee, wacht, dat heet ‘herkapitaliseren’. En dat is natuurlijk heel iets anders.
Maar ik neem aan dat we sinds 2001 geleerd hebben van hetgeen we fout hebben gedaan. En dat betekent dat Nederlands leren en werk helpt, en subsidies alleen de werkgelegenheid van de “integratieindustrie”helpt.
Mooi man. Als immigrant met een tweetal lullige baantjes een huis kunnen kopen en daar dan twee auto’s voor de deur kunnen zetten. Dan breekt er crisis uit en dan is het alweer de schuld van het gast-land…
Gast…
Ik ben zelf een etnische minderheid, Surinaams/NL. Ik ben nooit langer dan 2 maamden werkeloos geweest in m’n leven. En ook nu, in crisistijd, hop ik van de ene baan naar de andere.
Waarom? Zal er vast mee te maken hebben dat ik vroeger door sommige jongens een “bounty” werd genoemd: zwart van buiten, wit van binnen. Ik spreek geen straattaal meer, trek een pak aan met stropdas en pas me aan. Niks meer, niks minder.
Zouden meer etnische minderheden moeten doen.
De Marokkanen moeten de hand in eigen boezem steken. Ik begrijp wel waarom men Marokkanen eerder op straat zet dan andere bevolkingsgroepen. Ze hebben de afgelopen namen gewoon een heel slechte naam gekregen in Nederland. Als het hoogtijdagen zijn dan wil men nog wel een Marokkaan aannemen als men niemand anders kan krijgen, maar anders niet.
.
Daarmee wil ik niet zeggen dat dit altijd even terecht is, of dat er geen Marokkanen zijn die eerlijk zijn en hard werken. Maar tenminste een deel van de Marokkanen gedraagt zich extreem agressief en onwelwillend in Nederland. Dit straalt negatief af op alle Marokkanen hier.
De Marokkaanse gemeenschap zou zich ook moeten distantieren van deze groep en duidelijk laten horen dat deze Marokkanen niet model staan voor iedere Marokkaan. En niet zoals van de week massaal gaan vechten met de politie als er een Marokkaan voor een schietpartij wordt opgepakt. Wat denkt een werkgever die zoiets in de krant leest en die dag een sollicitatiegesprek met een Marokkaan heeft?
In plaats van om voorkeursbeleid te bedelen, wat pas echt oneerlijk is tov de welwillende mensen, zouden de Marokkanen zich van hun goede kant moeten laten zien. Dan worden ze net als Polen, Chinezen of Duitsers wél gewoon aangenomen, soms zelfs liever dan de autochtone Nederlander.
Als ze hier niet waren hadden ze ook geen last van de crisis! Misschien beter als ze vertrekken naar hun eigen land.
Als je, zoals veel 3e generatie Marokkanen, hier geboren en getogen bent, dan ís dit je eigen land.
Maar goed, als ik dit nog aan je moet uitleggen, dan valt dat vermoedelijk niet aan je verstand te brengen.
Ik vraag me bij zo’n opmerking altijd af hoeveel Marokkanen van de derde generatie zich ZELF Nederlander vindt?
Ik vind de term “eigen land” in dit soort discussies wat ongelukkig gekozen
Eens een Marokkaan altijd een Marokkaan. Laten ze, samen met hun linkse vriendjes, maar ophoepelen naar Marokko dan kan dit land eindelijk eens wat leefbaarder worden.