OPINIE - Een gastbijdrage van docent Nederlands Michelle van Dijk over de reactie van Thierry Baudet op een lesopdracht van docent Ivar Gierveld.
Dit is het werk van een leraar: je draait 27 lessen per week, dat kunnen bijvoorbeeld 250 leerlingen zijn in 9 klassen Nederlands en voor elke les heb je 25 minuten tijd voor voorbereiding én nakijkwerk. Nakijkwerk betekent in de piekweken 200 toetsen x 15 minuten (behalve voor die ene leerling die poppetjes tekende), in andere weken niets. Voorbereiding betekent dat je de dodelijk saaie theorie – ‘een cirkelredenering is een redenering waarbij standpunt en argument gelijk zijn, waardoor je, als het ware, in een cirkel redeneert’ – toepast op levendige, actuele voorbeelden, want ‘deze auto is heel mooi omdat hij er zo mooi uitziet’ is weliswaar een erg duidelijk voorbeeld, maar het is te simplistisch en kleuterachtig voor eindexamenleerlingen, dus je haalt mooie voorbeelden uit de politiek, je leest de krant elke dag, je kijkt het journaal en DWDD en verrek, je twittert ook nog wat, zo vind je nog meer mooie voorbeelden – en vergeet niet dat je ook nog recente romans moet lezen, want je kunt niet elke literatuurles weer over Max Havelaar beginnen en laten we eerlijk zijn, dat wil ook helemaal niemand.
(Al deze voorbereiding mag je niet als deskundigheidsbevordering tellen in het lerarenregister dat toch niet/wel/niet/wel belangrijk is voor behoud van je baan, of voor je baas, want die vindt dat alleen georganiseerde cursussen en conferenties en workshops tellen, niet jouw thuiswerk.) Thuis maak je trouwens ook nog toetsen en opdrachten, natuurlijk kun je online mooie opdrachten vinden, maar dat kunnen je leerlingen ook, dus je haalt inspiratie uit het nieuws en uit je vakkennis en zo bedenk je elke week weer, elke les weer, nieuwe dingen om met je leerlingen te delen, 27 x 40 x per jaar.
Ik weet dat jullie allemaal de tel zijn kwijtgeraakt bij de uren en weken en lessen. Probeer dan nu eens te bedenken hoeveel zinnen leraren uitspreken, hoeveel presentaties zij dagelijks houden.
Wij zijn geen politici. Wij hebben geen assistenten die alles voor ons uitzoeken. Wij hebben geen speechschrijvers die de woorden voor ons wegen. Geen spindoctors die ons de frames van de dag influisteren.
Wij werken met alle leerlingen gericht aan hun leerdoelen. En om die te bereiken, zorgen we voor een veilig klimaat voor iedereen. Dat is wat we doen. Ondertussen zijn we ook nog steeds mensen.
Leraren zijn vaak linkse mensen, zegt men dan. (Die mensen moeten dat probleem natuurlijk eerst maar eens oplossen door zelf les te gaan geven.) Volgens sommigen kiezen linkse mensen vaker voor het onderwijs. Volgens anderen word je links door het onderwijs. Ik kan alleen voor mezelf spreken. In het onderwijs vind ik het onmogelijk om níet te werken vanuit kansengelijkheid. Dus ik vind het onmogelijk om uit te gaan van ‘je moet je invechten’, zoals Rutte zei, want hij accepteerde daarmee dat er een elite is die anderen in eerste instantie uitsluit… en uitsluiting hoort niet, mág niet in een klaslokaal. Ik denk dat het moeilijk is om alle leerlingen een veilig klimaat te bieden als je eigenlijk vindt dat moslims hier niet thuishoren. Ik denk net zo goed dat het moeilijk is om leerlingen een veilig klimaat te bieden als je vindt dat alle PVV-stemmers dom zijn. Maar ik weet ook wel dat een politieke identiteit geen simpel vaststaand gegeven is, dat iemand die op Rutte gestemd heeft, het nog niet in elke zin met hem eens is.
Nuance: erg belangrijk, als je leraar Nederlands bent.
De echte vraag is: wat boeit het? Doet het ertoe dat leraren vaker GroenLinks stemmen dan VVD?
Nee, zolang er een veilig klimaat is voor alle leerlingen waarin de leerdoelen bereikt worden; zolang iedereen zichzelf mag zijn; en zolang iedereen leert om voor zichzelf te denken.
Is het zo simpel? Ja, het is zo simpel.
Bij Nederlands pak ik een leerdoel uit het vwo-examenprogramma: leerlingen moeten leren relevante informatie te verzamelen en verwerken en deze adequaat te presenteren. Bij het verzamelen en verwerken van informatie hoort dat je verder kijkt dan wat je docent je vertelt; verder dan wat je ouders thuis zeggen of je vrienden op straat; verder dan één stukje van een artikel dat toevallig heel vaak gedeeld werd op Twitter. Bij het adequaat presenteren hoort dat je de aandacht van de lezer trekt en dat je je verhaal in heldere taal, goed gestructureerd presenteert. Je schat in of jouw doelgroep ironie begrijpt; je schat in of je in jouw artikel moet uitleggen wat voor partij Forum voor Democratie is. Een van je andere leerdoelen is overigens dat je drogredenen herkent en dat je betogende teksten beoordeelt op aanvaardbaarheid. Dus zelfs als een docent in een opdracht ongenuanceerd stellingen dropt alsof hij een anonieme reaguurder op internet is, dan is het de uitdaging voor de vwo’er om de handschoen op te pakken en een genuanceerd, onderbouwd artikel te schrijven vanuit zelfgekozen perspectief.
Mag een docent dan in de klas alles zeggen, roepen en schrijven, om te testen of zijn leerlingen kritisch denken? Nee, want dan is de klas geen veilige plek meer. Alle vormen van discriminatie zijn uit den boze. Die grens is simpel. Zodra je je negatief over anderen uitlaat, begeef je je op glad ijs. Een leerling kan denken dat zijn ideeën er niet mogen zijn. Daar is iets mis mee.
Maar het is zinloos je persoonlijkheid en politieke kleur te verbergen. Ze hebben het toch wel door, nog voordat je staat te stamelen omdat je niet weet of je nou wel of niet moet antwoorden op welke partij je hebt gestemd. Leerlingen brengen drie uur per week met je door. Ik denk dat er opa’s en oma’s zijn die het met minder aandacht moeten doen. Je persoonlijkheid is altijd op de achtergrond zichtbaar.
En mag een docent buiten de klas alles zeggen, roepen en schrijven? Platte beledigingen aan het adres van volksvertegenwoordigers? Vrouwonvriendelijk gereutel? Niet verstandig, maar ook niet verboden, denk ik. Demonstreren met de antifa of Pegida? Nee. Deze advocaten leggen het uit met een praktijkvoorbeeld.
Nog even over framen, iets wat we tegenwoordig ook in de lessen Nederlands behandelen. In de Twitter-discussies die wel eens over linkse leraren ontstaan, dus ook die over Thierry’s witte mannen (de gewraakte zin, de rest was niet zo spannend), wordt al snel geroepen dat de arme kindertjes geïndoctrineerd worden. Zo’n woord laten vallen, dat is dus een frame. Ik wil dat frame nadrukkelijk verwerpen. Om te indoctrineren, manipuleer je alles wat je vertelt. Alles is systematisch eenzijdig hetzelfde en je doel is dat deze boodschap kritiekloos geaccepteerd wordt – de kracht van herhaling. Dan hebben we het niet over één alinea in alle lessen, opdrachten en uitspraken van een docent in zijn klaslokaal.
Politici moeten hun woorden wegen en indoctrinatie is hier niet aan de orde. Toch koos Baudet dat woord wel – en dat vind ik dus kwalijker dan de ene overdrijving die de docent in kwestie in een opdracht van 2 A4’tjes noteerde.
Baudet wil ook weten hoe groot dit probleem echt is. Hij heeft scholieren opgeroepen alle voorbeelden te melden waarin zijn partij negatief in beeld komt. Het was beter geweest als hij die scholieren had opgeroepen hun docenten en schoolleiding hierop aan te spreken. Je mag Thierry natuurlijk niet vergelijken met politieke bestuurders van totalitaire staten waar ook uitspraken en politieke voorkeuren van leraren geklikt werden zodat ze ontslagen konden worden. Dus dat doe ik niet.
Maar voor leerlingen en ouders en ook voor leraren zelf is het wel belangrijk om daar even bij stil te staan: als je vindt dat een leraar met zijn uitspraken het klaslokaal minder veilig maakt, dan mag je dat zeker melden. Niet bij politici. Dat is een beetje gek. En niet zo effectief. Meld het bij je eigen school. Daar hoort het. Daar kan er ook iets aan gedaan worden. Internettrollen komen je niet helpen in de klas.
Reacties (31)
“Volgens anderen word je links door het onderwijs.”
Het lijkt er wel op dat gebrek aan (of gebrekkig) onderwijs je rechts maakt. Of in ieder geval ontvankelijker voor (extreem)rechtse standpunten. Het is ook niet voor niets dat grosso modo geldt, hoe rechtser een partij, hoe meer ze bezuinigt op onderwijs. Kwestie van het eigen electoraat kweken.
Wat een uitstekend stuk. Ik wens dat het op veel meer plaatsen wordt gedeeld en kenbaar gemaakt. Wel een kritiekpuntje, deze passage is retorisch trucje en daarmee @0 doe je je verder echt uitstekend betoog tekort:
Je mag Thierry natuurlijk niet vergelijken met politieke bestuurders van totalitaire staten waar ook uitspraken en politieke voorkeuren van leraren geklikt werden zodat ze ontslagen konden worden. Dus dat doe ik niet.
(Je associeert hem er in ieder geval mee).
Dat het lastig rijk worden is als leraar zal ook meespelen bij het relatieve tekort aan rechtse docenten. Dat je een intelligentieniveau hebt waarmee je elders met minder moeite meer geld kan verdienen, maar dat je kiest voor het werken aan de toekomst van je leerlingen ipv voor die mooie auto, die extra grote TV en de jaarlijkse dure vakanties, dat vereist gemiddeld genomen natuurlijk ook een wat linksigere instelling.
Kom op, Baudet, een beetje langetermijndenken. Geef de leraren fors meer salaris. Dan kiezen er ook veel meer rechts-georiënteerde lieden voor dat beroep en worden er minder kinderzieltjes blootgesteld aan dat linkse gedachtengoed.
@3: Dus als Baudet meer rechtse docenten wil is de oplossing simpel: meer salaris!
@5 Niet nodig. Je kan die linkse leraren ook gewoon bij wet opleggen om meer rechts gedachtegoed in de lesstof te verwerken. Verplicht iedere ochtend staand het Wilhelmus zingen, excursies naar het Rijksmuseum om de grote Hollandse schilders te bewonderen (uit een tijd dat er van abjecte zaken als abstracte kunst nog niemand ooit had gehoord), dat soort werk. Een neo-fascist heeft geen marktwerking nodig om de samenleving te vormen naar zijn ideaalbeeld, die kan zijn denkbeelden gewoon opleggen en andere denkbeelden verbieden.
Baudet had ook niet alle tijd van de wereld, en net als hij zoek ik in dit veel te lange stuk naar de kern.
Hij vond er de leugen. En dat is onverschoonbaar voor een docent, en het enige wat hier echt telt.
/niet Baudet-aanhanger
@1: “Het is ook niet voor niets dat grosso modo geldt, hoe rechtser een partij, hoe meer ze bezuinigt op onderwijs. Kwestie van het eigen electoraat kweken.”
Haha, plusje!
@6: abjecte zaken als abstracte kunst?
Heette dat vroeger gewoon “entartete Kunst” ?
https://nl.wikipedia.org/wiki/Entartete_Kunst
@0: “Demonstreren met de antifa of Pegida? Nee. Deze advocaten leggen het uit met een praktijkvoorbeeld”
Conclusie volgt mijns inziens niet uit hetgeen ik in de link gelezen heb.
@7: welke leugen? De omschrijving van de docent van Baudet is gedaan met zinnen en uitdrukkingen die Baudet zelf heeft geuit. Geen woord van gelogen, dit zijn de letterlijke woorden van Baudet zelf.
Zit je nu niet zelf te liegen?
uitsluiting hoort niet, mág niet in een klaslokaal.
Nee, maar mensen onder hun eigen maat lesgeven omdat de sloomste van de klas het tempo moet bepalen, is een ander uiterste. Weet je hoe ze zo’n argument noemen: een nodeloze generalisatie.
B.t.w. die 27 lessen per week – zijn dat allemaal lessen aan allemaal andere klassen? M.a.w. 27 lessen aan 27 verschillende leerjaren en verschillende niveaus? Volgens mij hebben we dat niet eens in Nederland (4 VMBO + 5 HAVO + 6 VWO klassen = 15 verschillende combinaties, maar zelfs dat lijkt me sterk).
Wat die veiligheid betreft: dat is een licht aanmatigend frame, een manier om een discussie eenzijdig te belichten. Veiligheid wordt gedefinieerd als bescherming tegen gevaar en schade. Een zakelijke discussie kan dus niet onveilig zijn; schelden kan dat in beperkte mate wel zijn (ondertussen wordt er natuurlijk op elke school wel continu gepest, en geen leerkracht die er iets tegen doet).
Om te leren is het wel noodzakelijk dat de leerlingen over zijn/haar grenzen stapt: de grenzen van wat de leerling kan, weet en veronderstelt. Probeer dus niet om bepaalde opvattingen of houdingen aan te duiden als onveilig, want voor je het weet mag er niets meer onderwezen worden, in de naam van de almachtige veiligheid.
@11: nee. Ben benieuwd waar dat allemaal zo staat en wanneer Baudet zijn klacht intrekt.
@12
Zeg, hoe werkt dat bij jou? Je leest een halve zin, en dan denk je: hier moet ik op reageren zonder de rest te lezen? Als je het hebt over het tempo van de sloomste van de klas. Ik bedoel, het staat letterlijk in de eerste zin van het stuk:
@14
Je bent helemaal niet benieuwd. For the record: Baudet nam aanstoot tegen de hele alinea, voor zover ik weet heeft hij er niet één zin in het bijzonder uitgepikt. Veel commentatoren hebben echter al duidelijk gemaakt dat elk van de standpunten zoals Gierveld die weergeeft letterlijk een gecondenseerde samenvatting is van een uitspraak of schrijfsel van Baudet, behalve één, die twijfelachtig is. De gestelde opvattingen over klimaatverandering, de oikofobie onder Nederlanders, het partijkartel, alle zijn goed te herleiden naar de een of andere uitspraak. Het enige punt dat misschien te ongenuanceerd en geframed is samengevat is: “Als het aan Baudet ligt, moeten we naar een Nederland slechts enkele witte mannen de macht hebben.” Wel heeft Baudet gezegd: “Ik wil dat Europa dominant blank en cultureel blijft zoals het is”. Goed, Nederland is geen Europa en Europa is geen Nederland, maar met zijn focus op de natiestaat mag gevoeglijk worden gesteld dat Baudet hetzelfde zou beweren voor Nederland. En wat is ‘dominant blank’ anders dan ‘witte mannen aan de macht’? Het enige -woord!- waar Gierveld de mist mee is ingegaan is ‘enkele’. Baudet en zijn FvD staan een referendumdemocratie voor, waarbij -ogenschijnlijk in ieder geval- iedereen mee mag doen, dus niet ‘enkelen’.
Mocht ik iets vinden dat zelfs dat woord kan verklaren, dan laat ik dat weten. Je bent immers zo benieuwd.
@1 “Het lijkt er wel op dat gebrek aan (of gebrekkig) onderwijs je rechts maakt.”
De VVD heeft het grootste aantal hoger opgeleide kiezers, de SP heeft het grootste aantal lager opgeleide kiezers. Dit zogenaamd rechtse kabinet steunt op 62 procent van alle hoger opgeleid kiezers en slechts 28 procent van de lager opgeleide, de feiten kloppen dus niet helemaal met jouw perceptie:
https://www.volkskrant.nl/politiek/rutte-iii-steunt-op-hoogopgeleide-kiezer-laagopgeleiden-stemden-oppositie~a4478790/
https://nos.nl/artikel/2163382-jong-of-oud-man-of-vrouw-wie-stemde-op-welke-partij.html
@13: Ik haal er – naar goed gebruik – 1 zinnetje uit:
Ik als ervaringdeskundige – d.w.z. ik was diegene die gepest werd – weet dat dit gewoon een leugen is. Er zijn zat leerkrachten die er wat aan proberen te doen. De helaasheid der dingen is dat dit vaak averechts werkt. Het is bijzonder lastig een kind uit de situatie van gepest worden te halen.
@16: Naar goed gebruik hergebruik ik het standpunt van een ander: Wie heeft dit onderzoek uitgevoerd en wie betaalde dat? Naar goed gebruik zeg ik dan iets om de onderzoekers in een kwaad daglicht te stellen, zodat ik de conclusie naast mij neer kan leggen. Of ik zeg dat dit een onderzoek is binnen een zeer beperkt publiek, krantenlezers. Veel mensen hebben geen geld meer om een abonnement te nemen op een krant, dus dit zijn automatisch rijke mensen. Of ik zeg dat het bij stemmen om anonieme stemmen gaat, wij weten dus niet of die mensen die zeggen VVD gestemd te hebben daadwerkelijk VVD gestemd hebben.
Veel tekst om te zeggen dat ik niet al te veel geloof hecht aan dit soort onderzoekjes, vooral als die door deze specifieke commentator wordt geplaatst.
@15:
Ik hoop dat iedereen dit goed onthoudt en dat docenten hun mening hierover niet onder stoelen of banken steken. Wat een akelige man. Valt hier iets anders uit op te maken dan dat hij niet-blanken minder waard vindt en de deur wil wijzen? Dit is toch ordinair racisme. En dan dat arrogante “Ik wil…”.
@17: Er zijn altijd goeden, maar er wordt op scholen veel gepest, en er wordt heel vaak niets aan gedaan. Daar zijn nog een paar frappante gevallen van in het nieuws geweest de afgelopen jaren: Tharuksan Selvam, Fleur Bloemen, Livia van Beelen, Tim Ribberink. Als je dan begint te praten over veiligheid terwijl je het over lesstof hebt, heb je toch wel iets gemist, of frame je je probleempje onkies.
@15:
Als jij het zegt zal het wel meerwaarde hebben. Het is door mij in elk geval niet te ontkennen.
Netjes op een rijtje, OK.
En dit is de bagger waar je zo lelijk in kan uitglijden. Hou je beter vast aan de context, u o zo verblinde meneer!
Die context is de EU-oïsering van Europa, alle landen verzameld. Vluchtelingen/immigratiepolitiek met alle spanningen van dien. Een circus Ruttelli dat geen enkele weerstand biedt. Aanval op de laatste pensioenen is in de maak. Referenda abgeschafft voordat die gevaarlijk worden, enz. enz.
Wie die context ontkent, die weet ik nu wel niet benieuwd te zijn.
Of D66. Maar ik herhaal mezelf.
@21: Maar waarom is die context eigenlijk zo relevant, volgens jou ? Ik begrijp niet zo goed waarom de dingen die jij noemt ervoor zorgen dat het plotseling prima is om te pleiten voor blanke dominantie en het door de vingers zien van verkrachtingen. Kan je dat ook uitleggen ?
@23: zo goed als Tweede Grondlegger Trump het laat zien kan ik het niet uitleggen. De zaak is dat die kortgezegd een eind heeft gemaakt aan allerlei verplichte deugrollen waarachter je allerlei smerigs kan verbergen (Clintonstreken).
Baudet is natuurlijk ook maar een kleine jongen maar hij heeft hier als een van de weinigen goed naar gekeken. De blanke dominantie is niet bedoeld voor letterlijke consumptie maar een reactie op de gehate frames van D66 (denk aan de D66 rechters). Het door de vingers zien van verkrachtingen zit helemaal in een ander domein, dat van de fantasieën (wie heeft ze niet en zeur niet zo).
Noot: de Eerste Grondlegger was natuurlijk Ronald Reagan die opeens het hele pak GOP-moraal optilde en er fluitend mee wegliep. Niemand die hem kon inhalen, begrijpen, corrigeren. Voor ons linksen was het een hard gelag kan ik je vertellen.
@24:
” een eind heeft gemaakt aan allerlei verplichte deugrollen waarachter je allerlei smerigs kan verbergen”
Sorry, maar hier kan ik echt geen chocola van maken. Waar heb je het eigenlijk over, en wat heeft dit in godsnaam te maken met die citaten van Baudet ?
“De blanke dominantie is niet bedoeld voor letterlijke consumptie maar een reactie op de gehate frames van D66”
Tuurlijk, jongetje … dat soort dingen zeiden ze in de jaren ’20 en ’30 ook tegen elkaar. Kan je trouwens uitleggen wat die “gehate fraames van D66” precies zijn ? Nee, dat kan je niet ? Goh, waarom verrast mij dat nu niet …
“Het door de vingers zien van verkrachtingen zit helemaal in een ander domein, dat van de fantasieën (wie heeft ze niet en zeur niet zo).”
Dus jij fantaseert er ook over dat vrouwen Nee zeggen, en jij ongestraf door mag blijven gaan ? Goh, waarom verbaast mij dat nu niet …
“Tot slot herinner ik aan Ronald Reagan …”
Tjsa. Misschien is het wat handiger als je gewoon bij het onderwerp blijft, dat wek je ook niet de indruk dat je stiekum probeert om de aandacht af te leiden …
@25: je gedraagt je als een zeikerd, nee, zeikerdje.
@26: Goh … is het enige dat je nog kan uitbrengen die flauwe ad hominem ? Ga je niet eens meer proberen om je standpunten te verdedigen ?
@27: met jou is het Schluss, want ik voel me niet heel erg geroepen. Maar ga vooral zo door als je er plezier in hebt. En anders, denk eens wat verder na.
Natuurlijk maakt onderwijs je links. Het is immers intuitief gezien misschien wel heel logisch of vriendelijk om geld uit te delen aan minder bedeelden. Maar intuitief gezien moet je daar toch echt niet te scheutig mee zijn en moet je mensen wantrouwen, want het zijn immers mensen.
En dan kom je onderwijs tegen en in het verlengde daarvan wetenschap. En dat vertelt je doodleuk dat onderwijs een investering is in de samenleving. En een uitkering ook. En dat dat veel beter werkt als je er niet zo wantrouwend in staat. En dan ben je ineens links. Ofzo.
Allemaal onzin natuurlijk. Of je links of rechs bent ligt voor veel mensen voor hun geboorte al vast en bij de rest wordt het voor het tweede levensjaar duidelijk welke hand je het liefst gebruikt.
@20: fout. Het overgrote deel van leraren proberen actie te ondernemen. Ik kots op mensen die denken dat het leraren zijn waar in het pestenvraagstuk op afgegeven moet worden.
Een “veilig klimaat” is een vaag neologisme, bedoeld om iets te verbergen. Anders had de schrijfster het wel gewoon over “veiligheid”. Wat dat is, weten we allemaal: de afwezigheid van het risico gewond te raken.
Maar met “veilig klimaat” gaat het om iets heel anders, namelijk de afwezigheid van de kans iets te horen wat als onaangenaam of aanstootgevend kan worden ervaren. Het probleem daarmee is alleen dat wat het ene kind leuk vindt om te horen, voor een ander juist kwetsend kan zijn – en andersom. Welke criteria hanteert de leraar dan om de totale hoeveelheid gekwetstheid te minimaliseren? De lengte van de tenen? De grootte van de mond van de ouders? Zijn of haar eigen levensbeschouwelijke voorkeur? Laten we elkaar niet voor de gek houden: een “veilig klimaat” is een utopie. En van het streven daarnaar zal misbruik gemaakt worden. Sterker, dat gebeurt al lang.