COLUMN - Het OM in Amsterdam heeft de aangiftes tegen Mona Keijzer wegens haar uitlatingen in de talkshow Sophie & Jeroen van 17 mei 2024 geseponeerd. Ze gaf een toelichting op het hoofdlijnenakkoord van de nieuwe coalitie waarin een streng asielbeleid staat aangekondigd. Nieuwkomers zouden bij de inburgering meer moeten worden geconfronteerd met wat er tijdens de Holocaust met joden is gebeurd. Onder de migranten zijn immers veel mensen uit islamitische landen en, zei Keijzer, ,,We weten dat daar Jodenhaat bijna onderdeel is van de cultuur.” Ook na kritiek, van onder andere Arnon Grunberg, bleef Keijzer bij haar uitspraak. Ze maakte wel haar excuus en zei dat ze niet alle moslims bedoelde. Later verwees ze naar de reacties in islamitische landen op de moordpartij door Hamas op 7 oktober 2023 en naar uitspraken van de socioloog Ruud Koopmans.
Zestien mensen deden aangifte wegens groepsbelediging. Het OM heeft geconcludeerd dat de uitingen in beginsel strafbaar zijn, maar dat een strafrechtelijke vervolging van de politicus in dit geval in strijd is met de vrijheid van meningsuiting. ‘Het OM is van oordeel dat de uitlatingen die door Keijzer zijn gedaan op zichzelf beledigend zijn over een groep mensen wegens ras en godsdienst en, ook in de context van het publieke debat, onnodig grievend zijn. Keijzer heeft naar het oordeel van het OM onvoldoende verantwoordelijkheid genomen om te voorkomen dat haar uitingen die zij in de talkshow Sophie & Jeroen heeft gedaan zouden aanzetten tot onverdraagzaamheid.’
De zaak is geseponeerd omdat volgens het OM het strafrecht ultimum remedium is. Vervolging van de politicus zou een chilling effect kunnen hebben op de uitingsvrijheid. En Keijzer moet voldoende vrijheid gegund worden om de plannen van de coalitie uit te leggen zonder bang te hoeven zijn voor strafrechtelijke gevolgen.
Alles goed en wel, maar dit roept de vraag op in hoeverre politici anders behandeld mogen worden dan gewone burgers.
Het gaat om de balans tussen vrijheid en verantwoordelijkheid. Keijzer toonde zich naar mijn mening onverantwoordelijk door met haar stellingname de haat tegen moslims aan te wakkeren. Moet haar dat als publiek persoon gegund worden? Juist als politicus, zou je ook kunnen zeggen, moet ze op haar woorden letten. Kennelijk koos ze er in dit geval voor het voorbeeld van de leider van de grootste coalitiefractie te volgen. De heel bewust gekozen termen duiden er op dat ook Keijzer wel dacht weg te komen met ‘cultuur’ en ‘niet alle moslims’. Maar haar uitspraak bevestigt natuurlijk eens te meer de bestaande discriminerende vooroordelen met als gevolg een verdere verharding van de tegenstellingen in de samenleving. Het lijkt mij geen verantwoorde omgang met de vrijheid die je als politicus hebt. Dat mag het OM best een keer laten weten door een toetsing aan het strafrecht mogelijk te maken. Nu lijkt het er op dat Justitie zelf last heeft van een chilling effect van de rechtse wind die de nieuwe regeringscoalitie met vice-premier Keijzer laat waaien.
[overgenomen van Free Flow of Information]
Reacties (11)
Het was een buitengewoon negatieve en generaliserende uitspraak over een minderheid die niet gemaakt zou moeten worden. Wel moet ze die kunnen maken, zo kan je vaststellen wat voor vlees je in de kuip hebt. Ik nijg naar een meer absolute vrijheid van meningsuiting om die reden. Wat ik hier kwalijk vind is dat er klasse justitie wordt bedreven die nota bene gevaarlijke politieke volksmennerij vrijwaart.
‘Mona Keizer ontloopt strafvervolging.’
Maar er staat dat het geseponeerd is.
Sepot = afzien van vervolging door het OM. Wat er staat klopt dus helemaal.
Geseponeerd, dat weet ik, maar ‘ontloopt’ klinkt toch een beetje naar: ja, maar eigenlijk had ze dat wel verdiend.
Er lijkt me in dit geval niks mis met de woordkeus ‘ontloopt’. Als jij of ik iets vergelijkbaars hadden gezegd en er was aangifte gedaan, waren we er waarschijnlijk niet mee weggekomen.
Hm, ik denk het niet: wie leest er nou Sargasso?
Het lijkt mij niet. Als je bijvoorbeeld kijkt naar alle grievende en generaliserende onzin er over zionisten worden gespuit (die daarmee de Jodenhaat aanwakkeren). Vallen de uitspraken van Keijzer bij in het niet. Ik heb het OM nog niemand zien vervolgen.
Huh? Kritiek op zionisme is nou juist specifiek gericht op een politieke opvatting. En is dus juist geen generalisatie van een hele groep, op basis van alleen etniciteit, of afkomst, of religie. Zo moeilijk is het toch niet om dat te snappen?
En als je gewoon even de woordjes leest in het citaat dat ik in #2.3 geef, dan staat daar letterlijk dat het OM in beginsel vindt dat het aanleiding zou zijn voor vervolging, maar dat ze daar in dit geval van afzien. Hoe krijg je het voor elkaar om dat niet te lezen?
Het OM probeert twee politieke meesters tegelijk tevreden te stellen en faalt (dus) op een belachelijke manier. Sowieso en a priori: het OM stelt niet de strafbaarheid vast, dat doet de rechter. Ze zouden hun bewoordingen daaraan aan moeten passen. Een beetje nederigheid zou dan passend zijn: ‘wij _vinden_ deze woorden strafbaar en _zouden_ onder andere omstandigheden tot vervolging over zijn gegaan, met _wellicht_ als gevolg een veroordeling in de rechtbank’.
Want dat de rechter dit ook strafbaar zou vinden, staat nog helemaal niet vast. Er zijn talloze studies gedaan naar antisemitisme als functie van religieuze en culturele beleving en raad eens? Nou, dat hoeft niet meer uitgelegd te worden, en ik hoef ook geen vervolging aan mijn broek, maar gestraft kunnen worden voor het spreken van de waarheid, dat lijkt me niet de bedoeling in een rechtsstaat.
Maar dit is Nederland en we houden alles graag heel deugend en keurig en het deksel op de pan, en dus bestaat er zoiets als ‘smaad’. Dat wil zeggen: gestraft kunnen worden voor het spreken van de (negatieve) waarheid. Zie ook het sentiment van de OP hier: ‘door met haar stellingname de haat tegen moslims aan te wakkeren.’ – oh, is dat vastgesteld dan? De aangifte van een paar handenvol mensen is ‘haat aanwakkeren’? Op welk punt gaat het belang van de waarheid boven dat van een paar individuen? Vrij snel, lijkt mij. Smaad, zo het al toepasbaar is, is iets individueels. En laten we wel wezen – de vrije pers, en dus een website als deze, zou geen lang leven beschoren zijn als het afdrukken van de (negatieve) waarheid strafbaar was.
Als ik Mona was, zou ik vervolging afdwingen. Het OM vergallopeerd zich hier gigantisch, en hoopt op geen vervolg. Dit is ‘god is een ezel’ all over again.
Voor alle duidelijkheid: het gaat in deze kwestie niet om smaad en ook niet om de waarheid, maar om belediging van een groep op basis van ras of godsdienst. Dat is volgens de wet ‘in beginsel’ strafbaar. Ik denk niet dat je het OM kwalijk kan nemen de wet zo uit te leggen. Maar alleen de rechter kan uiteindelijk, alle feiten en omstandigheden in aanmerking genomen, een straf opleggen.
Voor de enkele lezer die misschien denkt:God is een ezel all over again?
https://literatuurmuseum.nl/nl/ontdek-online/literatuurlab/artikelen/reve-wilde-zelf-zijn-ezelproces