GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Onderstaand stuk is een open brief van Jaron van de Wardt, die graag geneeskunde zou studeren, aan minister Plasterk en verscheen in aangepaste vorm eerder in de Volkskrant
Hooggeachte heer Plasterk,
Om meteen maar met de deur in huis te vallen: ik baal, ik baal als een stekker. Dit ten eerste omdat het mij voor de derde keer op rij niet is geluk ingeloot te worden voor de opleiding geneeskunde, de studie die ik al vanaf het begin van de middelbare school wil gaan volgen. En dit ten tweede omdat er volgens mij op veel punten zaken te verbeteren of aan te passen vallen op het gebied van de numerus fixus, hier betreffende geneeskunde. Vandaar dat ik in deze brief zal proberen duidelijk te maken op welke punten het volgens mij mis gaat en waarom iemand zoals ik het toch echt wel verdient om geneeskunde te mogen studeren. Dit in de hoop dat daar iets mee en ook aan gedaan kan worden. In het volgende gedeelte zal ik deze punten aandragen en uiteenzetten.
Ik heb veel aandacht gekregen voor deze zaak doordat de vader van mijn vriendin, Koen Gerritsen, de Tweede Kamerleden een e-mail heeft gestuurd waarop veel reacties zijn binnengekomen. Hieronder was ook PvdA-kamerlid Angelien Eijsink. Zij tipte ons dat er het beste een brief gestuurd kon worden aan de minister van onderwijs, cultuur en wetenschap zelf. Wel, zie hier het resultaat.
Een loting selecteert niet op motivatie
Bij een loting denk ik aan loterij waarbij het gaat om puur geluk of toeval om de hoofdprijs te winnen. Wat is nu het geval, de numerus fixus ís een dergelijk loterij waarbij het gaat om puur geluk of toeval en waarbij de opleidingsplaatsen de hoofdprijzen zijn. Het eerste probleem ligt direct al hier. Zoals u vast weet wordt er op basis van cijfers ingedeeld in lotingsklassen en daarbij behorende kansen van inloting. Zo zouden mensen met lage cijfers ook kans maken om toegelaten te worden omdat deze misschien op de middelbare school niet zulke hoge cijfers hebben gescoord maar het in het betreffende vakgebied erg goed zouden doen. Wat is de logica achter het op deze manier selecteren van mensen? Volgens mij pik je op deze manier namelijk niet de gemotiveerde mensen eruit. Men gaat er vanuit dat iedereen die zich voor de studie inschrijft ook gemotiveerd zal zijn. Maar ik kan u vertellen, dit verschilt zo ontzettend. Ik heb genoeg verhalen gehoord van mensen die niet weten wat te gaan studeren die vervolgens maar voor geneeskunde kiezen om te kijken of ze ingeloot worden. Dit terwijl er mensen zijn, zoals ik, die al vanaf het begin van de middelbare school zeker weten wat ze willen, en dat is geneeskunde studeren. Als dan na drie keer loten en twee jaar succesvol universitair onderwijs daar opeens een eind aan komt dan is mij de wanhoop nabij en word ik misselijk van de gedachte aan de mensen die dit jaar wel mogen beginnen maar er daadwerkelijk met de pet naar gooien, of de keuze maar gemaakt hebben omdat ze niet wisten wat te studeren. Wat mij betreft wordt op deze manier veel te weinig gedaan met de enorme voortdurende motivatie van een selecte groep studenten die zeker zouden slagen op de studie geneeskunde. Met het huidige lotingsysteem wordt motivatieselectie dus totaal níet bewerkstelligd.
Systeem van lotingsklassen is onlogisch
Ook bij de numerus fixus gaat het in den beginne al echt goed mis. Als voorbeeld geef ik mijn eigen situatie. Ik zit in lotingsklasse D. Hierbij gaat het om een gemiddelde van 6,5 tot 7,0. Mijn lotingsklasse ophogen gaat niet meer. In principe prima, maar stel, ik had op de middelbare school eerst HAVO (met NG/NT plus biologie profiel) afgerond, om vervolgens een willekeurige HBO propedeuse te behalen dan was direct in de hogere lotingsklasse C terecht gekomen. Dit lijkt op zich een prima punt om de HBO doorstroom te bevorderen. Echter het probleem is dat ik met mijn VWO NG diploma mijn lotingsklasse nooit meer kan verhogen. Terwijl ik op dit moment een misschien wel veel geschikter universitair propedeutisch diploma op zak heb, namelijk een propedeuse medische biologie. Waarom kom ik hier niet mee in lotingsklasse C terecht? Werkelijk, Joost mag het weten.
Het komt er dus in feite op neer dat ik beter HAVO had kunnen doen en een propedeuse had kunnen halen op het HBO om vervolgens door te stromen dan de weg te volgen die ik nu gevolgd heb. Dit is volgens mij werkelijk de meest kromme redenering ooit en ik wil dan op zijn minst ook pleiten voor een aanpassing, zij het afschaffing van het numerus fixus systeem. Om hierbij nog maar te zwijgen over mensen met een VWO EM/CM diploma die vervolgens op een privé school deelcertificaten biologie, natuur-, schei- en wiskunde halen om hun eindcijfer op te krikken en om daarmee alsnog geneeskunde te kunnen gaan studeren. Blijkbaar speelt geld hier weldegelijk nog een rol, dat hoort toch niet meer te kunnen zou je denken?
Decentrale selctie
Om studenten met extra motivatie te stimuleren is er op sommige universiteiten de zogenaamde decentrale selectie. Hierbij gaat het, zoals u waarschijnlijk weet, om een selectie procedure waarbij vaak middels een brief en altijd een of meerdere toelatingsexamens wordt gekeken of de aankomend student zou kunnen uitblinken en de studie dan ook succesvol zal kunnen afronden. Op zich een goed systeem. Het is alleen jammer dat elke universiteit maximaal slechts vijftig procent van haar plaatsen op deze manier mag invullen en dat de helft van de universiteiten helemaal niet mee doet aan het systeem van decentrale selectie.
Wat mij echter nog meer dwars zit is het feit dat ik na drie keer loten niet eens meer mee mag doen aan decentrale selectie. Je moet namelijk ingeschreven staan voor de centrale loting wil je kunnen meedoen aan de decentrale selectie. En juist dat centrale loten, dát kan slechts drie keer. Voor mij als medisch biologie student, met alle potentie om door te kunnen stromen en daarbij vele vakken te mogen laten schieten, is dat erg jammer. Er is geen decentrale selectie mogelijkheid meer voor mij om een voor mij onverklaarbare reden. Waarom mag je maar drie keer meegeloten? Het is mij niet duidelijk.
Mij lijkt het, als dit systeem blijft bestaan, niet verkeerd om meerdere lotingskansen mogelijk te maken voor de volhardende en vastberaden studenten. Deze mensen willen deze studie blijkbaar zo ontzettend graag volgen, en u zou hen zo dus alsnog kunnen uitpikken.
Schaf het systeem af!
Maar afschaffing van het huidige systeem zou voor veel minder problemen zorgen en voor een duidelijke verbetering van de studiesituatie en studieresultaten in het algemeen. Mij lijkt het bijvoorbeeld beter om algehele selectie aan de poort met duidelijke intake gesprekken in te voeren. Of, nog beter, centrale toelatingstoetsen zoals in bijvoorbeeld België in te voeren. Er zullen minder mensen ?onterecht? worden toegelaten, er zullen minder afvallers zijn, en de motivatie zal een stuk hoger liggen. Dit omdat je dan zelf het recht verworven hebt om geneeskunde te mógen studeren. Dit is in België al duidelijk bewezen. Qua vakbekwaamheidsniveau moge er dan weinig verschil zijn tussen België en Nederland. Maar het is niet voor niets dat de Belgische artsen vergeleken met de Nederlandse artsen worden gewaardeerd qua sociale vaardigheden. Daar kan Nederland nog wat van leren. Dus wat let u? De resultaten zullen namelijk niet uitblijven!
Dan kom ik vervolgens bij de doorstroom mogelijkheden in Nederland. Ook deze zijn wat mij betreft veel en veel te beperkt. Studenten die bewezen hebben binnen drie jaar een geweldige bacheloropleiding als medische biologie of biomedische wetenschappen succesvol af te kunnen ronden, worden niet of nauwelijks gestimuleerd om door te groeien. Dit is natuurlijk erg jammer, gezien de goede wetenschappelijke basis en voorsprong van deze studenten. Vreemd dat in “Nederland kennisland” zo weinig wordt gedaan met gemotiveerde studenten.
Samenvattend kom ik tot de conclusie dat veel te weinig wordt gedaan met de echt gemotiveerde student, zoals ik, die de opleiding geneeskunde zo graag wil volgen maar daar niet toe in staat gesteld wordt. Ook klopt op verschillende punten niks van het numerus fixus systeem. Verder is wat mij betreft er iets mis met de doorstroom mogelijkheden en de daarbij behorende decentrale selectie, waarop geen kans meer gemaakt wordt als er niet meer centraal meegeloot wordt.
Al met al genoeg om te concluderen dat er iets mis is met dit systeem en dat het eens grondig herzien moet worden. Of nog beter: afgeschaft en vervangen moet worden, liefst door een systeem met toelatingstoetsen zoals in België.
En om nu nog even terug te komen op mijn eigen situatie: ik hoop dat er via deze weg alsnog een mogelijkheid voor mij gerealiseerd wordt om mijn droom dan toch nog te kunnen verwezenlijken.
Hoogachtend,
Jaron van de Wardt
Reacties (11)
Sorry hoor, maar dit stuk noemt eerst een hele waslijst op aan manieren waarop een gemotiveerde persoon kan zorgen dat hij of zij sowieso wordt ingeloot en concludeert vervolgens dat gemotiveerde studenten niet worden toegelaten.
Het beste zou gewoon zijn om de numerus fixus langzaam weg te werken, waarmee ook de wachtlijsten en de kosten van de gezondheidszorg omlaag zouden gaan.
De numerus fixus wegwerken is zo goed als onmogelijk, aangezien de opleiding op de universiteit pas het begin is.
Daarna zijn er wachtlijsten voor de co-schappen, en daarna zijn er weer een beperkt aantal plekken in de opleiding, ook voor de opleidingen waar er een tekort is.
En om die laatste twee op te krikken is er meer mankracht nodig om de (co-)assistenten te kunnen begeleiden zonder dat de reguliere zorg er onder te laten leiden.
Het is een beetje een kip-eiverhaal.
Bij een loting denk ik aan loterij waarbij het gaat om puur geluk of toeval om de hoofdprijs te winnen.
Je kunt je winkansen verhogen door goede cijfers te halen. Als je vanaf het begin van de middelbare school weet dat je geneeskunde wil gaan studeren (hoe kom je er op die leeftijd bij, vraag ik me dan af), dan zorg je er gewoon voor dat je niet in lotingsklasse D komt. Motivatie kan zich ook goed uiten in cijfers.
Blijkbaar speelt geld hier weldegelijk nog een rol, dat hoort toch niet meer te kunnen zou je denken?
Overdrijven is ook een kunst.
tudenten die bewezen hebben binnen drie jaar een geweldige bacheloropleiding als medische biologie of biomedische wetenschappen succesvol af te kunnen ronden, worden niet of nauwelijks gestimuleerd om door te groeien.
Kul. SUMMA. Het enige wat je dan moet doen is een toelatingsexamen en mondelinge intakegesprekken.
O wacht, dat stel je zelf ook al voor. Hoe komt het dan dat je hier niet van weet?
@Martijn: nogal kort door de bocht om te denken dat het verhogen van de instroom de kosten van de zorg en de wachtlijsten omlaag zal brengen. De zorg is niet een apparaat waar je naar believen aan één knop “instroom” kunt draaien met als resultaat “kosten omlaag” en “wachtlijsten minder”.
Zoals Joost ook al zegt, het huidige aantal ziekenhuizen, de ziekenhuizen zelf, het aantal artsen, het aantal verpleegkundigen etc is absoluut niet toegerust om een bulk aan co-assistenten te ontvangen. Als je er dan ook even bijtelt dat coschappen verschrikkelijk duur zijn, kun je je voorstellen dat het niet een-twee-drie-hopla werkt of zinnig is om de fixus af te schaffen.
@2: Precies, daarom zeg ik: langzaam, beetje bij beetje. Bovendien verwacht je de meeste effect van kosten op de marktwerking bij huis- en tandartsen (daar kies je, niet als je een hartaanval krijgt en stante pede een bypass moet), waar het eenvoudiger is op te lossen. In die categorieën valt ook nog wel het een en ander door te schuiven naar HBO-opleidingen (dat is ook waar Klink op mikt.)
@4: Er zijn een boel medici die territoriumdrang hebben door het grotere aantal nurse practitioners en physiscian assistants, maar ik denk dat juist daar veel winst te halen valt. Ik ben dus helemaal voor NP’s en PA’s.
Beste Jaron,
Je probleem begrijp ik wel. Er zit veel onrechtvaardigs in het huidige systeem van loting. De minister zou een systeem moeten opzetten, dat selecteert op studenten, die de beste artsen zullen worden. Helaas weet niemand, aan welke eisen die “beste artsen” zouden moten voldoen. Dat geldt ook voor jouw “motivatie”. Het is leuk, dat je vertelt, dat je heel erg gemotiveerd bent. Wat ik niet heb gelezen is waarom en waarvoor je gemotiveerd bent. Sommigen zijn heel erg gemotiveerd om als arts een goed salaris te verdienen. Anderen zijn heel erg gemotiveerd om mensen te helpen. Weer anderen zijn heel erg gemotiveerd om een zo gevarieerde studie als geneeskunde te volgen.
En dan heb ik het nog niet over studenten, bij wie de motivatie in de loop van hun studie (en later als arts) heel erg veranderen. De student, die heel erg gemotiveerd was om cadioloog te worden, blijkt later voornamelijk zijn motivatie te vinden in de Eurootjes, die redelijk rijkelijk naar hem toevloeien.
Selectie op motivatie is best goed maar om dat goed te doen? Ik heb geen oplossing. Vandaar een hele domme loting.
Het meest fundamentele probleem is uiteindelijk toch die numerus fixus. Eens dus met Martijn dat je moet proberen die langzaam maar zeker te verhogen.
Dat zou normaal gesproken idd tot lagere kosten moeten leiden, omdat schaarste (wat een numerus fixus creeert) leidt tot hogere prijzen (in dit geval hogere salarissen artsen).
Als ik Joost goed begrijp, is de echte uitdaging een manier te vinden waarmee een arts efficienter co-assistenten kan begeleiden, zodat je aantal opleidingsplaatsen kan toenemen zonder dat je extra mankracht nodig hebt.
Tot die tijd moeten we het maar met die loting doen. In tegenstelling tot Jaron snap ik wel dat je maar drie keer mag loten. Je wil niet een enorme backlog van mensen creeren die maar continu mee blijven loten, omdat je daarmee creeert dat iedereen met een laag lotingsnummer een paar keer moet meeloten. Het lijkt mij niet goed dat je op deze manier meer mensen veroordeelt tot een paar jaar bezigheidstherapie. Bovendien moet je ergens een grens trekken, zodat mensen niet blijven hopen, maar op enig moment een ander plan trekken en verder gaan met hun leven.
Ik ben het wel met Jaron eens dat er wat rare dingen in het systeem zitten. Ik zou me kunnen voorstellen dat het met meer dan goed gevolg (bijv cum laude)afronden van een propedeuse (als dat nog bestaat…) in een relevante andere opleiding je opleidingskans zou verhogen. Hiermee zorg je ook dat studenten die op de middelbare school om een of andere reden niet helemaal uit de verf zijn gekomen, de mogelijkheid krijgen hun potentieel te tonen in een situatie die een studie geneeskunde dichter benadert.
Toch heb ik ook mn vraagtekens bij het verhaal van Joran. Hoewel ik hierboven stel dat sommigen op de middelbare school niet helemaal uit de verf komen, geldt dat voor de meesten niet. In dat geval heeft Roy gelijk: als je al zo lang wist dat dit je droom was, dan is het vreemd dat die enorme motivatie zich niet vertaald heeft in klinkende cijfers.
Ook is Jaron kennelijk al enkele malen niet door de decentrale selectie gekomen. De vraag is dan ook gerechtvaardigd of hij in een systeem waarbij alleen maar geselecteerd wordt, wel toegelaten zou worden. Kennelijk kan hij in z’n brief al 3 jaar onvoldoende toelichten waarom hij daadwerkelijk arts wil worden en/of hij mist uiteindelijk (aldus de toelatingstoetsen) gewoon de capaciteiten.
Tot slot, waarom is hij niet gewoon in Belgie gaan studeren?
Ik zat ook al te denken, had Jaron zijn geschiktheid, opgedaan via Medische Biologie, niet uitgebreid kunnen tonen in decentrale selecties?
Overigens, gewoon je Medische Biologie afmaken (naja, je kan natuurlijk beter niet weer zesjes en zevens halen) en dan voor een arts/onderzoeker master gaan (hebben ze tegenwoordig op meer plaatsen). Krijg je bovendien een eersteklas behandeling. Of anders ga je toch in België studeren, het systeem is er immers al beter?
Verder ben ik benieuwd hoe een centraal toelatingstentamen leidt tot meer sociale vaardigheden (zoals wordt gesuggereerd).
Beste Jaron, ik wil graag op je brief reageren. IK ben het wel een klein beetje met je eens dat het lotingssysteem soms heel zuur kan uitvallen. Ik ben zelf ook 3x uitgeloot! en baalde ook flink toen ik de3de x was uitgeloot. Ik doe net als jij Biomedische Wetenschappen en hem in juli09 mijn bachelordiploma gehaald.
wel apart dat jij niet afwist van SUMMA (utrecht) en A-KO(maastricht), welke Arts-Onderzoek masters zijn.
ik heb dus meegedaan aan de selecties voor deze masters, en ben toegelaten tot de Arts-Klinisch onderzoek master in maastricht (waar ik sept09) zal beginnen.
uiteindelijk is die3x uitloten dus alleen maar in mijn voordeel geweest, ik kan nu arts worden en tevens onderzoeker.
dit zou ik jou ook aanraden.
en nogmaals, ik had toen ik in 2005 mijn VWO haalde ook het liefste gelijk in geloot willen worden, maar achteraf ben ik blij da ik 3x ben uitgeloot, en nu een dubbele studie kan gaan doen.!
ik ben het wel met je eens dat een centrale toelating (zoals in belgie) Beter is dan een lotingsysteem zoals in NL.. ik bedoel niet iedereen is goed in zowel Talen als Betavakken, en daardoor niet in staat een hoog gemiddelde op VWO te halen.
groetjes Ben
@9: Het is inderdaad apart dat Jaron niet wist van die masters. In plaats van te zeuren had ‘ie beter wat kunnen rondvragen. Bijvoorbeeld bij zijn studieadviseur.
Verder kan elke willekeurige arts ook onderzoeker worden, daar hoef je niet een speciale master voor te doen. Wel is het zo dat instromers van bijvoorbeeld SUMMA vaak een profiel hebben dat past bij meer bench-gebonden onderzoek.
ik bedoel niet iedereen is goed in zowel Talen als Betavakken, en daardoor niet in staat een hoog gemiddelde op VWO te halen.
Dat is evident. Ik zou bijna pleiten voor een verscherpte toelatingseis Nederlands.
“Verder ben ik benieuwd hoe een centraal toelatingstentamen leidt tot meer sociale vaardigheden (zoals wordt gesuggereerd).”
In Belgie wordt tijdens het toelatingsexamen ook getest op een onderdeel ‘arts-patient gesprekken’. Het klinkt misschien makkelijk, maar velen zakken op dit onderdeel toch. Het lijkt me duidelijk waarom het belangrijk is ook hierop te testen.
Ik vraag me ook af of de schrijver eigenlijk wel eens decentraal geloot heeft, hij heeft 3 kansen gehad om dat te doen. En als het deze 3 keer niet gelukt is, dan zou dat voldoende moeten zijn om te beseffen dat het misschien toch niet the way to go is voor hem.
Ik ben het echter niet eens met ‘motivatie moet uitblinken in cijfers’. Ik ken zat mensen die niet goed zijn in wiskunde, of natuurkunde, of whatever, als ze het uit een theorieboek moeten leren. However blinken deze mensen wel uit als ze de natuurkunde ‘praktisch’ leren: gewoon toegepast om het beroep dat ze gaan doen. Om maar niet te spreken over het feit dat sommigen misschien mindere periodes (van weken tot jaren) hebben gehad tijdens hun middelbare school of examenperiode en hierdoor lager scoren. Of die maar wat lui zijn geweest op de middelbare, want welke puber is dit niet?, maar nu ze volwassener zijn toch beseffen dat ze iets graag willen en dat ze een fout gemaakt hebben door niet beter hun best te doen. Cijfers zijn dus niet alles.
Verder, een tip voor de schrijer: wil je echt met zo’n brief kans maken op een extra behandeling in de vorm van toegelaten te worden, dan zou je moeten motiveren waarom je het nou zo graag wil. Onvrede uiten is zo gemakkelijk, dat kan iedereen wel. Dat is geen gave die je speciaal genoeg maakt. Als je dit echt had gewild, dan zou het misschien makkelijk(er) voor je zijn om je motivatie op papier te zetten.
Ten slotte: ik ga zelf komend jaar voor het eerst loten en natuurlijk hoop ik ingeloot te worden. Maar ik ben het er wel mee eens dat er een maximum aantal lotingen is, zolang deze vorm van selectie nog bestaat. Ik sluit me erbij aan dat je mensen niet eindeloos hoop kunt blijven geven.