Eén editorial in de Franse linkse kwaliteitskrant Le Monde over de Nederlandse politieke situatie en de hele journalistieke wereld wil kunnen laten zien dat ze Frans kunnen lezen (de Trouw, PowNed, JOOP, De Volkskrant). Le Monde stelt dat Nederland (en België) aan populisme lijden: in Nederland hebben de grote partijen het laten gebeuren dat de islamofobe, anti-Europese, egoïstische partij van Wilders is uitgegroeid tot een grote macht en nu waren zij gedwongen om met hem te onderhandelen. Wat uiteraard gedoemd was te falen.
Ik denk niet dat het populisme het probleem is dat deze formatie zo moeilijk maakt. De reden dat de formatie zo moeilijk loopt, is volgens mij het onvermogen van de grote, gevestigde partijen om met elkaar samen te werken. De formatie over Paars+ faalde op de onwil van de VVD om samen te werken met de PvdA. De PVC formatie loopt nu spaak op de instabiliteit van het CDA. De laatste serieuze mogelijkheid (een middencoalitie) was al uitgesloten door de PvdA, voor dat hierover onderhandeld was.
De vraag is waarom de grote partijen er niet uit kunnen komen. Waarom ze niet in staat zijn om een compromis te sluiten. Dan wel over een linkervariant, een rechtervariant of een centrumvariant. De rek en veerkracht lijkt uit de consensusdemocratie verdwenen te zijn. De regeringspartijen durven geen verantwoordelijkheid meer te nemen.
De reden daarvoor is, denk ik, zulke stukjes als uit Le Monde: de gevestige partijen maken zich grotere zorgen over de opkomst van populistische partijen, de centrumpartijen zijn bang kiezers kwijt te raken aan opkomende extremistische flankpartijen. De VVD wilde niet met de PvdA, D66 en GL omdat ze verwachtte dat zij zonder de PVV bij de volgende verkiezingen een zware afstraffing zou krijgen. De PvdA wil niet zonder D66 en GL onderhandelen over een centrum-variant want zij realiseert zich maar al te goed dat er dan weinig van de partij zou overblijven in 2015.
De positie van het CDA laat het duidelijkst zien dat de gevestigde partijen het steeds moeilijker hebben: na dat ze vrij plotseling de verkiezingen hadden verloren, koos de partij eerst, tegen haar natuur in, voor de oppositie, maar in een tweede formatieronde neigde ze toch voor de macht. Echter toen bleek dat de partij volslagen verdeeld was tussen een rechter- en een centrumlinkse flank. Tussen het denken van ‘Bouwer & Benoemer’ Terpstra en de rechtse neigingen van Verhagen. De partij heeft niet één antwoord op de opkomst van het rechtse populisme.
De grote, gevestigde, centrumpartijen lijken op konijnen op een snelweg die de truck van het populisme zien aan komen. Ze staren in de grote lichten van de truck en zijn ze verstijfd van angst, en dankzij Le Monde, verstijfd van schuldgevoel, en laten ze zich dus maar al te gemakkelijk aanrijden.
Reacties (21)
Fijne analyse.
Maar…
“De reden dat de formatie zo moeilijk loopt, is volgens mij het onvermogen van de grote, gevestigde partijen om met elkaar samen te werken.”
Doel je op CDA, VVD en PVV?
De enige andere grote partij is volgens mij de PvdA.
Nederland (en België waarschijnlijk ook) is verlamd, omdat we over onze populistische landgenoten niet mogen zeggen, wat we denken. Daarvoor moeten we naar andere landen, waar ze over rechts wel onomwonden mogen zeggen, wat ze denken, en wat we hier alleen mogen als het over de islam of over links gaat, zoals we in het artikel van Le Monde kunnen lezen. Nederland is politiek correcter dan het ooit geweest is.
Ons land is te klein, als een Nederlandse krant zou proberen de termen te gebruiken, die Le Monde gebruikt. Deze termen mogen in Nederland alleen nog gebruikt worden, als ze kranten uit andere landen citeren en zelfs dan worden ze nog door de mangel gehaald.
Het valt me tegen, dat de auteur van het artikel hier daar aan mee doet, gezien de uiterst denigrerende opmerking over de Nederlandse pers, die uit Le Monde citeert (“wil kunnen laten zien dat ze Frans kunnen lezen”).
Volgens mij zijn de grote gevestigde partijen dan ook geen konijnen, die verstijfd van angst op de snelweg blijven zitten, maar springen ze juist opzij om ruimte te maken voor de truck, die ik eerder als een driewieler zou omschrijven (ook al om daarmee het ’terug naar die goeie ouwe tijd, toen we nog blank en christelijk waren’-sentiment van de populisten eer aan te doen). Er zijn er zelfs een paar, die hun fiets weg gooien en achter op die driewieler proberen te springen.
Dat de formatie moeilijk loopt, is te wijten aan het feit, dat de VVD kost wat kost een rechtse regering wil vormen, ook al is dat op een normale manier niet mogelijk, zelfs nu hij dit weekend al een voorproefje van de (niet bestaande) loyaliteit van de PVV aan haar partners en aan de te sluiten akkoorden heeft gekregen.
PS: over onze linkse populistische vrienden mogen we wel zeggen wat we willen. het is geen probleem om Jan Marijnissen Mao te noemen, of Maorijnissen.
@3: maar de kranten doen dat niet, dus die vergelijking klopt niet.
@4: ik had 3 allereerst geplaatst om genuanceerd te blijven. We hebben niet alleen rechtse populisten in ons land. En of onze kranten dat niet doen, daar durf ik mijn hand niet voor in het vuur te steken. Anderen hebben met die vergelijkingen geen moeite mee.
Ik vind trouwens ook, dat dat moet kunnen, maar dan naar 2 kanten toe. Als Marijnissen communist genoemd mag worden, mag Wilders een fascist genoemd worden. Zeg je het eerste, dan wordt je door niemand aangevallen. Zeg je het tweede, of zeg je zelfs maar, dat je tegen een kabinet met de PVV bent, dan wordt je bedolven onder dreigmails. daar zit een duidelijk verschil tussen.
En hier heb je trouwens een voorbeeldje, waar de vergelijking van Marijnissen met Brezhnef en Fidel Castro op luide bijval kan rekenen, op een site van een gerenommeerde en respectabele rechtse krant.
@5: fascist is een erger scheldwoord dan communist, dus in zoverre klopt de vergelijking al niet. Tijdens het morele ijkpunt WO-II waren de fascisten immers de bad-guys en de communisten de good-guys. Stalinist is een scheldwoord dat wel in de buurt komt of er zelfs overheen komt.
En nu Google: Geen resultaten gevonden voor “Marijnissen is communist”. let op de aanhalingstekens. Geen enkele hit dus.
“Wilders is fascist” levert daarintegen 6.230 resultaten op.
Je post klopt van kant nog wal, bovendien is het een irritante linkse zeurpost.
Een rechtse krant die een rechts geluid laat horen, is dat het grote probleem?
Doe #6 nog eens over maar dan met Mao.
@5: de reactiepanelen zijn niet de krant zelf.
”Nederland (en België waarschijnlijk ook) is verlamd, omdat we over onze populistische landgenoten niet mogen zeggen, wat we denken.”
Zeg alstublieft wat u op uw hart heeft Pedro, maar zeur niet over wat je niet mag zeggen volgens ”de ander”.
@6:
Nee hoor. Reeds beantwoord in 35: “Ik vind trouwens ook, dat dat moet kunnen”.
Ben ik niet met je eens. Communisten hebben veel meer doden op hun geweten. Fascist is een scheldwoord voor rechtse mensen en wordt door rechtse mensen als erger ervaren. Communist werkt bij linkse mensen net zo. Beiden zijn een bewijs van ontbrekend intellect.
@7: Marijnissen maoisme: 4950 hits. De grote roerganger (1e link) is bovendien ene duidelijke verwijzing naar Mao. Het pak op het plaatje ook.
@8: een column is geen reactie. Een artikel op GS ook niet. De vergelijkingen worden in de column en in het artikel zelf genoemd.
PS: @6: je gaat niet in op het argument. Als Marijnissen met een communist wordt vergeleken, is er vrijwel niemand die daar aanstoot aan neemt. Dan volgen er geen reacties, die schande en godwin roepen. Dan kan de vergelijking op bijval rekenen en stroomt de mailbox niet vol met dreig en haatmails. Als je Wilders een fascist noemt, is de reactie heel anders. Dát is het argument, niet dat het ene meer voorkomt dan het andere.
Getver. Het hekje zit boven de 3….
“Reeds beantwoord in 35″… in #5 dus…
@10: oh wacht, het is Afshin Elian.
Tsja, de Elsevier… je hebt een punt.
@9: ik zeur er niet over en ik zeg gewoon wat ik denk. Dat heb ik altijd al gedaan. Ik constateer slechts dat er heel verschillend wordt gereageerd op (van beide kanten) overdreven vergelijkingen. Mag dat ook al niet?
Ik denk dat zowel linkse als rechtse mensen zich over ’t algemeen meer beledigd zouden voelen door ‘fascist’ dan door ‘kommunist’. Buiten Italië (en misschien Hongarije) zijn politieke partijen die zich openlijk koppelen aan het fascisme uit het verleden gedoemd marginaal te blijven; kommunistische partijen zijn nog altijd her en der een politieke faktor van betekenis en nog niet eens zo gek lang geleden had je in Nederland ook nog de CPN. In de Tweede Kamer is er zelfs een Marcus Bakkerzaal.
Marijnissen koppelen aan maoïsme is ook niet zo gek als je kijkt naar het verleden van de SP. Zegt natuurlijk niets over de denkbeelden van Marijnissen nu, net zo min als je Verdonk nu nog Rooie Rita kunt noemen.
@15: na het McCarthyisme uit de jaren 50, the evil empire van Reagan en de axis of evil van Bush is het verschil in beledigingsgraad hooguit marginaal, volgens mij. Er is iig geen objectieve reden, waarom communist als een minder erg scheldwoord gezien moet worden dan fascist.
Misschien moet ik het argument nog eens in andere woorden herhalen: fascist wordt soms als een erger scheldwoord ervaren, omdat de reacties daarop feller zijn, niet omdat het een erger scheldwoord is. De fellere reacties zijn er alleen maar omdat rechts eerder op de teentjes getrapt is dan links, omdat links (heel politiek correct) meer weet te nuanceren.
Als Marijnissen met Mao vergeleken wordt, kijkt links eerst naar wie het zegt en lacht er dan om, of gaat over tot de orde van de dag. Als Wilders een fascist genoemd wordt, is het demoniseren en bedreigen, volgen er rechtszaken en wordt degene die het zegt zelf gedemoniseerd en bedreigd door de aanhang van Wilders.
“Er is iig geen objectieve reden, waarom communist als een minder erg scheldwoord gezien moet worden dan fascist.”
Mee eens, wordt in Oost-Europa dan ook nog wel ’s over geklaagd.
Over dat gevoeligheidsverschil tussen links en rechts ben ik ’t deels met je eens, maar daarnaast komt toch ook dat WOII-verhaal, wat welhaast wereldwijd synoniem is geworden met het Ultieme Kwaad. Ik denk dat dat een grote rol speelt.
Zoals gezegd er bestaan her en der nog heel wat mensen die er zelfs trots op zijn zich kommunist te kunnen noemen. En je hebt ook ongenuanceerd links, net zoals er genuanceerd rechts bestaat (D66 bijvoorbeeld).
Dat Wilders’ ideeën over vrijheid van meningsuiting op z’n zachtst gezegd nogal dubbel zijn, ben ik met je eens, maar die man heeft wel meer rare ideeën.
@17:
Zeker weten (zie vanaf #3).
Die zijn trots op hun idealen en staan ergens voor, en komen daar openlijk voor uit (wat we over die idealen ook denken). Misschien is daar voor een deel het verschil ook wel uit te verklaren. Communisten willen niet (allemaal?) met Stalin of Mao geassocieerd worden, maar bleven desondanks hun idealen verkondigen. Fascisten willen niet met Hitler geassocieerd worden en durfden hun idealen niet openlijk -als fascist of fascistisch idee- te spuien (en ook nu nog mag je fascistische ideeën – de combinaties van populisme, nationalisme, zondebokken, “de intuïtieve schouwing van het geheel tegenover de logische analyse”, enz- niet fascistisch noemen).
@14
”. Mag dat ook al niet?”
Daar heb je mijn toestemming niet voor nodig. Daarnaast zeg je dat je gewoon zegt wat je denk en dat je dat altijd al gedaan hebt, maar in @2 noem je Nederland verlamd omdat ”we” niet mogen zeggen wat ”we” denken van die ”ander”, rechts dus. Dat strookt niet helemaal. Volgens mij mag je alles zeggen wat je wilt.
@19: je hoeft mijn reactie ook geen gezeur te noemen. Dat wekt toch de indruk, dat je die reactie liever niet had gezien. Vandaar de vraag. En ik ben blij dat ik alles mag zeggen van je :-), want dat komt meer overeen met eerdere indrukken, die ik van jou had (ook al zijn we het regelmatig grondig oneens). Daarom schat ik je ook eerder als ‘VVD’ in dan ‘PVV’.
Je hebt gelijk als je bedoelt, dat ik daar te generaliserend was. Ik hoop, dat het argument zelf inmiddels al duidelijker over komt (zie bijv #11 & 16). Het gaat er niet om, dat ik (we / je /iemand) alles kan zeggen, wat ik wil. Het gaat er om, dat veel reacties daarop de uitspraak of de uitspreker zonder al te veel argumenten en vaak met een hele hoop gescheld, proberen te bagatelliseren, c.q. de mond te snoeren. En het vreemdste is, dat de mensen, die dat doen, vaak dezelfden zijn, die jarenlang hebben geroepen, dat ze niet mochten zeggen wat ze wilden zeggen en dat ze door anderen de mond werden gesnoerd. dat werd dan voornamelijk gedaan door sommige ‘lieve’ jongens en meisjes aan de linkerkant (op Indymedia kom je die ook wel tegen), maar dat is niet zo wijd verspreid (en is dat nooit geweest ook), als de vele abusieve reacties op diverse plaatsen, wanneer er kritiek op de PVV of Geert is.
@pedro: Het is in zekere zin een wedstrijd tussen links en rechts, je moet aanvallen, en tegelijk zo strak mogelijk verdedigen.
Wilders op rechts doet ook beide. Wilders valt aan met offensieve uitspraken, vervolgens loopt zijn mailbox over met bedreigingen, en vervolgens doet hij aangifte (lees: proberen iemand een kaart aan te naaien).
Als iemand emotioneel betrokken bent met een bepaalde ploeg wordt het moeilijk om de wedstrijd objectief te volgen. Als ik denk aan hoe verschillend jij en ik kijken naar de huidige situatie in Nederland dan moet ik daar aan denken.